Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Systemy Telekomutacji Ćwiczenie Badanie struktury pola komutacyjnego centrali S Opracowali: dr inż. Krzysztof Konopko, mgr inż. Grzegorz Kraszewski BIAŁYSTOK
Wprowadzenie. Struktura pola komutacyjnego Pole komutacyjne centrali S składa się z szeregu identycznych elementów zwanych cyfrowymi zespołami komutacyjnymi lub krócej multiportami. Ilość multiportów w centrali zależy od ilości abonentów i natężenia obsługiwanego ruchu. Multiporty połączone są między sobą synchronicznymi łączami -bitowymi o częstotliwości taktowania szyny, MHz. Szyna jest podzielona czasowo na kanały, zatem kolejne słowa -bitowe tworzą ramkę, w której każdy kanał ma swoją szczelinę czasową trwającą, ns. Zatem prepustowość jednego kanału wynosi kbit/s. Każdy multiport ma dwukierunkowych łączy, tak więc jest dołączony do kanałów i może jednocześnie łączyć wejścia z wyjściami (w czasie trwania szczeliny czasowej następuje jedna komutacja). szczelina, łącze, kanał. multiport szczelina, łącze, kanał. Rys.. Komutacja przestrzenno-czasowa w multiporcie, bajt danych z wejściowego kanału zostaje przemieszczony do kanału wyjściowego.. Fizycznie multiport składa się z układów scalonych VLSI umieszczonych na jednej płytce drukowanej. Wszystkie multiporty taktowane są synchronicznie wspólnym zegarem o częstotliwości, MHz, generowanym przez moduł zegara centrali. Pole komutacyjne składa się z wielu odpowiednio między sobą połączonych multiportów. W zależności od ilości abonentów pole komutacyjne posiada odpowiednią ilość stopni. Ilość stopni odpowiada ilości multiportów przez jakie przechodzą dane od abonenta wywołującego do docelowego. Najprostsze pole jednostopniowe składałoby się z multiportu i umożliwiało dołączenie abonentów przy jednoczesnych rozmowach. Jednak oprócz abonentów w centrali S do pola komutacyjnego dołączone są wszystkie mikroprocesory modułów centrali pole służy do komunikowania się modułów między sobą. Aby umożliwić przeniesienie większego ruchu przy tej samej ilości abonentów w polu tworzy się dodatkowe płaszczyzny. Wyobraźmy sobie że do naszego przykładowego multiportu dodajemy równolegle drugi podłączony w ten sam sposób do tych samych kanałów. Ilość abonentów nie zmienia się, ale można prowadzić jednocześnie
abonentów abonentów abonentów abonentów łącznik dostępu ACSW płaszczyzna płaszczyzna płaszczyzna płaszczyzna abonentów abonentów abonentów abonentów łącznik dostępu ACSW płaszczyzna płaszczyzna płaszczyzna płaszczyzna Rys.. Dołączenie abonentów do dwóch łączników dostępu. łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu SES SES łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu SES SES łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu łącznik dostępu SES SES Rys.. Schemat kompletnego dwustopniowego pola komutacyjnego.
rozmowy. Konstrukcja centrali S pozwala na maksymalnie płaszczyzny pola komutacyjnego. Pole komutacyjne centrali S składać się może maksymalnie z trzech stopni oraz zawsze zawiera w sobie stopień zerowy. Tworzą go multiporty bezpośrednio dołączone do modułów abonenckich (zwane łącznikami dostępu ACSW). Podsta-wową jednostkę tworzą dwa multiporty, do których podłączonych jest bloków abonenckich po abonentów (każdy blok jest podłączony do dwóch multiportów jednocześnie). Zespoły abonenckie są podłączane do portów multiportów. Porty wykorzystane są do dołączenia ACSW do kolejnych płaszczyzn pola komutacyjnego. Do portów - dołącza się pomocnicze moduły centrali. Jeżeli więc blok dwu łączników dostępu jest w pełni obsadzony modułami abonenckimi, to abonentów ma od (jedna płaszczyzna) do ( płaszczyzny) kanałów do pola komutacyjnego. Cztery takie bloki (w sumie abonentów) są poprzez łączniki ASL dołączone do portów multiportu pierwszego stopnia pola (multiporty pierwszego stopnia pola mają oznaczenie SES). Multiporty SES są pogrupowane po. Każda ósemka jest metodą każdy z każdym połączona (przez łączniki SL) z ósemką multiportów drugiego stopnia pola (SES). Na tym pole może się