Program Wychowawczy Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie

Program Wychowawczy Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie Ostróda, 2015

Podstawa prawna Program Wychowawczo Profilaktyczny w Ostródzie opracowany został na podstawie: Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów 1. Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483). 2. Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. (Dz. U. Nr 120 z 1991 r. poz. 526). 3. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687) 4. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). 5. Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów szkół i placówek ( Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze zm.). 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226). 7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493) znowelizowanej Ustawą z 10 czerwca 2010 r. 8. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta. 9. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 124). 10. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 414). 11. Rozporządzenie MEN z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania (Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 23). 1

12. Rozporządzeniu MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Z dnia 7 maja 2013 r., poz. 532). 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. 14. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1356). 15. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie przeciwdziałania i zwalczania zjawisk patologicznych wśród nieletnich. 16. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r. poz. 382). Cele programu 1. Profilaktyka dzieci i młodzieży przed demoralizacją. 2. Podniesienie świadomości ludzi dorosłych na temat zagrożeń w rozwoju dzieci i młodzieży. 3. Integracja działań całego środowiska lokalnego na rzecz zapobiegania nałogom, patologiom społecznym i demoralizacji troska całego środowiska o rozwój młodego pokolenia wspólne opracowanie i realizowanie działań promujących zdrowie, bezpieczeństwo i kulturę oraz zapobieganie przemocy, agresji, nietolerancji. 4. Wzmacnianie więzi emocjonalnej w rodzinie. 5. Budowanie poczucia wartości. 6. Wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju. 7. Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych. 8. Wspieranie w sytuacjach trudnych. 9. Wychowanie do wartości i podejmowania odpowiedzialnych decyzji. 10. Wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem. 11. Prowadzenie szerokiej edukacji informacyjnej dotyczącej zapobiegania problemom przemocy i demoralizacji. 2

Program 1. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród uczniów, rodziców oraz nauczycieli; 2. Opracowanie metod i form działalności informacyjnej; 3. Zadania wszystkich pracowników szkoły w zakresie pomocy młodzieży zagrożonej uzależnieniem; 4. Procedury postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń związanych ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z uwzględnieniem zadań osób podejmujących interwencję; 5. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych i interwencyjnych; 6. Aktywny udział młodzieży w zajęciach profilaktycznych i w zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych, zaspakajanie potrzeb psychicznych i społecznych; 7. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych młodzieży oraz stopnia zagrożenia; 8. Edukacja rówieśnicza; 9. Sposoby współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia i policją w sytuacjach wymagających interwencji; 10. Współpraca z różnymi instytucjami, w szczególności organizacjami pozarządowymi, wspierającymi działalność szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci; 11. Wspieranie młodzieży zagrożonej uzależnieniem, rozwijanie ich poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej zaspakajającej ich potrzeby psychiczne i społeczne, rozwijających zainteresowania i umiejętności psychospołeczne. 12. Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień i innych problemów młodzieży oraz sposobów podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem. 13. Ewaluacja podejmowanych działań profilaktyczno wychowawczych. 14. Postanowienia końcowe. 3

I. EDUKACJA PROZDROWOTNA Cele: 1. Pogłębianie wiedzy o zdrowiu i czynnikach je warunkujących. 2. Zwiększanie zainteresowania uczniów sprawami zdrowia oraz wspierania ich działań w zakresie: a. Doskonalenie własnego zdrowia b. Tworzenie zdrowego środowiska c. Identyfikowanie własnych problemów zdrowotnych 3. Uświadamianie korzyści dla zdrowia wynikających ze zwiększenia aktywności, sprawności i wydolności. 4. Nabywanie umiejętności właściwego reagowania na niebezpieczeństwa zagrażające zdrowiu i życiu. 5. Pogłębianie i uaktualnianie wiedzy o zasadach racjonalnego życia oraz uświadamianie związku między sposobem żywienia a zdrowiem. Zagadnienia ogólne: 1. Zdrowie jako podstawowe pojęcie w edukacji zdrowotnej. 2. Problemy zdrowotne i sposoby zapobiegania ich powstawania. 3. Higiena osobista ucznia i otoczenia. 4. Bezpieczeństwo w życiu codziennym. 5. Prawidłowe żywienie. 6. Aktywność fizyczna i umysłowa. 7. Poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia. 8. Przyczyny i skutki używania substancji psychoaktywnych. 9. Umiejętność udzielania pierwszej pomocy w nagłych przypadkach. 10. Przygotowanie do życia w rodzinie. 4

