Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Bezpieczeństwo instalacji przemysłowych Safety in industrial installations A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma i tryb prowadzenia studiów Specjalność Jednostka prowadząca moduł Koordynator modułu Inżynieria Bezpieczeństwa I stopień I stopień / II stopień) praktyczny (ogólno akademicki / praktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Przemysłowe Systemy Bezpieczeństwa Katedra Urządzeń Mechatronicznych Prof. dr hab. inż. Ryszard Dindorf Zatwierdził: B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do grupy/bloku przedmiotów Status modułu Język prowadzenia zajęć Usytuowanie modułu w planie studiów - semestr Usytuowanie realizacji przedmiotu w roku akademickim specjalnościowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) polski szósty semestr letni (semestr zimowy / letni) Wymagania wstępne (kody modułów / nazwy modułów) Egzamin nie (tak / nie) Liczba punktów ECTS 4 Forma prowadzenia zajęć wykład ćwiczenia laboratorium projekt inne w semestrze 15 15 15
C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Cel modułu Rozumienie problemów bezpieczeństwa instalacji przemysłowych w oparciu o obowiązuje dyrektywy i unormowania prawne. Poznanie metody identyfikacji źródła zagrożenia, oceny ryzyka i poziomu bezpieczeństwa instalacji Nabranie umiejętności w zakresie wdrażania rozwiązań technicznych i organizacyjnych podnoszących poziom bezpieczeństwa i minimalizujących skutki awarii instalacji Symbol efektu Efekty kształcenia W_01 Zna metody rozwiązywania problemów w zakresie bezpieczeństwa procesowego instalacji W_02 Zna metody identyfikacji źródła zagrożenia oraz procedury postępowania w czasie awarii w instalacjach technologicznych i przesyłowych W_03 Zna metody identyfikacji źródła zagrożenia oraz procedury postępowania w czasie awarii w instalacjach ciśnieniowych. Potrafi przeprowadzić identyfikację zagrożenia na podstawie monitoringu urządzeń ciśnieniowych. Forma prowadzenia zajęć (w/ć/l/p/inne) w w w l odniesienie do efektów kierunkowych K_W21 KS_ W01_PSB KS_ W02_PSB KS_ W03_PSB K_W21 KS_W01_PSB KS_W02_PSB KS_W03_PSB K_W21 KS_W01_PSB KS_W02_PSB KS_W03_PSB K_U24 odniesienie do efektów obszarowych T1A_W02 T1A_W03 T1A_W04 T1A_W05 T1A_W07 InzA_W02 T1A_W02 T1A_W03 T1A_W04 T1A_W05 T1A_W07 InzA_W02 T1A_W02 T1A_W03 T1A_W04 T1A_W05 T1A_W07 InzA_W02 InzA_U08 Potrafi przeprowadzić identyfikację zagrożenia na podstawie pomiarów parametrów instalacji l K_U24 InzA_U08
Potrafi przeprowadzić identyfikację zagrożenia na podstawie pomiarów termowizyjnych instalacji l K_U24 InzA_U08 Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania wykonania napędów hydraulicznych i pneumatycznych na stanowisku laboratoryjnym. Potrafi przeprowadzić ocenę ryzyka zdarzeń awaryjnych urządzeń procesów technologicznych. l K_K04 T1A_K03 T1A_K04 p Potrafi przeprowadzić ocenę ryzyka zdarzeń awaryjnych urządzeń ciśnieniowych. p Potrafi przeprowadzić ocena ryzyka zdarzeń awaryjnych instalacji rurociągowych. p
Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania projektowania napędów hydraulicznych i pneumatycznych p K_K04 T1A_K03 T1A_K04 Treści kształcenia: 1. Treści kształcenia w zakresie wykładu Nr wykładu Treści kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 1 Bezpieczeństwo instalacji przemysłowych dyrektywy i normy. W_01 2 Bezpieczeństwo procesowe i zarządzanie ryzykiem. W_01 3 Bezpieczeństwo procesu technologicznego. W_02 4 Bezpieczeństwo instalacji rurociągowych. W_02 5 Bezpieczeństwo urządzeń ciśnieniowych i zbiorników. W_03 6 Bezpieczeństwo instalacji pneumatycznych. W_03 7 Bezpieczeństwo instalacji hydraulicznych. W_03 8 Sprawdzian 2. Treści kształcenia w zakresie ćwiczeń 3. Treści kształcenia w zakresie zadań laboratoryjnych Nr zajęć lab. 1 2 3 4 5 Treści kształcenia Zapoznanie się z dyrektywami i normami dotyczącymi bezpieczeństwa instalacji Monitoring bezpiecznej eksploatacji sprężarki i zbiornika ciśnieniowego. Bezpieczna eksploatacja instalacji i urządzeń pneumatycznych urządzenia zabezpieczające i pomiar parametrów w instalacjach pneumatycznych. Bezpieczna eksploatacja instalacji i urządzeń hydraulicznych urządzenia zabezpieczające i pomiar parametrów w instalacjach hydraulicznych. Pomiar przecieków w instalacjach gazowych instalacji pneumatycznej. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 6 Detekcja instalacji rurociągowych pomiar za pomocą kamery termowizyjnej. 7 Monitoring procesów technologicznych z wykorzystaniem programu komputerowego program typu SCADA. 8 Zaliczenie - 4. Charakterystyka zadań projektowych Nr projektu. 1 2 3 Treści kształcenia Ocena ryzyka urządzeń procesu technologicznego metodą QRA. Ocena ryzyka urządzeń ciśnieniowych metodą HAZOP. Ocena ryzyka zdarzeń awaryjnych (RZA) instalacji rurociągowych metodą AWZ. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu
5. Charakterystyka zadań w ramach innych typów zajęć dydaktycznych Metody sprawdzania efektów kształcenia Symbol efektu Metody sprawdzania efektów kształcenia (sposób sprawdzenia, w tym dla umiejętności odwołanie do konkretnych zadań projektowych, laboratoryjnych, itp.) W_01 W_02 W_03 Zadawanie pytań podczas wykładu i omawianie odpowiedzi. Sprawdzian pisemny lub ustny ze znajomości zagadnień bezpieczeństwa instalacji Ocena umiejętności oceny ryzyka awarii instalacji Ocena aktywność studenta podczas ćwiczeń laboratoryjnych. Ocena samodzielności studenta przy wykonywaniu projektów. Ocena aktywność studenta podczas pracy w zespole. NAKŁAD PRACY STUDENTA Rodzaj aktywności Bilans punktów ECTS obciążenie studenta 1 Udział w wykładach 15 h 2 Udział w ćwiczeniach 3 Udział w laboratoriach 15 h 4 Udział w konsultacjach (2-3 razy w semestrze) 5 h 5 Udział w zajęciach projektowych 15 h 6 Konsultacje projektowe 5 h 7 Udział w egzaminie 8 9 Liczba godzin realizowanych przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego 10 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 55 h (suma) 2,1 ECTS 11 Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 5 h 12 Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń 13 Samodzielne przygotowanie się do kolokwiów 14 Samodzielne przygotowanie się do laboratoriów 5 h 15 Wykonanie sprawozdań 10 h 15 Przygotowanie do kolokwium końcowego z laboratorium 5 h 17 Wykonanie projektu lub dokumentacji 25 h 18 Przygotowanie do egzaminu 19 20 Liczba godzin samodzielnej pracy studenta 21 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach samodzielnej pracy (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 50 h (suma) 1,9 ECTS 22 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 105 h 23 Punkty ECTS za moduł 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 4 ECTS 24 Nakład pracy związany z zajęciami o charakterze praktycznym Suma godzin związanych z zajęciami praktycznymi 25 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym 85 h 3,2 ECTS
1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta D. LITERATURA 1. Borysiewicz M. Markowski A.M.: Kryteria akceptowalności ryzyka poważnych awarii MANHAZ, Warszawa 2012. 2. Borysiewicz M. Potempski M.: Metoda identyfikacji zagrożeń i zgrubnych oszacowań ryzyka dla człowieka od nadzwyczajnych zagrożeń transportowych. MANHAZ, Warszawa 2001. 3. Borysiewicz M. Markowski A.M.: Poradnik metod ocen ryzyka związanego z Wykaz literatury niebezpiecznymi instalacjami przemysłowymi. MANHAZ, Otwock 2012. 4. Borysewicz M.: Współczesne podstawy bezpieczeństwa systemów antropotechnicznych. MANHAZ, Otwock 2010. 5. Michalik J.S.: Zapobieganie powanym awariom przemysłowym. GIP, Warszawa 2005. 6. Markowski S. Standardy bezpieczeńsywa procesowego. PŁ, Łódź 2007. Witryna WWW modułu/przedmiotu http://mechatronika.tu.kielce.pl/