Dofinansowanie małych elektrowni wodnych ze źródeł publicznych Autor: Aleksandra Przyłuska - Dyrektor Operacyjny Management&Consulting Group Sp. z o.o. Źródło: Management & Consulting Inwestorzy planujący inwestycję w postaci małej elektrowni wodnej liczą standardowo na stałe, pewne przychody ze sprzedaŝy (obowiązek zakupu) oraz dodatkowe bonusy w postaci zielonych certyfikatów. Istnieją takŝe dodatkowe źródła pomocy publicznej, z których moŝna skorzystać juŝ na etapie inwestycyjnym, zanim projekt wejdzie w fazę operacyjną. Nie są one oczywiście tak powszechnie dostępne wsparcie dostaną jedynie najlepsze projekty wyłonione w procedurach konkursowych. Zawsze istnieje jednak szansa na otrzymanie dofinansowania dla projektów o właściwych parametrach, warto się więc zapoznać z programami, które takie wsparcie oferują. Dotacje Sztandarowym źródłem wsparcia dla projektów OZE, w tym MEW jest Działanie 9.4 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: Wytwarzanie ze źródeł odnawialnych. Działanie to jest dofinansowane ze środków unijnego Funduszu Spójności. W konkursach mogą startować projekty energetyki wodnej do 10 MW o wartości minimalnej 10 mln złotych (najczęściej odpowiada to m/w 0,7-0,8 MW). Dotacja, w zaleŝności od lokalizacji w Polsce oraz wielkości przedsiębiorcy-beneficjenta (mały/średni/duŝy definicje wg załącznika do Rozporządzenia Komisji (WE) nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r.) moŝe wynieść od 30 do 70% kosztów kwalifikowanych. Jeden projekt otrzymuje przy tym kwotę nie większą niŝ 40 mln a do rozdysponowania przeznaczono nieco ponad 352 mln euro. Projekt, który stara się o wsparcie powinien być ujęty w strategiach o charakterze ponadregionalnym lub oddziaływać poza obszar województwa, w którym jest realizowany. W ramach inwestycji moŝna montować wyłącznie urządzenia nowe, dopuszczone do stosowania i spełniające normy określone we właściwych obwieszczeniach Prezesa PKN w sprawie wykazu norm zharmonizowanych. W ramach projektu moŝna finansować takŝe przyłącza do najbliŝszej istniejącej sieci: przyłącze, rozumiane jako odcinek sieci łączący jednostkę/jednostki wytwarzania z punktem, w którym następuje rozgraniczenie własności sieci między właścicielem jednostki wytwórczej i operatorem sieci, moŝe stanowić integralną część projektu dotyczącego jednostki wytwarzania, niezbędną dla osiągnięcia celów tego projektu. Jednym z istotnych kryteriów, które naleŝy spełnić jest tzw. gotowość realizacyjna projektu w terminie nie dłuŝszym niŝ 12 miesięcy od daty zakończenia naboru w danej rundzie aplikacyjnej. Projekt nie moŝe się rozpocząć przed złoŝeniem wniosku, ale stan przygotowania wszelkiej niezbędnej dokumentacji i pozyskiwania decyzji administracyjnych
musi wskazywać na moŝliwość spełnienia tego warunku. Projekty lepiej przygotowane bliŝsze realizacji są punktowane dodatkowo w ocenie merytorycznej. W momencie składania wniosku o dofinansowania obowiązkowo naleŝy przedstawić Studium Wykonalności inwestycji (przygotowane zgodnie z zakresem wskazanym przez IPiEO) oraz waŝne techniczne warunki przyłączenia wszystkich ujętych w projekcie źródeł do sieci elektroenergetycznej. Punktowane dodatkowo są natomiast: Prawomocne pozwolenia na budowę dla wszystkich obiektów w ramach projektu Uzyskana decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych Gotowy projekt techniczny Zapewnienie środków finansowych (udokumentowane środki własne, promesa bankowa, itp.) Projekty będą oceniane i rankingowane przede wszystkim w oparciu o określone wskaźniki efektywności, takie jak: Wartość projektu podzielona przez roczny przyrost produkcji (zł/mwh) Wartość projektu podzielona przez wzrost zainstalowanej mocy (zł/mw) Ilość rocznej produkcji dzielona przez moc zainstalowaną jednostki wytwórczej (MWh/MW) Punkty będą przydzielane w sposób względny w porównaniu z innymi projektami z OZE z tej samej kategorii (np. MEW między sobą) inwestycja o najlepszych wskaźnikach otrzyma najwięcej punktów, pozostałe odpowiednio mniej. Wsparcie udzielane jest w formie refundacji części poniesionych kosztów lub teŝ w formie zaliczki, przy czym przyznanie zaliczek będzie kaŝdorazowo indywidualnie rozpatrywanie przez Instytucję WdraŜającą (IPiEO) na etapie podpisywania stosownej umowy z beneficjentem. Podstawę prawną udzielania pomocy publicznej w tym działaniu stanowi rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł (Dz.U. nr 21 poz. 112). Beneficjentami działania mogą być zarówno przedsiębiorcy jak i jednostki publiczne j.s.t., ich grupy, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych j.s.t., a nawet kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia oraz inne związki wyznaniowe. Nabory prowadzi Instytut Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie. Pierwsza runda zakończyła się 14 kwietnia br., kolejna planowana jest jeszcze w tym roku na jesieni.
Dotacje dla mniejszych projektów o wartości poniŝej 10 mln oferują Regionalne Programy Operacyjne dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. KaŜde województwo wprowadza własne zasady, kryteria szczegółowe i ew. ograniczenia co do projektów. W niektórych województwach beneficjentami Działań nakierowanych na wsparcie MEW mogą być wyłącznie, w takiej sytuacji, czasami, przedsiębiorcy (MŚP) mogą uzyskać wsparcie na tego typu inwestycje w ramach innych Działań związanych ogólnie z rozwojem przedsiębiorczości i nowymi inwestycjami. PoniŜsza tabela prezentuje przykładowe zestawienie informacji dot. wsparcia MEW z wybranych RPO. Województwo Dolnośląskie Działanie lub poddziałanie w RPO 5.1 Odnawialne źródła Lubelskie 1.4. Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska Schemat B: Inwestycje w zakresie produkcji i wykorzystania ze źródeł odnawialnych Lubuskie 3.2 Poprawa jakości powietrza, efektywności energetycznej oraz rozwój i wykorzysta wyk odnawialnych źródeł. Małopolskie 7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł Beneficjenci podmioty gospodarcze prowadzące działalność w ramach sekcji D, działu 35, grupy 35.1 (wyłącznie klasa 35.1) i 35.3 PKD Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa jednostki publiczne Min/maks wartość projektu MEW Min.: 143 tys. maks.: 10 mln Maks.: 4 mln Wysokość pomocy regionalnej regionalnej min. 85 tys.. Maks. 4 mln. Min.:20 tys. Maks.: 5 mln
Mazowieckie 4.3. Ochrona powietrza, energetyka. Podkarpackie 2.2. Infrastruktura energetyczna Podlaskie Śląskie 5.1. Rozwój regionalnej infrastruktury ochrony środowiska 5.2. Rozwój lokalnej infrastruktury ochrony środowiska 5.3. Czyste powietrze i odnawialne źródła Wielkopolskie 3.7 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów Zachodniopomorskie 4.1 Energia odnawialna i zarządzanie energią Poddziałanie 4.1.4 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermalna i pozostałe j.s.t. Min.: 0,5 mln 5.1: min.: 3 mln, maks.: 10 mln 5.2: min.: 1 mln, maks.:3 mln dodatkowy wymóg: moc min.: 0,25 MW Maks. 10 mln Instytucja Zarządzająca moŝe wprowadzić limity wsparcia w ramach poszczególnych konkursów. W przypadku inwestycji w miejscowościach naleŝących do gminy wiejskiej, miejskowiejskiej z wyłączeniem miast powyŝej 5 tys. mieszkańców oraz w miejscowościach gminy miejskiej o liczbie mieszkańców mniejszej niŝ 5 tys., wsparcie moŝe być udzielane takŝe w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW szczegóły na www.minrol.gov.pl), jeśli projekt nie przekracza wartości 3 mln kosztów kwalifikowanych.