II. OPRACOWANIE METOD I FORM DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNEJ Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród wychowanków, ich rodziców oraz pracowników pedagogicznych szkoły informacji na temat: środków uzależniających i zjawiska uzależnienia, szkodliwości, konsekwencji zdrowotnych, osobistych i społecznych uzależnień - dostępnych form pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem i uzależnionym, możliwości uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów, skutków prawnych związanych z naruszeniem obowiązujących przepisów dotyczących używania substancji psychoaktywnych oraz popełniania czynów zagrożonych prawem (ze szczególnym uwzględnieniem Ustawy o zapobieganiu narkomanii), odpowiedzialności prawnej nieletnich, nieprawidłowych zachowań świadczących o demoralizacji, obowiązujących norm i zasad postępowania. Podstawowe metody i formy działań to: pogadanki w ramach godzin wychowawczych i apeli, specjalne zajęcia prowadzone metodami aktywnymi, adaptacja ogólnodostępnych programów profilaktycznych, projekcja filmów edukacyjnych, konkursy, gazetki i inne prezentacje wizualne, udostępnianie informatorów, poradników i materiałów edukacyjnych dotyczących uzależnień i ich skutków, współpraca z kuratorami, sądem i odpowiednimi instytucjami wspomagającymi rodziców i uczniów zagrożonych niedostosowaniem, zachęcanie rodziców da udziału w programach profilaktycznych prowadzonych przez specjalistów, udział uczniów i rodziców w spotkaniach z przedstawicielami policji, prowadzenie spotkań z rodzicami poruszającymi tematykę przemocy i agresji, realizowanie zadań wynikających z udziału szkoły w różnych programach profilaktycznych. 5

III. ZADANIA WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW SZKOŁY W ZAKRESIE POMOCY MŁODZIEŻY ZAGROŻONEJ UZALEŻNIENIEM Dyrektor szkoły: 1. Realizuje zadania wynikające ze Statutu. 2. Monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych. 3. Na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii. 4. Podejmuje stosowne decyzje tak, aby każda interwencja była przeprowadzona z zachowaniem wszelkich praw zarówno uczniów, jak i ich rodziców. Nauczyciele i wychowawcy klas: 1. Realizują założenia zawarte w Programie Wychowawczym oraz w Planach Pracy Wychowawcy Klasowego. 2. Systematycznie prowadzą edukację prozdrowotną, promocję zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród uczniów, współpracują z rodzicami w tym zakresie, 3. Realizują zagadnienia dotyczące zapobieganiu narkomanii w ramach przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia. 4. Wychowawcy klas dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań ryzykownych uczniów swojej klasy, sytuacji życiowej rodzin dysfunkcyjnych. 5. Uczestniczą w WDN oraz kursach, szkoleniach, konferencjach z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów młodzieży oraz sposobów podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem. 6. Wychowawcy klas i nauczyciele współpracują z pedagogiem szkolnym, psychologiem, szkolną pielęgniarką w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych, wychowawczych i edukacji prozdrowotnej. 6

