Projekt z dnia 13.10.2006 r. USTAWA z dnia 2006 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm. 1) ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 3: a) po pkt 2 dodaje się pkt 2a-2c w brzmieniu: 2a) szkole leśnej naleŝy przez to rozumieć szkołę ponadgimnazjalną kształcącą w zawodach dla leśnictwa, dla których właściwym jest minister właściwy do spraw środowiska; 2b) szkole morskiej naleŝy przez to rozumieć szkołę ponadgimnazjalną kształcącą w zawodach dla Ŝeglugi morskiej, dla których właściwym jest minister właściwy do spraw gospodarki morskiej; 2c) szkole rolniczej naleŝy przez to rozumieć szkołę ponadgimnazjalną kształcącą w zawodach, dla których właściwym jest minister właściwy do spraw rolnictwa, minister właściwy do spraw rozwoju wsi lub minister właściwy do spraw rynków rolnych;, b) po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu: 3a) placówce rolniczej naleŝy przez to rozumieć jednostki organizacyjne, wymienione w art. 2 pkt 3a, umoŝliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności oraz kwalifikacji zawodowych w zawodach, dla których właściwym jest minister właściwy do spraw rolnictwa, minister właściwy do spraw rozwoju wsi lub minister właściwy do spraw rynków rolnych; ; 2) po art. 4 dodaje się art. 4a w brzmieniu: Art. 4a. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania moŝe, w drodze rozporządzenia, nałoŝyć na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu na ich terenie obowiązek zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagroŝenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów. 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, moŝe być nałoŝony pod warunkiem zapewnienia przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania szkołom i placówkom moŝliwości nieodpłatnego korzystania z oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagroŝenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów, w wersjach działających w systemach operacyjnych powszechnie uŝytkowanych na obszarze kraju, z uwzględnieniem zasady równego traktowania róŝnych platform systemowych. 3. Szkoły i placówki oświatowe mogą w celu realizacji obowiązku, o którym mowa w ust.1, wykorzystywać oprogramowanie spełniające minimalne kryteria, zaakceptowane oraz opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. ; 3) w art. 5: a) w ust. 3d pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) moŝe zakładać i prowadzić publiczne szkoły rolnicze oraz placówki rolnicze o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym;, b) po ust. 3e dodaje się ust. 3f w brzmieniu: 3f. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej moŝe zakładać i prowadzić publiczne szkoły morskie., c) ust. 5e otrzymuje brzmienie: 5e. Prowadzenie publicznych szkół rolniczych i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym oraz publicznych szkół leśnych i publicznych szkół morskich moŝe być przekazywane w drodze porozumienia zawieranego między właściwym ministrem a jednostką samorządu terytorialnego., d) po ust. 5e dodaje się ust. 5f w brzmieniu: 5f. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 5e, strony mogą określić tryb przekazania mienia będącego odpowiednio we władaniu publicznych szkół rolniczych i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym lub we władaniu publicznych szkół leśnych oraz publicznych szkół morskich, niezbędnego do prawidłowego wykonywania zadań, o których mowa w ust. 7. ; 4) w art. 9a w ust. 2: a) pkt 1, 1a, 1b i 2 otrzymują brzmienie: 1) opracowywanie propozycji standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, we współpracy w szczególności z zainteresowanymi ministrami, szkołami wyŝszymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, organizacjami pracodawców i samorządami zawodowymi; 2
5) w art. 9c 1a) przygotowywanie pytań, zadań i testów oraz ustalanie zestawów do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1; 1b) opracowywanie, we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi, a w zakresie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe równieŝ z ministrami właściwymi dla zawodów, oraz ogłaszanie informatorów zawierających w szczególności opis zakresu sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, przykładowe pytania, zadania i testy oraz kryteria ich oceniania;, 2) dokonywanie analizy wyników sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, a takŝe składanie ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania sprawozdań odpowiednio o poziomie osiągnięć uczniów na poszczególnych etapach kształcenia oraz dotyczących wyników egzaminów eksternistycznych;, b) pkt 6 otrzymuje brzmienie: 6) koordynowanie działalności okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz nadzorowanie ich prac związanych z opracowywaniem propozycji zestawów zadań, pytań i testów do sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, a takŝe nadzorowanie prac związanych z ich przeprowadzaniem i ocenianiem przez okręgowe komisje egzaminacyjne prac egzaminacyjnych, w celu zapewnienia jednolitości i jakości działań wykonywanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne oraz porównywalności wyników sprawdzianu, egzaminów i egzaminów eksternistycznych. ; a) w ust. 2 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1) przeprowadzanie sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1; 2) przygotowywanie, w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną, propozycji pytań, zadań i testów oraz ich zestawów do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1;, b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu: 2a. Od decyzji w sprawach dotyczących uniewaŝniania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, podejmowanych w oparciu o przepisy wydane odpowiednio na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 4a i art. 10 ust. 3, przysługuje odwołanie do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej, a w przypadku decyzji podejmowanych w tych sprawach w pierwszej instancji przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. 3
2b. Wyniki sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, są ostateczne i nie słuŝy na nie skarga do sądu administracyjnego. ; 6) art. 9e otrzymuje brzmienie: Art. 9e. Osoby uczestniczące w przygotowaniu, drukowaniu, przechowywaniu i transporcie pytań, zadań i testów oraz ich zestawów, a takŝe arkuszy egzaminacyjnych do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, są zobowiązane do nieujawniania osobom nieuprawnionym informacji dotyczących tych pytań, zadań, testów, zestawów i arkuszy egzaminacyjnych. ; 7) art. 10 otrzymuje brzmienie: Art. 10. 1. Osoba, która ukończyła 18 lat i nie jest uczniem szkoły, moŝe uzyskać świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez okręgową komisję egzaminacyjną, z zastrzeŝeniem art. 10a. 2. Egzaminy eksternistyczne, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się z zakresu obowiązkowych zajęć edukacyjnych określonych w ramowych planach nauczania szkoły podstawowej dla dorosłych oraz gimnazjum i liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. 3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb przeprowadzania egzaminów eksternistycznych, zasady ich oceniania, wysokość opłat pobieranych za egzaminy eksternistyczne z poszczególnych zajęć edukacyjnych, a takŝe przypadki, w których egzamin eksternistyczny moŝe zostać uniewaŝniony oraz organy właściwe do podejmowania decyzji w tych sprawach, z uwzględnieniem, Ŝe wysokość opłat za egzaminy eksternistyczne nie moŝe być wyŝsza niŝ koszty przeprowadzenia tych egzaminów. ; 8) po art. 10 dodaje się art. 10a w brzmieniu: Art. 10 a. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego moŝe określić, w drodze rozporządzenia, typy szkół artystycznych, których świadectwo ukończenia moŝna uzyskać na podstawie egzaminów eksternistycznych, warunki i tryb przeprowadzania tych egzaminów, zasady ich oceniania, warunki powoływania i odwoływania państwowych komisji egzaminacyjnych przeprowadzających egzaminy eksternistyczne, skład tych komisji oraz tryb ich działania, wysokość opłat za egzaminy eksternistyczne oraz warunki wynagradzania egzaminatorów, z uwzględnieniem moŝliwości uniewaŝnienia egzaminu przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów dotyczących jego przeprowadzania, jeŝeli to naruszenie mogło mieć wpływ na wynik egzaminu, oraz z uwzględnieniem, 4
Ŝe zakres egzaminów eksternistycznych powinien obejmować egzaminy z obowiązkowych zajęć edukacyjnych i egzamin dyplomowy, oraz Ŝe wysokość opłat za egzaminy eksternistyczne nie moŝe być wyŝsza niŝ koszty przeprowadzenia tych egzaminów, a takŝe z uwzględnieniem moŝliwości zwolnienia z opłat. ; 9) w art. 22: a) w ust. 2: - pkt 4 otrzymuje brzmienie: 4) warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, z uwzględnieniem: a) prawa ucznia do jawnej i umotywowanej oceny oraz informacji o wymaganiach edukacyjnych, b) tworzenia wewnątrzszkolnych systemów oceniania, c) dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, d) przekazywania rodzicom informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce;, - po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu: 4a) warunki i sposób przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust.1, przypadki, w których sprawdzian lub egzamin moŝe zostać uniewaŝniony oraz organy właściwe do podejmowania decyzji w tych sprawach, z uwzględnieniem: a) kompetencji Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych w zakresie przygotowywania, przeprowadzania i oceniania sprawdzianu i egzaminów, b) moŝliwości zwalniania z części lub całości sprawdzianu i egzaminu laureatów i finalistów odpowiednio konkursów i olimpiad przedmiotowych, c) udziału w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminu nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach;, b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu: 5. Rozporządzenie wydane na podstawie ust. 2 pkt 2 lit. d) moŝe określić wyposaŝenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt zalecany do realizacji programów nauczania w poszczególnych zawodach. ; 10) w art. 22a: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Nauczyciel wybiera program wychowania przedszkolnego, program nauczania oraz podręcznik spośród programów i podręczników dopuszczonych do uŝytku szkolnego., b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a-2g w brzmieniu: 5
2a. Wybrany program wychowania przedszkolnego, program nauczania oraz podręcznik, a takŝe program, o którym mowa w ust. 2, nauczyciel przedstawia radzie pedagogicznej. 2b. Rada pedagogiczna, spośród przedstawionych przez nauczycieli programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania oraz podręczników, ustala, po zasięgnięciu opinii rady rodziców, w drodze uchwały, szkolny zestaw programów nauczania i szkolny zestaw podręczników, biorąc pod uwagę uwarunkowania intelektualne i fizyczne uczniów, a w przypadku podręcznika równieŝ: 1) przystosowanie poziomu merytorycznego, wychowawczego, dydaktycznego i językowego podręcznika do moŝliwości uczniów; 2) moŝliwość korzystania z tego samego podręcznika przez co najmniej 4 roczniki uczniów. 2c. Szkolny zestaw programów nauczania i szkolny zestaw podręczników składa się odpowiednio z jednego programu nauczania i jednego podręcznika dla danych zajęć edukacyjnych, z zastrzeŝeniem ust. 2d. 2d. W szkołach ponadgimnazjalnych, w których realizuje się rozszerzone zakresy kształcenia z poszczególnych zajęć edukacyjnych, szkolny zestaw programów nauczania i szkolny zestaw podręczników składa się z jednego programu nauczania i jednego podręcznika do kaŝdego zakresu kształcenia z danych zajęć edukacyjnych. 2e. Szkolny zestaw programów nauczania i szkolny zestaw podręczników dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości do dnia 31 marca. 2f. Program nauczania i podręcznik ujęty odpowiednio w szkolnym zestawie programów nauczania i szkolnym zestawie podręczników obowiązuje przez 4 lata szkolne. 2g. W uzasadnionych przypadkach rada pedagogiczna na wniosek nauczyciela, rady rodziców lub z własnej inicjatywy moŝe dokonać zmian w szkolnym zestawie programów nauczania i szkolnym zestawie podręczników. Zmiana w szkolnym zestawie programów nauczania i szkolnym zestawie podręczników nie moŝe nastąpić w trakcie roku szkolnego. ; 11) po art. 22a dodaje się art. 22b w brzmieniu: Art. 22b. Szkoła podejmuje działania organizacyjne ułatwiające uczniom zaopatrzenie w podręczniki, w szczególności działania ułatwiające obrót uŝywanymi podręcznikami pomiędzy uczniami lub rodzicami uczniów. 12) w art. 30 ust. 2b i ust. 3 otrzymują brzmienie: 2b. Konkurs na stanowisko kuratora oświaty przeprowadza komisja konkursowa powołana przez wojewodę. W skład komisji konkursowej wchodzą: 1) trzej przedstawiciele ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania; 2) trzej przedstawiciele wojewody; 3) dwaj przedstawiciele sejmiku województwa oraz po jednym przedstawicielu wojewódzkich struktur związków zawodowych o 6
zasięgu ogólnokrajowym, zrzeszających nauczycieli, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z późn. zm. 2) ). 3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, regulamin konkursu na stanowisko kuratora oświaty, tryb pracy komisji konkursowej oraz wzór ogłoszenia o konkursie, uwzględniając sprawność i efektywność prac komisji, sposób głosowania, a takŝe moŝliwość uniewaŝnienia konkursu w przypadku naruszenia procedur konkursowych. ; 13) art. 32a: a) ust. 1a otrzymuje brzmienie: 1a. Minister właściwy do spraw rolnictwa sprawuje nadzór pedagogiczny nad prowadzonymi przez siebie publicznymi szkołami rolniczymi, placówkami rolniczymi oraz placówkami doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych, a minister właściwy do spraw środowiska - nad prowadzonymi przez siebie publicznymi szkołami leśnymi. W tym celu, a takŝe w celu realizacji zadań, o których mowa w art. 5 ust. 7, w odniesieniu do szkół rolniczych i placówek rolniczych oraz szkół leśnych przez siebie prowadzonych odpowiednio minister właściwy do spraw rolnictwa lub minister właściwy do spraw środowiska mogą, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, utworzyć specjalistyczną jednostkę nadzoru oraz określić jej organizację i zakres powierzonych zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego., b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: 1b. Minister właściwy do spraw środowiska moŝe, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, powierzyć wykonywanie zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego nad szkołami leśnymi oraz zadań, o których mowa w art. 5 ust. 7, Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych, uwzględniając w szczególności zakres powierzonych zadań oraz sposób ich wykonywania., c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Przepisy ust. 1-1b nie naruszają uprawnień kuratora oświaty w zakresie nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących w szkołach wymienionych w tych przepisach., d) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. W odniesieniu do publicznych szkół i placówek artystycznych minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wydaje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania przepisy określone w art. 11 ust. 2 oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1-4 i 5-8. ; 2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1793 i 1800, z 2002 r. Nr 10, poz. 89 i Nr 240, poz. 2056 oraz z 2004 r. Nr 240, poz. 2407. 7
14) art. 32b otrzymuje brzmienie: 1. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej sprawuje nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami morskimi oraz realizowanymi w tych szkołach, w procesie kształcenia, postanowieniami Międzynarodowej Konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, sporządzonej w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 39, poz. 201 oraz z 1999 r. Nr 30, poz. 286), z wyjątkiem nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących. 2. W przypadku publicznych i niepublicznych szkół prowadzących kształcenie w zawodach dla Ŝeglugi śródlądowej kurator oświaty sprawuje nadzór pedagogiczny nad tymi szkołami, we współdziałaniu z ministrem właściwym do spraw transportu, w zakresie realizowania w procesie kształcenia w tych szkołach postanowień Międzynarodowej Konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, sporządzonej w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 39, poz. 201 oraz z 1999 r. Nr 30, poz. 286). 3. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień kuratora oświaty w zakresie nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących w szkołach morskich prowadzonych przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. ; 15) w art. 39 w ust. 1 w pkt 8 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 9 w brzmieniu: 9) stwarza warunki do działania w szkole lub placówce stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki. ; 16) w art. 40 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. W skład rady pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole lub placówce oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie. W zebraniach rady pedagogicznej mogą takŝe brać udział z głosem doradczym osoby zapraszane przez jej przewodniczącego za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej, w tym przedstawiciele stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki. ; 8
17) art. 53 otrzymuje brzmienie: Art. 53. 1. W szkołach i placówkach, z zastrzeŝeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów. 2. W skład rady rodziców wchodzi po jednym przedstawicielu: 1) w szkołach rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału; 2) w placówkach rad wyodrębnionych form zajęć, utworzonych zgodnie ze statutem placówki, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów korzystających z danej formy zajęć; 3) w szkołach artystycznych rad roku nauczania, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców danego cyklu kaŝdego roku nauczania szkoły. 3. W wyborach, o których mowa w ust. 2, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w kaŝdym roku szkolnym. 4. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności: 1) wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady; 2) szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz przedstawicieli tych rad do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki. 5. Rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy. 6. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku szkół i placówek artystycznych minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określą, w drodze rozporządzeń, rodzaje szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając organizację szkoły lub placówki oraz brak moŝliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców. ; 18) w art. 54: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Rada rodziców moŝe występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny, z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki., b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu: 1a. Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeŝeniem ust. 1b, naleŝy: 1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programów działania szkoły lub placówki w zakresie wychowania oraz profilaktyki problemów dzieci i młodzieŝy; 2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 34 ust. 2; 3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły. 9
1b. W szkołach artystycznych, w których nie prowadzi się kształcenia ogólnego, nie uchwala się programów działania szkoły w zakresie profilaktyki problemów dzieci i młodzieŝy., c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada rodziców moŝe gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 53 ust. 4. ; 19) w art. 56: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w ust. 1, wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyraŝonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców., b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu: 3. W szkołach i placówkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 53 ust. 6, oraz w szkołach i placówkach, w których nie utworzono rady szkoły lub placówki, nie stosuje się wymogu uzyskania pozytywnej opinii odpowiednio rady szkoły lub placówki i rady rodziców, o których mowa w ust. 2. ; 20) w art. 58 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. ZałoŜenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niŝ jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną wymaga zezwolenia: 1) właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, której zadaniem jest prowadzenie szkół i placówek publicznych danego typu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkół rolniczych i placówek rolniczych takŝe pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw rolnictwa; 2) ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, wydanego w odniesieniu do szkół realizujących kształcenia ogólne po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty - w przypadku szkół artystycznych. ; 21) w art. 59: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Szkoła lub profil kształcenia ogólnozawodowego lub zawód, w jakim szkoła kształci, a takŝe placówka publiczna prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego, z zastrzeŝeniem ust. 2a, mogą zostać zlikwidowane po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły rolniczej i placówki rolniczej lub szkoły morskiej takŝe odpowiednio ministra właściwego do spraw rolnictwa lub ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, a szkoła lub placówka publiczna prowadzona przez inną osobę prawną lub 10
osobę fizyczną za zgodą organu, który udzielił zezwolenia na jej załoŝenie. W przypadku szkoły i placówki artystycznej jest wymagana pozytywna opinia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego., b) w ust. 2a pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) ministra właściwego do spraw transportu - w przypadku szkół, o których mowa w art. 32b ust. 2., c) dodaje się ust. 7 w brzmieniu: 7. Organ prowadzący szkołę lub placówkę moŝe przenieść kształcenie w określonym zawodzie z tej szkoły lub placówki do innej szkoły tego samego typu lub innej placówki tego samego rodzaju prowadzonej przez ten organ, po zawiadomieniu na 6 miesięcy przed terminem przeniesienia kuratora oświaty i rodziców uczniów. Przepisu ust. 2 nie stosuje się. ; 22) po art. 64 dodaje się art. 64a w brzmieniu: Art. 64a. Dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady rodziców, moŝe wprowadzić obowiązek noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju oraz w porozumieniu z radą rodziców określić wzór i warunki noszenia tego stroju. ; 23) w art.68a: a) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje placówek, o których mowa w ust. 1 pkt 2, a takŝe szczegółową organizację, sposób, warunki i formy prowadzenia kształcenia ustawicznego przez placówki oraz ośrodki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniając w szczególności centra kształcenia ustawicznego i centra kształcenia praktycznego jako rodzaje odpowiednio placówek kształcenia ustawicznego i placówek kształcenia praktycznego oraz zadania placówek i ośrodków dostosowane do potrzeb rynku pracy, jak równieŝ moŝe określić warunki i tryb odpłatności za prowadzone w placówkach i ośrodkach kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, tak aby odpłatność nie przekraczała ponoszonych kosztów kształcenia., b) dodaje się ust. 4a w brzmieniu: 4a. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania moŝe określić odrębne zadania dla publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa w art. 5 ust. 3b pkt 2 lit. b, oraz moŝe wyłączyć stosowanie niektórych przepisów ustawy w odniesieniu do tych placówek, w zakresie wynikającym z organizacji i zadań tych placówek, a takŝe wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania. ; 24) w art. 71b ust. 2a i 2b otrzymują brzmienie: 2a. W przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, oraz w ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5, a takŝe w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach 11
specjalistycznych, mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka, od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną. 2b. Dyrektorzy przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych specjalnych oraz ośrodków, o których mowa w art. 2 pkt 5, a takŝe dyrektorzy właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka szkól podstawowych ogólnodostępnych i integracyjnych oraz dyrektorzy publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym specjalistycznych, mogą organizować wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w porozumieniu z organami prowadzącymi. ; 25) w art. 90i w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: 4) uczniowi uczestniczącemu w zajęciach w uczelni przewidzianych tokiem studiów na podstawie postanowień regulaminu studiów dotyczących warunków uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów; ; 26) w art. 90u: a) w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu: 5) wspomaganie organów prowadzących szkoły lub placówki w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki., b) w ust. 4 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu: 5) formy i zakres wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach, sposób podziału środków budŝetu państwa przyznanych na realizację programu, szczegółowe kryteria i tryb oceny wniosków organów prowadzących o udzielenie wsparcia finansowego oraz zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek organu prowadzącego o udzielenie wsparcia finansowego, uwzględniając w szczególności wymóg skuteczności i efektywności przedsięwzięć podejmowanych w ramach programu.. Art. 2. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674) wprowadza się następujące zmiany: 1) art. 63 otrzymuje brzmienie: Art. 63. 1. Nauczyciel podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków słuŝbowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, na zasadach określonych w Kodeksie karnym. 12
2. Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły obowiązani są z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone. ; 2) w art. 91a: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w: 1) urzędach organów administracji rządowej i kuratoriach oświaty na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 51, art. 58-60, art. 86, art. 88 i art. 90; 2) w specjalistycznej jednostce nadzoru oraz w organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad zakładami poprawczymi, schroniskami dla nieletnich, rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno-konsultacyjnymi oraz szkołami przy zakładach karnych na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 51, art. 58-60, art. 63, art. 86, art. 88 i art. 90. 2. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisjach egzaminacyjnych na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 30 ust. 5, art. 32-33, art. 47, art. 49 ust. 1 pkt 3, art. 51, art. 58-60, art. 63, art. 86-88 i art. 90., b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Do nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych mają zastosowanie przepisy rozdziałów 2-4, art. 42 ust. 1, 2 i 7a, art. 51, 63-67 oraz rozdziałów 8-11. ; 3) w art. 91b ust. 2 i 2a otrzymują brzmienie: 2. Do nauczycieli zatrudnionych w: 1) szkołach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, bez względu na wymiar zatrudnienia, ma zastosowanie przepis art. 11a i art. 63; 2) przedszkolach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust 2 pkt 2, bez względu na wymiar zatrudnienia, ma zastosowanie przepis art. 63; 3) przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a, oraz szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w tym do nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 6, 9-9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 26, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 3, 4 i 6, art. 75-86, 88 i 90; 4) przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. b, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w tym do nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 6, 9-9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 26, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 3, 4, 6 i art. 75-85. 13
2a. Do pracowników, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5, mają zastosowanie przepisy art. 6, 51, 63, art. 64 ust. 3, art. 86-88 i 90. ; 4) w art. 91d pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) art. 6a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 6 i 13, art. 9b ust. 3, 3a i 4 pkt 2 oraz ust. 6 i 7 pkt 1, art. 9f ust. 1, art. 9g ust. 3 pkt 1 i ust. 4, art. 18 ust. 4 i 5, art. 19 ust. 1, art. 22 ust. 1, art. 26 ust. 2, art. 31, 42a ust. 1, art. 54 ust. 2 i 5, art. 56 ust. 2, art. 61 ust. 3, art. 63 ust. 2, art. 66 ust. 1, art. 82 ust. 2 oraz art. 83 ust. 1 i 1a wykonuje odpowiednio: wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa.. Art. 3. W ustawie z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 179, poz. 1845) w art. 6 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: Art. 6. 1. Nauczyciele wpisani przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy na listę, o której mowa w art. 9g ust. 11 ustawy wymienionej w art. 1, są zobowiązani, w terminie do dnia 31 grudnia 2007 r., do ukończenia szkolenia, o którym mowa w art. 9g ust. 11a pkt 3 ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 2. W przypadku niezłoŝenia ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania dokumentów potwierdzających ukończenie szkolenia dla kandydatów na ekspertów, o którym mowa w ust. 1, wpis na listę ekspertów wygasa z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2008 r.. Art. 4. W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 oraz z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 144, poz. 1043) w art. 160 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. Regulamin studiów określa takŝe warunki i tryb uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na kierunkach zgodnych z uzdolnieniami oraz zasady zaliczania tych zajęć.. Art. 5. 1. Działające w dniu wejścia w Ŝycie ustawy organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki, a w przypadku braku takiego organu w szkole lub w placówce - rada pedagogiczna szkoły lub placówki, w terminie 30 dni od dnia wejścia w Ŝycie ustawy, uchwalą szczegółowy tryb przeprowadzenia pierwszych wyborów do rad oddziałowych, rad wyodrębnionych form zajęć i rad roku nauczania oraz pierwszych wyborów przedstawicieli tych rad do rady rodziców szkoły lub placówki. 2. Dotychczasowe organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki, działające w dniu wejścia w Ŝycie ustawy, wykonują zadania rady 14
rodziców do czasu wyboru rady rodziców, o której mowa w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłuŝej jednak niŝ do dnia 31 października 2007 r. Art. 6. 1. Istniejące w dniu wejścia w Ŝycie ustawy państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy eksternistyczne, powołane przez kuratora oświaty, przeprowadzają egzaminy eksternistyczne dla osób, które rozpoczęły zdawanie tych egzaminów przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy, na dotychczasowych zasadach do dnia 31 grudnia 2007 r. 2. Od dnia wejścia w Ŝycie ustawy kuratorzy oświaty nie powołują państwowych komisji egzaminacyjnych do przeprowadzania egzaminów eksternistycznych. 3. Istniejące w dniu wejścia w Ŝycie ustawy państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy eksternistyczne, powołane przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, przeprowadzają egzaminy eksternistyczne dla osób, które rozpoczęły zdawanie tych egzaminów przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy, na dotychczasowych zasadach do dnia 31 grudnia 2007 r.. Art. 7 W roku szkolnym 2006/2007 szkolny zestaw programów nauczania i szkolny zestaw podręczników dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości do dnia 31 maja. Art. 8. Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 10 ust. 2, art. 22 ust. 2 pkt 4, art. 30 ust. 3 i 68a ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 1 niniejszej ustawy, zachowują moc do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie art. 10 ust. 3, art. 10a, art. 22 ust. 2 pkt 4 i 4a, art. 30 ust. 3 i art. 68a ust. 4 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Art. 9. Ustawa wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: 1) art. 9a ust. 2 pkt 1, 1a, 1b, 2 i 6, art. 9c ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 10 i 10a ustawy, o której mowa w art.1 niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które wchodzą w Ŝycie z dniem 1 lipca 2007 r.; 2) art. 53 i 54 ustawy, o której mowa w art.1 niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które wchodzą w Ŝycie z dniem 1 września 2007 r. 15
UZASADNIENIE - do art. 1 pkt 1, 3, 13 lit. a)-c), 14, 20 i 21 (moŝliwość przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego ministrom właściwym do spraw: rolnictwa, środowiska oraz gospodarki morskiej prowadzenia odpowiednio szkół rolniczych i placówek rolniczych, szkół leśnych oraz szkół morskich) Przepisy art. 5 ust. 5e obowiązującej ustawy o systemie oświaty umoŝliwiają jednostkom samorządu terytorialnego przekazywanie ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa szkół i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym oraz ministrowi właściwemu do spraw środowiska szkół leśnych, w drodze porozumienia. Przepisy ustawy nie określają co naleŝy rozumieć pod pojęciem szkół i placówek rolniczych oraz szkół leśnych, co powinno być przedmiotem zawieranego porozumienia, jaki majątek będący w zarządzie szkoły lub placówki i w jaki sposób ma być przekazany. Brak stosownych przepisów uniemoŝliwia równieŝ jednostkom samorządu terytorialnego przekazanie szkoły oraz placówki rolniczej lub szkoły leśnej, jeŝeli szkoła prowadząca kształcenie zawodowe kształci w kilku zwodach, w tym w zawodach niezwiązanych z rolnictwem lub leśnictwem. Problemy z przejmowaniem szkół i placówek były przedmiotem wystąpień ministra właściwego do spraw rolnictwa i ministra właściwego do spraw środowiska do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, przedmiotem spotkania grup roboczych resortów edukacji i rolnictwa pod przewodnictwem podsekretarzy stanu oraz treścią interpelacji poselskich i postulatów Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Aktualnie ok. 20 samorządów powiatowych podjęło uchwały o przekazaniu szkół rolniczych i placówek rolniczych do prowadzenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Samorządy te, decyzję o przekazaniu szkół podjęły mając na uwadze np. małą popularność zawodów związanych z rolnictwem, a zatem konieczność ponadlokalnego, a często ponadregionalnego zasięgu rekrutacji kandydatów do szkoły, prowadzenie kształcenia w unikalnych zawodach, które ze swej istoty ma charakter ponadregionalny oraz wysokie koszty kształcenia. W wielu przypadkach przejęcie szkoły przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapobiegnie jej likwidacji i umoŝliwi zachowanie zawodów niezbędnych do zapewnienia odtwarzalności kadr dla rolnictwa oraz kształcenie, którego jakość będzie porównywalna z innymi krajami w Unii Europejskiej. Potrzebę rozwiązania umoŝliwiającego przekazywanie przez jednostki samorządu terytorialnego równieŝ ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej szkół morskich, w drodze porozumienia, uzasadnia się koniecznością objęcia ochroną funkcjonujących obecnie szkół w Gdańsku, Darłowie, Kołobrzegu i Świnoujściu, w zakresie kształcenia kadr dla potrzeb Ŝeglugi morskiej. Pozwoliłoby to na zachowanie kształcenia kadr dla Ŝeglugi morskiej ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, ochronę bazy dydaktycznej oraz specjalistycznych środków dydaktycznych poprzez przekazanie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej, w drodze porozumienia, szkoły morskiej, którą jednostka samorządu zamierzałaby zlikwidować, a takŝe utrzymanie jakości kształcenia zawodowego marynarzy określonego wymogami Międzynarodowej Konwencji podpisanej przez Polskę w 16
Londynie w 1978 r. oraz Dyrektywy 2001/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 4 kwietnia 2001 r. Przejmowanie szkół morskich od jednostek samorządu terytorialnego w drodze porozumienia wymagało wprowadzenia do ustawy przepisów umoŝliwiających ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej zakładanie i prowadzenie szkół morskich oraz sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad kształceniem zawodowym w tych szkołach. W celu ułatwienia jednostkom samorządu terytorialnego procesu przekazywania szkół ministrom wymienionym juŝ w ustawie oraz ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej, w drodze porozumienia, wprowadzone zostały do projektu ustawy następujące zmiany dotyczące obowiązującej ustawy o systemie oświaty. W art. 1 pkt 1 projektu (nowelizacja art. 3 ustawy o systemie oświaty) wprowadzone zostały definicje szkoły rolniczej i placówki rolniczej oraz szkoły leśnej i szkoły morskiej, co pozwoli na jednoznaczne i prawidłowe interpretowanie przepisów ustawy o systemie oświaty. W art. 1 pkt 3 lit. b projektu (art. 5 ust. 3f ustawy o systemie oświaty) wprowadzony został przepis umoŝliwiający zakładanie i prowadzenie szkół morskich przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. Doprecyzowany został w stosunku do szkół rolniczych i placówek rolniczych, a ponadto uzupełniony o szkoły morskie, przepis umoŝliwiający przekazywanie w drodze porozumienia - właściwym ministrom przez jednostki samorządu terytorialnego odpowiednio szkół rolniczych i placówek rolniczych oraz szkół leśnych i gospodarki morskiej (nowelizowany art. 5 ust. 5e ustawy o systemie oświaty). W celu doprecyzowania przedmiotu porozumień przy przekazywaniu szkół w art. 1 pkt 3 lit. d projektu wprowadzony został nowy przepis, stwarzający stronom porozumiewającym się moŝliwość określenia trybu przekazywania mienia, będącego we władaniu przekazywanych szkół, które to mienie jest niezbędne do prawidłowego działania szkoły. Dotychczasowe przepisy w zakresie nadzoru pedagogicznego nad szkołami leśnymi prowadzonymi przez ministra właściwego do spraw środowiska (art. 32a ust. 1a ustawy o systemie oświaty) poszerzone zostały w art. 1 pkt.13 lit.b (art.32a ust. 1b ustawy) o moŝliwość przekazania przez tego ministra, w drodze rozporządzenia, realizacji zadań związanych z nadzorem pedagogicznym oraz prowadzeniem szkół leśnych jednostce państwowej juŝ działającej, zarządzającej lasami państwowymi w imieniu Skarbu Państwa, którą jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentowaną przez Dyrektora Generalnego. Wykorzystanie tej jednostki do realizacji zadań ministra właściwego do spraw środowiska związanych z prowadzeniem i nadzorowaniem szkół leśnych pozwoli uniknąć kosztów związanych z tworzeniem specjalistycznej jednostki nadzoru pedagogicznego. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej sprawuje nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami morskimi oraz realizowanymi w tych szkołach w procesie kształcenia postanowieniami Międzynarodowej Konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, podpisanej w dniu 7 lipca 1978 r. w Londynie (Dz. U. z 1984 r. Nr 39, poz. 201, z późn. zm.) - co zostało określone w pkt 14 projektu (art. 32b ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Przepis ten nie narusza 17
uprawnień kuratora oświaty w zakresie nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących w szkołach morskich prowadzonych przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. Kształcenie w szkołach rolniczych wymaga specjalistycznej bazy dydaktycznej, w szczególności do nauczania praktycznej nauki zawodu. WyraŜenie zgody na załoŝenie publicznej szkoły rolniczej przez osobę prawną inną niŝ jednostka samorządu terytorialnego lub przez osobę fizyczną będzie mogło nastąpić po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty oraz pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw rolnictwa (nowelizacja art. 58 ust. 3 ustawy o systemie oświaty). Potrzeba zapewnienia stabilności i ciągłości w procesie kształcenia kadr dla Ŝeglugi morskiej, sprawia, Ŝe likwidacja przez jednostkę samorządu terytorialnego szkoły morskiej lub zawodu w tej szkole powinna następować po wyraŝeniu pozytywnej opinii nie tylko przez kuratora oświaty, lecz równieŝ przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. W przypadku negatywnej opinii wyraŝonej przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej moŝliwe byłoby negocjowanie z jednostką samorządu terytorialnego przejęcia szkoły w drodze porozumienia na podstawie art. 5 ust. 5e ustawy o systemie oświaty. W pkt 21 lit. c projektu (dotyczącym dodania w art. 59 ustawy o systemie oświaty ust. 7) wprowadzony został przepis umoŝliwiający jednostce samorządu terytorialnego przekazanie szkoły rolniczej i placówki rolniczej lub szkoły leśnej albo szkoły morskiej właściwemu ministrowi w przypadku, gdy szkoła kształci w kilku zawodach, z których przynajmniej jeden nie moŝe być nauczany w tych szkołach. Kształcenie w tym zawodzie moŝe być wyłączone i przeniesione do innej szkoły tego samego typu, po zawiadomieniu kuratora oświaty oraz rodziców uczniów lub słuchaczy w przypadku szkoły dla dorosłych. - do art. 1 pkt 2 (dostęp do Internetu oprogramowanie zabezpieczające) Upowszechnianie usługi dostępu do Internetu, będące znakiem współczesnego ekspansywnego rozwoju przemysłu usług teleinformacyjnych, otwiera ogromne moŝliwości na polu edukacji i kultury. Będąc doskonałym źródłem informacji i instrumentem komunikacji Internet staje się pomocą dydaktyczną i wychowawczą, daje moŝliwość kształcenia na odległość, ustawicznego poszerzania zdobytych umiejętności i wiedzy. Takie spojrzenie na Internet - jako na źródło w zasadzie nieograniczonego dostępu do informacji - prowadzi jednakŝe do pytań o związek pomiędzy treściami i formami przekazu informacji, a oceną tego przekazu pod kątem celów procesów kształcenia i wychowania dzieci i młodzieŝy. Z punktu widzenia celów procesu kształcenia i wychowania określone treści i formy przekazu informacji przez Internet mogą być bowiem niepoŝądane - a nawet szkodliwe dla rozwoju psychicznego, zwłaszcza rozwoju emocjonalnego, dzieci i młodzieŝy. Spośród priorytetów i sposobów przeprowadzenia informatyzacji kraju, określonych w przygotowanym przez Urząd Komitetu Badań Naukowych dokumencie zatytułowanym Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej epolska, za jedno z najwaŝniejszych zadań uznano edukację informatyczną oraz wdroŝenie mechanizmów blokujących dostęp dzieci i młodzieŝy do treści, które mogą mieć negatywny wpływ na wychowanie i kształcenie. Wyniki badań pokazują, Ŝe dzieci i młodzieŝ jako uŝytkownicy Internetu naraŝeni są na wysokie ryzyko częstego, niekontrolowanego kontaktu z treściami niepoŝądanymi i szkodliwymi dla rozwoju społeczno-emocjonalnego, zwłaszcza dla kształtowania się postaw wobec seksu, 18
drugiej płci i miłości rodzinnej. Szczególnej uwagi wymaga zjawisko przypadkowego, niezamierzonego kontaktu dzieci i młodzieŝy z pornografią przy poszukiwaniu na stronach WWW treści związanych z nauką szkolną i zainteresowaniami. Jako negatywnie oddziaływujące na psychikę młodego uŝytkownika Internetu naleŝy takŝe wskazać obrazy przemocy i destrukcji udostępniane w sieci. Odrębnej uwagi wymaga takŝe aspekt aktywnego, a w wielu przypadkach interaktywnego, korzystania z Internetu przez dzieci i młodzieŝ. Często charakter takiego kontaktu pozostaje anonimowy. Anonimowość powoduje uwalnianie się od poczucia kontroli społecznej i zwiększa agresywność, a takŝe umoŝliwia zmienianie prezentowanej w sieci toŝsamości. Zmiana poczucia toŝsamości odrywa od sytuacji realnego Ŝycia. Daje wprawdzie moŝliwość eksperymentowania i ćwiczenia myślenia inwencyjnego, ale przede wszystkim powoduje zagroŝenie dla identyfikacji własnej toŝsamości, zwłaszcza w wieku młodzieńczym, kiedy toŝsamość podlega jeszcze kształtowaniu. NaleŜy podkreślić, Ŝe ochrona dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją jest konstytucyjnym obowiązkiem organów władzy publicznej (art. 72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Konwencja o prawach dziecka, ratyfikowana przez Polskę w 1991 r., z leŝącym po stronie państwa obowiązkiem zapewnienia dziecku dostępu do informacji oraz materiałów pochodzących z róŝnorodnych źródeł w szczególności tych, które mają na uwadze jego dobro w wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne wiąŝe bezpośrednio obowiązek rozwijania takich kierunków działalności państwa, które zapewniają dziecku ochronę przed informacjami i materiałami szkodliwymi. Granice podejmowanych przez państwo środków ochrony dobra dziecka przez treściami szkodliwymi wyznacza dopiero prawo do swobodnej wypowiedzi oraz odpowiedzialność rodziców za wychowanie i rozwój dziecka (art. 17 w związku z art. 13 i 18 Konwencji). Zapoczątkowane pod koniec XX wieku upowszechnianie usługi dostępu do Internetu z początkiem XXI wieku prowadzi do potrzeby ukształtowania nowej kultury odpowiedzialności uŝytkowania Internetu i związanej z tym naglącej potrzeby zapewnienia dzieciom i młodzieŝy dostatecznej ochrony przez treściami niepoŝądanymi i szkodliwymi dla ich rozwoju społeczno-psychicznego. Zapewnienie takiej ochrony powinno polegać na podjęciu środków mających na celu doprowadzenie do selekcjonowania i hierarchizowania treści dostępnych przez Internet pod kątem prawidłowego rozwoju psychicznego dzieci i młodzieŝy oraz celów procesów kształcenia i wychowania. NaleŜy bowiem podkreślić, Ŝe Internet wymaga nowego podejścia regulacyjnego i nowej kultury odpowiedzialności tak, aby zapewnić równowagę pomiędzy ochroną dzieci i młodzieŝy przed treściami szkodliwymi z jednej strony, a wolnością wypowiedzi z drugiej strony. W przedmiotowej nowelizacji ustawy o systemie oświaty proponuje się rozwiązanie prawne problemu ochrony uczniów przed treściami, które mogą stanowić zagroŝenie dla ich prawidłowego rozwoju psychicznego, polegające na upowaŝnieniu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do nałoŝenia na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu, w drodze rozporządzenia, obowiązku zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego, z tym, Ŝe minister mógłby nałoŝyć taki obowiązek tylko w przypadku, gdy zagwarantowałby szkołom i placówkom moŝliwość nieodpłatnego korzystania z oprogramowania zabezpieczającego. Minister Edukacji Narodowej podjął juŝ pierwsze praktyczne działania w celu pozyskania oprogramowania zabezpieczającego przed szkodliwymi treściami 19
występując do podmiotów dysponujących takim oprogramowaniem z apelem o nieodpłatne udostępnianie programu szkołom, placówkom i rodzicom uczniów. - do art. 1 pkt 4, pkt 5 lit. a), pkt 6-8 i pkt 9 lit. b) (egzaminy eksternistyczne, wyposaŝenie pracowni) Projektowana nowelizacja art. 9a, 9c, 9e i 10 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty dotyczy modyfikacji dotychczasowego systemu egzaminów eksternistycznych. Konieczność dokonania szybkich zmian w tym zakresie potwierdzają wyniki kontroli organizacji egzaminów eksternistycznych w systemie oświaty, przeprowadzonej w 2005 r. przez NajwyŜszą Izbę Kontroli, obejmującej ocenę funkcjonowania systemu egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych w latach 2002-2004. Kontrolą objęto 6 kuratoriów oświaty oraz 20 jednostek organizacyjnych (zespołów szkół i centrów kształcenia ustawicznego), przy których funkcjonowały państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy eksternistyczne w okresie objętym kontrolą NIK. We wszystkich skontrolowanych jednostkach stwierdzono raŝące nieprawidłowości w przeprowadzaniu egzaminów eksternistycznych; w wielu miały one charakter wręcz działalności korupcyjnej, a nawet przestępczej (w dwóch przypadkach skierowano wnioski do prokuratury). Przygotowana przez NIK Informacja o wynikach kontroli organizacji egzaminów eksternistycznych w systemie oświaty była przedmiotem posiedzenia połączonych Komisji Sejmowych: Edukacji, Nauki i MłodzieŜy oraz Kontroli Państwowej, których członkowie, po zapoznaniu się z przedstawionym materiałem i wysłuchaniu Informacji NIK, postulowali niezwłoczne podjęcie działań, które skutecznie wyeliminowałyby wszystkie nieprawidłowości i zapobiegały zjawiskom korupcjogennym. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe problem prawidłowości przeprowadzania egzaminów eksternistycznych nie jest problemem nowym, występuje juŝ od kilku lat, a wszelkie dotychczasowe próby jego naprawy w drodze zmian rozporządzenia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, dotyczącego egzaminów eksternistycznych, nie przynosiły pozytywnych efektów. Projektowana zmiana ustawy zakłada włączenie egzaminów eksternistycznych do zewnętrznego systemu egzaminowania, tj. przekazanie zadania przygotowania i przeprowadzania egzaminów eksternistycznych do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) i okręgowych komisji egzaminacyjnym (oke). Jednocześnie egzaminy eksternistyczne, jako sposób uzyskiwania świadectwa ukończenia szkoły, będą ograniczone do zakresu szkół, które prowadzą kształcenie ogólne, tj. szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego. Szkoły te są szkołami umoŝliwiającymi uzyskanie odpowiedniego poziomu wykształcenia, a po ukończeniu gimnazjum lub liceum istnieje moŝliwość uzyskania kwalifikacji zawodowych np. poprzez uczęszczanie do szkoły prowadzącej kształcenie zawodowej (zasadniczej szkoły zawodowej, technikum, szkoły policealnej) lub poprzez uzyskanie tytułu kwalifikacyjnego po zdaniu egzaminu państwowego. Struktura szkolna zapewnia droŝność na wszystkich szczeblach kształcenia oraz dostęp osobom dorosłym do szkół wszystkich typów, a juŝ wprowadzone rozwiązania dotyczące zaliczania w szkołach dla dorosłych prowadzących kształcenie zawodowe wyników kursów zawodowych realizowanych w formach pozaszkolnych przez akredytowane publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki albo przez osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność oświatową wymienioną w art. 83a ust. 2 ustawy o systemie oświaty, które dla tych kursów uzyskały akredytację kuratora oświaty, umoŝliwia skracanie okresu kształcenia zawodowego i zapewnia jego elastyczność. Wobec tak rozbudowanego systemu zapewniającego droŝność kształcenia i dającego moŝliwość powrotu do 20