Rozbudowa i modernizacja stacji elektroenergetycznej Byczyna wraz z wprowadzeniem linii 400 kv FOLDER INFORMACYJNY Stabilne zasilanie regionu Wykonawca Inwestor Inżynier kontraktu
2 Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna Kto jest kim w inwestycji? Inwestor zleca inwestycję Wykonawca zadania realizuje inwestycję Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE S.A.) są operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce. Spółka jest własnością Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla polskiej gospodarki. Forma prawna oraz zakres jej odpowiedzialności jako OSP określony jest w ustawie Prawo energetyczne. PSE zajmują się przesyłaniem energii elektrycznej siecią przesyłową (400 kv i 220 kv oraz częstotliwości 50 Hz) do wszystkich regionów kraju. Są odpowiedzialne za wykonywanie szeregu obowiązków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy polskiego systemu elektroenergetycznego oraz rozwojem sieci przesyłowej oraz połączeń transgranicznych z sąsiednimi systemami. PSE są właścicielem ponad 13 400 kilometrów linii oraz ponad 100 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć. ELEKTROBUDOWA SA od 60 lat świadczy kompleksowe usługi budowlano-montażowe, realizuje inwestycje związane z przemysłem energetycznym, petrochemicznym, wydobywczym oraz budownictwem obiektów użyteczności publicznej. Jest także producentem urządzeń elektroenergetycznych: rozdzielnic i aparatury rozdzielczej średnich i niskich napięć oraz stacji i systemów elektroenergetycznych. Spółka działa na terenie całej Polski, ale również w krajach UE, Europy Wschodniej oraz Arabii Saudyjskiej. ELEKTRO- BUDOWA SA jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych, a jej roczne obroty sięgają blisko miliarda złotych. www.elbudowa.com.pl www.pse.pl Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć Inżynier kontraktu prowadzi nadzór nad realizacją inwestycji Gdańsk Szczecin Olsztyn To spółka należąca do Grupy Kapitałowej Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Firma wykonuje zadania wspierające realizację projektów inwestycyjnych krajowego Operatora Systemu Przesyłowego, czyli PSE S.A. Jej działalność obejmuje nadzór inwestorski nad prowadzonymi inwestycjami (funkcja inżyniera kontraktu) oraz sporządzanie projektów sieci i urządzeń elektroenergetycznych (biuro projektów). www.pse-inwestycje.pl Bydgoszcz Poznań Wrocław Łódź Ostrołęka Warszawa Lublin Katowice Tarnów linia 220 kv: istniejąca projektowana linia 400 kv: istniejąca projektowana linia 750 kv: istniejąca stacja elektroenergetyczna elektrownia www.stacjabyczyna.pl
Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna 3 Szanowni Państwo! W marcu 2013 roku powierzono ELEKTROBUDOWIE SA realizację zadania polegającą na rozbudowie i modernizacji stacji elektroenergetycznej Byczyna w Jaworznie. Jest to inwestycja niezwykle ważna dla Górnego Śląska, ponieważ jej realizacja znacząco poprawi sytuację zasilania całego regionu. Rozbudowa stacji Byczyna jest jednym z wielu elementów projektu modernizacji infrastruktury elektroenergetycznej na Górnym Śląsku. Większość istniejących tu obiektów jest już zaawansowana wiekowo, co oznacza, że ich niezawodność i działanie nie są wystarczające dla zaspokojenia wciąż rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną. Dlatego też Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. spółka Skarbu Państwa odpowiedzialna za utrzymanie, modernizację i rozbudowę sieci przesyłowej zdecydowała o konieczności zmodernizowania obiektu. Projekt przewiduje nie tylko przebudowę znajdującej się na terenie obiektu infrastruktury, ale przede wszystkim budowę rozdzielni 400 kv. Oznacza to, że Byczyna stanie się jednym z kluczowych