Pedagog szkolny i psycholog szkolny (i ewentualni inni specjaliści): 1. Zapewniają pomoc pedagogiczną młodzieży zagrożonej uzależnieniem na terenie szkoły, prowadzą indywidualne konsultacje i poradnictwo pedagogiczne uczniom podejmującym zachowania ryzykowne. 2. Systematycznie rozpoznają i diagnozują zagrożenia związane z uzależnieniem (ankiety skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli, obserwacje diagnozujące, rozmowy kierowane indywidualne rozmowy z uczniami, konsultacje z wychowawcami, nauczycielami i pozostałymi pracownikami szkoły). 3. Organizują szkolenia z rodzicami uczniów o charakterze profilaktycznym, zapraszają specjalistów z zakresu tej tematyki. 4. Prowadzą działalność informacyjną, która obejmuje upowszechnianie wśród młodzieży, rodziców, nauczycieli innych pracowników szkoły informacji na temat szkodliwości środków lub substancji, których używanie jest zagrożeniem dla zdrowia i życia uczniów. 5. Udostępniają młodzieży, rodzicom, nauczycielom i innym pracownikom szkoły materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii i innej. 6. Dostarczają osobom zainteresowanym informacji na temat dostępnych form pomocy (placówki i organizacje wspierające dziecko i rodzinę, placówki świadczące pomoc społeczną rodzinie, punkty konsultacyjne dla osób z problemem uzależnienia, placówki leczenia uzależnień i współuzależnienia, organizacje pozarządowe służące pomocą rodzinie, inne) młodzieży zagrożonej uzależnieniem i uzależnionej, osobom współuzależnionym. 7. Organizują, prowadzą zajęcia profilaktyczne, integracyjne we współpracy z wychowawcami klas, organizują profilaktyczne imprezy ogólnoszkolne w celu zaspokajania potrzeb psychicznych i społecznych uczniów, rozwijania poczucia własnej wartości, motywowania do nauki i podejmowania właściwych decyzji, różnych form aktywności, rozwijania zainteresowań i umiejętności psychospołecznych. 8. Współpracują z instytucjami i organizacjami wspierającymi dziecko, rodzinę i szkołę w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży. 9. Organizuje i uczestniczy w WDN oraz w warsztatach, szkoleniach, kursach organizowanych przez placówki zajmujące się tą działalnością. 10. Współpracują z dyrekcją szkoły, wychowawcami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły we wszystkich działaniach mających na celu redukowanie zachowań 7

ryzykownych młodzieży, w sytuacjach wymagających interwencji lub sytuacjach wymagających udzielania pomocy uczniowi, który znalazł się w sytuacji kryzysowej. Pracownicy administracji i obsługi szkoły: 1. Uczestniczą w organizowanych w szkole szkoleniach z funkcjonariuszami policji na temat reagowania w sytuacjach kryzysowych mających miejsce na terenie szkoły (podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem narkotyków, alkoholu, posiada substancję przypominającą narkotyk, dokonał czynu karalnego, stał się ofiarą przemocy). 2. Informują dyrektora szkoły lub pedagoga szkolnego czy psychologa szkolnego, wychowawcę lub nauczyciela o każdej zaobserwowanej sytuacji kryzysowej wymagającej interwencji pracownika szkoły. Pielęgniarka szkolna podczas pobytu na terenie szkoły: 1. Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej interwencji. 2. Wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia. 3. Powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. 4. Współpracuje z pedagogiem i psychologiem w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielenia uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej lub gdy podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne spowodowane zaniedbywaniem stanu zdrowia lub złym odżywianiem. 8

IV. PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH SZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ ZWIĄZANYCH ZE ŚRODKAMI ODURZAJĄCYMI I SUBSTANCJAMI PSYCHOTROPOWYMI Z UWZGLĘDNIENIEM ZADAŃ OSÓB PODEJMUJĄCYCH INTERWENCJĘ ORAZ W INNYCH SYTUACJACH WYMAGAJĄCYCH INTERWENCJI 1. Zachowanie ucznia lub jego wygląd wskazują, że jest pod wpływem środka odurzającego (alkoholu, narkotyków, papierosów). 2. Uczeń ma przy sobie papierosy, alkohol. 3. Uczeń posiada narkotyki lub substancję przypominającą wyglądem narkotyk; jest podejrzany o rozprowadzanie (częstowanie, sprzedaż) bądź nakłanianie innych do używania tych środków. 4. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk lub wiadomo mu, że inne osoby oferują, nakłaniają do używania lub rozprowadzania wśród uczniów środki odurzające. 5. Uczeń jest ofiarą lub sprawcą czynu karalnego. Ogólne zasady interwencji: 1. Do reagowania w wyżej wymienionych sytuacjach zobowiązany jest każdy z pracowników szkoły, zarówno pedagogicznych jak i niepedagogicznych. 2. Każdy uczeń ponosi indywidualną odpowiedzialność za swoje czyny, dlatego też z każdym uczniem należy prowadzić oddzielne rozmowy. 3. Rozmowy powinny odbywać się cyklicznie aż do momentu całkowitego wygaśnięcia negatywnego zachowania. 4. W trakcie trwania całej interwencji należy monitorować zachowanie ucznia oraz przekazywać informacje o wszelkich zmianach wychowawcy. Dotyczy to wszystkich nauczycieli, zwłaszcza uczących w danej klasie. Wychowawca zobowiązany jest do utrzymywania stałego kontaktu z rodzicami ucznia. 5. Wychowawca, jak również inni nauczyciele, powinni przez cały czas nagradzać pozytywne zachowania ucznia (dostrzegać je, doceniać i chwalić), a negatywne konsekwentnie karać. 6. Łamanie przez ucznia poczynionych na początku interwencji ustaleń powinno pociągać za sobą zapowiedziane w kontrakcie konsekwencje, kary za nieprzestrzeganie norm. 9

