SZKOLNY ZESTAW TEMATÓW PREZENTACJI Z J. POLSKIEGO ZS im. Macieja Rataja w GOŚCINIE- MATURA 2019 I. LITERATURA 1. Miłość i odrzucenie w wybranych utworach literackich. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 2. Pieśni patriotyczne, ich rola i funkcja w narodowej świadomości. Omów zagadnienie odwołując się do 3 tekstów patriotycznych. 3. Przywołując odpowiednie przykłady, zaprezentuj rolę inspiracji biblijnych w literaturze wybranych epok. 4. Święty i świętość w literaturze polskiej i powszechnej. Omów temat na przykładach z wybranych utworów. 5. Literatura o niezawinionym cierpieniu. Omów temat na przykładach wybranych utworów. 6. Człowiek w sytuacji granicznej. Omów temat, analizując postawy bohaterów literatury obozowej. 7. Polak w Paryżu. Porównaj 2-3 wybrane utwory, w których na stolicę świata patrzy przybysz z Polski. 8. Poeci różnych epok o mieście. Opracuj temat na podstawie samodzielnie wybranych utworów. 9. Na przykładzie 2-3 tekstów z różnych epok omów sposoby literackich powrotów do motywu prometejskiego w literaturze polskiej. 10. Polemiki, spory, prowokacje- przedstaw starcia pokoleń literackich w literaturze różnych epok. 11. Dziedzictwo sarmatyzmu w literaturze epok późniejszych. Omów zjawisko na podstawie wybranych utworów. 12. Święci w Bogu i święci bez Boga - od Legendy o świętym Aleksym do Dżumy A. Camusa. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach literackich z literatury polskiej i obcej. 13. Przedstaw różne sposoby wykorzystania biografii pisarza w tekście literackim. Przedstaw problem, porównując utwory 2-3 wybranych twórców. 14. Męczennicy, prorocy, karierowicze, kanalie- zaprezentuj różne postawy ludzkie w wybranych utworach literackich XIX i XX wieku. 15. Emigracja XX wieku jako jeden z wielkich tematów literatury polskiej. Przedstaw zagadnienie na wybranych
16. Przedstaw literacki obraz miasta w wybranych utworach XIX i XX wieku. 17. Wpływ pieniądza na życie bohaterów. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach literackich. 18. Porównaj obraz Warszawy ukazany w Lalce B. Prusa i w dowolnie wybranym utworze literackim XX wieku. 19. Przedstaw różne oblicza rewolucji odwołując się do 2-3 utworów literackich z różnych epok. 20. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych utworów, obraz totalitaryzmu w literaturze XX wieku. 21. Motywy tatrzańskie w literaturze polskiej- omów, odwołując się do wybranych przykładów, różne sposoby prezentacji i funkcje tego tematu. 22. Motywy horacjańskie w literaturze nowożytnej. Omów na wybranych 23. Konfrontacja marzeń o ojczyźnie z rzeczywistością- od idealizacji do negacji. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok literackich. 24. Dydaktyczne funkcje literatury. Omów na wybranych przykładach pochodzących z dwóch epok literackich. 25. Literatura w służbie idei. Przedstaw 2 epoki, które narzucały tekstom literackim służebną rolę. 26. Obrazy wielkich miast w literaturze XIX i XX wieku i ich funkcja ideowa. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów literackich. 27. Portret starego człowieka w literaturze. Zaprezentuj na wybranych przykładach, jak w poszczególnych epokach postrzegano starość. 28. Motyw nieśmiertelności poety i poezji w literaturze. Omów na przykładzie utworów literackich z epoki renesansu i romantyzmu. 29. Człowiek wobec Boga, życia i śmierci. Zaprezentuj problem na przykładzie literatury staropolskiej. 30. Realizacje motywu przemijania w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach z literatury. 31. Motywy franciszkańskie w literaturze Młodej Polski i XX- lecia międzywojennego. Przedstaw i omów ich funkcje. 32. Motywy antyczne i ich funkcje w twórczości Zbigniewa Herberta. Omów je na wybranych
33. Rola motta jako znaku literackiego służącego interpretacji tekstu. Omawiając temat odwołaj się do przykładów z różnych epok. 34. Miasto i jego wpływ na losy i psychikę bohatera. Rozważ problem na 2-3 wybranych przykładach literackich z różnych epok. 35. Kobieta zbuntowana w literaturze. Scharakteryzuj postacie kobiece, zwracając uwagę na przyczyny, przebieg i skutki buntu oraz sposób kreacji bohaterki. 36. Motyw winy i potrzeby oczyszczenia w dziełach literackich. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 37. Heroizacja i deheroizacja jako sposoby prezentacji bohaterów. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 38. Kreacjonizm i dokumentaryzm. Przedstaw pisarskie metody obrazowania świata, wykorzystując literaturę 2 różnych epok. 39. Motyw pielgrzyma w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 40. Niewłaściwe wybory, błędne decyzje i ich konsekwencje w życiu bohaterów. Zaprezentuj na przykładach wybranych utworów. 41. Miłość metafizyczna i miłość flirtująca. Omów na przykładach wybranych utworów literackich z różnych epok. 42. Tragedia jest tam, gdzie wybór. Przedstaw tragiczne decyzje bohaterów wybranych utworów literackich. 43. Ucztowanie jako motyw literacki. Analizując wybrane utwory z różnych epok przedstaw sposób i funkcję tego motywu. 44. Rola bagażu pamięci w życiu człowieka. Omów, odwołując się do wybranych utworów, sposób kreowania przestrzeni i czasu oraz miejsca owego pamiętam. 45. Wyobcowanie bohatera literackiego i jego przyczyny. Scharakteryzuj 3 wybranych bohaterów literackich z różnych epok. 46. Przedstaw sposoby wyrażania uczuć do kobiety w twórczości poetów różnych epok. Omów na wybranych przykładach literackich. 47. Motyw księgi w literaturze. Przedstaw jego różne ujęcia oraz funkcje na wybranych 48. Wydarzenia historyczne jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem, odwołując się do wybranych dzieł literatury XIX i XX wieku. 49. Dokumentaryzm i paraboliczność jako dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości w dziełach różnych twórców. Przedstaw problem, odnosząc się do wybranych utworów.
