SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ W PODLESICACH STOWARZYSZENIA POMOCY SZANSA ROK 2012 Luty 2013 1
I. Nazwa organizacji prowadzącej WTZ: STOWARZYSZENIE POMOCY SZANSA II. Rejestr, numery identyfikacyjne organizacji prowadzącej WTZ KRS: 42710 NIP: 659-14-38-405 Regon: 356286644 III. Adres, nr telefonu, nr faxu, e-mail organizacji prowadzącej WTZ Adres: Witowice 60A, 32-250 Charsznica Telefon / fax. 041 38 36 841 E mail spszansa@gazeta.pl norbertu@gazeta.pl IV. Adres, nr telefonu, nr faxu, e-mail WTZ Adres: Podlesice 37A 32-250 Charsznica Telefon / Fax. 041 38 37 690 Kom. 509 158 122 Email spszansa@gazeta.pl wtzpodlesice@gazeta.pl V. Działalność WTZ Działalność Warsztatów Terapii Zajęciowej poprzez skuteczną rehabilitację społeczną staje się elementem rehabilitacji zawodowej, a tym samym pośrednią formą przechodzenia do zatrudnienia na chronionym lub otwartym rynku pracy. Główną funkcją rehabilitacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym osiągania i utrzymywania optymalnego poziomu funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego. W Warsztacie prowadzone są różnego rodzaju metody i techniki pracy, które mają oddziaływać usprawniająco na sferę psychofizyczną uczestników. Rehabilitacja uczestników odbywa się poprzez zastosowanie indywidualnych oraz grupowych metod pracy. Metody te są zsynchronizowane i w trakcie realizacji podlegają modyfikacjom i uzupełnieniom. Techniki terapii stosowane w warsztacie umożliwiają rozwijanie i doskonalenie umiejętności z zakresu zaradności osobistej i samodzielności, sprawności psychofizycznych, umiejętności zawodowych zarówno podstawowych, jak i specjalistycznych oraz zwiększają możliwości udziału osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym. 2
Praca rehabilitacyjna sprowadza się jednak w pierwszym rzędzie do terapii zajęciowej w ramach istniejących pracowni. Warsztaty Terapii Zajęciowej w Podlesicach przy Stowarzyszeniu Pomocy Szansa są placówką pobytu dziennego, w której zajęcia organizowane są dla 25 niepełnosprawnych uczestników. Na dzień 31.12.2012r. 13 uczestników posiada znaczny stopień niepełnosprawności, natomiast 12 osób stopień umiarkowany. Wszystkie osoby uczestniczące w zajęciach warsztatowych mają wskazania do terapii zajęciowej. Uczestnikami warsztatów są osoby w większości z upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami psychicznymi. Innymi rodzajami niepełnosprawności naszych podopiecznych są zaburzenia mowy, epilepsja, schorzenia narządu wzroku, słuchu i narządu ruchu. Podopiecznymi Warsztatów Terapii Zajęciowej w Podlesicach są osoby niepełnosprawne z całego powiatu miechowskiego, z powiatu zawierciańskiego, głównie z terenów wiejskich, w tym 4 osoby będące mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej w Miechowie. Frekwencja uczestników na zajęciach w poszczególnych miesiącach 2012 roku przedstawiała się następująco: Miesiąc Frekwencja Procentowo Styczeń 78,10% Luty 70,29% Marzec 74,73% Kwiecień 72,40% Maj 72,84% Czerwiec 72,42% Lipiec 78,80% Sierpień 73,43% Wrzesień 80,00% Październik 84,70% Listopad 82,60% Grudzień 82,60% Średnia frekwencja roczna za rok 2012 wynosiła 76,60%. Najczęstszą przyczyną nieobecności były stany chorobowe występujące u niektórych uczestników, w tym także hospitalizacje. Na drugim miejscu wśród przyczyn nieobecności wymienić należy pomoc w gospodarstwie domowym (szczególnie w okresie nasilonych prac polowych) oraz opiekę nad chorymi członkami rodziny. 3