Kary stosowane wobec ucznia w szkole mają swoją hierarchię określoną w Statucie Szkoły i powinny być stosowane zgodnie z postanowieniami. Uczeń powinien być zawsze informowany co będzie go czekać, jeśli negatywne zachowanie się powtórzy. 7. Podejmowane w trakcie interwencji działania powinny być każdorazowo odnotowane w dokumentacji szkolnej. Obowiązki / zadania pracowników niepedagogicznych: 1. Zatrzymać ucznia używającego bądź będącego pod wpływem środków odurzających (papierosów, alkoholu, narkotyków) bądź też będącego w posiadaniu tych środków i przekazać go pod opiekę dyrektora szkoły, wychowawcy lub pedagoga szkolnego. 2. Zabezpieczyć miejsce, w którym znaleziono ewentualne środki uzależniające bądź związane z nimi przedmioty (tj. uniemożliwić do niego dostęp osobom niepowołanym) oraz niezwłocznie poinformować dyrektora szkoły. 3. Niezwłocznie poinformować dyrektora szkoły o obecności na terenie szkoły osób, które oferują, nakłaniają do używania lub rozprowadzają wśród uczniów środki odurzające. 4. Każdorazowo i niezwłocznie informować dyrektora o wszelkich niepokojących, mogących zagrażać zdrowiu i bezpieczeństwu uczniów zdarzeniach, w szczególności mogących mieć związek z łamaniem prawa typu: bójki, niszczenie mienia prywatnego uczniów lub mienia szkoły, włamania, niszczenia zamknięć do pomieszczeń szkolnych, kradzieże. DZIAŁANIA INTERWENCYJNE I. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy. 2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może 10

zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich). 5. Podobnie, w sytuacji gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem, psychologiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art.304 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję. II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków, powinien podjąć następujące kroki: 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. 4. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, lub w przypadku braku kontaktu z rodzicami / prawnymi opiekunami ucznia dyrektor wzywa pogotowie ratunkowe i powiadamia policję. 5. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji lub sądu rodzinnego. 11

6. W przypadku spożywania alkoholu na terenie szkoły przez uczniów należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, który wzywa policję. 3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. IV. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawcy, pedagoga, dyrektora itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. 3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. 12

V. Postępowanie wobec ucznia sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa: 1. niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, 2. ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, 3. przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę, 4. powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy, 5. niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana, 6. zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). VI. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: 1. udzielenia pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń, 2. niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, 3. powiadomienie rodziców ucznia, 4. niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów, powiadomić dyrektora szkoły, który powiadamia policję tel. 997 lub 112. 13

VII. Procedura postępowania w sytuacji nierealizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. 1. Obowiązek szkolny dziecka ( ) trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia. 2. Jeżeli uczeń nie realizuje obowiązku szkolnego, dyrektor ustala przyczynę, a jeśli jest to zaniedbanie ze strony rodziców, kieruje sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. 3. W odniesieniu do uczniów spełniających obowiązek szkolny w naszym gimnazjum, nauczyciele prowadzą systematyczną kontrolę ich obecności na zajęciach lekcyjnych, odnotowują każdą nieobecność ucznia. 4. Wychowawcy na bieżąco dokonują analizy frekwencji swoich uczniów. 5. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów mają obowiązek poinformować wychowawcę klasy o częstym opuszczaniu ich lekcji przez uczniów (nieobecności ucznia przekraczają w okresie jednego miesiąca co najmniej 50%) 6. Rodzice mają obowiązek na bieżąco usprawiedliwiać nieobecność swojego dziecka. 7. W przypadku nieobecności ucznia trwającej dłużej niż 3 dni wychowawca jest zobowiązany skontaktować się z rodzicem ucznia i ustalić przyczynę absencji. 8. Wszelkie przejawy niesystematycznej realizacji obowiązku szkolnego przez ucznia wymagają szybkiej interwencji wychowawcy: przedłużająca się nieobecność ucznia w szkole (ponad 7 dni), brak informacji od rodziców o przyczynach nieobecności; bardzo częste opuszczanie lekcji przez dziecko, z różnych przyczyn (wysoka absencja); częste opuszczanie pojedynczych lekcji lub dni; nieprzynoszenie usprawiedliwień od rodziców. 14

