Uchwała Nr 284 /XXXVI / 10 Rady Gminy w Łososinie Dolnej z dnia 23 kwietnia 2010 roku w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Łososina Dolna na lata 2010 2014. Na podstawie art.18 ust. 2 pkt. 15, ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym / Dz. U. z 2001r Nr 142 poz. 1591, zm : z 2002r Nr 23 poz. 220,Nr 62 poz. 558, Nr 113 poz. 984, Nr 153 poz. 1271, Nr 214 poz. 1806, z 2003r Nr 80 poz. 717, Nr 162 poz. 1568, z 2004r Nr 102 poz. 1055 i Nr 116 poz. 1203, z 2005r Nr 172 poz. 1441 i Nr 175 poz. 1457, z 2006r Nr 17 poz. 128 i Nr 146 poz. 1055, z 2007r Nr 48 poz. 327, Nr 138 poz. 974 i Nr 173 poz. 1218, z 2008r Nr 180 poz. 1111 i Nr 223 poz. 1458, z 2009r Nr 52 poz. 420, Nr 157 poz. 1241 i z 2010r Nr 28 poz. 142 i 146 i Nr 40 poz. 230/ art. 110 ust. 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej / Dz. U z 2009r Nr 175 poz. 1362 zm : Nr 202 poz. 1551, Nr 219 poz. 1706 i Nr 221 poz. 1738 i z 2010r Nr 40 poz. 229/i art. 6 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie / Dz. U Nr 180 poz. 1493/, Rada Gminy w Łososinie Dolnej u c h w a l a co następuje : 1 Uchwala Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Łososina Dolna na lata 2010 2014 w brzmieniu jak w załączniku. 2 Wykonanie uchwały zleca się Wójtowi Gminy Łososina Dolna i Kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej w Łososinie Dolnej. 3 Uchwala wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do uchwały Nr 284. / XXXVI /10 Rady Gminy w Łososinie Dolnej z dnia 23 kwietnia 2010 roku Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Łososina Dolna na lata 2010-2014 Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym Jego osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. Rodziny nikt i nic nie jest w stanie zastąpić, gdyż nic nie może jej wyręczyć w wytwarzaniu bezpośrednich, indywidualnych i osobistych związków, których ciepło jest niezbędne do zaspokojenia potrzeb miłości, przynależności i szacunku, a także do prawidłowego rozwoju psychicznego jej członków. W przypadku jakiejkolwiek dezorganizacji, rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są wcześniej ustalone reguły. Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Bez wątpienia należy zakwalifikować ją do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Ofiarami przemocy domowej są najczęściej osoby słabsze w rodzinie, a mianowicie kobiety, dzieci, osoby starsze, osoby chore, niepełnosprawne i niedołężne. Według definicji zawartej w art. 2 pkt. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc to: Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt. 1 ustawy (członek rodziny osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu
fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Inaczej, przemoc domowa to każde zachowanie, które powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie osoby bliskiej, narusza jej podstawowe prawa człowieka i ma na celu utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Możemy wyróżnić następujące formy przemocy domowej: - przemoc fizyczna to każde zachowanie, którego celem jest zadanie bólu fizycznego, uszkodzenia ciała, pogorszenie zdrowia lub pozbawienia życia, - przemoc seksualna to każde zachowanie mające na celu zmuszenia ofiary do podjęcia współżycia celem zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych lub nieakceptowanych zachowań seksualnych, - przemoc psychiczna to każde zachowanie, którego celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w ofierze strachu oraz pozbawienia jej poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem, - przemoc ekonomiczna to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy. Walka z przemocą nie jest zadaniem łatwym, bowiem środowisko rodzinne jest i powinno być skutecznie chronione przed ingerencjami zewnętrznymi. Zajmowanie się przemocą domową wymaga zarówno wnikliwego rozumienia złożoności zjawisk występujących w życiu rodzinnym, jak i szczególnej troski i rozwagi w trakcie interwencji. W celu efektywnego przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenia jej negatywnych następstw w życiu społecznym i rodzinnym tworzy się : Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Łososina Dolna na lata 2010 2014. I. Podstawa prawna : 1/ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz.1493). 2/ Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz.473, z późn.zm.) 3/ Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362, z późn. zm.)
4/ Uchwała Nr 246/XXXVII/06 Rady Gminy w Łososinie Dolnej z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Łososina Dolna na lata 2006-2010/ zm: uchwała Nr 189/XXIV/09 z dnia 6 lutego 2009 r/ II. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Łososina Dolna Na terenie Gminy Łososina Dolna przemoc w rodzinie najczęściej występuje w rodzinach najuboższych, jest powiązana z alkoholizmem, niskimi dochodami finansowymi na członka rodziny, niskim wykształceniem, małą świadomością społeczną. Przypadki znęcania najczęściej odbywają się w domach rodzinnych, w zamkniętym kręgu osób, gdzie świadkami są jedynie członkowie rodziny. Praktycznie ofiary przemocy boją się, a niejednokrotnie wstydzą się o tym mówić i rozgłaszać. Trudno jest im w tych sprawach zeznawać w sądzie i dlatego wolą, aby przemoc ta trwała. Tylko bardzo zdeterminowane ofiary przemocy decydują się na jej przerwanie, poprzez zgłoszenie tego faktu odpowiednim organom. Z uwagi na powyższe fakty koniecznie jest podjęcie działań zmierzających w kierunku edukacji społeczeństwa, dostarczając wiedzy o zjawisku przemocy i sposobach radzenia sobie z problemami. Niezbędne jest również zapewnienie profesjonalnej pomocy. Według danych z Komisariatu Policji w Łososinie Dolnej, dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie wynika, że w roku 2009 przeprowadzili 38 interwencji domowych, gdzie główną przyczyną zgłoszenia była awantura domowa spowodowana nadużywaniem alkoholu. Funkcjonariusze wdrożyli 7 Niebieskich Kart. Dane statystyczne Ośrodka Pomocy Społecznej w Łososinie Dolnej za 2009 rok: 2009 rok Ogólna liczba rodzin korzystających z pomocy 339 społecznej OPS Rodziny, w których stwierdzono przemoc 10 Liczba wypełnionych Niebieskich kart 7 Przedstawione powyżej dane nie oddają w pełni obrazu przemocy na terenie Gminy Łososina Dolna. Należy przypuszczać, że rzeczywista liczba osób i rodzin dotkniętych przemocą jest znacznie wyższa niż wskazują na to statystyki. Ofiary przemocy często przez wiele lat ukrywają swój problem, dlatego trudno jest określić dokładną skalę zjawiska przemocy. Obecnie podejmowane na terenie Gminy działania są niewystarczające aby skutecznie
przeciwdziałać domowej przemocy, zarówno w zakresie rozpoznawania, jak i efektywnego radzenia sobie z nią i jej skutkami. III. Cele Programu Cel główny: Tworzenie warunków zapewniających rodzinie i jej członkom bezpieczeństwo, prawo do zachowania i poszanowania godności i dóbr osobistych oraz rozwój i funkcjonowanie w rodzinie wolnej od przemocy i agresji domowej. 1. Eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy wśród młodzieży i dzieci 2. Wzrost poczucia bezpieczeństwa 3. Utworzenie zespołu interdyscyplinarnego do spraw pomocy ofiarom przemocy w rodzinie. Nadrzędnym celem projektu jest podejmowanie działań profilaktycznych, ograniczenie problemu przemocy w rodzinie i skutków jej stosowania. Cele szczegółowe: 1. Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie poprzez : a) działania informacyjno-edukacyjne skierowane do ogółu społeczności lokalnej i grupy ryzyka (ulotki, plakaty, broszury, spotkania, informacje na stronie internetowej), b) zwiększanie kompetencji zawodowych pracowników służb i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie prowadzenie szkoleń, c) opracowanie wspólnych procedur prowadzenie postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie, d) utworzenie Punktu Informacji, Wsparcia i Pomocy Dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie, e) dostarczanie wiedzy na temat praw człowieka, dziecka oraz procedur postępowania, f) dostarczanie wiedzy na temat przyczyn zachowań agresywnych,