zakończyć (przy centralach mniejszych od abonentów), ewentu-alnie dochodzi trzeci stopień poprzez łączniki SL każdy multiport SES jest dołączony do jednej z ośmioelementowych grup multiportów trzeciego stopnia pola (SES), do dwóch grup jednocześnie. Takie pole potrafi teoretycznie komu-tować abonentów. Schematyczna struktura pola dwustopniowego jest przedstawiona na rysunku. Oczywiście pole komutacyjne nie musi być pełne, może zawierać mniej sekcji. Położenie elementu (SBL-a) w polu komutacyjnym jest jednoznacznie określone przez jego adres sieciowy NA. Jeżeli przedstawimy go jako liczbę szesnastkową H'wxyz to położenie SBL-a w polu określamy następujaco: Typy SBL W X Y Z Łącznik dostępu: numer łącznika numer multiportu numer ACSW dostępu stopnia I sekcji Łącze między płaszczyzna numer łącznika numer multiportu numer ACSW a SES: + dostępu stopnia I sekcji ASL Multiport stopnia I: płaszczyzna numer multiportu numer SES + w sekcji sekcji Łącze między SES płaszczyzna numer multiportu numer multiportu numer a SES: SL + stopnia II + stopnia I sekcji Multiport stopnia II: płaszczyzna numer multiportu numer SES + w sekcji + sekcji Łącze między SES a SES: SL Multiport stopnia III: SES płaszczyzna numer multiportu numer multiportu numer + stopnia II + stopnia III + sekcji płaszczyzna numer multiportu numer grupy pola + w grupie
Cel i zakres ćwiczenia W ćwiczeniu analizowana jest struktura cyfrowego pola komutacyjnego centrali S pod kątem budowy wewnętrznej, ilości abonentów, wielkości obsługiwanego ruchu oraz możliwości rozbudowy. Metodyka badań. Komendy stosowane w ćwiczeniu.. DISPLAY-SBL-DATA Polecenie służy do wypisania listy SBL-i (bloków) centrali określonych przez ich adres w polu komutacyjnym a także bloków połączonych z danym blokiem. DISPLAY-SBL-DATA: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres sieciowy, NBR=numer bloku, OPTION=opcje; gdzie: adres sieciowy adres bloku w polu komutacyjnym w postaci H'wxyz. numer bloku numer bloku pod danym adresem (pod tym samym adresem może być więcej niż jeden blok). opcje: STADISP - wyświetlenie stanu pracy bloków, DEPLIST - wyświetlenie listy bloków zależnych (połączonych z danym blokiem) Druga wersja polecenia pozwala na wyświetlenie wszystkich bloków określonego typu znajdujących się w wybranym stanie pracy. DISPLAY-SBL-DATA: SBLTYPE=typ bloku, STATE=stan pracy, OPTION=opcje; typ bloku patrz tabela powyżej. stan pracy bloku: ALL wszystkie stany, IT in traffic, w ruchu, FLT faulty, uszkodzony, NEQ not equipped, brak fizycznego sprzętu, PEQ partially equipped, sprzęt niekompletny. opcje: DISTR ilość bloków w danym stanie, STALIST wykaz bloków w danym stanie.
. Przebieg ćwiczenia Wykorzystując komendę DISPLAY-SBL-DATA należy zebrać dane o rozmieszczeniu, adresach i połączeniach elementów pola komutacyjnego wystarczające do narysowania schematu pola. W tym celu najpierw należy, korzystając z drugiej postaci komendy, zebrać adresy sieciowe wszystkich multiportów pola oraz łączników dostępu. Następnie używając pierwszej postaci komendy należy rozpoznać które łącza i w jaki sposób tworzą połączenia między multiportami (opcja DEPLIST wyświetla wszystkie łącza dochodzące do danego multiportu lub łącznika dostępu). Sprawozdanie z ćwiczenia Sprawozdanie powinno zawierać: opis wykonywanych czynności, przykładowe raporty generowane przez centralę, schemat strukturalny pola komutacyjnego centrali opracowany na podstawie zebranych danych, wnioski z przeprowadzonych badań. Wymagania BHP W trakcie realizacji programu ćwiczenia należy przestrzegać zasad omówionych we wstępie do ćwiczeń, zawartych w Regulaminie porządkowym w laboratorium oraz w Instrukcji obsługi urządzeń elektronicznych znajdujących się w laboratorium z uwzględnieniem przepisów BHP. Regulamin i instrukcja są dostępne w pomieszczeniu laboratoryjnym w widocznym miejscu. Literatura. A. Jajszczyk "Wstęp do telekomunikacji", WNT, Warszawa.. S. Haykin "Systemy telekomunikacyjne", WKŁ, Warszawa.. "System Digital Exchange", Electrical Communication vol. No. /.