9. W każdej z w/w sytuacji zadaniem wychowawcy jest: nawiązanie kontaktu osobistego, telefonicznego lub poprzez e-dziennik z rodzicami ucznia, przeprowadzenie rozmowy z rodzicami i uczniem rozpoznanie przyczyny nieobecności; ustalenie form współpracy i pomocy psychologiczno pedagogicznej z rodzicami uczniem. 10. W przypadku braku poprawy sytuacji, mimo działań wychowawcy, należy zgłosić problem pedagogowi szkolnemu w celu podjęcia współpracy z rodzicami i uczniem oraz wdrożenia wspólnych działań zaradczych. 11. W przypadku dalszego opuszczania przez ucznia zajęć szkolnych, braku współpracy ze strony rodziców, wyczerpania wszelkich możliwości rozwiązania problemu na terenie szkoły dyrektor zwraca się do Sądu o wszczęcie postępowania wobec nieletniego podejrzenie o demoralizację. 12. Jeżeli nieusprawiedliwione nieobecności ucznia przekraczają w okresie jednego miesiąca co najmniej 50% obowiązkowych dni zajęć edukacyjnych wychowawca informuje o tym fakcie pedagoga szkolnego. 13. Pedagog wzywa rodziców (opiekunów prawnych) ucznia niespełniającego obowiązku szkolnego i w obecności wychowawcy przeprowadza z nimi rozmowę, informuje rodziców o konsekwencjach niezrealizowania obowiązku szkolnego. 14. Jeżeli w ciągu 7 dni uczeń nie podejmie realizacji obowiązku szkolnego dyrektor szkoły wysyła pisemne upomnienie (zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) wzywające do wykonania obowiązku oraz zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne. 15. W przypadku nie podjęcia przez ucznia realizacji obowiązku szkolnego w ciągu 7 dni i nieobecności 50% dni nauki w danym miesiącu, dyrektor szkoły kieruje sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego (nałożenie grzywny w celu przymuszenia). 15

VIII. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia, że uczeń jest ofiarą przemocy w rodzinie. 1. W przypadku uzyskania informacji lub przypuszczenie o stosowaniu przemocy wobec ucznia każdy pracownik szkoły jest zobowiązany do powiadomienia dyrektora i przedstawiciela zespołu interdyscyplinarnego (pedagoga szkolnego lub innej osoby powołanej do reprezentowania szkoły w tym zespole); 2. Tryb postępowania w przypadku przemocy domowej określają odrębne przepisy. 16

V. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI I ŚRODOWISKIEM 1. Współpraca z rodzicami w tworzeniu dokumentów szkolnych. 2. Systematyczne kontakty z rodzicami w zakresie realizacji przez dzieci obowiązku szkolnego. 3. Udział rodziców w imprezach i uroczystościach szkolnych. 4. Organizacja spotkań wychowawcy z rodzicami w celu przekazania informacji o postępach w nauce i zachowaniu ucznia w szkole. 5. Porady i konsultacje indywidualne. 6. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły: a. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ostródzie b. MOPS w Ostródzie c. Policja d. Straż Miejska e. Sąd Rodzinny i Nieletnich f. szkoły ponadgimnazjalne g. PCK 17

VI. AKTYWNY UDZIAŁ MŁODZIEŻY W ZAJĘCIACH PROFILAKTYCZNYCH ORAZ ZAJĘCIACH UMOŻLIWIAJĄCYCH ALTERNATYWNE WOBEC ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH, ZASPOKAJANIE POTRZEB PSYCHICZNYCH I SPOŁECZNYCH Systematyczne zajęcia profilaktyczne i wychowawcze prowadzą: wychowawcy klas, w oparciu o plany działań wychowawczych, w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasy, nauczyciele świetlicy szkolnej, nauczyciele realizujący edukację prozdrowotną i wychowanie do życia w rodzinie, specjaliści zatrudnieni w szkole, nauczyciele przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobiegania uzależnieniom, w ramach zajęć edukacyjnych, nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć sportowych. W miarę możliwości organizacyjnych i finansowych w szkole prowadzone są zajęcia rozwijające zainteresowania i umiejętności wychowanków podnoszące poczucie własnej wartości oraz zaspokajające ich potrzeby psychiczne. 18

