Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia 2014/0091(COD) 6.5.2015 OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (wersja przekształcona). (COM(2014)0167 C7-0112/2014 2014/0091(COD)) Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Sirpa Pietikäinen AD\1060373.doc PE549.448v02-00 Zjednoczona w róŝnorodności

PA_Legam PE549.448v02-00 2/20 AD\1060373.doc

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Państwa członkowskie mają róŝne systemy emerytalne, lecz muszą zmierzyć się z podobnymi wyzwaniami, aby zapewnić zrównowaŝone finansowo i odpowiednie dochody emerytalne. Średnie trwanie Ŝycia w Unii Europejskiej wzrasta obecnie co roku o blisko dwa i pół miesiąca i waŝne jest, by utrzymać niski poziom ubóstwa ludzi starszych i zapewnić wszystkim odpowiednie świadczenia emerytalne. Kryzys powaŝnie uszczuplił oszczędności emerytalne gospodarstw domowych, a prywatne świadczenia emerytalne pozostają pod presją, między innymi ze względu na utrzymujące się stale na niskim poziomie stopy procentowe. Jest to takŝe powodem presji wywieranej na przychody pracowniczych funduszy emerytalnych, a w konsekwencji na rolę funduszy jako największych inwestorów instytucjonalnych w Europie. Pracownicze fundusze emerytalne reagują zmianą modeli biznesowych i mogą równieŝ zwiększyć ryzyko stosowanych przez siebie inwestycji strategicznych, co mogłoby ostatecznie wpłynąć na wypłatę świadczeń na rzecz uczestników takich programów. Przegląd dyrektywy IORP wypada pod tym względem w odpowiednim czasie. Nie naleŝy pominąć faktu, Ŝe wyzwania te dotyczą w głównej mierze kobiet. Kobiety borykają się z problemem luki emerytalnej. Przede wszystkim te róŝnice w świadczeniach emerytalnych wynikają z istniejących róŝnic w wynagradzaniu kobiet i męŝczyzn: wynagrodzenie kobiet za godzinę jest przeciętnie blisko o 16% niŝsze niŝ wynagrodzenie męŝczyzn (UE-28 w 2013 r.). Choć ta rozbieŝność maleje, nie ma przekonujących dowodów na to, Ŝe luka emerytalna, średnio wynosząca 39%, równieŝ się zmniejsza. Elastyczne rozwiązania dotyczące pracy kobiet, w tym praca w niepełnym wymiarze godzin czy przerwy w karierze, są często związane z czasem poświęcanym przez nie na obowiązki domowe i rodzinne i mogą po części odzwierciedlać osobiste preferencje. Rozwiązania te mają często ujemny wpływ na akumulację uprawnień emerytalnych. Na udział kobiet w rynku pracy ma ponadto wpływ segregacja kobiet i męŝczyzn w obrębie poszczególnych składowych rynku pracy, sektorów o róŝnym poziomie wynagrodzenia lub róŝnej polityce w zakresie funduszy emerytalnych, jak równieŝ segregacja na róŝnych szczeblach hierarchii organizacyjnej, której i w tym przypadku towarzyszą róŝnice w wynagrodzeniu. Luka emerytalna i długowieczność kobiet prowadzi do tego, Ŝe więcej kobiet niŝ męŝczyzn doświadcza ubóstwa w sędziwym wieku. Ponadto starsze kobiety znajdują się często w niepewnej sytuacji, poniewaŝ ich uprawnienia emerytalne wynikają z ich statusu małŝeńskiego (emerytura małŝeńska lub renta wdowia). Zachęty do wcześniejszego przejścia na emeryturę w związku z tym, Ŝe ofert pracy dla starszych pracowników jest niewiele, równieŝ prowadzą do niŝszych dochodów. W 2012 r. 22% kobiet powyŝej 65 roku Ŝycia groziło ubóstwo, podczas gdy w przypadku męŝczyzn odsetek ten wyniósł 16%. I choć wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 2011 r. zobowiązuje wszelkie nowe systemy do stosowania jednolitych dla obu płci czynników aktuarialnych, aby wziąć pod uwagę dłuŝszy przewidywany emerytalny okres Ŝycia w przypadku kobiet, trudno jest stwierdzić, w jaki sposób fundusze emerytalne radzą sobie z wyzwaniem, jakie stanowi fakt, Ŝe kobiety Ŝyją dłuŝej. AD\1060373.doc 3/20 PE549.448v02-00

