Załącznik do Uchwały Nr 172 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 17 marca 2009r. I. Wstęp. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest kontynuacją zadań realizowanych w Tuszynie. Stanowi spis działań będących jednocześnie zadaniami własnymi gminy w obszarze tych zagadnień społecznych, które będą realizowane w 2009 r. Program w swej konstrukcji merytorycznej jest tożsamy z założeniami Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przyjętego przez Rząd RP na posiedzeniu w dn. 26 września 2000 r. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 4 ¹) nakłada na gminę obowiązek realizowania - jako zadania własnego gminy - następujących przedsięwzięć: 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w szczególności dla dzieci i młodzieży. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywania problemów alkoholowych 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13¹ i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji Społecznej Wyszczególnione zadania są realizowane ze środków pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Na podstawie art.18² dochody te wykorzystywane będą na realizację zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i nie mogą być przeznaczone na inne cele. II. Cele programu. Podstawowymi celami programu są zapobieganie powstawaniu nowych problemów związanych z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, zmniejszanie tych, które aktualnie występują oraz zwiększanie możliwości radzenia sobie z tymi problemami. 1. Zapobieganie spożywaniu alkoholu przez osoby nieletnie, promowanie zdrowego i trzeźwego stylu życia oraz postaw społecznych mających znaczenie dla profilaktyki w zakresie problemów alkoholowych; realizacja w szkołach programów profilaktycznych, edukacja nauczycieli, rodziców, sprzedawców alkoholu, pracowników służb publicznych oraz mieszkańców miasta i gminy Tuszyn, - 1 -
uczenie wczesnego rozpoznawania sygnałów wskazujących na rozwijanie się procesu uzależnienia od alkoholu i innych narkotyków, organizowanie różnych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, w szczególności poprzez zajęcia sportowe i świetlicowe. Tworzenie odpowiednich warunków do prowadzenia tych zajęć, uwzględniających realizację programów profilaktycznych i socjoterapeutycznych. 2. Zmniejszenie śmiertelności i degradacji psychofizycznej osób uzależnionych; zwiększenie dostępności do niezbędnych oddziaływań terapeutycznych, poprawa skuteczności terapii uzależnień i innych usług leczniczych, wspieranie działalności grup wzajemnej pomocy. 3. Zmniejszenie rozmiarów uszkodzeń zdrowia spowodowanych nadużywaniem alkoholu i używaniu środków psychoaktywnych edukacja społeczna na temat sytuacji i czynników ryzyka związanych z piciem alkoholu oraz sposobów zapobiegania zagrożeniom alkoholowym. 4. Zmniejszenie ilości alkoholowych zaburzeń życia rodzinnego w szczególności przemocy i zaniedbań wobec dzieci; zwiększenie skuteczności interwencji prawno-administracyjnych wobec przemocy i innych zaburzeń w rodzinie spowodowanych przez nadużywanie alkoholu w tych rodzinach, zwiększenie dostępności i skuteczności zorganizowanych form pomocy psychologicznej, prawnej i społecznej dla członków tych rodzin, w szczególności dla dzieci i młodzieży, inicjowanie i wspieranie środowisk społecznej pomocy dla sprawców i ofiar przemocy domowej. 5. Zmniejszenie rozmiarów naruszeń prawa w zakresie obrotu i spożywania alkoholu. 6. Zmniejszenie wypadków oraz strat ekonomicznych i społecznych spowodowanych nietrzeźwością w miejscu pracy. 7.Wspomaganie działalności instytucji, organizacji i grup samopomocy, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. III. Podstawowe zadania programu. 1. Kontrola przestrzegania zasad sprzedaży napojów alkoholowych - zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi / zasady wydawania i cofania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 2. Realizacja programów profilaktycznych dla rodziców, nauczycieli, dzieci i młodzieży szkolnej. 3. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych oraz ich rodzin. - 2 -
4 Zorganizowanie kampanii informacyjnej na temat problemów alkoholowych, przemocy w rodzinie i możliwościach uzyskania pomocy. 5. Udzielanie pomocy psychospołecznej i prawnej dla rodzin z problemem alkoholowym i przemocy w rodzinie. 6. Wspieranie działalności podmiotów realizujących zadania gminnego programu PiRPA. 7. Wspieranie działalności instytucji, organizacji i służb społecznych zajmujących się pomocą psychospołeczną oraz prawną dla rodzin z problemem alkoholowym i przemocy w rodzinie. 8. Promowanie postaw społecznych i zachowań mających na celu trzeźwy i zdrowy styl życia z położeniem nacisku na środowiska dzieci i młodzieży. Organizowanie zajęć na terenie szkoły jak i poza nią, pozwalających na utrwalenie takiego sposobu życia, w szczególności poprzez zajęcia sportowe i świetlicowe z programem profilaktycznym i socjoterapeutycznym. Tworzenie niezbędnej bazy materialnej dla organizowania wskazanych zajęć: hale sportowe, sale gimnastyczne, boiska, baseny, świetlice szkolone i socjoterapeutyczne z wyposażeniem, dom kultury. Stworzenie odpowiednich warunków sprzyjać będzie w realizacji potrzeb, których zaspokojenie motywuje powstrzymywanie się od zainteresowania spożywaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. IV. Realizacja programu. 1. Centrum Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Tuszynie przy ul. Parkowej 3 ; punkt konsultacyjny ds. uzależnień i przemocy w rodzinie, obozy i zajęcia profilaktyczno-terapeutyczne dla osób uzależnionych i członków ich rodzin, sprawców i ofiar przemocy w rodzinie, zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci, zajęcia terapeutyczne, profilaktyczne i grup samopomocy biuro Pełnomocnika Burmistrza ds. Uzależnień i Przemocy w Rodzinie - koordynacja i nadzór realizacji zadań gminnego programu PiRPA oraz Centrum Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zakup materiałów i wyposażenie oraz wykonanie drobnych prac remontowych. zatrudnienie osób realizujących zajęcia terapeutyczne i socjoterapeutyczne. 2. Szkolenie osób prowadzących działalność w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, i przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Wdrażanie programów profilaktycznych i edukacyjnych dla nauczycieli, rodziców, dzieci i młodzieży szkolnej tut. szkół. 4. Ustawowa działalność Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 5. Działalność punktu pomocy prawno-społecznej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej oraz prowadzenie działań w zakresie integracj społecznej osób uzależnionych od alkoholu. 6. Tworzenie warunków dla organizowania różnych form spędzania czasu wolnego przez - 3 -
dzieci i młodzież, m.in. poprzez rozbudowę bazy sportowej i świetlicowej, rozszerzenie zajęć w świetlicach szkolnych i socjoterapeutycznych z programem pomocy dla dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym,szczególnie uwzględniając dzieci krzywdzone i zaniedbane. V. Podmioty odpowiedzialne za realizację programu. 1. Burmistrz Miasta Tuszyn Zgodnie z art.4¹ ust.1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 147,poz.1231 z późniejszymi zmianami)zwanej dalej ustawą, prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych należy do zadań własnych gminy. 2. Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień i Przemocy w Rodzinie; inicjowanie i nadzorowanie działań mających na celu realizację zadań gminnego programu, prowadzenie analizy problemów uzależnień i przemocy na terenie gminy, koordynacja gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; udział w prowadzeniu kontroli przestrzegania warunków sprzedaży napojów alkoholowych, podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, podejmowanie czynności zmierzających do rozpoznania przemocy i podjęcia odpowiednich działań w stosunku do sprawcy i jego rodziny. inicjowanie wszelkich działań mających na celu realizację zadań gminnego programu podnoszenie kompetencji przez członków komisji w zakresie udzielania pomocy osobom uzależnionym, sprawcom przemocy i ich rodzinom. 4. Centrum Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w Tuszynie; punkty konsultacyjne ds. uzależnień i przemocy w rodzinie, nieodpłatne porady prawno-społeczne i psychologiczne, zajęcia terapeutyczne dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci zajęcia profilaktyczno-terapeutyczne i grup samopomocy programy profilaktyczne, obozy i zajęcia terapeutyczne, biuro pełnomocnika ds. uzależnień i przemocy w rodzinie: działania prawno - administracyjne, koordynacja i nadzór działalności "Centrum" oraz realizacji zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 5. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej nieodpłatne porady prawne, pomoc materialna i rzeczowa dla rodzin z problemem alkoholowym, poradnictwo dla ofiar przemocy, osób uzależnionych i współuzależnionych, - 4 -
działania w zakresie integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu Ponadto w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych działają: Szkoły, Samorządowa Przychodnia Zdrowia, Policja, Straż Miejska, Kościół oraz inne instytucje i organizacje. - 5 -