VII. DOSTOSOWANIE TREŚCI I FORMY ZAJĘĆ PROFILAKTYCZNYCH DO ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH DZIECI ORAZ STOPNIA ZAGROŻENIA Treści i formy zajęć profilaktycznych dostosowane są do zachowań ryzykownych uczniów. Wychowawcy, nauczyciele, pedagog i psycholog szkolny realizują zagadnienia z zakresu profilaktyki na zajęciach wychowawczych wykorzystując bazę rekomendowanych programów. Szczegóły zawarte są w tematyce godzin wychowawczych. Absencja uczniów Podejmowane działania: KIERUNKI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH monitorowanie frekwencji uczniów; przekazywanie rodzicom informacji o absencji uczniów; informowanie uczniów i rodziców o konsekwencjach wagarów i ucieczek z zajęć; sprawdzanie w czasie lekcji różnych miejsc na terenie szkoły w celu stwierdzenia, czy nie przebywają tam uczniowie. Uzależnienia Podejmowane działania: realizacja programów profilaktycznych; udział uczniów w przedstawieniach profilaktycznych; realizowanie tematyki uzależnień w ramach zajęć dydaktycznych z poszczególnych przedmiotów i spotkań z wychowawcą; zajęcia socjalizacyjne; stała współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły; szkolenia dla nauczycieli; promowanie działań związanych ze zdrowym stylem życia. Przemoc i agresja Podejmowane działania: realizacja programów profilaktycznych; udział uczniów w przedstawieniach profilaktycznych; stała współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły; szkolenia dla nauczycieli; uściślenie współpracy z rodzicami; 19

udział w akcjach charytatywnych i wolontariacie; przeprowadzenie spotkań z przedstawicielem policji, sądu, straży miejskiej dla uczniów, rodziców, nauczycieli. 20

VIII. EDUKACJA RÓWIEŚNICZA Formami działania w tym zakresie są między innymi: 1. organizacja akcji charytatywnych, 2. propagowanie wolontariatu, 3. organizowanie akcji dotyczących przeciwdziałania uzależnieniom i współudział w imprezach szkolnych, 4. przygotowywanie gazetek ściennych dotyczących problemów nurtujących młodzież 5. pomoc koleżeńską, 6. propagowanie zdrowego stylu życia poprzez udział w konkursach prozdrowotnych oraz udział w zajęciach i zawodach sportowych, 7. propagowanie idei edukacji rówieśniczej jako skutecznej drogi rozwiązywania konfliktów i problemów życiowych, 8. prowadzenie zajęć lekcyjnych poświęconych problematyce otwartości i tolerancji, praw człowieka oraz istnienia jednostki w społeczeństwie demokratycznym z zachowaniem norm prawnych i społecznych. 21

IX. SPOSOBY WSPÓŁDZIAŁANIA PRACOWNIKÓW SZKOŁY ZE SŁUŻBĄ ZDROWIA I POLICJĄ W SYTUACJACH WYMAGAJĄCYCH INTERWENCJI W ramach długofalowej pracy profilaktyczno wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń. Koordynatorem współpracy jest pedagog szkolny. Współpraca z Policją: 1. prowadzi działania profilaktyczne w zakresie: zapobiegania przejawom agresji, przemocy, alkoholizmowi, narkomanii (pogadanki tematyczne), edukacji w zakresie wiedzy na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne oraz sposobów unikania zagrożeń (spotkania przedstawicieli policji z uczniami i rodzicami, nauczycielami). 2. podejmuje działania interwencyjne w przypadku: gdy na terenie szkoły doszło do zdarzenia wskazującego na przestępstwa stanowiącego zagrożenie dla życia i zdrowia oraz do demoralizacji uczniów, rozwiązywania trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały w szkole. Współpraca ze Służbą Zdrowia: zatrudniona w szkole pielęgniarka szkolna udziela pomocy w przypadkach nagłych zachorowań, zatruć, złego samopoczucia, urazów, podejmuje działania o charakterze profilaktycznym i informacyjnym, dotyczące zagrożeń uzależnieniami, informuje o zachowaniach ryzykownych i zachowaniach bezpiecznych a możliwością zarażenia się wirusem HIV, prowadzi zajęcia dotyczące wczesnego wykrywania raka piersi nauka samobadania piersi, rozwiązuje problemy szkolne, społeczne i zdrowotne z pedagogiem i psychologiem szkolnym, w przypadku nieobecności na terenie szkoły pielęgniarki, w razie konieczności dyrektor lub nauczyciel wzywa Pogotowie Ratunkowe. 22

X. WSPÓŁPRACA Z RÓŻNYMI INSTYTUCJAMI, W SZCZEGÓLNOŚCI ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI, WSPIERAJĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ SZKÓŁ W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW DZIECI Szkoła współpracuje z: 1) Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Ostródzie w zakresie: diagnozy psychologiczno - pedagogicznej, pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla uczniów i ich rodziców, 2) Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w celu szerzenia edukacji zdrowotnej i profilaktycznej na terenie szkoły (programy profilaktyczno edukacyjne, ulotki, plakaty); 3) Pełnomocnikiem ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie realizacji programów profilaktycznych, finansowania działalności profilaktycznej; 4) Sądem Rodzinnym, kuratorami w celu właściwej diagnozy i pomocy uczniom i ich rodzinom; 5) Strażą Miejską realizacja programów profilaktycznych; 6) PCK zbiórki żywności, pomoc materialna; 7) Zespołem Interdyscyplinarnym zapobieganie przemocy domowej, zajęcia profilaktyczne. INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE PRACĘ SZKOŁY BIURO PEŁNOMOCNIKA DS. PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW KOMISJA DS. ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ PUNKT KONSULTACYJNY DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE PORADNIA PSYCHOLOGICZNO -PEDAGOGICZNA W OSTRÓDZIE MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ ul. Olsztyńska 2 14 100 Ostróda (89) 646 03 80; (89) 646 03 82 ul. Olsztyńska 2 14 100 Ostróda (89) 646 03 82 ul. Kościuszki 2 14-100 Ostróda (89) 642 95 50 ul. Olsztyńska 2 14 100 Ostróda (89) 646 03 81 ul. Sportowa 1 14-100 Ostróda (89) 646 65 98 ul. Olsztyńska 2 14 100 Ostróda (89) 646 22 01 23

GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ SĄD REJONOWY NZOZ PULS POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE ŚWIETLICA TERAPEUTYCZNA KOMENDA POWIATOWA POLICJI STRAŻ MIEJSKA STOWARZYSZENIE SAPERE AUSO STOWARZYSZENIE POMOC DZIECIOM POTRZEBUJĄCYM IM. JANINY PELCZARSKIEJ ul. Jana III Sobieskiego 1 14 100 Ostróda (89) 676 07 05 ul. Jana III Sobieskiego 1 14 100 Ostróda (89) 642 55 00 ul. Jana III Sobieskiego 3c/62 14-100 Ostróda (89) 642 83 93 ul. Jana III Sobieskiego 5 14 100 Ostróda (89) 642 98 84 do 90 ul. Sportowa 1 14 100 Ostróda (89) 646 41 41 ul. Handlowa 6 14 100 Ostróda (89) 642 72 00 ul. Mickiewicza 24 14 100 Ostróda (89) 646 30 00 ul. Piłsudskiego 4 14 100 Ostróda (89) 646 78 11 ul. Jana III Sobieskiego 9 14-100 Ostróda 667 001 805 24

