Ocena zmian wytrzymałości na ściskanie trzech grup elementów murowych w zależności od stopnia ich zawilgocenia dr inż. Jarosław Szulc, Instytut Techniki Budowlanej 1. Wprowadzenie Badania wpływu zawilgocenia elementów murowych na ich średnią wytrzymałość na ściskanie, przeprowadzone w Laboratorium ITB, stanowiły kontynuację analiz porównawczych trzech grup materiałowych, wcześniejsze prace badawcze [1] dotyczyły zmian właściwości cieplno-wilgotnościowych murów wykonanych z pustaków ceramicznych, bloczków silikatowych i z betonu komórkowego. Przedmiotem badań, których podstawowym celem była ocena wpływu wilgotności elementów na ich wytrzymałość /przy ściskaniu/, były elementy murowe wybrane z trzech grup materiałowych /Rys. 1/: ceramiczne /oznaczenie - C/, silikatowe /oznaczenie S/, autoklawizowany beton komórkowy /oznaczenie - ABK/. W celach porównawczych w każdej grupie materiałowej badaniom poddano elementy od dwóch wybranych Producentów. Podstawowe dane dotyczące przedmiotowych elementów murowych /na podstawie informacji Producentów/ przedstawiono w Tablicy 1. Tablica. 1. Podstawowe dane elementów murowych Grupa elementu Numer producenta Wymiary D x S x W* [mm] Gęstość sucha brutto [kg/m 3 ] C S 1 373 x 250 x 249 800 2 372 x 240 x 249 760 1 333 x 240 x 199 1410-1600 2 260 x 240 x 220 1400 ABK 1 590 x 240 x 240 475
2 590 x 240 x 240 600 *D x S x W długość x szerokość x wysokość Zakres prac przewidywał badania wytrzymałościowe elementów murowych w trzech stanach ich zawilgocenia: w stanie suchym /oznaczenie s/, w stanie dostawy /oznaczenie d/, w stanie pełnego nasycenia /oznaczenie w/. C S
ABK Rys. 1. Widok przedmiotowych elementów murowych 2. Metodyka i wyniki badań Badania wytrzymałościowe elementów murowych przeprowadzono zgodnie z wymaganiami normy [2]. Wszystkie elementy murowe były wyprodukowane w 2016 roku i magazynowane w zbliżonych warunkach atmosferycznych. Część dostarczonych elementów została poddana badaniom wytrzymałościowym w Laboratorium ITB niezwłocznie po dostawie, pozostałe po wysuszeniu i pełnym nasyceniu. Wilgotność w elementów określono według wzoru: md m w m s s 100% gdzie: md masa elementu w stanie dostawy, ms masa elementu w stanie suchym. Tablica 2. Wyniki badań laboratoryjnych elementów murowych Grupa elemen tu Numer produce nta Średnia wytrzymałość na ściskanie /N/mm 2 // Wilgotność /%/ Stan zawilgocenia elementów murowych suchy /s/ dostawa /d/ nasycony /w/ C 1 16,1/- 16,4/1,00 14,3/15,00 2 12,7/- 13,4/0,45 12,1/17,00
S ABK 1 31,0/- 19,9/3,00 15,2/15,0 2 23,3/- 17,1/4,00 13,6/14,00 1 3,5/- 2,7/33,00 2,2/66,00 2 3,8/- 2,6/31,00 2,3/60,00 Szczegółowe wyniki badań elementów murowych [3] zamieszczono w Tablicy 1 oraz w sposób graficzny na wykresach na Rys. 2., na których wskazano tendencje zmian właściwości wytrzymałościowych elementów murowych w zależności od grupy materiałowej i stopnia zawilgocenia elementów. a/
b/ Rys. 2 Zestawienie wyników badań wytrzymałościowych elementów murowych: a/ w trzech grupach materiałowych, b/ w zależności od wilgotności elementów 3. Podsumowanie Na podstawie przeprowadzonych badań wytrzymałościowych elementów murowych w trzech grupach materiałowych, stwierdzono, że: średnie zawilgocenie elementów murowych wynosiło: w stanie dostawy - elementy ceramiczne: 0,5 1,0%, - elementy silikatowe: 3,0 4,0%,, - elementy z betonu komórkowego: 31,0 33,0%. w stanie nasycenia - elementy ceramiczne: 15,0 17,0%, - elementy silikatowe: 14,0 15,0%, - elementy z betonu komórkowego: 60,0 66,0%. Powyższe wartości wskazują ilościowo podatność na zawilgocenie elementów murowych, szczególnie w grupie autoklawizowanego betonu komórkowego ABK. zmiana wytrzymałości na ściskanie elementów murowych dostarczonych z hurtowni w odniesieniu do elementów wysuszonych wynosiła: - elementy ceramiczne: wzrost +1% /C-1/ oraz +5% /C-2/, - elementy silikatowe: spadek -36% /S-1/ oraz -27% /S-2/,
- elementy z betonu komórkowego: spadek -23% /ABK-1/ oraz -32% /ABK-2/. zmiana wytrzymałości na ściskanie elementów murowych w pełnym nasyceniu w odniesieniu do elementów wysuszonych wynosiła: - elementy ceramiczne: spadek -11% /C-1/ oraz -6% /C-2/, - elementy silikatowe: spadek -51% /S-1/ oraz -42% /S-2/, - elementy z betonu komórkowego: spadek -33% /ABK-1/ oraz -40% /ABK-2/. uzyskane wyniki badań wskazują wyraźny spadek średniej wytrzymałości na ściskanie elementów murowych, szczególnie w grupie elementów silikatowych S oraz z betonu komórkowego ABK. Sytuacja taka może stanowić istotne zagrożenie dla nośności konstrukcji murowych [4], szczególnie w przypadku, jeśli wartości deklarowane przez Producentów są zbliżone do wartości uzyskanych podczas badań kontrolnych w laboratorium / tj. średnich wytrzymałości na ściskanie elementów w stanie suchym/. W sytuacjach, kiedy prawdopodobne jest dalsze zawilgocenie elementów np. ABK /np. w fazie prowadzenia robót murowych/ zagrożenie takie może znacznie się jeszcze powiększać. Bibliografia [1] Praca badawcza dotycząca cieplno-wilgotnościowych w właściwości użytkowych murów wykonanych z pustaków ceramicznych, bloczków silikatowych i betonu komórkowego. Praca ITB nr 01716/14/Z00NF. Warszawa 2015, [2] PN-EN 772-1+A1:2015-10 Metody badań elementów murowych. Część 1: Określenie wytrzymałości na ściskanie, [3] Praca badawcza dotycząca zmian wytrzymałości na ściskanie trzech grup elementów murowych w zależności od stopnia zawilgocenia. Praca ITB nr 02528/16/Z00NZK. Warszawa 2017 (+ raport z badań nr LK00-025284/16/Z00NZK), [4] PN EN 1996-1-1: Eurokod 6. Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-1: Reguły ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych.