Uniwersytet Rzeszowski Katedra Teorii Ekonomii Zeszyt Nr 6 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy Kapitał ludzki i intelektualny część 1 Rzeszów 2005
2 spis treści Redakcja naukowa Prof. dr hab. Michał Gabriel Woźniak Recenzenci: Prof. dr hab. Mieczysław Dobija Prof. dr hab. Maria Grzybek Prof. dr hab. Andrzej Piotr Wiatrak Redakcja techniczna Marek Bobowski (MITEL) Korekta Zofia Piwowar (MITEL) ISBN 83-89473-98-4 wydawca 35-205 Rzeszów, ul. Warszawska 5/7, tel./faks (0-17) 852-13-62
spis treści 3 Spis treści / Table of contents Edward Łukawer 100. rocznica urodzin Oskara Langego.......................... 9 100-year Birthday Anniversary of Oskar Lange................... 14 Mieczysław Dobija Dynamiczna równowaga kapitału jako źródło praw ekonomicznych... 15 Dynamic Equilibrium of Capital as the Source of Economic Laws.... 25 Janusz Czekaj, Marek Jabłoński Dylematy analizy kapitału intelektualnego organizacji............. 27 Analysis of Intellectual Capital of Organization................... 36 Grzegorz Łukasiewicz Metody pomiaru kapitału ludzkiego............................ 37 Methods of Human Capital Measurement....................... 45 Aneta Maria Wójcik Aksjologiczny wymiar kapitału ludzkiego....................... 47 The Essence of Human Capital................................ 55 Iwona Cieślak Płaca zasadnicza ekwiwalentna do kapitału ludzkiego i intelektualnego 57 The Base Salary as an Equivalent to Human and Intellectual Capital..... 66 Franciszek Piontek, Barbara Piontek Alternatywne koncepcje wdrażania rozwoju i ich skutki dla kategorii kapitału.................................................... 69 Alternative Conceptions of Implementation of Development and Their Effects for the Category of Capital............................. 100 Józef Łobocki Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju społeczno-ekonomicznego.... 101 Social Capital as a Factor of Socio-economic Development......... 111
4 spis treści Jacek Barburski Model wzrostu gospodarki z uwzględnieniem kapitału intelektualnego 113 Growth Model with Human Capital............................ 124 Alina Szewc-Rogalska Produktywność czynnika ludzkiego w różnych formach własności.... 127 Labour Productivity in Companies Having Different Form of Ownership 133 Małgorzata Stec, Agata Janas, Artur Kuliński Grupowanie i rangowanie państw Unii Europejskiej ze względu na czynnik kapitału ludzkiego................................... 135 Grouping the Countries of European Union with Regard to the Human Capital Resources.......................................... 146 Renata Marks-Bielska, Renata Białobrzeska Konieczność inwestowania w kapitał ludzki w warunkach globalizacji 147 The Necessity to Invest in the Human Resources in the Environment of Globalization............................................ 156 Marek Wocial Nierówności społeczne i wzrost gospodarczy. Krótki przegląd teorii i badań empirycznych....................................... 157 Inequality and Economic Growth. A Brief Overview of Theories and Empirical Research......................................... 172 Michał Gabriel Woźniak Kapitał ludzki i intelektualny w strategii prowzrostowej ograniczającej nierówności społeczne.................................... 173 Human and Intellectual Capital in a Pro-Growth Strategy Limiting Social Inequalities.......................................... 188 Elżbieta Mikuła Edukacja wobec sprzężeń wzrost gospodarczy nierówności społeczne 191 The Education Towards Relations Between Economic Growth and Social Inequality........................................... 206 Iwona Kowalska Implementacja Strategii Lizbońskiej w polskim systemie inwestowania w kapitał ludzki............................................ 209 Adaptation Lizbona s Strategy in Polish System of Human Capital Investment................................................ 216 Małgorzata Lęcznar Rozwój zasobów ludzkich a wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki w świetle wytycznych Strategii Lizbońskiej................. 217 Development of Human Resources and the Increase in the Competitiveness of Polish Economy in the Light of Lisbon Strategies Guidelines 228
spis treści 5 Paweł Frączek Rola kapitału ludzkiego w realizacji Strategii Lizbońskiej........... 231 The Role of the Human Capital in the Lisbon Strategy Realisation.... 239 Łukasz Jabłoński Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy w warunkach polskiej gospodarki 241 Human Capital and Economic Growth in Poland.................. 254 Izabela Markiewicz-Halemba Rola kapitału ludzkiego w procesie przechodzenia do gospodarki opartej na wiedzy.......................................... 255 The Role of Human Capital in the Transition Process towards the Economy Based on Knowledge.................................. 262 Ryszarda Bolonek Rola przewag konkurencyjnych w postaci kapitału ludzkiego i intelektualnego jako podstaw trwałego wzrostu gospodarczego............ 263 The Role of Competitive Advantages in the Form of Human and Intellectual Capital as the Basis of Persistent Economic Growth......... 275 Bogusław Ślusarczyk Kapitał ludzki jako determinanta wpływająca na przewagi konkurencyjne.................................................... 277 Human Capital as a Factor Determining Competitive Ability of National Economy.............................................. 285 Marianna Księżyk Globalizacja a rynek pracy z uwzględnieniem Polski............... 287 Globalisation versus Labour Market: Polish Issues................ 302 Izabela Ostoj Wpływ wykształcenia na kształtowanie się bezrobocia............. 303 Influence of Education on Unemployment....................... 311 Janusz Kudła Kontrowersje wokół opodatkowania kapitału ludzkiego............ 313 Controversial Aspects of Human Capital s Taxation............... 320 Magdalena Cyrek Kapitał ludzki w procesie serwicyzacji rozwoju społeczno-gospodarczego.................................................... 321 Human Capital in the Process of Servicing Socio-economic Development.................................................. 337 Mieczysław Adamowicz, Anna Nowak Szkoły wiejskie w kontekście kreowania kapitału ludzkiego......... 339 Country Schools in the Context of Human Capital Creating......... 346
6 spis treści Elżbieta Inglot-Brzęk Zawód jako wskaźnik kapitału. Urzędnicy specyfika pracy........ 347 The Occupation as Indicator of Intellectual Capital. The Office Workers the Specific of Work and Attitudes........................... 360 Adam Szałkowski Nierówności społeczne i sprawiedliwość a rozwój kapitału ludzkiego 361 Social Inequalities and Justice versus Development of Human Capital 376 Jerzy Kociszewski Wpływ wzrostu gospodarczego na dywergencję poziomu rozwoju i życia w układzie przestrzennym i regionalnym Polski w procesie transformacji.................................................... 377 The Influence of an Economic Growth on the Development and Life Level in the Spatial and Regional System of Poland in the Transformation Terms.................................................... 387 Zbigniew Jan Stańczyk Globalizacja, nierówności i wzrost gospodarczy.................. 389 Globalisation, Inequalities and Growth.......................... 398 Krystyna Leśniak-Moczuk Jakość kapitału ludzkiego w społeczeństwie informacyjnym w perspektywie globalnej i lokalnej......................................... 399 The Quality of Human Capital in Information Society in Global and Local Perspective.......................................... 409 Magdalena Szpunar Kapitał ludzki i intelektualny szansą na przezwyciężenie nierówności społecznych............................................... 411 Human and Intellectual Capital as a Chance for Overcoming Social Inequalities............................................... 418 Joanna Moczydłowska Wyuczona bezradność psychologiczna bariera w ograniczaniu nierówności społecznych....................................... 419 Acquired Helplessness a Psychological Barrier to Reducing Social Inequalities............................................... 425 Dorota Litwin-Lewandowska Minimalizowanie nierówności jako czynnik zacofania i postępu społeczno-ekonomicznego...................................... 427 Minimizing Inequalities as a Factor of Backwardness and Socio- -economic Progress......................................... 438
spis treści 7 Radosław S. Czarnecki Prawa człowieka wobec wyzwań globalizacji.................... 439 Right of Man in the Face of Challenges of Globalisation............ 447 Tadeusz Pliszka Nierówności społeczne a zagrożenia z nich wynikające............. 449 Social Inequalities and Ensuing Threats......................... 457 Maria Gabryšowa Wpływ kapitału intelektualnego na sukces przedsiębiorstwa oraz wrażliwość społeczną........................................... 459 The Influence of Intellectual Capital on Enterprise Success and Social Sensibilities............................................... 465 Tamara Tkacz Składniki socjalno-psychologiczne kapitału ludzkiego w warunkach przestrzeni oświatowej...................................... 467 Social and Psychological Components of Human Capital under Educational Space Conditions.................................... 474 Anatolij Tkacz Ekonomiczne zachowanie gospodarstw domowych i wzrost ekonomiczny na Ukrainie......................................... 475 Economic Behaviour of Households and Economic Growth in Ukraine 484 Natalia Maluga, Sergiej Legenczuk Kapitał intelektualny na Ukrainie: aspekt rachunkowościowy........ 485 Intellectual Capital in Ukraine: Accounting Aspect................ 491 Nikołaj Korieckij Gosudarstwiennoje riegulirowanie innowacionnoj diejatielnosti w Ukrainie 493 State Regulation of the Innovative Activity in Ukraine............. 497 Aleksandr Dacij Analiz sostojania nauczno-innowacionnoj sfiery w stranach z rynocznoj ekonomicznoj w Ukrainie.................................... 499 The Analysis of the Condition of the Scientific-Innovative Sphere in Countries with the Market Economy and in Ukraine............... 505 Martin W. Lawrence What Can Be Learned from Biased Advisors?.................... 507 Czego możemy się dowiedzieć od stronniczych doradców?......... 515