WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2017 rok grudzień 2018 r.
SPIS TREŚCI 1. SYNTEZA... 3 2. Wprowadzenie... 4 3. Informacje zgromadzone w Krajowej Bazie... 4 4. Przyjęta metodyka analiz... 4 5. Bilans wyprodukowanej energii elektrycznej i ciepła... 5 6. Wielkości emisji z instalacji spalania i wskaźniki emisyjności... 5 7. Wskaźniki emisyjności energii elektrycznej odniesione do energii u odbiorcy końcowego... 6 8. Zmiana wskaźników emisyjności dla roku 2017 w porównaniu z latami 2014-2016... 6 9. ŹRÓDŁA DANYCH... 7 kontakt: IOŚ-PIB Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Zespół Zarządzania Krajową Bazą 00-805 Warszawa, ul. Chmielna 132/134 tel.: +48 (22) 5696 596 fax.: +48 (22) 5696 500 Działalność KOBiZE jest finansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Niniejszy dokument może być wykorzystywany, kopiowany i rozpowszechniany w całości lub w części wyłącznie w celach niekomercyjnych i z zachowaniem praw autorskich, w szczególności ze wskazaniem źródła ich pochodzenia. 2 S t r o n a
1. SYNTEZA Wskaźniki emisyjności wyprodukowanej energii elektrycznej w roku 2017, wyliczone na podstawie informacji będących w posiadaniu Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) wynoszą odpowiednio: dla energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacjach spalania: wskaźnik dla: wartość wskaźnika [kg/mwh] CO2 814 SO2 0,762 NOx 0,775 CO 0,277 Pyłu całkowitego 0,046 dla odbiorców końcowych energii elektrycznej: wskaźnik dla: wartość wskaźnika [kg/mwh] CO2 778 SO2 0,729 NOx 0,741 CO 0,265 Pyłu całkowitego 0,044 3 S t r o n a
2. Wprowadzenie Wskaźniki emisyjności produktów są informacją wykorzystywaną w ocenie zmian ekologicznej kondycji poszczególnych branż gospodarczych. Wykorzystuje się je przy prognozowaniu emisji, a także wyliczaniu efektu ograniczenia emisji poprzez modernizacje lub realizacje nowych przedsięwzięć skutkujących ograniczeniem emisji. W materiale przedstawiono sposób określenia emisyjności wytwarzania energii elektrycznej, w szczególności obciążenia wytworzonej jednej megawatogodziny energii elektrycznej emisjami CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego. W całkowitej wielkości emisji uwzględniono emisje ze źródeł, które wyprodukowały energię elektryczną lub energię elektryczną i ciepło w skojarzeniu w instalacjach spalania. Uwzględniono wszystkie paliwa, w tym odnawialne, które były wykorzystywane w procesach spalania i były odpowiedzialne za emisje rozpatrywanych zanieczyszczeń, chociaż w różnym stopniu. Dodatkowo określono także wskaźniki emisyjności energii elektrycznej u odbiorców końcowych czyli po uwzględnieniu całej wyprodukowanej energii elektrycznej w kraju, niezależnie od rodzaju instalacji (instalacje spalania, energia z wody, energia z wiatru, energia ze źródeł OZE poza spalaniem) oraz straty na przesyle i dystrybucji energii elektrycznej. 3. Informacje zgromadzone w Krajowej Bazie Do prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami IOŚ-PIB (KOBiZE) Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji (Krajowej bazy) wprowadzane są przez podmioty korzystające ze środowiska raporty zawierające informacje o emisjach i parametrach z nią związanych, w tym m.in. informacje o: wielkościach emisjach CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego powstających w procesach spalania paliw wykorzystywanych w produkcji energii elektrycznej i ciepła, wielkościach produkcji energii elektrycznej i ciepła w jednostkach wytwórczych (kotły, turbiny, silniki), wielkościach zużycia paliw wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz ich podstawowych parametrach jakościowych (m.in. wartości opałowej). Informacje zawarte w raportach pozwalają zestawiać dane o wielkościach emisji rozpatrywanych substancji w korelacji z wielkościami produkcji energii elektrycznej i ciepła w poszczególnych jednostkach wytwórczych i na tej podstawie określać wskaźniki emisyjności dla wyprodukowanej w danym roku energii elektrycznej. 4. Przyjęta metodyka analiz Na podstawie zasobów Krajowej bazy za rok 2017 zestawiono źródła spalania paliw definiowane jako kotły, turbiny czy silniki, dla których podana została wielkość emisji oraz wielkość brutto produkcji energii elektrycznej lub energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu. Dla jednostek 4 S t r o n a
wytwarzania pracujących w skojarzeniu, wielkości emisji były dzielone proporcjonalnie do udziału energii elektrycznej i ciepła w produkcji równoważnej, wyliczonej z zależności: PR = P ciepło + 3,6 P en.elektr 5. Bilans wyprodukowanej energii elektrycznej i ciepła Na podstawie danych zawartych w Krajowej bazie ustalono, że wielkość produkcji energii elektrycznej ze źródeł wykorzystujących tylko procesy spalania paliw w roku 2017 wyniosła: 149 320 228 MWh W przypadku analiz dotyczących energii elektrycznej u odbiorców końcowych bilans energii elektrycznej, wyrażonej w MWh, wyglądał następująco: wielkość wyprodukowanej energii elektrycznej w instalacjach spalania [1] 149 400 430 wielkość wyprodukowanej energii elektrycznej z wody [3] 2 767 000 wielkość wyprodukowanej energii elektrycznej z wiatru [3] 13 855 000 wielkość wyprodukowanej energii elektrycznej z innych OZE [3] 150 000 straty i różnice bilansowe [2] -9 996 000 czyli bilansowana ilość energii elektrycznej u odbiorców końcowych wynosiła 156 176 430 W bilansie straty i różnice bilansowe odejmuje się od energii wyprodukowanej, gdyż pomniejszają one ilość energii będącej w dyspozycji odbiorców końcowych. 6. Wielkości emisji z instalacji spalania i wskaźniki emisyjności Źródła spalania zaangażowane w produkcję energii elektrycznej oraz energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu, na podstawie raportów przekazanych przez operatorów do Krajowej bazy w roku 2017, wyemitowały następujące ilości poszczególnych substancji odniesionych do energii elektrycznej (podane w kg/rok): dwutlenek węgla CO 2 121 511 320 958 dwutlenek siarki SO 2 113 867 901 tlenki azotu NO x 115 433 077 tlenek węgla CO 41 428 800 pył całkowity 6 803 862 5 S t r o n a
Po uwzględnieniu wielkości wyprodukowanej energii elektrycznej, wskaźniki emisyjności wyniosły: wskaźnik dla: wartość wskaźnika [kg/mwh] CO2 814 SO2 0,762 NOx 0,773 CO 0,277 pyłu całkowitego 0,046 7. Wskaźniki emisyjności energii elektrycznej odniesione do energii u odbiorcy końcowego Dla emisji związanej z wyprodukowaną energią elektryczną w instalacjach spalania (pkt 6) i bilansie energii elektrycznej u odbiorców końcowych (pkt 5) wskaźniki emisyjności dla poszczególnych substancji wyniosły: wskaźnik dla: wartość wskaźnika [kg/mwh] CO2 778 SO2 0,729 NOx 0,739 CO 0,265 pyłu całkowitego 0,044 8. Zmiana wskaźników emisyjności dla roku 2017 w porównaniu z latami 2014-2016 Poniżej zestawiono wielkości wskaźników emisyjności dla roku 2017 na tle wielkości z lat 2014-2016 wskazując kierunek zmian w ich wartościach. wskaźnik dla: wartość wskaźnika [kg/mwh] dla instalacji spalania u odbiorców końcowych 2017 2017 2014 2015 2016 2017 2014 2015 2016 2017 2016 2016 CO2 823 810 806 814 +0,99% 825 798 781 778-0,38% SO2 1,572 1,539 0,844 0,762-9,72% 1,577 1,516 0,818 0,729-10,88% NOx 1,049 0,968 0,850 0,773-9,06% 1,053 0,954 0,824 0,739-10,32% CO 0,234 0,238 0,260 0,277 +6,54% 0,235 0,234 0,252 0,265 +5,16% pyłu całkowitego 0,064 0,063 0,054 0,046-14,81% 0,064 0,062 0,053 0,044-16,98% 6 S t r o n a
W roku 2017, w stosunku do roku 2016 - zanotowano wzrost wskaźników emisyjności dla CO oraz CO 2. Wzrost wskaźnika dla CO 2 dla instalacji spalania wynika ze wzrostu produkcji energii elektrycznej i zwiększonego zużycia na ten cel węgla brunatnego, co potwierdzają dane z oficjalnej statystyki GUS. 9. ŹRÓDŁA DANYCH [1] - Krajowa baza o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji - KOBiZE [2] - Rocznik GUS Gospodarka Paliwowo Energetyczna w latach 2016 i 2017, Warszawa 2018 LINK: stat.gov.pl/obszarytematyczne/srodowisko-energia/energia/gospodarka-paliwowo-energetyczna-w-latach-2016-i-2017,4,13.html ; plik ZIP, część II - tablica 1(4) poz. 21 [3] - strona internetowa Polskich Sieci Elektroenergetycznych: LINK: https://www.pse.pl/home i następnie: DANE SYSTEMOWE Praca KSE Funkcjonowanie KSE Raporty miesięczne z funkcjonowania KSE Raporty miesięczne nowy podkatalog: RAPORTY MIESIĘCZNE nowy podkatalog: Bilans energii Produkcja i zużycie energii elektrycznej w kraju Struktura produkcji energii elektrycznej w elektrowniach krajowych, wielkości wymiany energii elektrycznej z zagranicą i krajowe zużycie energii wielkości miesięczne oraz od początku roku - dla roku 2017 grudzień (narastająco od stycznia do grudnia) 7 S t r o n a