Załcznik do uchwały nr XXVII/188/04 z dnia 29 grudnia 2004r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2005 Celem gminnego programu profilaktyki i rozwizywania problemów alkoholowych jest konstruowanie i realizacja lokalnych zasad polityki społecznej poprzez podejmowanie działa zmierzajcych do ograniczenia spoycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spoywania, inicjowanie i wspieranie przedsiwzi majcych na celu zmian obyczajów w zakresie sposobu spoywania tych napojów, działania na rzecz trzewoci, przeciwdziałania powstaniu i usuwaniu nastpstw naduywania alkoholu,: promowanie postaw społecznych istotnych dla profilaktyki i rozwizywania problemów alkoholowych, w tym upowszechnianie zdrowego stylu ycia wród dzieci i młodziey. Ponadto celem działa jest integracja społeczna poprzez leczenie i rehabilitacj osób uzalenionych od alkoholu i ich rodzin, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz pomoc dla dzieci wychowujcych si w rodzinach z problemem alkoholowym. Prowadzenie działa zwizanych z profilaktyk i rozwizywaniem problemów alkoholowych oraz integracja społeczna osób uzalenionych od alkoholu naley do zada własnych gminy. W szczególnoci zadania te obejmuj: 1. Zwikszenie dostpnoci pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzalenionych od alkoholu, 2. Udzielanie rodzinom, w których wystpuj problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególnoci ochrony przed przemoc w rodzinie, 3. Prowadzenie profilaktycznej działalnoci informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwizywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, a w szczególnoci dla dzieci i młodziey, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zaj sportowych, a take działa na rzecz doywiania dzieci uczestniczcych w pozalekcyjnych programach opiekuczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych, 4. Podejmowanie czynnoci zmierzajcych do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzalenionej od alkoholu obowizku poddania si leczeniu w zakładzie leczenia odwykowego. 5. Podejmowanie interwencji w zwizku z naruszeniem przepisów okrelonych w art., 13' i 15 ustawy o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz wystpowanie przed sdem w charakterze oskaryciela publicznego. 1
Analiza sytuacji w gminie dotyczca problemów alkoholowych Liczba mieszkaców w gminie : 20.180 w tym miasto - 15.441mieszkaców, wie 4.739 mieszkaców, z tego 12.410 w wieku produkcyjnym, a 2.650 to osoby w wieku poprodukcyjnym. 6.545 liczba szacunkowa rodzin z dziemi, w tym 150 rodzin wielodzietnych ( posiadajcych czworo i wicej dzieci. Bezrobocie w gminie według stanu na dzie 31.12.2003 (dane z urzdu statystycznego) Miasto Wie Liczba mieszkaców w wieku produkcyjn. Z tego zatrudnieni ogółem % niezatrudn. osób w wieku produkcyjn. Liczba osób zarejestrow. w PUP % zarejestr. bezrobotn. w stos. do liczby mieszk. w wieku produkc. z tego z prawem do zasiłku % bezrob. zarejestrow. pobier. Zasiłek Miasto 9.602 2.037 78,8% 2.220 23,1% 337 15,2% Wie 2.808 311 88,9% 737 26,2% 115 15,6% OGÓŁEM 12.410 2.348 81,% 2.957 23,8% 452 15,3% ( dane PUP filia w Lubsku) Osoby bezrobotne 2003 W tym z prawem do zasiłku Ogółem 2 957 452 w tym kobiety 1416 153 O g ó ł e m : Punkty sprzeday napojów alkoholowych na terenie miasta i gminy Stan na dzie Ogółem do 4,5% -piwo 4,5% do 18% Powyej 18% 31.12.2001 99 98 85 43 31.12.2001 97 97 78 42 31.12.2002 90 90 78 37 31.12.2003 86 86 74 39 31.10.2004 84 84 72 42 2
w tym: D E T A L 31.12.2000 75 74 71 29 31.12.2001 72 72 65 26 31.12.2002 69 69 65 25 31.12.2003 67 67 62 27 31.10.2004 63 63 58 29 GASTRONOMIA 31.12.2000 24 24 145 14 31.12.2001 25 25 13 16 31.12.2002 21 21 13 12 31.12.2003 19 19 12 12 31.10.2004 21 21 14 13 240 to liczba mieszkaców przypadajcych na 1 punkt sprzeday napojów alkoholowych W 2003 roku zatrzymano 204 nietrzewych kierowców, o 108 mniej ni w 2002r., natomiast na 191 kolizji drogowych w 2003r. 14 spowodowane były stanem nietrzewoci Alkohol jest przyczyn wielu rónorodnych problemów społecznych i zdrowotnych. Dane podawane przez ESPAD pozwalaj szacunkowo okreli zakres problemów alkoholowych w naszej gminie i tak: liczba osób uzalenionych od alkoholu - ok. 2% tj. ok. 500 osób doroli yjcy w otoczeniu alkoholika (współmałonkowie, rodzice) - ok. 4% tj. ok. 1000 osób dzieci wychowujce si w rodzinach alkoholików - ok. 4% tj. ok. 1000 osób osoby pijce szkodliwie - 5-7% tj. 1250 1750 osób ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym - 2/3 osób dorosłych i 2/.3 dzieci z tych rodzin 61,1% młodziey w wieku 15 lat piło alkohol, a 30,5% upijało si. W wieku 17 lat ju 78,1% piło alkohol, a 36,3% upijało si. Ogólnopolskie badania ankietowe w 2002r. wykazały, i w skali kraju na pierwsze miejsce zdecydowanie wysuwa si problem bezrobocia, kolejne pozycje zajły takie problemy jak: spadek stopy yciowej oraz przemoc i agresja na ulicach. Alkoholizm jako problem społeczny znalazł si na pitym miejscu, picie alkoholu przez młodzie drugi alkoholowy problem, uznany za bardzo wany przez 53,4% badanych. 3
. Podstawy strategii P r o g r a m u na rok 2005 s kontynuacj dotychczasowych wieloletnich działa i obejmuj: 1. Racjonalne ograniczenia dostpnoci alkoholu, kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na sprzeda napojów alkoholowych na terenie gminy. 2. Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi formami postpowania osób pijcych. 3. Profilaktyczne oddziaływanie na postawy i umiejtnoci wane dla osób uzalenionych oraz członków ich rodzin. 4. Zwikszanie dostpnoci i skutecznoci terapii dla osób uzalenionych i dla członków ich rodzin. 5. Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwizywania problemów alkoholowych. 6. Zadaniowe zarzdzanie gminnymi rodkami finansowymi na realizacj programu w oparciu o kryteria okrelajce najwaniejsze kierunki działania. 7. Wspieranie, inspirowanie działalnoci rodowisk wzajemnej pomocy osób z problemami alkoholowymi oraz stowarzysze trzewociowych i innych podmiotów działajcych na terenie gminy. 8. Edukacja publiczna pomagajca w zapobieganiu i rozwizywaniu problemów alkoholowych. W celu realizacji głównych zamierze przyjto nastpujc strategi działa dla miasta i gminy : 1. Powołano Gminn Komisj Rozwizywania Problemów Alkoholowych przy zachowaniu reprezentatywnoci rodowisk współdziałajcych w realizacji Programu, która działa na podstawie regulaminu. 2. Okrelono zasady usytuowania miejsc sprzeday i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta i gminy. 3. Podtrzymano ustalon (100) liczb punktów sprzeday napojów alkoholowych o zawartoci powyej 4,5% alkoholu ( z wyjtkiem piwa ), przeznaczonych do spoycia poza miejscem sprzeday i ( 35) przeznaczonych do spoycia w miejscu sprzeday. 