https://www. Wiosenna ochrona pszenżyta Autor: Mateusz Kraska Data: 5 maja 2016 Pszenżyto jest zbożem, które ma bardzo duży potencjał plonowania. Porównywalny z pszenicą ozimą, której plony mogą osiągnąć przy dobrych warunkach 9 t/ha. Oprócz zabiegów związanych z nawożeniem, które ma bardzo duży wpływ na plonowanie, pszenżyto jest uzależnione również od ataków patogenów. Chwasty oraz choroby grzybicze w dużym stopniu są odpowiedzialne za straty w ziarnie. Jakie kroki należy podjąć, aby umożliwić temu zbożu jak najlepsze warunki do wzrostu? Takie pytanie zadaje sobie pan Adam z Pomorza. Patogeny odpowiedzialne za straty w pszenżycie możemy podzielić na 3 kategorie: 1. Zagrożenie chwastami. 2. Zagrożenie chorobami. 3. Zagrożenie insektami. 1 / 7
https://www. Zagrożenie chwastami Chwasty w pszenżycie rozwijają się bardzo dobrze. W początkowych fazach rozwoju, nie jest ono konkurencyjne dla dzikich roślin, więc te z powodzeniem mogą opanować skrawki pola, gdy tylko rozpoczną wiosenną wegetację. I gdy będą miały odpowiednie do tego warunki. Według integrowanej ochrony, powinniśmy najpierw wykorzystać niechemiczne zabiegi odchwaszczające, zanim rozpoczniemy działania chemiczne. Niestety wiosną jest to utrudnione, a wręcz niemożliwe, ponieważ pszenżyto jest wąsko wysiewane i to uniemożliwia np. bronowanie, zwłaszcza w dalszych fazach rozwoju tego zboża. Co zatem powinniśmy zrobić, aby pozbyć się szkodliwych roślin z pola? Oprysk herbicydami. Jedyną opcją jest chemiczne zwalczanie chwastów. Powinniśmy jednak trzymać się kilku zasad. Środki chwastobójcze zalecane są w dawkach minimalnych oraz maksymalnych. Chcąc oszczędzić, rolnicy stosują dawki minimalne wiosną, tak jak to robi pan Kazimierz z Mazowsza, nie zdając sobie sprawy, iż chwasty po zimowaniu mają bardziej rozbudowany system korzeniowy. Nie pryskam jesienią herbicydów, bo u mnie chwastów nie ma na polu. I dawkę daję na wiosnę. Nie ma sensu, wg mnie, tracić czasu i pieniędzy na kilka wjazdów na pole tłumaczy rolnik. Jest to podejście, które na dłuższą metę się nie sprawdzi, ponieważ koszty oprysków wiosennych, gdy chwasty wzejdą silniejsze po zimie, będą większe niż główny zabieg jesienią i dodatkowy wiosną. Na plantacjach nietraktowanych w jesiennym terminie stosowania herbicydami, obserwowano wiosną bardzo duże zachwaszczenie. W takich przypadkach wymagane jest zastosowanie dobrego wiosennego herbicydu o szerokim spektrum zwalczanych chwastów, 2 / 7
https://www. ponieważ są one w bardziej zaawansowanych fazach rozwojowych niż jesienią tłumaczy Marcin Łański, specjalista ds. wdrożeń produktów, BASF sp. z o.o. Chwasty w pszenżycie, które najczęściej atakują jego zasiewy, możemy podzielić na 2 kategorie: 1. Jednoliścienne, głównie jest to miotła zbożowa i wyczyniec polny. Podstawową szkodliwością miotły zbożowej i wyczyńca jest ich konkurowanie o składniki pokarmowe i wodę ze zbożami. Niezależnie od tego na jakich zasiewach się znajdą, pobierają składniki z gleby znacząco obniżając plon. Miotła zbożowa rośnie szybko i potrafi skutecznie zagłuszyć pszenżyto w miejscach swojego występowania. Dlatego ważna jest szybka reakcja, w chwili kiedy stwierdzimy obecność tego chwasta u siebie na polu. W innym wypadku straty w plonie mogą wynieść nawet 30%. Wyczyniec natomiast oprócz konkurowania o składniki pokarmowe powodujące odczuwalne obniżenie plonu, przenosi choroby na zboża i doprowadza również do wylegania, co utrudnia zbiory. Środkiem, który stosuję od poprzedniego sezonu, który mi pomógł z miotłą jest Tolurex. Ma szerokie spektrum działania, więc nie ma obawy, że któregoś chwasta u mnie na polu ominie. W tym roku poszedł z początkiem kwietnia opowiada pan Stanisław, rolnik z Wielkopolski. Napełnianie zbiornika herbicydem na miotłę zbożową i chwasty dwuliścienne. 3 / 7
https://www. 2. Chwasty dwuliścienne to m.in. maruna bezwonna, ostrożeń polny, przetaczniki, przytulia czepna oraz rumian polny. Tak jak w przypadku roślin jednoliściennych, ww. chwasty konkurują ze zbożami o składniki pokarmowe i wodę. Oprócz obniżenia plonu, zanieczyszczają ziarno swoimi siewkami, które negatywnie wpływają na jakość pszenżyta. Niektóre z nich mogą doprowadzać do wylegania zbóż, gdy ich atak nie zostanie w porę zatrzymany. Ważne jest, abyśmy dobrali środki chemiczne, które nie tylko zwalczą chwasty aktualnie rosnące na polach, lecz również te, które mogą się dopiero ukazać. Dlatego polecane są herbicydy mające szerokie spektrum działania. Na opakowaniu każdego środka jest dokładna informacja dotycząca gatunków roślin, które dany preparat zwalcza. Coraz częściej rolnicy mieszają herbicydy ze sobą, tworząc skuteczne mieszaniny zwalczające konkurencyjne (w stosunku do zbóż) rośliny jedno- i dwuliścienne. Ma to na celu zwiększenie efektu zastosowania mieszanych środków do zwalczania chwastów mówią specjaliści z blog.cheminova.pl Substancje czynne w herbicydach dla pszenżyta, które zostały dopuszczone do sprzedaży, to m.in.: glifosat, chlorosulfuron, tritosulfuron, izoproturon, diflufenikan. Dokładną listę środków, wraz ze składem, możemy znaleźć na stronie ministerstwa. Zagrożenie chorobami Jedną z ważniejszych chorób w pszenżycie jest mączniak prawdziwy. Jest to choroba znana rolnikom w całej Polsce. Tworzy białe, bardzo charakterystyczne gąbczaste naloty, których nie można pomylić. Atakuje liście, źdźbła, a czasem nawet kłosy. Mocno pogarsza zdolność tworzenia ziaren i może obniżyć plon nawet o 40%. Jest to patogen szczególnie niebezpieczny gdyż szybko przyzwyczaja się do stosowanych środków ochrony. 4 / 7
https://www. Mączniak prawdziwy, foto. Marek Korbas dla Instytutu Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Pszenżyto jest podatne również na septoriozę, na którą rolnicy powinni zwrócić dużą uwagę. Tworzy podłużne jasnozielone plamy, które z czasem brązowieją, zostawiając martwą tkankę. Przez niszczenie liści obniża procesy asymilacyjne, redukując poważnie plon. Grzyb tworzy bardzo dużo owocni w kształcie czarnych kropek. Straty mogą wynieść nawet 30%, w czasie wilgotnych i ciepłych okresów nawet więcej. Mogąc przenosić się mechanicznie z rośliny na roślinę, może w krótkim czasie objąć większy areał pola. Oprócz powyższych chorób pszenżyto narażone jest na rdzę. Zarówno na żółtą, jak i brunatną jej odmianę. Obydwie choroby mają podobne objawy: naloty na liściach tworzące skupiska zarodników, żółty w przypadku rdzy żółtej i jasnobrązowy do ciemno brązowego u rdzy brunatnej. Obydwie jednostki są tak samo szkodliwe: powodują obumieranie liści, powodującej straty w plonowaniu. W moich