GETTO LUBELSKIE Podzamcze i Majdan Tatarski
Utworzenie getta na Podzamczu
Jeszcze w trakcie wysiedleń 20 marca 1941 roku gubernator lubelski Ernst Zörner wydał zarządzenie o utworzeniu w Lublinie getta. Żydom zamieszkującym poza gettem nakazano przesiedlenie się w jego obręb w terminie do 5 kwietnia 1941 roku.
Brama Grodzka Mieszkaniec lubelskiego getta
Warunki w Getcie Wyznaczony teren getta był zbyt mały, aby pomieścić całą ludność żydowską przebywającą w Lublinie. Panowała w nim niebywała ciasnota mieszkaniowa. Mieszkano nawet w biurach i piwnicach. Stąd brały się apele Rady Żydowskiej (z polecenia władz niemieckich) o dobrowolne przesiedlenie się poza Lublin.
Wnętrze domu z obszaru lubelskiego getta
Getto w Lublinie
Selekcja narodowościowa Zarazem z dzielnicy przeznaczonej na getto do 10 kwietnia usunąć miała się ludność polska. Osoby opierające się przesiedleniu podlegały procedurze przymusu z możliwością zabrania jedynie 25 kg bagażu na osobę. Działania te spowodowały znaczny ruch ludności, zwłaszcza iż jednocześnie wysiedlano Polaków z licznych budynków położonych w centrum miasta, gdzie lokowano instytucje niemieckie oraz przygotowywano mieszkania dla Niemców.
Mur ogrodzenie Fragment ogrodzenia getta na ulicy Rybnej Z początkiem czerwca 1941 roku szef dystryktu Zörner doszedł do przekonania, iż getto nie jest obszarem dokładnie izolowanym. Żydzi nadal pojawiali się na ulicach miasta, a nawet na Krakowskim Przedmieściu, co od dawna było zabronione. Wydał zatem rozporządzenie (które nie zostało jednak zrealizowane) o otoczeniu terenu getta murem o wysokości co najmniej 3 m.
Podział Dnia 22 lutego 1942 roku zapadła decyzja o podziale getta na część "A" i "B". Miało to na celu wyodrębnienie tych Żydów, którzy pracowali w przedsiębiorstwach i placówkach niemieckich oraz w Radzie Żydowskiej i jej agendach (getto "B") od pozostałej ludności żydowskiej (getto "A").
Stempel Sicherheitspolizei (Sipo), który umożliwiał przesiedlenie do getta B
Ulica św. Mikołaja
Akcja Reinhard Akcja w getcie lubelskim była wstępnym elementem planowej akcji likwidowania ludności żydowskiej i grabieży jej mienia. Na cześć zamordowanego w Czechach Reinharda Heydricha - szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy - nazwano ją "operacją Reinhard". Jej kierownictwo powierzono Odilo Globocnikowi, szefowi SS i policji dystryktu lubelskiego. Sztab akcji mieścił się w Lublinie, tu dokonywano rozliczeń z szefami SS i policji innych dystryktów, tutaj też gromadzono zagrabione wartościowe przedmioty (w magazynie przy ul. Chopina 26).
Ulica Szeroka po likwidacji getta
Getto na Majdanie Tatarskim W dniach 14-15 kwietnia 1942 roku przeprowadzono akcję wysiedlenia ludności polskiej z dzielnicy Majdan Tatarski. Wysiedleniu podlegało około 5-6 tys. osób. Planowano, iż zajmą oni część budynków starego getta, pozostałych po wysiedlonych Żydach, w pierwszej kolejności na ul. Lubartowskiej. Ponieważ mieszkania nie były gotowe, nadal trwało ich plądrowanie i poszukiwanie ukrywających się Żydów. Wysiedlonych lokowano tymczasowo w kilku kościołach lubelskich, świątyniach karmelitów, dominikanów i bernardynów. Koczowali tam około dwa tygodnie. W miejsce wysiedlanych z Majdanu zdecydowano przesiedlić ludność żydowską z getta, tworząc w ten sposób nowe getto, na przedmieściu Lublina, w pobliżu obozu na Majdanku. Część terenu "starego" getta postanowiono zrównać z ziemią. W dniu 21 marca zarządzeniem starosty grodzkiego 260 budynków przeznaczono do całkowitej rozbiórki. W trakcie prowadzonych prac rozbiórkowych 5 sierpnia zawalił się dom przy ul. Krawieckiej. Jeden robotnik zginął, a 2 zostało rannych.
Prezentacja przygotowana przez: Zuzannę Turowską i jej kolegów z klasy III D IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie Opiekun: p. Patrycja Gajewska
Literatura: Bibliografia Radzik Tadeusz, Lubelska dzielnica zamknięta, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 1999. Radzik Tadeusz, Zagłada lubelskiego getta / The extermination of the Lublin ghetto, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 2007. Fotografie i ikonografie: http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/getta-w-lublinie/