Aby przezwycięŝyć ubóstwo kobiet w wieku emerytalnym i zapewnić równy poziom świadczeń emerytalnych, naleŝy wypracować ogólnoeuropejskie powszechne programy emerytalne pierwszego filaru, które zapewnią dochody w odpowiedniej wysokości i które będą uzupełniane przez wystarczające emerytury pracownicze. Komisja powinna dokonać pogłębionej analizy wpływu poszczególnych filarów, systemów emerytalnych i ich struktur na męŝczyzn i kobiety. Na podstawie wniosków Komisja powinna przedstawić propozycje działań i moŝliwych zmian strukturalnych, które są wymagane do zapewnienia równego poziomu świadczeń emerytalnych dla kobiet i męŝczyzn w poszczególnych państwach członkowskich. Lepiej funkcjonujące powszechne programy emerytalne są warunkiem wstępnym wyeliminowania ubóstwa wśród kobiet w wieku emerytalnym, natomiast systemy drugiego filaru biorące w większym stopniu pod uwagę aspekt płci są potrzebne, by zapewnić odpowiednie dochody. Jednocześnie naleŝy wziąć pod uwagę, Ŝe obecnie mniej kobiet niŝ męŝczyzn przystępuje do pracowniczych programów emerytalnych. MoŜe to spowodować pogłębienie się luki emerytalnej, gdyŝ coraz większą uwagę poświęca się w państwach członkowskich drugiemu filarowi. W ten sposób coraz ściślejsze powiązane składek emerytalnych i korzyści, w związku z którym okresy bez zatrudnienia i niŝsze dochody mają ujemy wpływ, pogłębi róŝnice między płciami w dostępie do świadczeń emerytalnych i ich zakresie. W niektórych państwach członkowskich, gdzie przejście z systemu opartego na określonym świadczeniu na system oparty na określonej składce w przypadku prywatnych planów emerytalnych jest widoczne, badania naukowe wskazują, Ŝe róŝnice w zakresie świadczeń emerytalnych między męŝczyznami a kobietami są znaczenie wyŝsze w tym drugim filarze niŝ w pierwszym filarze publicznym. Wszelki europejski wniosek ustawodawczy dotyczący bezpośrednio lub pośrednio świadczeń emerytalnych na rzecz obywateli powinien mieć na celu zniwelowanie tej nierówności. Przejrzyste powinny być równieŝ wyjaśnienia dotyczące sposobu, w jaki rezerwy techniczne powinny zostać zwiększone tak, by uwzględnić ryzyko związane z długowiecznością kobiet, a takŝe sposobu, w jaki naleŝy zapewnić brak dyskryminacji przy wypłacaniu takich świadczeń w przyszłości. Zasady dobrego zarządzania powinny równieŝ obejmować kwestię uwzględniania aspektu płci. Dotyczy to takŝe dostosowywania informacji przez instytucje finansowe. Pomimo Ŝe jest to kontrowersyjne i nierozłącznie związane ze stereotypami dotyczącymi płci, uwaŝa się, Ŝe kobiety mają mniejszą wiedzę na temat finansów i mniejszy dostęp do oficjalnych produktów finansowych niŝ męŝczyźni. Z badań przeprowadzonych przez OECD wynika na przykład, Ŝe tylko 49% kobiet wie, jak funkcjonują odsetki złoŝone, podczas gdy taką wiedzę posiada 75% męŝczyzn. W niektórych państwach prawie 60% kobiet i 45% męŝczyzn nie jest świadomych tego, Ŝe wysokiemu zwrotowi inwestycji towarzyszy wysokie ryzyko. Znajomość zagadnień finansowych moŝe być wyzwaniem zarówno dla kobiet, jak i dla męŝczyzn, dlatego teŝ jasne i bardziej opisowe przedstawienie ryzyka i charakterystyki produktów jest korzystne dla wszystkich uŝytkowników. NaleŜy równieŝ pamiętać, Ŝe jasne i odpowiednie informacje na temat funduszy emerytalnych powinny równieŝ uwzględniać fakt, Ŝe ich odbiorcy mogą nie posiadać wiedzy na temat dochodów emerytalnych. Zindywidualizowane zestawienia świadczeń emerytalnych dałyby moŝliwość wyraźnego wskazania róŝnic między świadczeniami emerytalnymi (w porównaniu PE549.448v02-00 4/20 AD\1060373.doc

z innymi uczestnikami programów) oraz propozycje zniwelowania tych róŝnic skierowane do uczestników programów. Jest to równieŝ aspekt, który moŝe zachęcić kobiety często muszące w pewnej mierze pracować więcej, Ŝeby otrzymać takie same świadczenia emerytalne jak męŝczyźni do przystąpienia do funduszy emerytalnych lub do dobrowolnego zainwestowania ich dodatkowych oszczędności w pracownicze programy emerytalne. POPRAWKI Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek: 1 Motyw 2 (2) Rynek wewnętrzny, powinien pozwalać instytucjom działać w innych państwach członkowskich i zapewniać wysoki poziom ochrony uczestników i beneficjentów pracowniczych programów emerytalnych. (2) Rynek wewnętrzny powinien pozwalać instytucjom działać w innych państwach członkowskich i zapewniać wysoki poziom ochrony uczestników i beneficjentów pracowniczych programów emerytalnych, przy jednoczesnym pełnym poszanowaniu dorobku Unii w obszarze równości płci, jak równieŝ zasady niedyskryminacji, oraz przy uwzględnieniu specjalnych potrzeb, między innymi potrzeb kobiet, a takŝe luki emerytalnej. 2 Motyw 3 a (nowy) (3a) Emerytury pracownicze stanowią w obliczu demograficznych przemian w Europie i sytuacji budŝetów krajowych niemal nieunikniony element odpowiedniego, bezpiecznego i trwałego zabezpieczenia emerytalnego. AD\1060373.doc 5/20 PE549.448v02-00

