Polistyren ekstrudowany droższy od styropianu. Ale czy lepszy?

Podobne dokumenty
Warstwy izolacji: czym się różni paroizolacja aktywna od tradycyjnej folii?

Paroizolacja - rodzaje i zastosowanie

Zakup styropianu - jak wybrać najlepiej?

Dom.pl Termomodernizacja. Czy ocieplanie ścian trzeba zgłaszać do urzędu?

Nowoczesne materiały izolacyjne ścian fundamentowych. 26 października 2016

Jak w prosty sposób sprawdzić jakość styropianu?

Ytong + Multipor ETICS System budowy i ocieplania ścian

Jakie ściany zewnętrzne zapewnią ciepło?

KNAUF Therm ETIXX Fasada λ 31

Remont ocieplenia: co powinien zawierać projekt renowacji izolacji?

THERMANO WIĘCEJ NIŻ ALTERNATYWA DLA WEŁNY I STYROPIANU

Żeby uzyskać najwyższą ergonomię cieplną, musimy zdecydować się na odpowiednią dla budynku szerokość warstwy dociepleniowej.

Dom.pl Szczelna izolacja ścian. Jak przyklejać płyty styropianowe do muru w metodzie ETICS?

Czym jest H-Block H-Block H-Block plus Właściwości izolacyjnej płyty konstrukcyjnej H-Block Kontakt

Dokumentacja. - kosztorys inwestorski etap I: izolacja pionowa ścian fundamentowych budynku szkoły od strony drogi,

Parametry techniczne płyt styropianowych FUNDAMIN 100

produkt w technologii GREEN LAMBDA

Budownictwo mieszkaniowe

H-Block. Copyright Solcraft sp. z o.o. All Rights Reserved

Przedstawiciel Producenta: RAVAGO RE Sp. z o.o. Centrala firmy. ul. Brechta 7, Warszawa, telefon: , Biuro regionalne. ul.

PARAMETR KLASA LUB POZIOM TOLERANCJA. Grubość T2 ±2 mm. Długość / Szerokość L3 / W3 ± 0,6 % lub ±3 mm. Płaskość P10 ±10 mm

Zielona Płyta EPS-P 150 IZODREN - ryfle SPECJALISTYCZNE PŁYTY TERMOIZOLACYJNE O OBNIŻONEJ ABSORPCJI WODY

Termomodernizacja domu: sprawdź stan podłoża przed ociepleniem

MNIEJ WARSTW -LEPSZA IZOLACJA. Ściana jednowarstwowa. Ytong Energo+ energooszczędność. oddychająca ściana. twarda powierzchnia

Zastosowanie Izolacja termiczna dachów o kątach nachylenia do 20

Ceramika tradycyjna i poryzowana

Zielona Płyta EPS-P 100, 150, STYROHART SPECJALISTYCZNE PŁYTY TERMOIZOLACYJNE O OBNIŻONEJ ABSORPCJI WODY

Beton komórkowy. katalog produktów

BETON KOMÓRKOWY KATALOG PRODUKTÓW

ETICS = obniżenie kosztów

w technologii GREEN LAMBDA

Jak zapobiegać mostkom termicznym?

Odnawiasz elewację? Sprawdź, jaki tynk był zastosowany

Co to jest współczynnik przewodzenia ciepła lambda?

Grafitowe izolacje termiczne w budownictwie energooszczędnym. Bielsko Biała 25 września 2015

TN-INTERNATIONAL XPS TECHNONICOL CARBON KNOWLEDGE. EXPERIENCE. CRAFTSMANSHIP.

DLACZEGO WARTO INWESTOWAĆ W TERMOPARAPETY?

SYNTHOS XPS SYNTHOS XPS PRIME SYNTHOS XPS PRIME S Pianka polistyrenowa wytłaczana / Polistyren ekstrudowany

Ytong Panel. System do szybkiej budowy

Podkręć tempo budowy. System do szybkiej budowy. Dlaczego warto budować w systemie Ytong Panel

SYNTHOS XPS SYNTHOS XPS PRIME G SYNTHOS XPS PRIME S SYNTHOS XPS PRIME D Pianka polistyrenowa wytłaczana / Polistyren ekstrudowany

produkt w technologii GREEN LAMBDA

Adaptacja poddasza: jak zabezpieczyć poddasze przed wilgocią?

452-5 IZOLACJE TERMICZNE I AKUSTYCZNE

THERMANO PŁYTY TERMOIZOLACYJNE PIR

Jak mocować płyty termoizolacyjne?

Tynki cienkowarstwowe

Murowane ściany - z czego budować?

DACHY - PODŁOGI - TARASY ŚCIANY. Ciepłe posadzki Ciepłe tynki Ciepłe ściany

1. Niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu: swisspor C13/2016, typ wyrobu EPS Zamierzone zastosowanie lub zastosowania:

Ocieplanie ścian - zgłoszenie czy pozwolenie na budowę?

Szczegółowy zakres prac przewidzianych w ramach zamówienia. Termoizolacja budynków na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków we Włocławku

Przedsiębiorstwo Badawczo Innowacyjne Sadyba sp. z o.o. jest kontynuatorem firmy, która działa na rynku budowlanym od 1999 roku.

SST 1.5 ROBOTY IZOLACYJNE

PROJEKTOWANIE ŚCIAN WEDŁUG WYMAGAŃ ENERGETYCZNYCH OD ROKU 2017

SYNTHOS XPS PRIME S. Pianka polistyrenowa wytłaczana / Polistyren ekstrudowany

O odpowiedniej izolacji warto pomyśleć jeszcze przed rozpoczęciem budowy. fot. Termo Organika

Elewacja domu pod lasem

Dom.pl Projekty domów z garażem i piwnicą: jak ocieplać strop nad pomieszczeniem nieogrzewanym?

Dom.pl Prace budowlane jesienią. Co robić, aby ocieplić dom jeszcze w tym roku?

(TOM II): WYCIĄG V. PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY A) OPIS TECHNICZNY - ARCHITEKTURA

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA SST E-04. IZOLACJE

PROJEKT BUDOWLANY ARCHITEKTURA

Dom.pl Dobierz tynk elewacyjny do otoczenia, w którym budujesz dom

B.01 ROBOTY BUDOWLANE B IZOLACJE TERMICZNE

INFORMACJA NA TEMAT STANDARDU WYKOŃCZENIA ŚCIAN PREFABRYKOWANYCH

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 6/2016/S/M Swisspor EPS PLUS fasada EPS-EN T2-L2-W2-Sb5-P5-BS75-DS(N)2-DS(70,-)2-TR80

REFERENCJA. Ocena efektu termoizolacyjnego po zastosowaniu pokrycia fasady budynku. Farbą IZOLPLUS

Przykładowe rozwiązania ścian dwuwarstwowych z wykorzystaniem asortymentu Xella

Przedsiębiorstwo Badawczo Innowacyjne Sadyba sp. z o.o. jest kontynuatorem firmy, która działa na rynku budowlanym od 1999 roku.

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 88/2016/S/C/1

SYNTHOS XPS PRIME G1 SYNTHOS XPS PRIME G2

Dom.pl Roboty ziemne jesienią: jak zabezpieczyć fundamenty domu przed zimą?

Multipor system izolacji termicznej ścian i stropów. Małgorzata Bartela, Product Manager Xella Polska

Jednymi z najpopularniejszych rozwiązań, służących do zabezpieczania powierzchni zagłębionych w gruncie, są bitumiczne izolacje grubowarstwowe.

Jak kupić dobry styropian? Opłacalny wybór styropianu

Izolacja pozioma fundamentów

Natryskowe Izolacje Poliuretanowe

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 3/2015/S

Harmonogram projektu wraz z zakresem rzeczowym i opisem parametrów energetycznych

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 1/2018/S/C

THERMANO AGRO PŁYTY TERMOIZOLACYJNE PIR

Fundamenty i podłogi w domach energooszczędnych

Płyty ścienne wielkoformatowe

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 64/2016/S/J/1

Znak towarowy firmy Ravago S.A.

Znak towarowy firmy Ravago S.A.