4. Uruchomiono Punkt informacyjno konsultacyjny ds. uzalenie i przemocy w rodzinie czynny od poniedziałku do pitku do godziny 18,00 w którym dyury pełni specjalici: lekarz psychiatra, psycholog biegły klinicznie ds. uzalenie od alkoholu wykonujcy opinie psychologiczne, pielgniarka, zespół motywacyjny, wolontariat. Punkt obejmuje zintegrowany system poradnictwa medycznego, psychologicznego i prawnego wiadczonego na rzecz oczekujcych pomocy i ich rodzin zwizanych z problemem alkoholowym, uzalenieniem od rodków psychoaktywnych, ofiar przemocy w rodzinie oraz osób w kryzysie psychologicznym. Prowadzi działalno diagnostyczno-terapeutyczn oraz informacyjno-edukacyjn na rzecz osób z problemem / chorob alkoholow, współuzaleznieniem w szczególnoci na rzecz młodziey szkolnej, wskazuje rónorodne formy i moliwoci podjcia skutecznej terapii i / lub leczenia. 5. Utworzono grupy wsparcia dla osób współuzalenionych: DDA, Al.-Anon i dzieci Al.- Ateen realizujc program 12 stopni i 12 tradycji. 4
6. Przy współpracy ze szkołami, a w szczególnoci z pedagogami szkolnymi organizowane s tematyczne spotkania z młodzie, pogadanki, lekcje dot. uzalenie w Klubie Abstynenta prowadzonych przez lektora. Organizowane s spotkania z rodzicami nt. uzalenie. 7. Tworzenie bazy organizacyjnej dla realizacji Programu tzn. : a) pozyskiwanie zainteresowania i poparcia idei programu gminnego, b) szkolenie przedstawicieli wybranych profesji w zakresie profilaktyki i rozwizywania problemów alkoholowych: policjanci, kuratorzy sdowi, pracownicy socjalni, pedagodzy szkolni, pracownicy poradni psychologiczno pedagogicznej. I. Gminna Komisja Rozwizywania Problemów Alkoholowych w Lubsku działajc w oparciu o : 1. Ustaw o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982r. (tj. Dz.U. z 2002 Nr 147 poz. 1231 i Nr 167 poz. 1372) 2. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwizywania Problemów Alkoholowych. 3. Strategi rozwizywania problemów społecznych gminy Lubsko na lata 2004-2012. 4. Rekomendacje Pastwowej Agencji Rozwizywania Problemów Alkoholowych.. przyjmuje do realizacji na rok 2005 nastpujce zadania: 1. Promowanie trzewoci oraz wspieranie rodowisk i postaw abstynenckich, szczególnie poprzez zaangaowanie si w tym kierunku mediów lokalnych. 2. Tworzenie dzieciom i młodziey warunków do trzewego i zdrowego stylu ycia. 3. Zapewnienie dzieciom i młodziey dostpu do programów edukacyjnych i profilaktycznych, promujcych wartociowy i zdrowy styl ycia oraz uczcych umiejtnoci potrzebnych do ycia bez alkoholu i narkotyków. 4. Konsekwentne egzekwowanie zakazu podawania i sprzeday alkoholu nieletnim oraz zakazu reklamy napojów alkoholowych. 5. Rozwijanie profilaktyki rodzinnej uczenie rodziców umiejtnoci wspierania abstynencji dzieci oraz udzielenie profesjonalnej pomocy rodzicom, których dzieci si upijaj. 6. Zwikszenie dostpnoci pomocy socjalnej, psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i młodziey z rodzin z problemami alkoholowymi. 7. Pomoc dla organizacji pozarzdowych oraz inicjatyw obywatelskich dostarczajcych opieki dzieciom i wspierajcych proces zdrowienia rodzin z problemami alkoholowymi. 8. Rozwijanie edukacji publicznej i szkolenie przedstawicieli zawodów w zakresie problemów alkoholowych. 9. Zapewnienie pomocy wychowawczej i terapeutycznej młodziey z problemami alkoholowymi i narkotykowymi. 10. Zwikszenie dostpnoci i skutecznoci profesjonalnej terapii osób uzalenionych i współuzalenionych członków rodzin. 5
ROZDZIAŁ I. Zwikszenie dostpnoci pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzalenionych od alkoholu. 1. Kontynuowanie pracy Punktu informacyjno konsultacyjnego ds. uzalenie i przemocy w rodzinie, którego zadaniem jest pomoc, rada i wsparcie w dziedzinach: doradztwa i konsultacji specjalistów w sprawie uzalenie i przemocy w rodzinie, udzielanie pomocy lekarskiej, psychospołecznej, prawnej i socjalnej, skorzystania z dyurów interwencyjno wspierajcych, skorzystania z dyurów interwencyjnych zespołu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, nawizania pierwszego kontaktu osób z problemem alkoholowym i innych uzalenie i umoliwienie podejmowania szybkich działa i kontaktu z organizacjami i osobami nioscymi pomoc, informacja o chorobie alkoholowej i moliwociach leczenia osób uzalenionych i członków rodzin, informowania o ruchach samopomocowych, wstpnego motywowania do terapii, udostpnienia materiałów programowych i wydawnictw (prasa, kasety, ksiki itd.) przyjmowaniu informacji o naruszeniu ustawy o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziałania alkoholizmowi oraz uchwał Rady Miejskiej w tym zakresie. pomoc psychologiczna i terapeutyczna, prowadzenie wstpnej terapii edukacyjnej. Punkt czynny od poniedziałku do pitku od godz. 8,00 do godz. 18,00. Dyuruj: lekarz psychiatra, pielgniarka, psycholog biegły kliniczny ds. uzalenie od alkoholu, instruktor terapii, członkowie Komisji, przedstawiciele instytucji i słub społecznych: policji, sdu pomocy społecznej, wolontariusze z ruchów samopomocowych. 2. Kontynuowanie działania Poradni Odwykowej. utrzymanie dotychczasowego zatrudnienia: lekarz psychiatra, psycholog biegły kliniczny, pielgniarka, instruktor terapii, sfinansowanie programów terapeutycznych wstpnych i edukacyjnych doposaenie placówki w pomoce i sprzt niezbdny dla prowadzenia zaj terapeutycznych. 3. Wznowienie dyurów w PUNKCIE przez wolontariuszy młodzie zrzeszon w Katolickim Stowarzyszeniu Młodziey. 4. Systematyczne szkolenie w zakresie korzystania z telefonu zaufania: Niebieska Linia, Pomaraczowa Linia, Zielona Linia. 5. Współpraca z Miejsko-Gminnym Orodkiem Pomocy Społecznej z pracownikami socjalnymi, z policj z dzielnicowymi, 6. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych takich jak: Klub Abstynenta, Terenowy Odział Lubuskiego Stowarzyszenia Profilaktyki Społecznej Trzewo, grupa Al.-Anon, DDA, Al-Ateen, współuzalenionych. 6
ROZDZIAŁ II. Udzielenie rodzinom, w których wystpuj problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególnoci ochrony przed przemoc w rodzinie. 1. Kontynuowanie działania Punktu konsultacyjno informacyjnego dla ofiar przemocy w rodzinie, udzielajc pełnej pomocy tj. grupy wsparcia, grupy terapeutyczne utworzenie zintegrowanego zespołu przeciwdziałania przemocy, uruchamiajc słuby: pedagog szkolny, policjant-dzielnicowy, pracownik socjalny, kurator sdowy, przedstawiciel Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, psycholog, przedstawiciel Punktu..., przedstawiciel GKRPA. Utworzenie zespołu interwencyjnego. Opracowanie gminnego systemu pomocy dziecku w rodzinie dysfunkcyjnej. 2. Włczenie si do systemu Niebieskiej Linii. 3. Kontynuowanie działalnoci wietlic socjoterapeutycznych: - Nr 1 ul. XX Lecia, - Nr 2 prowadzenie zaj psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych. Kontynuowanie w wietlicy Nr 2 zaj autorstwa Beaty Kireczuk pod nazw Zajcia profilaktyczno-dydaktyczne dla dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi i z rodzin dysfunkcyjnych 4. Kontynuowanie działalnoci wietlicy Nr 3 profilaktyczno-wychowawczej w Tucholi i Nr 4 w Górzynie. 4. Organizacja szkole z zakresu wdraania nowych procedur interwencji wobec przemocy domowej Niebieskie Karty ( dla policji i GKRPA) oraz dla lekarzy rodzinnych z zakresu wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji. ROZDZIAŁ III. Prowadzenie profilaktycznej działalnoci informacyjnej i edukacyjnej, w szczególnoci dla młodziey. 1. Włczenie si wspólnie z pedagogami szkół podstawowych i ponad podstawowych do prac zespołu diagnozujcych sytuacj uzalenie w gminie - zorganizowanie debaty na temat profilaktyki uzalenie z udziałem dyrekcji szkół. 2. Organizowanie i finansowanie szkolnych programów profilaktycznych. 3. Organizacja i pomoc finansowa w realizacji zaj edukacyjnych dla rodziców. 4. Wspieranie kształcenia profilaktycznego pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców w zakresie przeciwdziałania alkoholizmu i przemocy. 7
5. Współpraca z organizacjami pozarzdowymi i zwizkami wyznaniowymi majc na celu promocj zdrowego trybu ycia i propagowanie trzewych obyczajów ( Parafialny Zespół CARITAS, ZHP, Lubuskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej Trzewo, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich itd.) 6. Organizowanie szkole i kampanii edukacyjnych w dziedzinie rozwizywania problemów alkoholowych dla społecznoci lokalnej. 7. Organizacja form spdzania czasu wolnego zwłaszcza w postaci zaj profilaktyczno edukacyjnych i terapeutycznych w czasie ferii zimowych i wakacji dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. 8. Kontynuowanie cyklicznych kampanii: Ogólnokrajowe: Alkohol nieletnim dostp wzbroniony, Zachowaj trzewy umysł Lokalne: Młodo bez procentów Bezpieczne wakacje, Młodzie przeciw uzalenieniom i przemocy 9. Zorganizowanie Festynu UZALENIENIOM NIE w Osieku na zakoczenie letnich zaj profilaktytczno-wychowawczych. 10. Zorganizowanie zaj profilaktyczno-wychowawczych w czasie ferii zimowych: - wietlica Nr 1, Nr 2, w Lubsku, wietlica Nr 3 w Tucholi, Nr 4 w Górzynie natomiast w Białkowie, Osieku, Chociczu i Mierkowie sfinansowanie imprez profilaktyczno-wychowawczych. 11. Zorganizowanie zaj profilaktyczno-wychowawczych w czasie wakacji letnich - wietlica Nr 1, Nr 2 w Lubsku, - wietlica Nr 3 w Tucholi, Nr 4 w Górzynie, - Białków, Chocicz, Mierków, Osiek. 12. Wdraanie i propagowanie na terenie miasta i gminy kampanii edukacyjnych, programów profilaktycznych, wprowadzanie lokalnych inicjatyw z dziedziny profilaktyki. ROZDZIAŁ IV. Wspomaganie działalnoci instytucji, stowarzysze i osób fizycznych, słucych rozwizywaniu problemów alkoholowych. 1. Tworzenie bazy materialnej i merytorycznej dla realizacji programu. 2. Wspieranie nieprofesjonalnych organizacji takich jak: Klub Abstynenta, grupy samopomocowe AA, Al.-Anon, Al.-Ateen, DDA. 3. Współpraca z profesjonalnymi instytucjami zatrudniajcymi wykwalifikowanych specjalistów a) zdiagnozowanie problemów alkoholowych w gminie, okrelenie potrzeb i moliwoci działania gminnej komisji, 8
