Zasady interwencji i pomocy w sytuacji podejrzenia przemocy wobec dziecka PAWEŁ NOWAK, PSYCHOLOG, SPECJALISTA W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE BRZEZINY, 2014.04.15
PYTANIA ZASADNICZE O czym trzeba pamiętać podejmując interwencję w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka, Jaka forma terapii jest najlepsza dla dziecka?
SYSTEM RODZINNY A KRZYWDZENIE DZIECKA Przemoc jako problem całej rodziny (nawet jeśli nie ma w rodzinie innych relacji przemocowych poza przemocą wobec dziecka), Kto może być sprawcą przemocy wobec dziecka? Rodzic w rolach: sprawcy i/lub świadka, Rozumienie winy i odpowiedzialności
RODZIC W ROLI SPRAWCY I/LUB ŚWIADKA Użyteczne pytania w procesie diagnozy: Rodzic będący sprawcą przemocy i rodzic obserwujący przemoc jak dziecko oraz rodzice postrzegają krzywdę, Rodzic będący sprawcą przemocy i rodzic obserwujący przemoc- co powoduje (z jakich przyczyn) są w jednej rodzinie?
OBSZARY DIAGNOZY PRZEMOCY W SYSTEMIE RODZINNYM Diagnoza urazu: jakie skutki wywarło doświadczenie przemocy na funkcjonowanie dziecka? Diagnoza relacji: jak wygląda relacja z rodzicem stosującym i obserwującym przemoc? (również: z kim dziecko wolałoby, żebyśmy porozmawiali, który rodzic jest osobą ważniejszą i dlaczego) Diagnoza zasobów: dziecka, rodzica krzywdzącego i niekrzywdzącego
ELEMENTY INTERWENCJI Rozmowa z rodzicem stosującym przemoc oraz z rodzicem obserwującym przemoc, Zatrzymanie przemocy, Izolacja sprawcy od ofiary, Zrozumienie sytuacji (bez zrozumienia łatwo dochodzi do powrotu do zachowań przemocowych)
ROZMOWA Z RODZICEM OBSERWUJĄCYM PRZEMOC Z reguły od niego zaczynamy, Udziela wywiadu, Pomaga określić możliwości interwencji, Pomaga zapewnić bezpieczeństwo Jego bariery: bezradność i strach wobec sprawcy i wobec interwencji; bywa, że jest ofiarą; ma kłopot z dbaniem o więź z dzieckiem bez obecności sprawcy
O CZYM INFORMUJEMY RODZICA OBSERWUJĄCEGO PRZEMOC? O naszej wiedzy dotyczącej krzywdzenia dziecka, O potrzebie interwencji, O naszym obowiązku, O możliwych formach pomocy (również prawnych), O skutkach braku reakcji, O możliwościach współpracy na rzecz dobra dziecka
ROZMOWA Z RODZICEM STOSUJĄCYM PRZEMOC JEST INFORMOWANY O: Naszej wiedzy dotyczącej krzywdzenia dziecka, Fakcie, że TA ROZMOWA TO ZATRZYMANIE PRZEMOCY, Potrzebie interwencji, Naszej roli (naszą rolą i zadaniem jest ochrona i wspomaganie rozwoju dziecka, a nie oskarżanie i ocenianie rodziców), Konieczności zatrzymania przemocy, Możliwych formach pomocy w skorygowaniu zachowań przemocowych
KOGO IZOLUJEMY- SPRAWCĘ OD OFIARY CZY OFIARĘ OD SPRAWCY? Izolacja opiera się na współpracy z rodzicem obserwującym przemoc, Czy musi odbyć się z udziałem służb? Dokonywana jest natychmiast po ujawnieniu przemocy fizycznej lub wykorzystania seksualnego (również skrajnego zaniedbania i skrajnej przemocy psychicznej), Dziecko nie może zostać pod opieką sprawcy
ZROZUMIENIE SYTUACJI Odpowiedzialność za przemoc, Krzywda dla dziecka, Konsekwencje prawne (kodeks karny, kodeks rodzinny)
WARUNKI PRACY KOREKCYJNEJ Z RODZICEM STOSUJĄCYM PRZEMOC Zatrzymanie gorącej przemocy i odizolowanie sprawcy od dziecka warunkiem podjęcia pracy terapeutycznej z dzieckiem oraz korekcyjnej z rodzicem, Rodzic stosujący przemoc musi przyjąć winę i odpowiedzialność za stosowanie przemocy, Powinien wyrazić chęć zmiany i podjąć konkretne zobowiązania, Winien zrozumieć krzywdę dziecka, Znaczenie innych problemów wymagających terapii Zasoby rodzica jako uczucia, cechy, umiejętności, wartości mogące pomóc w zatrzymaniu zachowań przemocowych oraz poddaniu się działaniom korekcyjnym
A JEŚLI RODZICE NIE CHCĄ PODDAĆ SIĘ INTERWENCJI Formułujemy wniosek do sądu o wgląd w sytuację rodzinną (nawet jeśli dziecko tego nie chce)
NASZA INTUICJA A FAKTY WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY Intuicja jako przebłysk, również nasza projekcja, Nie powinniśmy jej lekceważyć, ale badać i sprawdzać, Interwencję podejmujemy po diagnozie sytuacji rodzinnej wtedy formułujemy też cele interwencji
Życząc sukcesów w poszukiwaniu z rodzicami KAMIENI w ich życiu oraz w skutecznym pomaganiu dzieciom w odkrywaniu ich KAMIENI Dziękuję za uwagę Paweł Nowak, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Brzezinach. pnowak@progres.atm.pl