3 Motyw 4 (4) Konieczne jest podjęcie działań, które umoŝliwią dalszy rozwój prywatnych oszczędności emerytalnych, takich jak emerytury pracownicze. Jest to waŝne ze względu na to, Ŝe systemy zabezpieczenia społecznego są pod coraz większą presją, co oznacza, Ŝe obywatele będą w coraz większym stopniu polegać na emeryturach pracowniczych jako uzupełnieniu emerytury. NaleŜy rozwijać pracownicze programy emerytalne, jednakŝe bez podwaŝania znaczenia emerytalnych systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie bezpiecznej, trwałej i skutecznej osłony socjalnej, która powinna zapewnić godziwy poziom Ŝycia na starość i z tego względu powinna być głównym celem wzmocnienia europejskiego modelu społecznego. (4) Pomimo Ŝe odpowiedzialność za zapewnienie odpowiednich dochodów i usług na rzecz starszych obywateli spoczywa na sektorze publicznym, naleŝy stale podejmować działania w państwach członkowskich w celu dalszego rozwoju istniejących systemów emerytur pracowniczych (drugi filar) i, jako środka uzupełniającego, prywatnych oszczędności emerytalnych (trzeci filar), takich jak emerytury pracownicze, aby ułatwić emerytom skorzystanie z dodatkowych usług dostosowanych do ich osobistych potrzeb. Jest to waŝne ze względu na to, Ŝe systemy zabezpieczenia społecznego są pod coraz większą presją, co oznacza, Ŝe obywatele będą w coraz większym stopniu polegać na emeryturach pracowniczych jako uzupełnieniu emerytury. NaleŜy rozwijać pracownicze programy emerytalne, jednakŝe bez podwaŝania znaczenia emerytalnych systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie bezpiecznej, trwałej i skutecznej osłony socjalnej, która powinna zapewnić godziwy poziom Ŝycia na starość i z tego względu powinna być głównym celem wzmocnienia europejskiego modelu społecznego. NaleŜy jednak zauwaŝyć, Ŝe wcześniej istniejące nierówności na rynku pracy, jak na przykład zróŝnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć, znajdują swoje odzwierciedlenie w niekorzystnych uwarunkowaniach skumulowanych w pierwszym i drugim filarze systemu emerytalnego, których skutkiem są niŝsze świadczenia emerytalne oraz zagroŝenie ubóstwem w podeszłym wieku. PE549.448v02-00 6/20 AD\1060373.doc

4 Motyw 4 a (nowy) (4a) Konieczne jest podjęcie działań, które umoŝliwią zapewnienie kobietom równego dostępu do godziwych programów emerytalnych poprzez skorygowanie nierównowagi wynikającej z utrzymujących się nierówności w traktowaniu męŝczyzn i kobiet na rynku pracy. 5 Motyw 5 (5) Niniejsza dyrektywa jest zgodna z prawami podstawowymi i z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności z prawem do ochrony danych osobowych, wolnością prowadzenia działalności gospodarczej i prawem do wysokiego poziomu ochrony konsumenta. Zgodność ta jest osiągnięta w szczególności za sprawą zapewnienia wysokiego poziomu przejrzystości świadczenia usług emerytalnych, świadomego planowania finansów osobistych i emerytury, a takŝe ułatwienia działalności transgranicznej dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych i przedsiębiorstw. Niniejszą dyrektywę naleŝy wdraŝać zgodnie z tymi prawami i zasadami. (5) Niniejsza dyrektywa jest zgodna z prawami podstawowymi i z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności z prawem do ochrony danych osobowych, prawem do równego traktowania i braku dyskryminacji ze względów takich jak płeć, orientacja seksualna czy skład gospodarstwa domowego, swobodą prowadzenia działalności gospodarczej i prawem do wysokiego poziomu ochrony konsumenta. Zgodność ta jest osiągnięta w szczególności za sprawą zapewnienia wysokiego poziomu przejrzystości świadczenia usług emerytalnych, świadomego planowania finansów osobistych i emerytury, uwzględniającego znajomość zagadnień finansowych kaŝdego uczestnika pracowniczego programu emerytalnego, a takŝe AD\1060373.doc 7/20 PE549.448v02-00

ułatwienia działalności transgranicznej dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych i przedsiębiorstw. Niniejszą dyrektywę naleŝy wdraŝać zgodnie z tymi prawami i zasadami. 6 Motyw 6 (6) Pomimo wejścia w Ŝycie dyrektywy 2003/41/WE utrzymują się istotne bariery ostroŝnościowe, które podnoszą koszty działalności dla instytucji, które prowadzą programy emerytalne za granicą. Ponadto naleŝy podnieść obecny minimalny poziom ochrony uczestników i beneficjentów. Jest to o tyle istotne, Ŝe znacznie wzrosła liczba Europejczyków, którzy korzystają z programów przenoszących ryzyko długowieczności i ryzyko rynkowe z instytucji lub przedsiębiorstwa oferującego program emerytalny ( instytucji finansującej ) na uczestnika. NaleŜy takŝe zwiększyć obecny minimalny zakres informacji udzielanych uczestnikom i beneficjentom. PowyŜsze kwestie stanowią podstawę do zmiany dyrektywy. (6) Pomimo wejścia w Ŝycie dyrektywy 2003/41/WE utrzymują się istotne bariery ostroŝnościowe, które podnoszą koszty działalności dla instytucji, które prowadzą programy emerytalne za granicą. Ponadto naleŝy podnieść obecny minimalny poziom ochrony uczestników i beneficjentów oraz naleŝy ten poziom ustalić przy uwzględnieniu unijnych zasad niedyskryminacji i równouprawnienia płci. Jest to o tyle istotne, Ŝe znacznie wzrosła liczba Europejczyków, którzy korzystają z programów przenoszących ryzyko długowieczności i ryzyko rynkowe z instytucji lub przedsiębiorstwa oferującego program emerytalny ( instytucji finansującej ) na uczestnika, oraz Ŝe takie programy mogą przyczynić się do występowania zjawiska ubóstwa osób starszych w państwach członkowskich, w szczególności zaś ubóstwa starszych kobiet. NaleŜy takŝe zwiększyć i dostosować obecny minimalny zakres informacji udzielanych uczestnikom i beneficjentom, aby ułatwić dostęp do tych informacji i dostosować je do potrzeb poszczególnych uczestników programów, w szczególności kobiet. PowyŜsze kwestie stanowią podstawę do zmiany dyrektywy. PE549.448v02-00 8/20 AD\1060373.doc

7 Motyw 9 a (nowy) (9a) Mając na uwadze znaczenie zapewnienia odpowiedniego poziomu świadczeń emerytalnych oraz zlikwidowania róŝnic między płciami w wysokości tych świadczeń, Komisja powinna dokładnie zbadać wpływ poszczególnych filarów, systemów emerytalnych i ich struktur na kobiety i męŝczyzn. Na podstawie wniosków Komisja powinna przedstawić propozycje działań i moŝliwych zmian strukturalnych, które są wymagane do zapewnienia równego poziomu świadczeń emerytalnych dla kobiet i męŝczyzn w poszczególnych państwach członkowskich. 8 Motyw 9 a (nowy) (9a) Biorąc pod uwagę, Ŝe przeciętny poziom luki emerytalnej z perspektywy płci w Unii wynosi 39%, Komisja nie powinna jedynie opierać się na wymogach ostroŝnościowych, ale powinna takŝe zachęcać państwa członkowskie do opracowywania uzupełniających programów obejmujących mechanizmy monitorowania na potrzeby kontroli rezultatów, aby przyczyniać się do rozwoju drugiego filaru systemu emerytalnego jako sposobu zniwelowania luki emerytalnej oraz zapewnienia kobietom dostępu do godziwej emerytury. AD\1060373.doc 9/20 PE549.448v02-00

9 Motyw 13 (13) Zmierzając do zapewnienia finansowego bezpieczeństwa systemu emerytalnego, świadczenia wypłacane przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny, ogólnie biorąc, zapewnić wypłaty emerytur doŝywotnich. MoŜliwe są równieŝ wypłaty okresowe lub jednorazowe. (13) Zmierzając do zapewnienia finansowego bezpieczeństwa systemu emerytalnego, świadczenia wypłacane przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny, ogólnie biorąc, zapewnić wypłaty emerytur doŝywotnich. MoŜliwe są równieŝ wypłaty okresowe lub jednorazowe. Ponadto Komisja powinna wypracować proste i przyjazne dla uŝytkownika metody ułatwiające kobietom i męŝczyznom zrozumienie jakości produktów emerytalnych w drugim i trzecim filarze oraz opracować standardy informowania konsumentów i ochrony konsumentów za pomocą dobrowolnego kodeksu postępowania, a takŝe, ewentualnie, zwięzły i przyjazny dla uŝytkownika unijny system certyfikacji takich produktów (europejski znak produktu emerytalnego). 10 Motyw 14 (14) Istotne jest zapewnienie, aby osoby starsze i niepełnosprawne nie były naraŝone na ryzyko ubóstwa i mogły cieszyć się godziwym poziomem Ŝycia. WaŜnym aspektem zwalczania ubóstwa i braku zabezpieczenia osób starszych jest właściwe uwzględnienie poszczególnych rodzajów ryzyka biometrycznego w ustaleniach dotyczących pracowniczych programów emerytalnych. Ustanawiając (14) Istotne jest zapewnienie, aby rolnicy, matki wychowujące dzieci oraz osoby starsze i niepełnosprawne nie były naraŝone na ryzyko ubóstwa i mogły cieszyć się godziwym poziomem Ŝycia, przy czym uwagę naleŝy zwrócić na szczególnie niepewną sytuację starszych kobiet. WaŜnym aspektem zwalczania ubóstwa i braku zabezpieczenia osób starszych jest właściwe uwzględnienie PE549.448v02-00 10/20 AD\1060373.doc

program emerytalny, pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele powinni rozwaŝyć moŝliwość zawarcia w programie emerytalnym postanowień w odniesieniu do pokrycia ryzyka długowieczności i ryzyka niezdolności do wykonywania zawodu, jak równieŝ postanowień w odniesieniu do osób pozostałych przy Ŝyciu po śmierci Ŝywiciela. poszczególnych rodzajów ryzyka biometrycznego w ustaleniach dotyczących pracowniczych programów emerytalnych. Ustanawiając program emerytalny, pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele powinni rozwaŝyć moŝliwość zawarcia w programie emerytalnym postanowień w odniesieniu do pokrycia ryzyka długowieczności i ryzyka niezdolności do wykonywania zawodu, okresów nieobecności w pracy związanej z wychowywaniem dzieci, jak równieŝ postanowień w odniesieniu do wypłaty świadczeń osobom pozostałym przy Ŝyciu po śmierci Ŝywiciela, co umoŝliwiłoby seniorom, którzy utracili zdolność do samodzielnej egzystencji, przeniesienie się do domu spokojnej starości. 11 Motyw 17 (17) W celu ochrony uczestników i beneficjentów, instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny ograniczać swoją działalność do działań określonych w niniejszej dyrektywie, i takich, które z niej wynikają. (17) W celu ochrony uczestników i beneficjentów, instytucje pracowniczych programów emerytalnych powinny ograniczać swoją działalność do działań określonych w niniejszej dyrektywie, i takich, które z niej wynikają, oraz dostarczać uczestnikom i beneficjentom jasne i pewne informacje celem zapewnienia właściwego administrowania i zarządzania ryzykiem. 12 Motyw 20 AD\1060373.doc 11/20 PE549.448v02-00

(20) Instytucje pracowniczych programów emerytalnych są instytucjami świadczącymi usługi finansowe, ponoszącymi wielką odpowiedzialność za zapewnienie świadczenia z pracowniczych programów emerytalnych i z tego względu powinny spełniać niektóre minimalne normy ostroŝnościowe w odniesieniu do ich działalności i warunków działania. (20) Instytucje pracowniczych programów emerytalnych są instytucjami emerytalnymi, które w pierwszej kolejności słuŝą celom socjalnym i które ponoszą wielką odpowiedzialność za zapewnienie świadczenia z pracowniczych programów emerytalnych i z tego względu powinny spełniać niektóre minimalne normy ostroŝnościowe w odniesieniu do ich działalności i warunków działania. Funkcja socjalna instytucji pracowniczych programów emerytalnych, a takŝe trójstronne relacje między pracownikiem, pracodawcą i instytucjami pracowniczych programów emerytalnych (IORP) powinny być w pełni uznane i wspierane jako nadrzędny cel niniejszej dyrektywy. NaleŜy takŝe zachęcać do tworzenia pracowniczych programów emerytalnych opartych na porozumieniach zbiorowych uwzględniających aspekt płci, poniewaŝ programy te mogą odgrywać istotną rolę w promowaniu równouprawnienia płci i zmniejszaniu luki emerytalnej z perspektywy płci. 13 Motyw 36 (36) Niektóre rodzaje ryzyka moŝna właściwie uwzględnić jedynie poprzez wymogi dotyczące zarządzania, natomiast nie moŝna ich ograniczyć przy uŝyciu wymagań ilościowych wyraŝonych w postaci rezerw technicznych i wymagań dotyczących finansowania. Dla odpowiedniego zarządzania ryzykiem zasadnicze znaczenie ma zatem (36) Niektóre rodzaje ryzyka moŝna właściwie uwzględnić jedynie poprzez wymogi dotyczące zarządzania, natomiast nie moŝna ich ograniczyć przy uŝyciu wymagań ilościowych wyraŝonych w postaci rezerw technicznych i wymagań dotyczących finansowania. Dla odpowiedniego zarządzania ryzykiem zasadnicze znaczenie ma zatem PE549.448v02-00 12/20 AD\1060373.doc

zapewnienie skutecznego systemu zarządzania. Systemy te muszą być współmierne do charakteru, skali i złoŝoności działalności. zapewnienie skutecznego systemu zarządzania oraz zagwarantowanie w równym stopniu prawa do ochrony wszystkim uczestnikom programów. Systemy te muszą być współmierne do charakteru, skali i złoŝoności działalności. 14 Motyw 39 (39) Wszystkie osoby pełniące kluczowe funkcje powinny mieć odpowiednie kompetencje i cieszyć się dobrą reputacją. Niemniej tylko osoby pełniące kluczowe funkcje powinny być objęte wymogiem powiadamiania właściwych władz. (39) Wszystkie osoby pełniące kluczowe funkcje powinny mieć odpowiednie kompetencje i cieszyć się dobrą reputacją oraz reprezentować odpowiednio wysoki poziom etyki zawodowej, w tym być szczególnie wyczulone na kwestie płci. Niemniej tylko osoby pełniące kluczowe funkcje powinny być objęte wymogiem powiadamiania właściwych władz. 15 Motyw 41 (41) WaŜne jest, by instytucje poprawiły zarządzanie ryzykiem, tak by moŝna było właściwie zrozumieć ich potencjalne słabe punkty w odniesieniu do stabilności programu emerytalnego i omówić je z właściwymi władzami. W ramach swojego systemu zarządzania ryzykiem instytucje powinny przedstawiać oszacowanie ryzyka dotyczącego ich działalności związanej z emeryturami. Oszacowanie to naleŝy takŝe udostępniać właściwym władzom. W dokumencie tym instytucje powinny zawierać m.in. opis jakościowy głównych (41) WaŜne jest, by instytucje poprawiły zarządzanie ryzykiem, tak by moŝna było właściwie zrozumieć ich potencjalne słabe punkty w odniesieniu do stabilności programu emerytalnego i omówić je z usługobiorcami i właściwymi władzami. W ramach swojego systemu zarządzania ryzykiem instytucje powinny przedstawiać oszacowanie ryzyka dotyczącego ich działalności związanej z emeryturami. Oszacowanie to naleŝy takŝe udostępniać usługobiorcom i właściwym władzom. W dokumencie tym instytucje powinny AD\1060373.doc 13/20 PE549.448v02-00

elementów określających ich pozycję płynności zgodnie z prawem krajowym, skuteczność ich systemu zarządzania ryzykiem oraz zdolność do spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych. Oszacowanie powinno obejmować nowe lub pojawiające się rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu, wykorzystaniem zasobów i œrodowiskiem. zawierać m.in. opis jakościowy głównych elementów określających ich pozycję płynności zgodnie z prawem krajowym, skuteczność ich systemu zarządzania ryzykiem oraz zdolność do spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych, w tym zdolność do zróŝnicowania rezerw technicznych przeznaczonych dla kobiet i męŝczyzn. Oszacowanie powinno obejmować nowe lub pojawiające się rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu, wykorzystaniem zasobów i środowiskiem. 16 Motyw 46 (46) Instytucje powinny udzielać przyszłym uczestnikom, uczestnikom i beneficjentom jasnych i adekwatnych informacji, aby pomóc im w podejmowaniu decyzji dotyczących ich emerytur oraz by zapewnić wysoki poziom przejrzystości w róŝnych fazach programu: przed zapisaniem się do programu, w okresie uczestnictwa (w tym przed przejściem na emeryturę) oraz po przejściu na emeryturę. W szczególności naleŝy udzielać informacji dotyczących nabytych uprawnień emerytalnych, planowanego poziomu świadczeń emerytalnych, ryzyka i gwarancji oraz kosztów. JeŜeli uczestnicy ponoszą ryzyko inwestycyjne, zasadnicze znaczenie mają takŝe dodatkowe informacje o profilu inwestycyjnym, dostępnych opcjach i o wynikach osiągniętych w przeszłości. (46) Instytucje powinny udzielać przyszłym uczestnikom, uczestnikom i beneficjentom jasnych i adekwatnych informacji, aby pomóc im w podejmowaniu decyzji dotyczących ich emerytur oraz by zapewnić wysoki poziom przejrzystości w róŝnych fazach programu: przed zapisaniem się do programu, w okresie uczestnictwa (w tym przed przejściem na emeryturę), w okresach bez zatrudnienia, w okresach pracy w niepełnym wymiarze godzin oraz po przejściu na emeryturę. W szczególności naleŝy udzielać informacji dotyczących nabytych uprawnień emerytalnych lub planowanego poziomu świadczeń emerytalnych, w porównaniu z innymi członkami i beneficjentami systemu, ryzyka i gwarancji oraz kosztów. JeŜeli uczestnicy ponoszą ryzyko inwestycyjne, dodatkowe informacje o profilu inwestycyjnym, dostępnych opcjach i o wynikach osiągniętych w przeszłości i spodziewanych wynikach, o profilu ryzyka i strukturze kosztów powinny być PE549.448v02-00 14/20 AD\1060373.doc

obowiązkowe i przedstawiane w jasnej, zrozumiałej formie, z uwzględnieniem faktu, Ŝe uczestnicy programu reprezentują róŝne poziomy znajomości zagadnień finansowych. Udzielanie jasnych i wyczerpujących informacji nie powinno zmierzać jedynie do dostarczenia maksymalnej ilości informacji, lecz takŝe gwarantować adekwatność tych informacji do potrzeb uŝytkownika, zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych, zwłaszcza w odniesieniu do dostępności i dostępu do informacji, oraz powinno uwzględniać poziom znajomości zagadnień finansowych kaŝdego uczestnika. Informacje dla konsumentów i zasady ochrony konsumentów moŝna zwięźle podsumować i wytłumaczyć za pomocą dobrowolnego kodeksu postępowania, a takŝe, ewentualnie, zwięzłego i przyjaznego dla uŝytkownika unijnego systemu certyfikacji (europejski znak produktu emerytalnego). 17 Motyw 47 (47) Przed przystąpieniem do programu przyszli uczestnicy powinni otrzymać wszystkie informacje niezbędne do podjęcia świadomego wyboru, takie jak informacje o moŝliwościach zrezygnowania z niektórych opcji, o składkach, kosztach i opcjach inwestycyjnych, w zaleŝności od przypadku. (47) Przed przystąpieniem do programu przyszli uczestnicy powinni otrzymać wszystkie informacje niezbędne do podjęcia świadomego wyboru, takie jak informacje o moŝliwościach zrezygnowania z niektórych opcji, o skutkach przerw w karierze zawodowej lub umów o pracę w niepełnym wymiarze godzin, o składkach, kosztach i opcjach inwestycyjnych, w zaleŝności od przypadku. AD\1060373.doc 15/20 PE549.448v02-00

18 Motyw 49 (49) Instytucje powinny z dostatecznym wyprzedzeniem przed przejściem na emeryturę informować uczestników o moŝliwościach wypłaty ich świadczeń. JeŜeli świadczenie emerytalne nie jest wypłacane w postaci renty doŝywotniej, uczestnicy zbliŝający się do przejścia na emeryturę powinni otrzymać informację o dostępnych produktach w zakresie wypłaty świadczeń, aby ułatwić planowanie finansowe emerytury. (49) Instytucje powinny z dostatecznym wyprzedzeniem przed przejściem na emeryturę informować uczestników o moŝliwościach wypłaty ich świadczeń. JeŜeli świadczenie emerytalne nie jest wypłacane w postaci renty doŝywotniej, uczestnicy zbliŝający się do przejścia na emeryturę powinni otrzymać jasne, dostosowane do potrzeb i podzielone według kryterium płci informacje o dostępnych produktach w zakresie wypłaty świadczeń, aby ułatwić planowanie finansowe emerytury. 19 Artykuł 11 ustęp 2 2. Zgodnie z zasadą pomocniczości i biorąc pod uwagę skalę świadczeń emerytalnych oferowanych w ramach systemów zabezpieczenia społecznego państwa członkowskie mogą przewidzieć, Ŝe opcja objęcia ryzyka długowieczności i niepełnosprawności, zabezpieczenia dla osób pozostałych przy Ŝyciu po śmierci Ŝywiciela i gwarancja zwrotu składek jako dodatkowe świadczenia są oferowane uczestnikom, o ile tak uzgodnią pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele. 2. Zgodnie z zasadą pomocniczości i biorąc pod uwagę skalę świadczeń emerytalnych oferowanych w ramach systemów zabezpieczenia społecznego państwa członkowskie mogą przewidzieć, Ŝe zostaje wprowadzona krajowa emerytura minimalna w wysokości przekraczającej próg zagroŝenia ubóstwem, Ŝe opcja objęcia ryzyka długowieczności i niepełnosprawności, zabezpieczenia dla osób pozostałych przy Ŝyciu po śmierci Ŝywiciela i gwarancja zwrotu składek jako dodatkowe świadczenia są oferowane uczestnikom, o ile tak uzgodnią pracodawcy i pracownicy lub ich odpowiedni przedstawiciele. PE549.448v02-00 16/20 AD\1060373.doc

20 Artykuł 23 ustęp 1 wprowadzenie 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje zapewniały spełnianie przez wszystkie osoby, które faktycznie zarządzają instytucją lub pełnią inne kluczowe funkcje, następujących wymagań przy wykonywaniu swoich zadań: 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje zadbały o to, by ich kadry kierownicze były wyłaniane z poszanowaniem zasady równowagi płci i by zapewniały spełnianie przez wszystkie osoby, które faktycznie zarządzają instytucją lub pełnią inne kluczowe funkcje, następujących wymagań przy wykonywaniu swoich zadań: 21 Artykuł 23 ustęp 1 litera b b) osoby te cieszą się nieposzlakowaną opinią i są uczciwe (wymóg reputacji). b) osoby te cieszą się nieposzlakowaną opinią i są uczciwe oraz szczególnie wyczulone na kwestie płci (wymóg reputacji). 22 Artykuł 24 ustęp 2 2. Instytucje regularnie podają do wiadomości publicznej odpowiednie informacje dotyczące polityki wynagrodzeń, o ile przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne stanowiące transpozycję dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nie 2. Instytucje regularnie podają do wiadomości publicznej odpowiednie informacje dotyczące polityki wynagrodzeń, z wykorzystaniem specjalnych wskaźników pozwalających połączyć wynagrodzenie ze sprawnym i właściwym zarządzaniem, przestrzeganiem AD\1060373.doc 17/20 PE549.448v02-00

stanowią inaczej. etyki zawodowej i zapewnieniem równości płci, o ile przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne stanowiące transpozycję dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nie stanowią inaczej. 23 Artykuł 24 ustęp 3 litera a tiret ósme prowadzone jest jasne, przejrzyste i skuteczne zarządzanie w zakresie wynagrodzeń i nadzoru nad nimi; prowadzone jest jasne, przejrzyste, skuteczne i uwzględniające aspekt płci zarządzanie w zakresie wynagrodzeń i nadzoru nad nimi; 24 Artykuł 25 ustęp 1 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje wprowadziły funkcję zarządzania ryzykiem, funkcję audytu wewnętrznego oraz, w stosownych przypadkach, funkcję aktuarialną. Hierarchie podległości słuŝbowej związane z kaŝdą kluczową funkcją zapewniają zdolność skutecznego sprawowania danej kluczowej funkcji w obiektywny, uczciwy i niezaleŝny sposób. 1. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje wprowadziły funkcję zarządzania ryzykiem, funkcję audytu wewnętrznego i zewnętrznego oraz, w stosownych przypadkach, funkcję aktuarialną. Hierarchie podległości słuŝbowej związane z kaŝdą kluczową funkcją zapewniają zdolność skutecznego sprawowania danej kluczowej funkcji w obiektywny, uczciwy i niezaleŝny sposób, z poszanowaniem zasady równości płci. 25 Artykuł 28 ustęp 1 litera c PE549.448v02-00 18/20 AD\1060373.doc

c) oceny, czy dane wykorzystane do wyliczenia rezerw technicznych są wystarczające i czy są odpowiedniej jakości; c) oceny, czy dane wykorzystane do wyliczenia rezerw technicznych są wystarczające, czy są odpowiedniej jakości i czy sporządzono je z uwzględnieniem problematyki płci; 26 Artykuł 29 ustęp 2 litera c c) zdolność spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych określonych w art. 14; c) zdolność spełnienia wymagań dotyczących rezerw technicznych określonych w art. 14 bez powodowania pośredniej dyskryminacji kobiet; 27 Artykuł 38 ustęp 2 litera a a) są regularnie aktualizowane; a) są regularnie aktualizowane i dostosowywane do potrzeb poszczególnych uczestników programu w celu uwzględnienia róŝnic w rozumieniu treści występujących z racji płci i wieku; AD\1060373.doc 19/20 PE549.448v02-00

PROCEDURA Tytuł Odsyłacze Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu Sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej Data powołania Działalność instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzór nad takimi instytucjami (wersja przekształcona) COM(2014)0167 C7-0112/2014 2014/0091(COD) ECON 14.4.2014 FEMM 14.4.2014 Sirpa Pietikäinen 17.10.2014 Rozpatrzenie w komisji 30.3.2015 Data przyjęcia 6.5.2015 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 25 6 0 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Daniela Aiuto, Maria Arena, Catherine Bearder, Beatriz Becerra Basterrechea, Vilija Blinkevičiūt, Anna Maria Corazza Bildt, Viorica Dăncilă, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Mary Honeyball, Elisabeth Köstinger, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Angelika Mlinar, Angelika Niebler, Maria Noichl, Marijana Petir, Terry Reintke, Liliana Rodrigues, Jordi Sebastià, Ángela Vallina, Beatrix von Storch, Anna Záborská, Jana Žitňanská, Inês Cristina Zuber Stefan Eck, Constance Le Grip, Georg Mayer, Sirpa Pietikäinen, Monika Vana, Julie Ward Isabella Adinolfi PE549.448v02-00 20/20 AD\1060373.doc