EKOWEŁNA EKOLOGICZNE ROZWIĄZANIA DLA TWOJEGO DOMU

Dom.pl Zmiany w Warunkach Technicznych od 1 stycznia Cieplejsze ściany w domach

OCIEPLANIE DOMU WEŁNĄ MINERALNĄ

Natryskowe izolacje poliuretanowe

Zielona Płyta EPS-P 100 STYROHART SPECJALISTYCZNE PŁYTY TERMOIZOLACYJNE O OBNIŻONEJ ABSORPCJI WODY

Remont domu: przykłady termomodernizacji domów z lat 50. i 70.

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 21/2014/S

weber KS143 klej do systemów ociepleń, do mocowania płyt styropianowych, płyt z wełny mineralnej i do wykonywania na nich warstwy zbrojonej

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ST 9

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH NR 2/2018/S/C

Transkrypt:

Polistyren ekstrudowany droższy od styropianu. Ale czy lepszy? Polistyren ekstrudowany ma podobne zastosowanie, co standardowy styropian - wykorzystywany jest najczęściej jako materiał do izolacji cieplnej. Uznaje się, że jest znacznie twardszy i cieplejszy od styropianu i ma mniejszą nasiąkliwość. Jest również niemalże dwukrotnie od niego droższy. Kiedy warto podnieść koszt ocieplenia budynku i zastosować styrodur? W izolacji cieplnej budynku spotykamy się często z dwoma symbolami: EPS i XPS. Oba oznaczają polistyren, z tym że płyty EPS to polistyren ekspandowany czyli popularny styropian, a płyty XPS to polistyren ekstrudowany, zwany styrodurem. Polistyren ekstrudowany powstaje z polistyrenu, jednak proces produkcji jest bardziej skomplikowany niż styropianu. W jego wyniku powstaje materiał o odmiennych właściwościach: jest znacznie twardszy, cieplejszy, ma mniejszą nasiąkliwości i znaczną wytrzymałość na ściskanie. Płyty XPS łatwo odróżnić od styropianowych, ponieważ są kolorowe: w zależności od producenta płyty mogą mieć kolor niebieski, zielony lub różowy. page 1 / 33

Najczęściej spotykane są płyty ze styroduru o wymiarach 60 125cm lub 60x120 cm, a ich grubość wynosi od 2 do 18 cm. Wykończenie powierzchni licowej płyt XPS może być gładkie, szorstkie, waflowe, a także gładkie lub szorstkie z rowkami. Krawędzie zaś mogą być gładkie, na zakładkę lub na tzw. pióro-wpust. Czy warto przepłacać? Najtwardsze płyty styropianowe EPS200 są niemalże dwukrotnie tańsze od płyt XPS. Ponadto ich izolacyjność termiczna ma podobną wartość współczynnik lambda wynosi ok. 0,036 W/(m 2 K) płyty XPS mają współczynnik λ wynoszący ok. 0,030 0,034W/(m 2 K) zależnie od odmiany. Płyty XPS górują nad nawet najtwardszym styropianem wytrzymałością na ściskanie. Ta jednak w przypadku styropianu może być wystarczająca dla ocieplenia ścian budynku mieszkalnego. Zatem i tu zastosowanie płyt XPS nie zawsze jest ekonomicznie uzasadnione. Gdzie więc stosować płyty XPS? Polistyren XPSjest materiałem o strukturze zamknięto komórkowej, przez co jest bardzo odporny na zawilgocenie, wodę, a zatem także na cykle mrozowe. To powoduje, że jest to doskonały materiał izolacyjny do izolacji ścian fundamentowych i piwnicznych, także nie wymaga dodatkowego zabezpieczenia od strony gruntu. - Izolacja ścian piwnicznych i fundamentowych Dodatkowo wspomniana wyżej wysoka wytrzymałość mechaniczna tego materiału stanowi doskonałe zabezpieczenie warstwy hydroizolacji i przyczynia się do oszczędności czasu pracy przy robotach ziemnych. Płyty z polistyrenu ekstrudowanego mogą być bezpośrednio zasypywane ziemią, bez obaw można też prowadzić mechaniczne prace mające na celu zagęszczenie gruntu. page 2 / 33

(Izolacja płytami polistyrenu ekstrudowanego XPS, przyklejanymi bezpośrednio do fundamentu. fot. Xella) (Polistyren ekstrudowany XPS charakteryzuje się bardzo dobrą izolacyjnością termiczną, odpornością na działanie wilgoci oraz wysoką wytrzymałością. fot. URSA) Montaż płyt izolacyjnych, może odbywać się bezpośrednio za pomocą masy izolacyjnej lub można stosować metodę na placki. Należy przy tym pamiętać, aby stosować masy i kleje pozbawione rozpuszczalników organicznych, które mogą wchodzić w reakcję z polistyrenem XPS. Nie należy stosować łączników mechanicznych, gdyż ich montaż powoduje uszkodzenie warstwy hydroizolacji. Szczególnie do izolacji ścian piwnic korzystne jest zastosowanie płyt ryflowanych z rowkami umożliwiającymi przewietrzanie zawilgoconej ściany i odpływ wody. Na ściany fundamentowe zaś poleca się szczególnie płyty, które mają specjalnie wykończone krawędzie (na tzw. pióro-wpust), co zapewnia ciągłość termoizolacji. W przypadku zastosowania płyt o bokach gładkich koniecznie należy zwrócić uwagę na dokładność ułożenia płyt na ścianie fundamentowej, tak aby płaszczyzna termoizolacji była jednolita. - Izolacja dachów odwróconych page 3 / 33

Płyty XPS ze względu na szczególne właściwości, takie jak: wytrzymałość na ściskanie, wysoka izolacyjność termiczna, niska nasiąkliwość, mrozoodporność są odpowiednim materiałem do izolacji dachu o odwróconym układzie warstw, gdzie izolacja cieplna znajduje się na warstwie uszczelniającej. (izolacja dachów o odwróconym układzie warstw. fot. Synthos XPS) Takie rozwiązanie posiada szereg zalet, zwłaszcza jeśli chodzi o zapewnienie optymalnej temperatury pracy izolacji przeciwwodnej, zabezpieczenie jej przed uszkodzeniami i zwiększenia trwałości całości dachu, szczególnie, że zwykle dachy odwrócone służą jako taras lub parking. page 4 / 33

Polistyren ekstrudowany ma podobne zastosowanie, co standardowy styropian - wykorzystywany jest najczęściej jako materiał do izolacji cieplnej. Uznaje się, że jest znacznie twardszy i cieplejszy od styropianu i ma mniejszą nasiąkliwość. Jest również niemalże dwukrotnie od niego droższy. Kiedy warto podnieść koszt ocieplenia budynku i zastosować styrodur? W dobie rosnących cen nośników energii oraz kurczących się zasobów surowców energetycznych szczególnego znaczenia nabiera ochrona cieplna przegród budynku. Obecnie, aby sprostać jej wymaganiom i obniżyć wysokie koszty ogrzewania, izolacje termiczną budynku należy rozpocząć już od fundamentów. Ściany piwnic nie izolowane termicznie, szczególnie w przypadku piwnic ogrzewanych, mogą powodować straty ciepła rzędu 20% całkowitych strat ciepła z budynku. Najskuteczniejszym sposobem ochrony cieplnej elementów budynku stykających się z gruntem jest ułożenie tzw. izolacji obwodowej. Jest to zewnętrzna, ciągła i pozbawiona mostków cieplnych izolacja termiczna przegród zewnętrznych bezpośrednio stykających się z gruntem. Termoizolacja obwodowa ma za zadanie nie tylko zmniejszyć straty ciepła, lecz również chronić hydroizolację położoną bezpośrednio na zewnętrznej powierzchni ściany fundamentowej przed uszkodzeniami mechanicznymi. Rola systemu termoizolacji obwodowej w skutecznej ochronie hydroizolacji jest tym ważniejsza, iż to właśnie migrująca woda zawierająca rozpuszczone substancje organiczne i sole mineralne, jest najczęściej przyczyną uszkodzenia ścian piwnic i ich przyspieszonej degradacji. Ze względu na specyficzne warunki, na jakie cały czas jest narażona część podziemna budynku (wilgoć, parcie wód gruntowych, parcie gruntu, cykliczne zamrażanie i odmrażanie) materiał termoizolacyjny do izolacji obwodowej musi wykazywać się odpowiednimi właściwościami, m.in. wysoką trwałością, niską nasiąkliwością i stabilnością parametrów fizyko-mechanicznych. Polistyren ekstrudowany XPS w stosunku do styropianu jest drogi materiał, ale do pewnych zastosowań, szczególnie przy ociepleniach podziemnych części budynku, niekiedy nie do zastąpienia. Przeczytaj także: Styropian czy wełna - czym ocieplać? Materiały te mają różne właściwości, ale użyte zgodnie z zasadami sztuki budowlanej doskonale nadają się do wszystkich zastosowań. Należy zwrócić uwagę na fakt, że gotowe konstrukcje z różnymi izolacjami mogą wykazywać różne właściwości page 5 / 33

i do projektanta powinna należeć decyzja o wyborze konkretnego materiału i rozwiązania. Zakup styropianu - na co zwracać uwagę? Paczki styropianu o pozornie takiej samej zawartości mogą cechować się bardzo różnymi page 6 / 33

właściwościami. Informację o parametrach technicznych różnych odmian płyt styropianowych zawiera etykieta. page 7 / 33

Styropian - zastosowanie page 8 / 33

według przeznaczenia Styropian, jako materiał izolacyjny, kojarzy się głównie z białymi płytami, które można stosować niemalże wymagające ocieplenia elementy budynku. Tymczasem styropian, oprócz koloru białego, może być szary lub pomarańczowy, jednolity lub w kropki. page 9 / 33

page 10 / 33

Jak prawidłowo wykonać ocieplenie budynku? Do ocieplania ścian zewnętrznych nowych lub remontowanych budynków najczęściej stosuje metodę lekką mokrą, określaną jako metoda ETICS (dawniej W izolacji cieplnej budynku spotykamy się często z dwoma symbolami: EPS i XPS. Oba oznaczają polistyren, z tym że płyty metoda BSO). Polega ona na mocowaniu specjalną zaprawą płyt termoizolacyjnych, szpachlowaniu ich powierzchni zaprawą zbrojoną siatka z włókna szklanego i pokryciu całości cienkowarstwowych tynkiem. EPS to polistyren ekspandowany czyli popularny styropian, a płyty XPS to polistyren ekstrudowany, zwany styrodurem. page 11 / 33

Polistyren ekstrudowany powstaje z polistyrenu, jednak proces produkcji jest bardziej skomplikowany niż styropianu. W jego wyniku powstaje materiał o odmiennych właściwościach: jest znacznie twardszy, cieplejszy, ma mniejszą nasiąkliwości i znaczną wytrzymałość na ściskanie. Płyty XPS łatwo odróżnić od styropianowych, ponieważ są kolorowe: w zależności od page 12 / 33

producenta płyty mogą mieć kolor niebieski, zielony lub różowy. page 13 / 33

Najczęściej spotykane są płyty ze styroduru o wymiarach 60 125cm lub 60x120 cm, a ich grubość wynosi od 2 do 18 cm. Wykończenie powierzchni licowej płyt XPS może być gładkie, szorstkie, waflowe, a także gładkie lub szorstkie z rowkami. Krawędzie zaś mogą być gładkie, na zakładkę lub na tzw. pióro-wpust. page 14 / 33

Czy warto przepłacać? page 15 / 33

Najtwardsze płyty styropianowe EPS200 są niemalże dwukrotnie tańsze od płyt XPS. Ponadto ich izolacyjność termiczna ma podobną wartość współczynnik lambda wynosi ok. 0,036 W/(m2K) płyty XPS mają współczynnik λ wynoszący ok. 0,030 0,034W/(m2K) zależnie od odmiany. page 16 / 33

Płyty XPS górują nad nawet najtwardszym styropianem wytrzymałością na ściskanie. Ta jednak w przypadku styropianu może być wystarczająca dla ocieplenia ścian budynku mieszkalnego. Zatem i tu zastosowanie płyt XPS nie zawsze jest ekonomicznie uzasadnione. page 17 / 33