b) analiza moliwoci oddziaływania na osoby naduywajce alkoholu, kierowanie uzalenionych na badania przez biegłego celem wydania opinii i wskazania metod leczenia na wniosek osoby zainteresowanej lub z inicjatywy komisji c) współpraca z sdem w sprawie kierowanie na leczenie odwykowe, koordynacja działa z kuratorami sdowymi oraz policj, d) bieca współpraca z Odziałem Leczenia Odwykowego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Ciborzu, e) udział w akcjach ogólnokrajowych dotyczcych uzalenie. ROZDZIAŁ V. Podejmowanie interwencji w zwizku z naruszeniem przepisów dotyczcych reklamy, sprzeday i podawania osobom nietrzewym, osobom do lat 18, na kredyt lub pod zastaw oraz wystpowanie przed sdem w charakterze oskaryciela publicznego. 1. Podejmowanie działa edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych oraz działa kontroli interwencyjnych majcych na celu ograniczenie dostpnoci napojów alkoholowych i przestrzegania zakazu sprzeday alkoholu osobom poniej 18. roku ycia. 2. Podejmowanie działa interwencyjnych wobec firm prowadzcych promocje i reklam napojów alkoholowych, w szczególnoci reklam skierowana do młodziey. 3. Wydawanie opinii o zgodnoci lokalizacji punktu sprzeday napojów alkoholowych z uchwał Rady Miejskiej. 4. Kontrola punktów detalicznych i gastronomicznych posiadajcych zezwolenia na sprzeda napojów alkoholowych. 5. Prowadzenie postpowa w przypadku cofnicia zezwolenia na sprzeda i podawanie napojów alkoholowych osobom nietrzewym, niepełnoletnim itd. 6. Prowadzenie postpowa w sprawie usiłowania lub popełnienia wykroczenia korzystajc ze statusu oskaryciela publicznego. 7. Kierowanie osób naduywajcych alkohol na badanie przez biegłego w celu wydania opinii. 8. Wnioskowanie do Sadu Rejonowego na przymusowe leczenie. ROZDZIAŁ VI. Zasady wynagradzania, przyznawania diet oraz kosztów podróy słubowych członkom gminnej komisji rozwizywania problemów alkoholowych. 1. Ustala si wynagrodzenie dla członków komisji za prac w komisji i punkcie informacyjno konsultacyjnym ds. uzalenie i przemocy w rodzinie oraz udział w posiedzeniach komisji i w innych pracach w wysokoci 100zł brutto. 2. Członkami komisji bdcymi etatowymi pracownikami Urzdu Miejskiego w Lubsku wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 przysługuje, jeli posiedzenia, dyury i inne prace komisji bd odbywały si poza godzinami pracy Urzdu. 9
3. Przyjmuje si zasady zwrotu kosztów podróy słubowych tj. podróy zwizanych z wykonywaniem funkcji członka komisji według zasad uregulowanych rozporzdzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie zasad ustalania oraz wysokoci nalenoci przysługujcych pracownikom z tytułu podróy słubowych na obszarze kraju (Dz.U. z 2002r, Nr 236, poz. 1990). 4. Polecenie kadego wyjazdu słubowego podpisuje przewodniczcy komisji bd pod jego nieobecno sekretarz. VII. Zasady finansowania zamierze programowych rodki na realizacje gminnego programu pochodz z nastpujcych ródeł: 1. rodki pochodzce z opłat za zezwolenia na sprzeda napojów alkoholowych, 2. rodki z budetu gminy przeznaczone na realizacj zada własnych gminy wynikajcych z ustawy o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Gminny Program Profilaktyki i Rozwizywania Problemów Alkoholowych dla miasta i gminy Lubsko jest aktem otwartym i znajdzie w nim miejsce kada poyteczna inicjatywa. Szczegółowa realizacja zada Programu ujta zostanie w corocznym harmonogramie działa wraz preliminarzem wydatków. Program opracowała: GMINNY PROGRAM... a 2005 rok przyjto na posiedzeniu Gminnej Komisji Rozwizywania Problemów Alkoholowych w dniu 23 listopada 2004r. 10