g) umiejętność rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z sytuacją przemocy i agresji, h) monitorowanie procedur postępowania w sytuacji przemocy w rodzinie. 2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie poprzez : a) realizację programów edukacyjnych adresowanych do dzieci i młodzieży oraz nauczycieli dotyczących m.in.: - konstruktywnej komunikacji interpersonalnej, - porozumiewania bez przemocy, - modyfikowania agresywnych zachowań, - mediacji i umiejętności rozwiązywania konfliktów bez przemocy, b) Opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie: - wdrożenie planu szybkiej interwencji kryzysowej w sytuacjach zaistnienia aktów przemocy w rodzinie, opracowanie planu działań, wdrożenie procedur, - udzielanie pomocy w formie wsparcia osobom dotkniętym przemocą (poradnictwo psychologiczne, prawne, socjalne, rodzinne, aktywizacja zawodowa wspomagająca usamodzielnienie się finansowe), - umieszczanie osób i rodzin dotkniętych przemocą w bezpiecznym schronieniu dającym poczucie izolacji przed agresywnością sprawcy, pomoc prawna w działaniach separujących ofiary od sprawców przemocy, - udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej i świadczeń finansowych zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. IV. Zasoby Gminy: Na terenie gminy funkcjonują służby, które w zakresie swoich kompetencji mają za zadanie przeciwdziałać przemocy w rodzinie. Są to przede wszystkim: - Ośrodek Pomocy Społecznej - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Komisariat Policji Ponadto wiele instytucji i organizacji na terenie Gminy ze zjawiskiem przemocy i jego skutkami spotyka się w codziennej działalności. Są to m.in.:
- Placówki oświaty szkoły i przedszkola - Placówki służby zdrowia - Kościoły Poza terenem gminy mają siedziby: - Sądecki Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Nowym Sączu, - Sąd Rejonowy w Nowym Sączu - Prokuratura w Nowym Sączu - Kuratorzy Sądowi w Nowym Sączu - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu V. Przewidywane efekty realizacji Programu 1. Zmiana postaw społecznych wobec zjawiska przemocy w rodzinie. 2. Spadek liczby przypadków przemocy w rodzinie. 3. Udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie. 4. Usprawnienie systemu pomocy rodzinom dotkniętym przemocą. 5. Zwiększenie zaangażowania społeczności w sprawy przeciwdziałania przemocy. 6. Zbudowanie systemu działań w zakresie pomocy rodzinom i osobom dotkniętym przemocą 7. Niwelowanie skutków zjawiska przemocy. 8. Zmniejszenie skali występujących w rodzinach dysfunkcji wynikających z przemocy. VI. Finansowanie Programu Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie będą środki finansowe z budżetu Gminy oraz dotacje celowe od Wojewody Małopolskiego.
VII. Monitorng Wójt Gminy Łososina Dolna sprawuje na bieżąco nadzór nad realizacją Programu. Bieżącą ocenę Programu prowadził będzie Zespół powołany przez Wójta Gminy Łososina Dolna. Poszczególne działania i procedury podlegać będą monitoringowi, mającemu na celu stałą poprawę efektywności i szybkości reakcji na zaistniałe przypadki przemocy.
UZASADNIENIE Zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie / Dz. U Nr 180 poz. 1493/ 1. Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie s ą realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach okreś lonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z póź n. zm. ) ) lub ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdział aniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, 3) poz. 1231, z późn. zm. ), chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowi ą inaczej. 2. Do zada ń własnych gminy należy w szczególności: 1) tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 3) opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 4) prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia. Po przyjęciu przez Radę Gminy Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Łososina Dolna na lata 2010-2014 zostaną wykonane następujące czynności : 1/ powołanie przez Wójta Gminy Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy oraz Pomocy Ofiarom Przemocy w Rodzinie, 2/ utworzenie Punktu Informacji, Wsparcia i Pomocy Dla Osób Dotkniętych Przemocą : - zatrudnienie zlecenie specjalistów tj. prawnika, psychologa lub terapeuty ds. przeciwdziałania przemocy oraz pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, - uruchomienie telefonu zaufania, - poinformowanie mieszkańców Gminy o możliwości skorzystania z porad specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy.