Prawa obywateli państw trzecich, będących członkami rodziny obywateli Unii, którzy są ofiarami przemocy domowej 1. Wprowadzenie 1.1 Centrum AIRE to specjalistyczna organizacja charytatywna, której misją jest promowanie wiedzy na temat praw europejskich, w tym praw Unii Europejskiej ( UE ) w zakresie swobodnego przemieszczania się. W ramach swoich usług doradczych Centrum AIRE dostarcza porad sporządzanych na piśmie i innych form pomocy osobom i ich przedstawicielom w zakresie zastosowywania takich praw UE. 1.2 Jedną z kwestii, którą Centrum AIRE się zajmuje są porady dla obywateli państw trzecich, którzy są członkami rodziny obywateli Unii, i którzy przebywają na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Pod pojęciem obywatel Unii rozumie się osobę posiadającą obywatelstwo państwa członkowskiego UE, a pod pojęciem obywatel państwa trzeciego rozumie się osobę, która nie jest obywatelem Unii. 1.3 W tabeli w postaci broszury objaśniono prawa pobytu, które przysługują obywatelom państw trzecich, w sytuacji rozwodu lub zerwania partnerstwa cywilnego w związku z przemocą domową. Ofiarą przemocy może być małżonek/-ka, partner cywilny lub inni członkowie rodziny. 1.4 W tabeli podano również informacje na temat uprawnień do świadczeń socjalnych, jakie przysługują w takiej sytuacji. Jednakże nie podano szczegółowych informacji, gdyż zasady te są skomplikowane i zależą od poszczególnych świadczeń socjalnych. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat uprawnień do poszczególnych świadczeń socjalnych należy skontaktować się z Centrum AIRE (dane kontaktowe poniżej). 2. Więcej informacji 2.1 Jeśli potrzebne są dodatkowe informacje można się z nami skontaktować pisząc na adres info@airecentre.org lub dzwoniąc do nas w poniedziałki, środy i piątki między godziną 10 a 18 na numer 020 7831 4276. 2.2 W szczególności jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej, a nie możesz uzyskać pomocy opisanej w tabeli (np. z powodu trwającej traumy odniesionej w skutek przemocy), mogą być dostępne inne działania, które pomogą Ci w uzyskaniu świadczeń socjalnych, separacji z prześladowcą i w wyjściu z kryzysu. Ponadto w niektórych okolicznościach małżonek/-ka/partner cywilny mogą uzyskać prawa pochodne od swoich dzieci. Jeśli uważasz, że któryś z tych punktów odnosi się do Ciebie, 1
skontaktuj się z centrum AIRE, aby uzyskać szczegółowe informacje. 2
Prawo pobytu Jeśli jesteś członkiem rodziny (w tym małżonkiem/ką lub partnerem cywilnym) obywatela/ki Unii, którzy korzystają z praw wynikających z traktatu UE w Zjednoczonym Królestwie, masz prawo do przebywania tutaj. Twoje obywatelstwo w takim przypadku nie ma znaczenia. Obywatel/-ka Unii korzystają z praw traktatów UE, jeśli przebywają na terytorium Zjednoczonego Królestwa na mocy przepisów UE dotyczących swobodnego przemieszczania się. W ramach tych przepisów obywatel/ka Unii (oraz ich członkowie rodzin) mogą przebywać w Zjednoczonym Królestwie przez okres trzech miesięcy. Jeśli osoby takie chcą zostać dłużej niż trzy miesiące (a nie są studentami), muszą mieć status pracownika (lub osoby samozatrudnionej) lub osoby samowystarczalnej. W poniższej kolumnie zdefiniowano dwa z tych terminów. Jeśli obywatel/-ka Unii wcześniej miał/-a status pracownika lub osoby samozatrudnionej, może zachować swoje prawo pobytu w Zjednoczonym Królestwie przy zaistnieniu niektórych okoliczności (np. jeśli nie są w stanie pracować lub są bezrobotni nie z własnej winy). Istnieją jednak ścisłe reguły dotyczące możliwości zachowania takich praw, i jeśli potrzebne są dodatkowe informacje należy skontaktować się z Centrum AIRE. Pracownik: Sądy podają szeroką interpretację tego terminu. Jego istotą jest to, że praca musi być uznana za rzeczywistą i efektywną, nie zaś marginalna i pomocniczą. W tym kontekście usługi muszą być świadczone w zamian za Zachowanie prawa pobytu dla członków rodzin, nie będących obywatelami państw EOG. Przed ustaniem małżeństwa/partnerstwa cywilnego Jako małżonek/-ka lub partner cywilny możesz zachować swoje prawo pobytu, nawet gdy jesteś w separacji z małżonkiem/ką lub partnerem cywilnym. Oznacza to, iż do momentu uzyskania rozwodu (lub unieważnienia małżeństwa lub zakończenia partnerstwa cywilnego), możesz w dalszym ciągu przebywać w Zjednoczonym Królestwie, tak jakby nie doszło do rozwodu lub zakończenia partnerstwa. Prawo do świadczeń socjalnych Obywatele Unii i ich członkowie rodzin (w tym - w niektórych okolicznościach po uzyskaniu rozwodu/zakończeniu partnerstwa cywilnego) są uprawnieni do uzyskania świadczeń socjalnych, jeśli: spełniają odpowiednie warunki do uzyskania świadczeń socjalnych, o które się starają; oraz zdadzą dwuczęściowy test stałego zamieszkania (Habitual Residence Test). Wymaga on od danej osoby udowodnienia, że on lub ona: Po ustaniu małżeństwa/partnerstwa cywilnego o Po ustaniu małżeństwa/partnerstwa cywilnego możesz zachować swoje prawo do pobytu w wielu przypadkach. Jeśli: przebywa na stałe na terytorium Zjednoczonego Królestwa; oraz o posiada kwalifikujące prawo do pobytu na terytorium Zjednoczonego Królestwa. małżeństwo trwało trzy lata, w tym co najmniej jeden rok w Zjednoczonym Królestwie; lub obywatel/-ka państwa trzeciego sprawuje opiekę na dzieckiem (dziećmi) obywatela/-ki Unii; lub zaistniały szczególnie trudne okoliczności takie jak przemoc domowa; lub obywatel/-ka państwa trzeciego ma prawo do widzenia się z dzieckiem (dziećmi), a widzenia te odbywają się na terytorium Zjednoczonego Królestwa. W poniższej kolumnie podano bardziej szczegółowe informacje na temat szczególnie trudnych okoliczności. Oprócz zaistnienia szczególnie trudnych okoliczności, np. przemocy domowej, muszą być spełnione następujące warunki, aby móc zachować prawo do pobytu: Zarówno Ty jak i Twój małżonek/twoja małżonka lub partner cywilny (tj. obywatel Unii) musicie przebywać na terytorium Zjednoczonego Królestwa w momencie podjęcia kroków celem uzyskania rozwodu lub zakończenia partnerstwa. W poniższej kolumnie podano dodatkowe informacje na temat dwóch części tego testu. Jednak jak objaśniono na pierwszej stronie niniejszego dokumentu, określone zasady różnią się dla poszczególnych świadczeń, więc jeśli potrzebne są dodatkowe informacje prosimy o skontaktowanie się z Centrum AIRE, aby uzyskać dodatkową pomoc. Przebywanie na stałe: Odnosi się ono zarówno do (i) rzeczywistego pobytu, jak i (ii) miejsca, gdzie skupia się życie danej osoby. Jest ono ustalane na podstawie różnych czynników, np. sytuacji rodzinnej, przyczyn przeprowadzenia się do Zjednoczonego Królestwa, długości i ciągłości pobytu, stabilnego zatrudnienia i intencji osoby (które wynikają ze wszystkich okoliczności). Wystarczającym warunkiem jest przebywanie tutaj przez odpowiedni okres czasu z zamiarem stałego pobytu. Kwalifikujące prawo pobytu: Jako małżonek/-ka lub partner cywilny obywatela/-ki Unii, korzystającej z praw wynikających z traktatów UE, 3
wynagrodzenie (płatne). Osoba samowystarczalna: Nie istnieje dokładna stała kwota, która definiuje samowystarczalność. Brane są pod uwagę osobiste okoliczności. Należy również posiadać pełne ubezpieczenie zdrowotne. Po rozwodzie/ustaniu małżeństwa, jako obywatel/-ka kraju trzeciego, musisz być pracownikiem, osobą samozatrudnioną lub osobą samowystarczalną objętą pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym, lub członkiem rodziny takiej osoby. przysługuje Ci kwalifikujące prawo pobytu, nawet gdy jesteś w separacji (gdyż pozostajesz członkiem rodziny ). Jeśli po ustaniu małżeństwa/partnerstwa cywilnego wciąż przysługuje Ci prawo pobytu na podstawie okoliczności określonych w lewej kolumnie, wtedy pod warunkiem przebywania na stałe, będziesz traktowany/-a w taki sam sposób jak obywatel/-ka Unii w przypadku przyznawania świadczeń socjalnych (np. na podstawie statusu pracownika). 4
Z kim się skontaktować Jeśli w dalszym ciągu masz wątpliwości lub potrzebujesz dokładniejszego objaśnienia którejś z kwestii lub jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym dokumencie, możesz się z nami skontaktować pisząc na adres info@airecentre.org lub dzwoniąc pod numer +44 (0) 20 7831 4276 Jeśli z jakiegoś powodu nie będziemy mogli Ci pomóc, skierujemy Cię do innej organizacji, która będzie w stanie Ci pomóc. Należy pamiętać, iż informacje podane w niniejszym dokumencie są aktualne na dzień 1 lutego 2018 r. 5