elementów Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, a jej znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa elektroenergetycznego jeszcze wzrośnie. Zdajemy sobie sprawę, że tak duży projekt może rodzić wiele pytań. Dlatego przekazujemy Państwu niniejszą broszurę, jak również zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej poświęconej inwestycji www.stacjabyczyna.pl, na której znajdują się aktualne informacje na temat postępu prac i planowanych działań. Z poważaniem, Zespół ELEKTROBUDOWA SA Stacja Byczyna i Elektrownia Jaworzno III Stacja elektroenergetyczna Byczyna to obiekt o bardzo dużym znaczeniu dla zaopatrzenia w energię silnie zurbanizowanych obszarów Górnego Śląska oraz licznie zgromadzonych tu zakładów przemysłowych. Byczyna jest największą w Polsce stacją elektroenergetyczną pod względem ilości wprowadzonych do niej linii 220 kv jest ich obecnie aż 15, co czyni ją obiektem o strategicznym znaczeniu dla zasilania całego regionu. Obiekt nie zasila bezpośrednio sieci dystrybucyjnych, lecz jest ważnym ogniwem sieci najwyższych napięć. Stacja Byczyna zlokalizowana jest w bliskim sąsiedztwie elektrowni Jaworzno III. Jest tak zwaną stacją systemową pośredniczy w wyprowadzeniu mocy z elektrowni do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Elektrownia Jaworzno III jest z kolei jedną z najnowocześniejszych i największych polskich elektrowni. W związku z jej planowaną rozbudową o kolejny, nowy blok (do 2019 roku), niezbędne jest także zwiększenie możliwości wyprowadzenia z niej większych niż dotychczas ilości energii. Dlatego właściciel stacji Byczyna PSE S.A. podjął decyzję o rozbudowie obiektu, w tym m.in. o budowie nowej rozdzielni 400 kv. Wielopole Łagisza Stacja Byczyna i elektrownia Jaworzno III Moc Elektrowni Jaworzno wynosi obecnie 1345 MW (7. miejsce pod tym względem w Polsce). Właścicielem obiektu jest grupa TAURON Wytwarzanie S.A. (w skład grupy wchodzą również elektrownie: Łagisza i Łaziska). Ciekawostką jest fakt, że na terenie elektrowni znajduje się najwyższy komin w Polsce, mający 306 metrów wysokości. Skawina Plan sieci najwyższych napięć na Górnym Śląsku linia 220 kv: istniejąca projektowana linia 400 kv: istniejąca projektowana stacja elektroenergetyczna elektrownia Stabilne zasilanie regionu
4 Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna Stacja elektroenergetyczna Byczyna Mapa terenu inwestycji Obszar stacji elektroenergetycznej Byczyna dziś Obszar stacji elektroenergetycznej Byczyna po rozbudowie Nastawnia Stanowisko dyspozytora mocy. Pełni funkcję centrum zarządzania stacją. Znajduje się tu zespół przyrządów pomiarowych, sterowniczych, zabezpieczających, sygnalizacyjnych i regulacyjnych. Teren pod budowę W tym miejscu zostanie wybudowana rozdzielnia 400 kv. www.stacjabyczyna.pl
Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna 5 Sprężarkownia Sprężane tu powietrze wykorzystywane jest do napędu i gaszenia łuku elektrycznego w łącznikach wysokiego napięcia. Pole liniowe Służy do przyłączenia linii do szyn zbiorczych. Elementami pola są wyłączniki, odłączniki, przekładniki itp. Wyłączniki liniowe Służą do wyłączania zasilania przy normalnej pracy stacji, ale również w razie awarii. Szyny zbiorcze Stanowią zespół urządzeń służących do przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej. Łączą ze sobą linie, tworząc węzły sieciowe. Dławiki zaporowe Są elementem elektroenergetycznej telefonii nośnej. Przekładniki elektromagnetyczne Służą do wykonywania pomiarów energii elektrycznej najwyższych napięć. Stabilne zasilanie regionu
6 Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna O stacji elektroenergetycznej Jak działa stacja elektroenergetyczna? Stacja elektroenergetyczna to, oprócz linii, jeden z najważniejszych elementów systemu przesyłu energii elektrycznej określanego mianem Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. To właśnie na stacji możliwa jest zmiana napięcia przesyłanej energii elektrycznej na wyższe, co pozwala rozprowadzać ją liniami przesyłowymi na teren kraju; lub na niższe w celu zaopatrzenia lokalnych sieci dystrybucyjnych. Stacje łączą zatem pracujące na różnym napięciu elementy całej sieci i dystrybuują energię. Stacje elektroenergetyczne łączą elementy systemu o różnym napięciu Wytwórca Stacja SN/NN Linie przesyłowe NN 400 kv i 220 kv Stacja transformatorowa NN/WN Linia WN 110 kv Stacja Byczyna Odbiorca Linia nn 400/230 V Transformator SN/nn Linia rozdzielcza SN Stacja transformatorowa WN/SN NN najwyższe napięcia WN wysokie napięcia SN średnie napięcia nn niskie napięcia Po rozbudowie i modernizacji stacja elektroenergetyczna Byczyna będzie stacją transformatorowo-rozdzielczą Oznacza to, że znajdą się na niej urządzenia, których zadaniem będzie: Transformator na potrzeby własne stacji Transformacja napięcia Polega na zmianie napięcia panującego w sieci wysokiego napięcia, które jest odpowiednie do przesyłania energii elektrycznej na duże odległości, na napięcie niskie, do którego dostosowane są poszczególne urządzenia zasilane energią elektryczną. W sieci elektroenergetycznej zmiana napięcia zachodzi kilkustopniowo w stacjach transformatorowych. Rozdział energii elektrycznej Polega na rozdziale energii elektrycznej bez zmiany jej napięcia. Stacja pełni zatem funkcję rozdzielczą: otrzymuje energię elektryczną z jednego źródła, a następnie energię o tym samym napięciu przesyła wyprowadzonymi z niej liniami. Wyróżnia się dwa rodzaje rozdzielni: napowietrzne i wnętrzowe. Rozdzielnia 220/110 kv www.stacjabyczyna.pl
Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna 7 W sąsiedztwie stacji Ochrona środowiska Stacje elektroenergetyczne zaliczane są do obiektów oddziałujących na środowisko. Dlatego też ich eksploatacja prowadzona jest w ściśle określonych warunkach. Chodzi przede wszystkim o przestrzeganie poziomu hałasu oraz wartości pól elektrycznego i magnetycznego, których źródłem jest aparatura stacyjna. Prace budowlane W trakcie wykonywania prac budowlanych ochrona środowiska polegać będzie na prowadzeniu przez wykonawcę zgodnej z obowiązującymi przepisami gospodarki odpadami, których najwięcej powstanie najprawdopodobniej przy demontażu starych obiektów. Podczas prac budowlanych wykorzystany zostanie typowy sprzęt ciężki np. koparki czy dźwigi. Dowóz materiałów budowlanych, konstrukcji stalowych, autotransformatora, kabli i przewodów oraz aparatury łączeniowej i kontrolno-pomiarowej odbywać się będzie istniejącymi lokalnymi drogami, zgodnie z zasadami ustalonymi z ich właścicielami. Hałas Główne źródło hałasu stanowią autotransformatory mocy i służące do ich chłodzenia wentylatory. Rozbudowa stacji elektroenergetycznej zaplanowana została tak, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu w jej otoczeniu, w szczególności na terenach zabudowy mieszkaniowej, gdzie dopuszczalny poziom hałasu jest ograniczony do wartości 40 lub 45 db w nocy i 50 lub 55 db w dzień. Pole elektromagnetyczne Występowanie pola elektromagnetycznego jest zjawiskiem towarzyszącym pracy wszystkich urządzeń elektrycznych, także tych powszechnego użytku jak monitor, komputer czy telefon komórkowy. Poziom oddziaływania pola elektromagnetycznego określa się poprzez wskazanie wartości jego dwóch składowych: elektrycznej i magnetycznej. Stacje elektroenergetyczne projektuje się w taki sposób, aby wartości na zewnątrz obiektu nie przekraczały dopuszczanych przepisami poziomów. Oznacza to, że oddziaływanie stacji musi być ograniczone tak, aby na okolicznych terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową nie zostały przekroczone wartości: 10 kv/m w przypadku składowej pola elektrycznego w miejscach dostępnych dla ludzi; 1 kv/m w przypadku składowej pola elektrycznego na terenach przeznaczonych pod zabudowę; 60 A/m w przypadku składowej pola magnetycznego w miejscach dostępnych dla ludzi. Zachowanie powyższych dopuszczalnych wartości natężenia obu składowych pola elektromagnetycznego oznacza, że przebywanie w takim polu jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia ludzi. Zastosowanie się wykonawcy zadania do obowiązujących przepisów i norm weryfikowane jest poprzez pomiary kontrolne, niezbędne do uzyskania zezwolenia na eksploatację obiektu. Źródła pola elektromagnetycznego w stacji to m.in: 145 db 125 db 105 db 93 db 55 db 45 db 45 db 12 db start odrzutowca ciężki sprzęt budowlany dyskoteka ciężki transport drogowy rozmowa mieszkanie na granicy terenu stacji elektroenergetycznej las Szyny zbiorcze Przekładniki i wyłączniki Stabilne zasilanie regionu
Najczęściej zadawane pytania Czy rozbudowana stacja będzie silniej oddziaływać na otoczenie? Stacja będzie większa, została jednak zaprojektowana w taki sposób, aby jej oddziaływanie poza terenem obiektu było minimalne. W praktyce oznacza to, że ani poziom pól elektromagnetycznych, ani dźwięk jaki towarzyszy pracy stacji, nie będą negatywnie wpływać na osoby przebywające w otoczeniu stacji. Należy również dodać, że wykonawca przed uruchomieniem stacji zobowiązany jest do zweryfikowania zgodności faktycznego oddziaływania rozbudowanego obiektu z obowiązującymi w Polsce przepisami. Czemu służy modernizacja stacji? Inwestycja zagwarantuje aglomeracji śląskiej poprawę warunków zasilania, a przede wszystkim pewność nieprzerwanych dostaw energii elektrycznej do regionów połączonych ze stacją Byczyna liniami 220 kv. Modernizacja ma kluczowe znaczenie, ponieważ na Górnym Śląsku zlokalizowanych jest wiele zakładów produkcyjnych. Pewność stabilnych dostaw energii elektrycznej jeszcze bardziej zwiększy atrakcyjność regionu stabilne zasilanie jest bowiem, obok infrastruktury drogowej, warunkiem sprzyjającym rozwojowi przedsiębiorczości i zachęci nowych inwestorów. Czy podczas budowy będą przerwy w dostawach prądu? Nie mimo dużej skali przedsięwzięcia wszystkim regionom zaopatrywanym w energię elektryczną przesyłaną z Elektrowni Jaworzno III zostanie zapewnione nieprzerwane zasilanie. Prowadzone prace nie będą w żaden sposób odczuwalne dla odbiorców energii mieszkańców i zakładów pracy. Ile potrwają prace i kiedy się rozpoczną? Pierwsze prace budowlane rozpoczną się już w 2014 r., do tego czasu trwać będą prace projektowe. Na początku przebudowana zostanie rozdzielnia 220 kv. Zgodnie z harmonogramem prac inwestycja zakończy się w grudniu 2016 roku. Czy rozbudowa inwestycji została uwzględniona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta? Tak, w 2010 roku wprowadzone zostały zmiany do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzno, na terenie którego znajduje się stacja. W obowiązującym planie zarezerwowano obszar pod rozbudowę stacji. Czy oprócz rozbudowy stacji budowane będą inne obiekty? Tak, przy stacji zostanie dobudowany bardzo krótki fragment linii 400 kv (ok. 400 metrów). Dzięki temu połączone zostaną dwie linie: 400 kv Tarnów z 400 kv Tucznawa-Rzeszów. Dodatkowo wybudowana zostanie linia łącząca Elektrownię Jaworzno z rozbudowaną rozdzielnią na stacji Byczyna. Kontakt W przypadku pytań dotyczących realizowanego projektu zachęcamy do kontaktu: ELEKTROBUDOWA SA w Katowicach Rynek Dystrybucji Energii 62-505 Konin, Przemysłowa 156 tel: 63 246 62 00 Strona inwestycji: www.stacjabyczyna.pl Biuro prasowe: stacjabyczyna@elbudowa.com.pl