Znaczenie diagnostyki w robotach izolacyjno renowacyjnych cz.2 Autor: Ceresit Zawilgocenie strukturalne ścian budynku następuje w wyniku oddziaływania wód znajdujących się w glebie. Wody te powodują zawilgacanie ścian i wnikają bezpośrednio w ich strukturę w przypadku braku izolacji lub migrując miejscowo przez nieszczelności powłok izolacyjnych. Wody w glebie podział i charakterystyka.
Wody znajdujące się w glebie można podzielić na następujące grupy: zaskórne, gruntowe i zużyte. Wody zaskórne występują pomiędzy cząsteczkami gleby. Cząsteczki te są otoczone dwoma rodzajami wód higroskopijną i błonkowatą. Pierwsza z nich otacza bezpośrednio cząsteczki gleby cienką warstwą, przyciąganą siłami powierzchniowymi tych cząstek. Woda błonkowata otacza z kolei cienką warstwą wodę higroskopijną. Z uwagi na silne związanie tych wód ze stałymi cząstkami gruntu nie mają one wpływu na zawilgocenie budynku. Wody gruntowe utrzymują się w pierwszej warstwie wodonośnej od powierzchni gruntu na podłożu nieprzepuszczalnym. Poziom tych wód podlega silnym wahaniom, zależnym m.in. od intensywności opadów atmosferycznych, intensywności napływu wód stokowych oraz pór roku. Amplituda wahań wód gruntowych może zmieniać się w czasie w bardzo szerokim zakresie. Mogą one być w spoczynku lub w ruchu i wywierać parcie hydrostatyczne na budynek. Wody zużyte są to wody zanieczyszczone, odprowadzane jako ścieki. Z uwagi na wielkość zanieczyszczenia, są groźne, gdyż przenikając do wód zaskórnych i gruntowych, zwiększają ich agresywność, co w sposób oczywisty przyczynia się do zwiększenia czynników korozyjnych oddziaływujących na elementy budowlane lub powłoki ochronne, którymi je zabezpieczono. Zjawisko podciągania kapilarnego wilgoci w murach. W przypadku braku lub występowania nieszczelności w izolacjach pionowych, jak i poziomych budynku wody zewnętrzne mają możliwość wnikania zarówno w strukturę ścian, jak i do jego wnętrza. Wysokość, do której podchodzi woda w murze, zależy przede wszystkim od: rodzaju i typu warstwy gleby na której spoczywają ławy fundamentowe, poziomu wód gruntowych, konfiguracji terenu i poziomu wód zaskórnych, przekroju naczyń włosowatych w murze, rodzaju i grubości muru, składu chemicznego transportowanych wód. Oczywiście najsilniej zawilgocone są mury w partii przyziemia. Z uwagi na występujący w murze transport wody kapilarnej, wytwarza się w nim różnica potencjałów. Zawilgocony mur staje się swego rodzaju ogniwem, którego biegun dodatni przeważnie znajduje się w strefie suchej muru ponad ziemią, zaś biegun ujemny na ławie fundamentowej lub w wodzie gruntowej. Powstaje zatem różnica potencjałów pomiędzy ławą fundamentową a suchą partią muru. Każda cząsteczka wody znajdująca się w glebie posiada pewien ładunek elektryczny ujemny. Naładowane ujemne cząsteczki wody dążą do wyrównania potencjału powoduje to wzmożony przepływ wody kapilarnej ku górze co w efekcie doprowadza do podwyższenia się strefy zawilgocenia murów. O intensywności zjawiska podciągania wody w kapilarach decyduje prosta zależność: wydajność pochłaniania wody = wydajność parowania dyfuzyjnego Wydajność parowania dyfuzyjnego jest funkcją zależną od kilku parametrów, głównie warunków klimatycznych i dyfuzji pary wodnej przez powierzchnię ściany. Efekt zawilgocenia Bezpośrednimi wynikami zawilgocenia budynku są:
postępująca degradacja tynków oraz murów w strefie zawilgocenia, czasowa lub ciągła migracja wód do wnętrza budynku w części zagłębionej w gruncie, porażenie budynku poprzez grzyby domowe lub rozkładu pleśniowego oraz owady techniczne szkodniki drewna. Analizując wilgotność strukturalną muru na różnych wysokościach, możemy spotkać się z dwoma podstawowymi przypadkami, gdy: wilgotność strukturalna muru na poziomie np. posadzki piwnic jest wysoka, a następnie w wyższych partiach murów spada, osiągając na pewnej wysokości wilgotność odpowiadającą murowi w stanie suchym wyraźnie obserwujemy w takim przypadku występowanie zjawiska podciągania kapilarnego wilgoci w strukturze murów, w jego dolnych partiach, wilgotność strukturalna muru jest stosunkowo niska, odpowiadająca murowi w stanie suchym, następnie na wysokości mniejszej niż poziom terenu wokół budynku gwałtownie wzrasta mamy wtedy do czynienia z lokalną migracją wód w strukturę muru, np. poprzez uszkodzone powłoki izolacji pionowej. Wysokość zawilgocenia ścian budynku w wyniku oddziaływania wód gruntowych.
