Przedsiębiorstwo Usługowe GEOGRAF 41-303 Dąbrowa Górnicza, Al. Piłsudskiego 30/34 Tel. 785-91-79-69, geograf10@poczta.onet.pl OPINIA ORNITOLOGICZNA BUDYNKU MIESZKALNEGO POŁOŻONEGO W SOSNOWCU PRZY UL. PIŁSUDSKIEGO 21/1 DLA POTRZEB PRZEPROWADZENIA PRAC TERMOIZOLACYJNYCH Autor: Dr Jerzy Wach Mgr Jarosław Czachórski Mgr Monika Wach Dąbrowa Górnicza, 2017 r. 1
Budynek przy ul. Piłsudskiego 21/1 składa się z dwóch klatek mieszkalnych. Obiekt jest pięciokondygnacyjny. Ściana zachodnia kontrolowanego obiektu przylega bezpośrednio do sąsiedniego budynku mieszkalnego. Planowane prace to ocieplenie styropianem ścian zewnętrznych i dachu budynku oraz wymiana instalacji zewnętrznych (rynny, rury spustowe, kratki wentylacyjne, parapety itp.). Należy tu zaznaczyć, iż budynek przykryty jest stropodachem bez przestrzeni wentylowanej. Obserwacje ornitologiczne przeprowadzono 27 maja 2017 r. w godzinach przedpołudniowych (6 00 8 00 ) i wieczornych (18 30 20 30 ). W trakcie prowadzonych obserwacji szukano szczelin i otworów pod okapami okien i w obrębie gzymsów, rynien oraz za rurami spustowymi, które mogłyby być zasiedlone przez ptaki oraz nietoperze. Szukano również gniazd, piór oraz śladów odchodów, martwych osobników świadczących o obecności ptaków lub nietoperzy w obrębie budynku objętego inwentaryzacją. W obrębie ścian zewnętrznych budynku przeznaczonego do termomodernizacji nie stwierdzono gniazd, śladów gniazdowania ptaków oraz nietoperzy. Widoczne na zdjęciach (fot. 1, 3) ubytki w elewacji są zbyt małe aby mogły być zajęte przez ptaki. Ślady gniazdowania ptaków stwierdzono wewnątrz budynku. Pozostałości ubiegłorocznego gniazda dymówki (Hirundo rustica) znajdowały się na lampie schodowej zlokalizowanej na parterze klatki schodowej. Jaskółki do wnętrza budynku dostają się przez otwarte drzwi zewnętrzne. Wpuszczane są one także przez mieszkańców oknem klatki schodowej na ostatnim piętrze (fot. 1, 2). W trakcie prowadzonych obserwacji nie odnotowano ich obecności. W obrębie dachu obserwowano przesiadujące gołębie oraz kawki. Reasumując należy stwierdzić, iż nie dojdzie w przypadku inwentaryzowanego budynku do zniszczenia siedlisk chronionych prawem gatunków ptaków, a zatem nie ma obowiązku montowania w ramach kompensacji przyrodniczej odpowiedniej ilości miejsc lęgowych. Dymówka należy do ptaków wybierających na miejsce gniazdowania wnętrza budynków (budynki gospodarcze, hale fabryczne, przedsionki domów, stajnie, obory). Z zimowisk wraca do kraju na przełomie marca i kwietnia. Wyprowadza 2-3 lęgi od maja do lipca. Gniazduje pojedynczo lub w grupie. Odlatuje na zimowiska we wrześniu i październiku. Jaskółki wracają do wybranych miejsc gniazdowania, dlatego nie należy wykluczyć ponownego zasiedlenia klatki schodowej. Roboty związane z ociepleniem budynku należy przeprowadzić poza okresem lęgowym ptaków, tj. od 1 października do 1 marca. W sytuacji inwentaryzowanego budynku prace modernizacyjne można przeprowadzić także w dowolnej porze roku upewniając się jednak bezpośrednio przed ich rozpoczęciem, czy nie doszło do zasiedlenia elewacji budynku. Wówczas należy prace tak zorganizować aby nie niepokoić ptaków wysiadujących jaja i wyprowadzających lęgi. Przeprowadzone obserwacje wskazują na brak miejsc lęgowych w okolicy pomimo występowania w otoczeniu licznych drzew. Dlatego wskazane byłoby wmontowanie 6-8 miejsc lęgowych dla jerzyka (Apus apus) na ścianie północnej budynku w jej górnej części (fot. 4). Gatunek ten obserwowany jest w sąsiedztwie analizowanego budynku. Budka lęgowa dla jerzyka może być również wykorzystywana 2
przez inne gatunki ptaków jak wróbel (Passer domesticus) czy mazurek (Passer montanus). Proponowana lokalizacja budek lęgowych byłaby najmniej uciążliwa dla mieszkańców (brak balkonów). Nie zaobserwowano nietoperzy w obrębie budynku przewidzianego do termomodernizacji. Architektura budynku i jego zamieszkanie nie stwarza dogodnych miejsc do bytowania nietoperzy. Rys. 1. Położenie budynku mieszkalnego przy ulicy marsz. J. Piłsudskiego 21/1 względem stron świata. 3
Fot. 1. Ściana północna budynku mieszkalnego przy ul. marsz. J. Piłsudskiego 21/1. Czerwonymi kółkami zaznaczono ubytki w elewacji budynku. Czerwonym kwadratem zaznaczono okno, które umożliwia wlot dymówek do klatki schodowej. Fot. 2. Fragment gniazda oknówki na lampie schodowej w budynku przy ul. marsz. J. Piłsudskiego 21/1. 4
Fot. 3. Ściana południowa budynku mieszkalnego przy ul. marsz. J. Piłsudskiego 21/1. Czerwonym kółkiem zaznaczono ubytki w elewacji budynku. Fot. 4. Ściana wschodnia budynku mieszkalnego przy ul. marsz. J. Piłsudskiego 21/1. Proponowane rozmieszczenie budek lęgowych dla jerzyka. 5