Gdzie więc stosować płyty XPS? page 18 / 33

Polistyren XPS jest materiałem o strukturze zamknięto komórkowej, przez co jest bardzo odporny na zawilgocenie, wodę, a zatem także na cykle mrozowe. To powoduje, że jest to doskonały materiał izolacyjny do izolacji ścian fundamentowych i piwnicznych, także nie wymaga dodatkowego zabezpieczenia od strony gruntu. page 19 / 33

Dodatkowo wspomniana wyżej wysoka wytrzymałość mechaniczna tego materiału stanowi doskonałe zabezpieczenie warstwy hydroizoalcji i przyczynia się do oszczędności czasu pracy przy robotach ziemnych. Płyty z polistyrenu ekstrudowanego mogą być bezpośrednio zasypywane ziemią, bez obaw można też prowadzić mechaniczne prace mające na celu zagęszczenie page 20 / 33

gruntu. page 21 / 33

Montaż płyt izolacyjnych, może odbywać się bezpośrednio za pomocą masy izolacyjnej lub można stosować metodę na placki. Należy przy tym pamiętać, aby stosować masy i kleje pozbawione rozpuszczalników organicznych, które mogą wchodzić w reakcję z polistyrenem XPS. Nie należy stosować łączników page 22 / 33

mechanicznych, gdyż ich montaż powoduje uszkodzenie warstwy hydroizolacji. page 23 / 33

Szczególnie do izolacji ścian piwnic korzystne jest zastosowanie płyt ryflowanych z rowkami umożliwiającymi przewietrzanie zawilgoconej ściany i odpływ wody. Na ściany fundamentowe zaś poleca się szczególnie płyty, które mają specjalnie wykończone krawędzie (na tzw. pióro-wpust), co zapewnia ciągłość termoizolacji. W przypadku zastosowania płyt o bokach page 24 / 33

gładkich koniecznie należy zwrócić uwagę na dokładność ułożenia płyt na ścianie fundamentowej, tak aby płaszczyzna termoizolacji była jednolita. page 25 / 33

Podsumowanie page 26 / 33

W dobie rosnących cen nośników energii oraz kurczących się zasobów surowców energetycznych szczególnego znaczenia nabiera ochrona cieplna przegród budynku. Obecnie, aby sprostać jej wymaganiom i obniżyć wysokie koszty ogrzewania, izolacje termiczną budynku należy rozpocząć już od fundamentów. Ściany piwnic nie izolowane termicznie, szczególnie w page 27 / 33

przypadku piwnic ogrzewanych, mogą powodować straty ciepła rzędu 20% całkowitych strat ciepła z budynku. page 28 / 33

Najskuteczniejszym sposobem ochrony cieplnej elementów budynku stykających się z gruntem jest ułożenie tzw. izolacji obwodowej. Jest to zewnętrzna, ciągła i pozbawiona mostków cieplnych izolacja termiczna przegród zewnętrznych bezpośrednio stykających się z gruntem. Termoizolacja obwodowa ma za zadanie nie tylko zmniejszyć straty ciepła, lecz page 29 / 33

również chronić hydroizolację położoną bezpośrednio na zewnętrznej powierzchni ściany fundamentowej przed uszkodzeniami mechanicznymi. Rola systemu termoizolacji obwodowej w skutecznej ochronie hydroizolacji jest tym ważniejsza, iż to właśnie migrująca woda page 30 / 33

zawierająca rozpuszczone substancje organiczne i sole mineralne, jest najczęściej przyczyną uszkodzenia ścian piwnic i ich przyspieszonej degradacji. Ze względu na specyficzne warunki, na jakie cały czas jest narażona część podziemna budynku (wilgoć, parcie wód gruntowych, parcie gruntu, cykliczne zamrażanie i odmrażanie) materiał termoizolacyjny do izolacji page 31 / 33

obwodowej musi wykazywać się odpowiednimi właściwościami, m.in. wysoką trwałością, niską nasiąkliwością i stabilnością parametrów fizyko-mechanicznych. Polistyren ekstrudowany XPS w stosunku do styropianu jest drogi materiał, ale do pewnych zastosowań, szczególnie przy page 32 / 33

ociepleniach podziemnych części budynku, niekiedy nie do zastąpienia. page 33 / 33