PoŜyczki preferencyjne Inną, uruchamianą obecnie na duŝą skalę formą pomocy w finansowaniu OZE, w tym MEW, są poŝyczki preferencyjne i dopłaty do kredytów w ramach Programu dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł i obiektów wysokosprawnej kogeneracji prowadzonego przez fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Program został opracowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a wojewódzkie fundusze zostały zaproszone do udziału w jego realizacji. Dotychczas ruszył oficjalnie krajowy komponent programu przeznaczony dla większych inwestycji o wartości powyŝej 10 mln. Wsparcie ma być prowadzone w latach 2009-2012 i w sumie planuje się rozdysponować kwotę 1,5 mld. W bieŝącym roku program zostanie zasilony kwotą 750 mln, a wnioski mogły być składane od 6 do 27 kwietnia. W konkursach na 2010 i 2011 rok przewiduje się odpowiednio 500 i 250 mln. Z tej puli 20% budŝetu przeznaczone jest na wsparcie MEW do 5MWe. Dopuszczalna intensywność pomocy jest liczona z uwzględnieniem łącznej wartości pomocy publicznej ze wszystkich źródeł przewidzianych w montaŝu finansowym inwestycji, a ekwiwalent dotacji brutto (EDB) moŝe osiągnąć maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Jednocześnie EDB dla projektu nie moŝe przekroczyć 20 mln. Jeśli w sumie uzyskana pomoc publiczna przekroczy 50% całkowitego kosztu przedsięwzięcia przy wyborze wykonawców konieczne będzie stosowanie procedur zamówień publicznych przewidzianych w ustawie PZP. W Programie ze środków NFOŚiGW moŝna uzyskać od 4 do 50 mln (jednak nie więcej niŝ 75% kosztów kwalifikowanych projektu) poŝyczki o oprocentowaniu 6% w skali roku na okres do 15 lat od pierwszej wypłaty. Karencja maksymalnie do 18 miesięcy od zakończenia inwestycji. Przewidziane są takŝe umorzenia nawet do 50% kwoty poŝyczki, jednak warunki ich uzyskania są bardzo restrykcyjne, takŝe nie będzie to najprawdopodobniej powszechnie stosowane wsparcie. Przede wszystkim umorzenie nie będzie udzielane jeśli wartość bieŝąca netto inwestycji (NPV) będzie dodatnia. Z programu mogą skorzystać wszelkie podmioty chcące realizować przedsięwzięcia z zakresu odnawialnych źródeł, w tym MEW, i wysokosprawnej kogeneracji, przy czym jeden wnioskodawca, działający w imieniu własnym lub za pośrednictwem spółek zaleŝnych, w których ma udziały przekraczające 50%, moŝe złoŝyć do danego konkursu tylko jeden wniosek. Głównym kryterium merytorycznym wyboru projektów, będzie efektywność kosztowa inwestycji mierzona wskaźnikiem DGC (dynamiczny koszt jednostkowy). Metodologia jego wyliczania jest podana szczegółowo na stronach NFOŚiGW w dokumentacji konkursowej (www.nfosigw.gov.pl). Ogólnie, wskaźnik ten pokazuje, jaki jest techniczny koszt uzyskania jednostki efektu ekologicznego, a im niŝsza jest jego wartość tym przedsięwzięcie jest bardziej efektywne.
W załoŝeniu Programu wsparcie dla mniejszych inwestycji (poniŝej 10 mln ) mają zaoferować na podobnych zasadach wojewódzkie fundusze ośigw, ten komponent nie został jeszcze oficjalnie uruchomiony. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe kaŝdy z wfośigw ustala na dany rok listę przedsięwzięć priorytetowych, na której prawie zawsze znajdują się przedsięwzięcia z zakresu OZE. Tym samym, na warunkach szczegółowych indywidualnych dla kaŝdego województwa na realizację MEW moŝna z tego źródła pozyskiwać środki publiczne najczęściej w formie poŝyczek preferencyjnych lub dopłat do oprocentowania kredytów bankowych.