Wysokość zawilgocenia ścian budynku w wyniku oddziaływania wód zewnętrznych. Podobnie poddając analizie wilgotność strukturalną muru na pewnej wysokości na jego przekroju poprzecznym, możemy zaobserwować dwa typowe przypadki: wilgotność strukturalna muru jest wyższa w środku jego grubości niż w strefie przypowierzchniowej z obu stron jest to następstwem transportu kapilarnego wilgoci w strukturze murów, wilgotność strukturalna muru jest wyższa w strefie przypowierzchniowej niż w środku grubości muru jest to najczęściej wynik zawilgocenia powierzchniowego muru pod wpływem np. występującej często kondensacji wilgoci na jego powierzchni lub higroskopijnego poboru wilgoci przez powierzchnię. Omówione powyżej przypadki są czysto teoretyczne i w praktyce należy, bazując na właściwie dokonanych pomiarach, każdorazowo indywidualnie interpretować wyniki, analizując wszystkie możliwe czynniki wpływające na ich wielkość. Z tego względu każdy przypadek należy traktować jednostkowo, dobierając indywidualnie liczbę punktów pomiarowych oraz zakres pomiarów. Pomiar wilgotności strukturalnej można przeprowadzać w wielu punktach, mierząc tę wielkość na różnej wysokości muru. Otrzymamy w wyniku tego mapę zawilgoceń budynku, na podstawie której możemy wnioskować o faktycznych przyczynach występowania zawilgoceń oraz dobierać rodzaje izolacji, w tym np. umiejscowienie przepony poziomej w murze. Wody transportowane kapilarami w murach są wodnymi roztworami różnych związków chemicznych, pochodzących z: wód gruntowych, wód opadowych (zanieczyszczenia atmosferyczne), wód infiltracyjnych (wymywanie łatwo rozpuszczalnych składników z gruntu). W wyniku transportu kapilarnego wilgoci odbywającego się w strukturze muru dochodzi ponadto do wymywania związków łatwo rozpuszczalnych. Wody wraz z rozpuszczonymi w nich solami przemieszczają się w kapilarach do strefy odparowania, w kierunku zewnętrznych powierzchni muru i krystalizują w porach powierzchniowych lub na samej powierzchni. Krystalizujące sole zwiększają kilka- lub kilkunastokrotnie swoją objętość. Występują wówczas naprężenia wywołane krystalizacją, niszczące zarówno tynki, jak i strukturę murów.
Destrukcja murów lub tynków pod wpływem krystalizujących soli zachodzi w trzech etapach: 1. stopniowa krystalizacja soli w porach tynku, 2. niszczenie tynków w wyniku oddziaływania ciśnienia krystalizacji, 3. warstwowe niszczenie murów przez krystalizujące związki soli. 2013 Henkel Polska sp. z o.o.