XI. WSPIERANIE MŁODZIEŻY ZAGROŻONEJ UZALEŻNIENIEM, ROZWIJANIE ICH POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI ORAZ MOTYWOWANIE DO PODEJMOWANIA RÓŻNYCH FORM AKTYWNOŚCI, W TYM AKTYWNOŚCI POZASZKOLNEJ ZASPAKAJAJĄCEJ ICH POTRZEBY PSYCHICZNE I SPOŁECZNE, ROZWIJAJĄCYCH ZAINTERESOWANIA I UMIEJĘTNOŚCI PSYCHOSPOŁECZNE. W RAMACH OPIEKI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ UCZNIOWIE MAJĄ MOŻLIWOŚĆ KORZYSTANIA Z POMOCY NAUCZYCIELI, WYCHOWAWCY, PEDAGOGA, PSYCHOLOGA I INNYCH SPECJALISTÓW W CELU ROZWIĄZYWANIA OSOBISTYCH I RODZINNYCH PROBLEMÓW. Organizacja pracy szkoły zapewnia uczniom możliwość zaspokajania potrzeb psychicznych, społecznych, a także rozwój umiejętności i zainteresowań. Wobec tych osób, u których zespół zjawisk psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza wysokie prawdopodobieństwo powstania zależności od środków uzależniających oraz wobec uczniów z rodzin alkoholowych, o których wiemy, że używają środków uzależniających, zagrożonych niedostosowaniem społecznym realizowane są następujące zadania z zakresu profilaktyki: indywidualne rozmowy z uczniami, opieka specjalistów szkolnych, organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej; umożliwienie uczniom wszechstronnego rozwoju podczas zajęć lekcyjnych oraz godziny z wychowawcą, których tematyka dostosowana jest do potrzeb uczniów; spotkania i zajęcia o charakterze profilaktycznym i opiekuńczo - wychowawczym, budowanie poczucia własnej wartości poprzez wsparcie indywidualne uczniów i rozwijanie umiejętności psychospołecznych poprzez udział w organizowanych zajęciach w Centrum Interwencji Profilaktycznej (świetlica); organizowanie zajęć pozalekcyjnych zapewniających uczniom możliwość rozwoju zainteresowań i aktywnego spędzania wolnego czasu, w tym związanych z realizacją pomocy psychologiczno pedagogicznej, konkursy, koła zainteresowań czy zajęcia sportowe; nawiązywanie współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi szkołę i rodzinę; pomoc w rozwiązywaniu konfliktów z rówieśnikami współpraca nauczycieli, dyrekcji i wychowawców oraz pedagoga i psychologa. 25

XII. WEWNĄTRZSZKOLNE DOSKONALENIE NAUCZYCIELI W ZAKRESIE PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ I INNYCH PROBLEMÓW DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ SPOSOBU PODEJMOWANIA WCZESNEJ INTERWENCJI W SYTUACJACH ZAGROŻENIA UZALEŻNIENIAMI Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli (WDN) w Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie uwzględnia tematykę profilaktyki uzależnień i odbywa się zgodnie z kierunkami polityki oświatowej MEN, planem nadzoru, potrzebami szkoły, oraz wewnątrzszkolnym systemem doskonalenia zawodowego. Zasadniczym celem podejmowanych w tym zakresie działań jest przygotowanie nauczycieli do realizacji zadań wynikających ze szkolnego programu wychowawczego. Służą temu również spotkania szkoleniowe w ramach realizowanych we współpracy z instytucjami z otoczenia szkoły programach, m.in. w: programach realizowanych w ramach współpracy z ostródzkim Sanepidem, programach realizowanych w ramach współpracy z Policją i Strażą Miejską, programach realizowanych w ramach współpracy z Biurem Pełnomocnika Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 26

XIII. EWALUACJA PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W celu nagromadzenia informacji służących odpowiedzi na pytanie: Czy podejmowane metody i formy wpłynęły na działania profilaktyczno-wychowawcze? Ewaluacji poddana będzie: Przydatność zastosowanych metod, wykorzystanych pomocy i środków dydaktycznych. Wiedza i umiejętności doskonalone podczas zajęć. Umiejętność stworzenia odpowiedniej atmosfery. Zachowanie uczniów. Sposoby zbierania informacji zwrotnej: Testy i ankiety dotyczące przedstawionych zagadnień programowych, poruszających problemy profilaktyczno-wychowawcze. Ocena i samoocena ucznia z zakresu zdrowego stylu życia i aktywności ruchowej. Zaangażowanie uczniów w organizację imprez profilaktyczno-wychowawczych. 27

XIV. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Za realizację Programu Wychowawczego odpowiedzialni są wszyscy pracownicy Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie. 2. Treści Programu Wychowawczego obejmują trzyletni okres nauki lata 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018. 3. Program Wychowawczy wchodzi w życie z dniem 1 września 2015 r. 4. Z dniem 1 września 2015 r. traci moc Program Wychowawczy z dnia 1 września 2012 r. 5. Dokument został zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu 25.05.2015 r., protokół nr 14. 6. Dokument został zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu 17.06.2015 r., protokół nr 7. 28