stronach, odpukać, na razie nie widać żadnych chorób. Pszenżyto u mnie z reguły nie miało poważnych problemów z grzybem. Jesienią opryskałem pola Dobromirem i na razie jest czysto relacjonuje Stanisław, rolnik z Wielkopolski. Zanim zdecydujemy się na oprysk, powinniśmy najpierw zorientować się, jak wygląda zagrożenie agrofagami w okolicy. Ciekawą propozycją dla rolników jest m.in. strona Infopole.pl, która zawiera ostrzeżenia z dokładnością do gminy. Wystarczy wpisać kod pocztowy miejscowości i będziemy wiedzieli na co narażone są nasze pola. Substancje czynne w środkach na choroby grzybicze to m.in.: propikonazol, triadimenol, prochloraz, piraklostrobina, spiroksamina. 5 / 7
https://www. Septorioza liści, foto: agrofoto.pl, panczo1922 Zagrożenia szkodnikami Podstawowymi insektami, mogącymi zagrozić wiosennym uprawom pszenżyta są: drutowce i rolnice (atakują korzenie i liście), mszyce (wysysając soki), skrzypionki (nadgryzają powierzchnię liścia). Na moich polach i ogólnie w mojej okolicy nie zauważyłem szkodników. Sąsiedzi mający pszenżyto nic nie mówili o jakichś owadach. Z informacji od znajomych z innych okolic, Opolszczyzna i Śląsk, też jest u nich czysto jeśli chodzi o insekty relacjonuje pan Stanisław, rolnik z Wielkopolski. Adiuwanty czy warto stosować? Adiuwanty to preparaty, które poprawiają właściwości środków ochrony. Same nie mają właściwości ani chwastobójczych, ani chorobobójczych lecz sprawiają, iż środki do których zostały dodane mają lepsze właściwości. Jest to o tyle ważne, gdyż w wielu gospodarstwach stosowana jest do oprysków woda o wysokiej twardości, co ma negatywny wpływ na rozprowadzanie oprysku na chwasty i rośliny uprawne. Adiuwanty zmiękczają wodę, dzięki czemu krople substancji roboczej, są wyrównane, rozciągając się na powierzchni liścia. Penetrując miejsca trudno dostępne, do których tradycyjne środki bez adiuwantów mają utrudniony dostęp. Jest to istotne przy usuwaniu chorób grzybiczych. Co ważne zapobiegają spienianiu się wody z herbicydem w zbiorniku. Może to być niebezpieczne, gdyż niejednokrotnie taka piana wytwarzała wysokie ciśnienie wybuchając ze zbiornika. Pszenżyto bez oznak chorobowych. 6 / 7
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) https://www. W zeszłym sezonie spróbowałem tego typu środka, jako dodatek do oprysku. Mogę powiedzieć, że lepiej wyglądało moje pole niż sąsiada, który jechał na samym herbicydzie. Mieliśmy ten sam środek, a u mnie jakby więcej chwastów wyleciało opowiada pan Stanisław z Wielkopolski. Adiuwanty pozwalają także na ograniczanie kosztu zabiegu, poprzez znaczną poprawę skuteczności generycznych środków ochrony roślin. Tak zwane generyki zwykle są tańsze niż preparaty markowe, jednak ich formulacja może nie być tak dobra. Odpowiednio dobrane adiuwanty pozwalają na zniwelowanie tej różnicy i wykonanie zabiegu niższym kosztem. Pomimo pogody typowo wiosennej, na przemian deszczowej i suchej, pszenżyto radzi sobie dobrze w całej Polsce. Jest to odporne zboże, które na dziś dzień zaatakowane jest przez chwasty. Szczególnie u rolników, którzy zrezygnowali z oprysków jesiennych. Podstawową kwestią, dzięki której utrzymamy pozytywny stan na polach, jest systematyczna lustracja pól i nasłuchiwaniu informacji o zagrożeniach ze strony agrofagów. 7 / 7