50. Między obowiązkiem walki ze złem a pokusami życia. Omów problem, odwołując się do biografii wybranych bohaterów dokonujących trudnego wyboru drogi życiowej. 51. Samotność i jej wpływ na postępowanie bohaterów. W rozważaniach odwołaj się do doświadczeń wybranych bohaterów literackich. 52. Różne drogi do szczęścia wybranych bohaterów literackich. Rozwiń temat, odwołując się do tekstów literackich z różnych epok. 53. Różne koncepcje patriotyzmu. Scharakteryzuj je na podstawie wybranych utworów literatury romantycznej i pozytywistycznej. 54. Galeria literackich portretów polskich inteligentów XIX i XX wieku. Porównaj ich świat wartości, aspiracje i cele, wykorzystując wybrane teksty literackie i publicystyczne. 55. Człowiek w sytuacji zagrożenia. Przedstaw różne zachowania bohaterów literackich na podstawie wybranych utworów o tematyce lagrowej i łagrowej. 56. Moralne konsekwencje złych wyborów i ich wpływ na życie człowieka. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 57. Pan Cogito Zbigniewa Herberta wobec najważniejszych zjawisk i problemów współczesności. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 58. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania bohaterów w utworach z różnych epok. 59. Buntownicza postawa wobec świata. Przedstaw jej przejawy i konsekwencje, odnosząc się do wybranych przykładów literackich z różnych epok. 60. Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Omów wykorzystanie motywu snu w wybranych dziełach literackich. 61. Małżeńskie dramaty w wybranych utworach literackich. Rozważ problem na wybranych przykładach literackich. 62. Literackie, pamiętnikarskie, wspomnieniowe i epistolograficzne świadectwa zagłady. Omów wybrane relacje opisujące Holocaust. 63. Młody człowiek w poszukiwaniu autorytetów. Przedstaw i oceń dążenia bohaterów, odwołując się do wybranych lektur. 64. Literackie kreacje władców dobrych i tyranów. Skonfrontuj wizerunki z XX wieku i z epok wcześniejszych. 65. Literatura w służbie idei. Przedstaw epoki, które narzucały tekstom literackim służebną rolę i oceń, jak wpłynęło to na ich wartość literacką. 66. Topos bohaterskiego umierania w literaturze średniowiecznej i XIX-wiecznej. Omów na wybranych
67. Motyw wsi i jego funkcje. Omów na przykładzie wybranych utworów z trzech różnych epok. 68. Programy i manifesty literackie. Omów ich znaczenie, odwołując się do wybranych przykładów. 69. Postacie kobiet jako odbicie epoki, w której żyły. Omów temat na wybranych 70. Apoteoza i degradacja jednostki ludzkiej. Przedstaw problem na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 71. Motyw szlacheckiego dworu w literaturze XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przez siebie 72. Motyw wiosny i jego funkcje w dziele literackim. Omów problem na wybranych 73. Bohaterowie literaccy jako czytelnicy. Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 74. Motywy antyczne i ich funkcje w twórczości Zbigniewa Herberta. Omów je na wybranych 75. Stary człowiek w literaturze. Omów na wybranych przykładach, jak w poszczególnych epokach postrzegano starość. 76. Kobieta upadła a kobieta anioł. Porównaj kreacje kobiet, odwołując się do wybranych przykładów z literatury. 77. Motyw piekła i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 78. Wpływ lektur na kształtowanie charakterów postaci literackich. Zaprezentuj, przywołując wybranych bohaterów. 79. Najciekawsze, Twoim zdaniem, literackie portrety kobiet upadłych. Zaprezentuj odwołując się do wybranych postaci kobiecych z literatury polskiej i obcej. 80. Motyw rycerza w literaturze różnych epok przedstaw i porównaj różnorodne kreacje. 81. Motyw winy i kary, jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 82. Nurt tyrtejski w wybranych utworach literatury polskiej. Omów problem w kontekście historyczno literackim. 83. Wpływ zbrodni na psychikę bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.