Działalność rehabilitacyjna w roku 2012 prowadzona była w pięciu pracowniach: Pracownia Witraży i Stolarstwa Pracownia Plastyczna Pracownia Gospodarstwa Domowego Pracownia Garncarstwa i Ceramiki Artystycznej Pracownia Ogrodnicza W każdej z wyżej wymienionych pracowni w zajęciach brało udział po pięć niepełnosprawnych osób pod opieką jednego instruktora terapii zajęciowej. Uczestnicy biorący udział w zajęciach terapeutycznych chętnie angażują się do pracy i doskonalą swoje umiejętności poprzez aktywne realizowanie swoich obowiązków. Plan pracy dostosowany jest do możliwości psychofizycznych uczestników poszczególnych pracowni. W pracowni witraży i stolarstwa kontynuowane były zajęcia odpowiadające specyfice pracowni tj. wykonywane są witraże, ramki, półki, drewniane dekoracje świąteczne itp. Celem funkcjonowania pracowni jest opanowanie przez uczestników podstawowych umiejętności z zakresu obróbki szkła, drewna, jak również zapoznanie się z podstawowymi czynnościami technologicznymi. Prace uczestników eksponowane były na różnego rodzaju imprezach okolicznościowych i konkursach. Na potrzeby naszej placówki uczestnicy tej pracowni wykonali m.in. ławki, podstawki na kwiaty, drewniane saneczki jako element stroików świątecznych. W pracowni jednym z zadań jest również wykonywanie prac na zlecenie dzięki czemu za uzyskane fundusze w roku 2012 uczestnicy mogli pojechać na trzy dniową wycieczkę do Murzasichle-Zakopane. W pracowni plastycznej kontynuowane były zajęcia odpowiadające specyfice pracowni tj. wykonywanie prac artystycznych różnymi, coraz bardziej urozmaiconymi technikami z zakresu malowania, zdobienia, posługiwania i dobierania odpowiednich kolorów, wielkości pędzli do malowania, jak również układania różnego rodzaju bukietów. Uczestnicy malują obrazy, wykonują stroiki, kartki okolicznościowe, które są eksponowane na różnego rodzaju aukcjach, wystawach, konkursach, jak również na imprezach okolicznościowych. Najważniejszą cechą tej pracowni jest fakt, że każdy uczestnik, nawet najsłabszy, znajdzie dla siebie jakieś zajęcie i będzie widział efekty swojej pracy. Wizytówką pracowni są efektowne obrazy malowane olejnymi farbami, tworzone z plasteliny jak również różnokolorowych ziaren i muszelek, dzięki czemu uczestnicy mogą ćwiczyć, koncentrację uwagi, cierpliwość, wytrwałość oraz kreatywność tak bardzo potrzebne w pracy zawodowej. 4
W pracowni gospodarstwa domowego kontynuowane były zajęcia odpowiadające specyfice pracowni tj. nauka przygotowania posiłków, deserów, pieczenia ciast, dekorowania stołu itp. W pracowni również przetwarza się produkty rolne na zimę, które są wyhodowane i wytwarzane w pracowni ogrodniczej na przyległej działce, jak również pozyskiwane nieodpłatnie od rolników. Uczestnicy tej pracowni każdorazowo angażują się w przygotowania poczęstunku podczas imprez okolicznościowych i integracyjnych. W pracowni garncarstwa i ceramiki artystycznej kontynuowane były zajęcia odpowiadające specyfice pracowni tj. głównie wykonywanie przedmiotów artystyczno użytkowych z gliny i gipsu. Materiał plastyczny jakim jest glina stwarza uczestnikom nieograniczone możliwości realizacji ich pomysłów, kształtowanie wyobraźni twórczej i co najważniejsze usprawnianie ich zdolności manualnych i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Prace, które powstały dzięki uczestnikom były eksponowane na różnego rodzaju imprezach okolicznościowych i konkursach. Szczególnym uznaniem cieszyły się wyroby ceramiczne stanowiące elementy stroików okolicznościowych (bożonarodzeniowych, wielkanocnych). W pracowni ogrodniczej plan pracy jest dostosowany do zmieniających się pór roku, warunków atmosferycznych oraz indywidualnych predyspozycji uczestnika. Wykonując wspólnie wcześniej omówione i zaplanowane zadania, rozwijana jest umiejętność efektywnej współpracy w grupie. Kontynuowane były zajęcia odpowiadające specyfice pracowni tj. uprawa warzyw na działce, pielęgnacja drzewek w sadzie, hodowla kwiatów doniczkowych, koszenie i pielęgnacja trawników wokół budynku warsztatów itp. Pracownia ogrodnicza to również miejsce, w którym uczestnicy mają możliwość rozwoju umiejętności i zdobywania wiedzy między innymi z zakresu opieki nad roślinami, zdrowego stylu życia, zrozumienia zjawisk występujących w przyrodzie, ekologii, jak również posługiwania się narzędziami i sprzętem ogrodniczym. Poprzez pracę w plenerze, jak i w pracowni ogrodniczej zdobywają fundamentalną wiedzę niezbędną do wykonania prac w ogrodnictwie. Przy współpracy z uczestnikami pracowni gospodarstwa domowego wykonywane były mrożonki, przetwory na zimę itp. W ramach działalności rehabilitacyjnej w WTZ są realizowane różnorakie formy i metody terapii osób niepełnosprawnych. Należą do nich: Sala Doświadczania Świata Snoezelen Sala Doświadczania Świata jest to specjalnie wyodrębnione pomieszczenie, wyposażone w różnorodne urządzenia stymulujące rozwój zmysłów, z której chętnie korzystają uczestnicy warsztatu tj. : 5
łóżko wodne, suchy basen z kolorowymi piłkami, kolumny bulgoczące, kolumna z piórkami, ścieżka fakturowa, projektor Solar, kula lustrzana z lampą oświetlającą, zestaw płyt i kaset z muzyką relaksacyjną. Głównym celem organizowania tego typu sal jest stwarzanie możliwości odbierania nowych bodźców, wzbogacanie doświadczeń oraz miłe spędzanie czasu w atmosferze pełnej relaksu przez osoby z wieloraką niepełnosprawnością. Zamierzeniem jest również uczenie nawiązywania kontaktu emocjonalnego i werbalnego, jak również utrwalanie nabytych już wiadomości i umiejętności szkolnych. W Sali Doświadczania Świata nasi podopieczni korzystają z terapii relaksacyjnej. Terapia odbywa się poprzez: stymulację zmysłów (wzrok, słuch, dotyk) pobudzenie aktywności ruchowej i umysłowej ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej łagodzenie napięcia mięśniowego. Poza terapią zajęciową uczestnicy mają również do dyspozycji specjalistyczny sprzęt rehabilitacyjny, z którego chętnie korzystają pod opieką swoich instruktorów. Doskonalą w ten sposób swoją sprawność i kondycję fizyczną. W okresie letnim uczestnicy mają więcej zajęć na świeżym powietrzu, ponieważ korzystają z przyległego boiska sportowego oraz wygospodarowanego miejsca na piłkę siatkową. W ramach procesu rehabilitacyjnego prowadzony jest trening ekonomiczny uczestników, którzy nie tylko rozwijają umiejętności posługiwania się pieniędzmi, ale również samodzielnego planowania wydatków. Pomoc psychologiczna w warsztacie ma formę spotkań indywidualnych i grupowych i obejmuje poradnictwo, psychoterapię, socjoterapię, psychoedukację oraz wsparcie dla rodzin uczestników. Do zadań psychologa należy również wspieranie instruktorów terapii zajęciowej w realizowaniu przez nich zadań związanych z realizowaniem indywidualnych programów rehabilitacji uczestników. 6
Uczestnicy, którzy w roku 2012 opuścili Warsztat Terapii Zajęciowej w Podlesicach: Aldona Gołębiowska skreślona z listy uczestników warsztatu z dniem 22.08.2012r. z powodu odmowy uczestnictwa na zajęciach bez uzasadnienia. Marta Śliwa skreślona z listy uczestników z dniem 26.10.2012r. z powodu podjęcia zatrudnienia w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Witowicach. Na miejsce uczestników, którzy opuścili Warsztat zostały zakwalifikowane nowe osoby mające wskazania do terapii zajęciowej. Rada Programowa dokonała rocznej oceny postępów w rehabilitacji w stosunku do 27 uczestników (2 osoby w trakcie roku opuściły warsztat). 1. Rada Programowa na podstawie obserwacji oraz analizy indywidualnych ocen rocznych stwierdziła, że w zakresie zaradności osobistej i samodzielności poprawa nastąpiła u 23 uczestników. 2 osoby z uwagi na rodzaj schorzenia i stan zdrowia wymagają stałej pomocy drugiej osoby, nawet w zakresie czynności samoobsługowych. 2. W rehabilitacji społecznej korzystne postępy poczyniły 23 osoby. Dotyczy to zarówno poprawy umiejętności komunikacyjnych, jak i współdziałania w grupie. 3. W rehabilitacji zawodowej istotne postępy poczyniło 9 uczestników w tym jedna osoba podjęła zatrudnienie w Zakładzie Aktywności Zawodowej. 8 niepełnosprawnych przyswoiło sobie podstawowe umiejętności niezbędne do podjęcia zatrudnienia, jednakże w chwili obecnej brak jest odpowiedniej oferty pracy. W roku 2012 była dokonana przez Radę Programową kompleksowa trzyletnia ocena realizacji indywidualnego programu rehabilitacji wobec 5 uczestników warsztatu. Decyzją Rady Programowej osoby te kwalifikują się do przedłużenia uczestnictwa w terapii zajęciowej w WTZ ze względu na pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na otwartym rynku pracy. Warsztat Terapii Zajęciowej jest jednym z etapów przygotowania osób niepełnosprawnych do podjęcia pracy zarobkowej w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej. Rehabilitacja poprzez zajęcia organizowane w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Podlesicach ma na celu osiągnięcie przez jak największą grupę podopiecznych takiego poziomu, który pozwoli na podjęcie takiego zatrudnienia. 7
VI. Inne formy działalności WTZ Podlesice w 2012 roku 1. Udział w imprezach lokalnych i eksponowanie prac artystycznych uczestników warsztatu (Wybory chłopa, Targi ekologiczne, Dni Miechowa, Dni Kapusty itp.). 2. Przekazanie w marcu prac artystycznych na konkurs wielkanocny organizowany przez Miechowski Dom Kultury. 3. Wyjazd do kina w Miechowie na projekcję filmu pt. Bitwa Warszawska, Listy do M, Hans Kloss i filmu pt. Bitwa pod Wiedniem. 4. Współpraca z zaprzyjaźnionymi WTZ-tami w Lgocie Wolbromskiej, w tym między innymi udział w integracyjnej zabawie choinkowej. 5. Udział uczestników WTZ w wycieczce do Smolenia i trzydniowej wycieczce do Murzasichle koło Zakopanego 6. Wyjazd do WTZ w Lgocie Wolbromskiej na Święto pieczonego ziemniaka 7. Organizowanie pomocy rzeczowej dla uczestników WTZ i ich rodzin poprzez współpracę ze Stowarzyszeniem Brata Alberta w Miechowie. 8. Udział w zawodach sportowych w ramach obchodów Tygodnia Godności Osób Niepełnosprawnych zorganizowanych przez PSOUU w Miechowie. 9. Przekazanie w grudniu prac artystycznych na konkurs bożonarodzeniowy organizowany przez Miechowski Dom Kultury. 8