84. Zderzenie świata młodych ze światem starych. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów. 85. Motyw tańca i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 86. Bunt i pokora jako sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Scharakteryzuj je, odwołując się do wybranych utworów. 87. Motyw lekarza w literaturze. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych utworów. 88. Miłość jako temat utworów literackich. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 89. Samotność i jej wpływ na postępowanie bohaterów. W rozważaniach odwołaj się do doświadczeń wybranych bohaterów literackich. 90. Omów motyw wędrówki i jego funkcje w wybranych utworach różnych epok. 91. Wpływ zbrodni na psychikę bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI. 1. Historie mityczne inspiracją dla literatury i sztuki nowożytnej. Omów temat na wybranych 2. Motyw vanitas w Biblii oraz literaturze i sztuce późniejszych epok. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach literackich i dziełach sztuki. 3. Motyw cierpienia narodu w literaturze i sztuce polskiej. Omów temat na przykładach wybranych utworów i dziełach sztuki. 4. Totalitaryzm sięga ludzkich dusz. Na podstawie tekstów literatury współczesnej scharakteryzuj system totalitarny, jego wpływ na ludzkie życie i osobowość. 5. Filmowe i teatralne adaptacje dzieł romantycznych. Porównaj 2 wybrane adaptacje i ich literackie pierwowzory. 6. Dialog twórców literatury z filozofami. Omów na wybranych 7. Powstania narodowe jako temat i pretekst w literaturze i malarstwie polskim XIX i XX wieku. 8. Zaprezentuj różne techniki kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. 9. Filmowe adaptacje dzieł romantycznych. Zaprezentuj i skomentuj wybrane dzieła. 10. Motywy tatrzańskie w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Porównaj je, analizując wybrane dzieła literackie i dzieła sztuki.
11. Dał Pan, zabrał Pan - moralny aspekt kary śmierci w wybranych dziełach kulturowych (literatura, film, publicystyka), a Twoje rozważania na ten temat. Odwołując się do wybranych dzieł kultury, porównaj stanowiska, zaprezentuj własne. 12. Dworek szlachecki jako motyw w literaturze i malarstwie. Przedstaw jego różne konkretyzacje na przykładach wybranych dzieł i reprodukcji. 13. Różnorodne wizerunki dziecka w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów na wybranych 14. Bitwa jako temat literacki, malarski i filmowy. Analizując wybrane dzieła, omów funkcje scen batalistycznych. 15. Mitologizacja Tatr i jej funkcje w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce Młodej Polski. Omów na wybranych 16. Błazen- kreacja bohatera literackiego. Przedstaw sposób ujęcia postaci odwołując się do dzieł literackich i malarskich. 17. Postać Narcyza w sztukach plastycznych i w literaturze. Omów sposoby ujęcia postaci na wybranych 18. Motyw kuszenia w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując wybrane dzieła. 19. Wybitne postaci historyczne i sposób ich kreacji w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 20. Na podstawie wybranego tekstu literackiego, dzieła malarskiego oraz filmu przedstaw różne ujęcia motywu Pasji. 21. Maski, ich rola i znaczenie w życiu człowieka. Rozważ problem, analizując wybrane przykłady literackie i filmowe. 22. Motyw zwierząt w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 23. Portret kobiety- Polki w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 24. Bitwa jako temat literacki, malarski i filmowy. Analizując wybrane dzieła, omów funkcje scen batalistycznych. III. JĘZYK/ TEORIA LITERATURY. 1. Dokonaj analizy językowej dzieł z dwóch wybranych epok i zaprezentuj wpływy języków obcych na język polski (np. wpływy łacińskie, czeskie, niemieckie, ruskie, włoskie, orientalne, francuskie, angielskie). 2. Stylizacja środowiskowa w literaturze, jej odmiany i funkcje. Zaprezentuj na podstawie 2-3 wybranych tekstów literackich z różnych epok.
3. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 4. Scharakteryzuj styl retoryczny na przykładzie wybranych tekstów z literatury staropolskiej. 5. Język artykułów prasowych. Omów różne odmiany stylu publicystycznego (na konkretnych przykładach). 6. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 7. Zaprezentuj i porównaj różne sposoby opisu obozu koncentracyjnego, odwołując się do wybranych utworów literackich. 8. Scharakteryzuj sposób narracji wybranego twórcy (twórców) piszącego o zagładzie. 9. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Omów, odwołując się do współczesnego języka. 10. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów na wybranych przykładach literackich. 11. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. 12. Wpływ mody językowej na ukształtowanie współczesnego języka ogólnopolskiego. 13. Omów najnowsze zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Oceń ich zasadność, odwołując się do przykładów. 14. Meandry polskiej ortografii- zaprezentuj historyczne korzenie podstawowych reguł i problemów ortograficznych obecnych w języku polskim. 15. Frazeologia biblijna i jej funkcjonowanie w języku polskim. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału językowego. 16. Gwara uczniowska. Scharakteryzuj na wybranych Zestaw tematów przygotowany przez szkolny zespół polonistów