Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec w roku
Spis treści 1. Podstawa opracowania... 2 2. Cel opracowania... 2 2.1 Podstawa prawna... 2 2.1.1 Uwarunkowania formalno-prawne... 3 2.1.2 Uwarunkowania prawne uwzględnione przy sporządzaniu niniejszej analizy:... 3 3. Wskaźniki odzysku i recyklingu odpadów komunalnych przewidziane do osiągnięcia w r. i w latach następnych:... 4 4. Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec w r.... 6 5. Podsumowanie i wnioski... 19 1
1. Podstawa opracowania Podstawą opracowania Analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec w roku, pod kątem wymagań z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.) są wymagania wyrażone art. 3 ust. 2 pkt 10 wzmiankowanej ustawy. 2. Cel opracowania Głównym celem opracowania niniejszej analizy jest wypełnienie obowiązku prawnego wynikającego z zapisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.) oraz uzyskanie niezbędnej wiedzy, służącej do podjęcia decyzji związanych z dostosowaniem funkcjonującego systemu gospodarki odpadami na terenie miasta do bieżących i przyszłych wymagań. Analiza stanu gospodarki odpadami ma na celu ocenę możliwości technicznych oraz organizacyjnych gminy w zakresie gospodarki odpadami. Celem analizy jest również określenie podstawowych problemów z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi, wyznaczenie niezbędnych do realizacji działań oraz określenie poniesionych kosztów związanych z wdrożeniem oraz funkcjonowaniem systemu gospodarki odpadami na terenie miasta Zgorzelec. 2.1 Podstawa prawna Konieczność opracowania niniejszego dokumentu jest następstwem nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.), która nałożyła na gminy obowiązek sporządzania corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi. Zobowiązanie to wynika z art. 3 ust. 2 pkt 10 w/w ustawy w brzmieniu: Art. 3.2 Gminy zapewniając czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 10) dokonują corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym: a) możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, b) potrzeb inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi, c) kosztów poniesionych w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, d) liczby mieszkańców, e) liczby właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12, f) ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy, 2
g) ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy. 2.1.1 Uwarunkowania formalno-prawne Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 10 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.) gminy zobowiązane zostały do wykonywania corocznie analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na swoim terenie, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Analiza ta ma zweryfikować możliwości techniczne i organizacyjne gminy w zakresie możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania, a także potrzeb inwestycyjnych, kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Ma również dostarczyć informacji o liczbie mieszkańców, liczbie właścicieli nieruchomości, którzy nie wykonują obowiązków określonych w ustawie, a także ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy, a w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy. Głównym celem analizy jest dostarczenie niezbędnych informacji dla stworzenia efektywnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Zakres tematyczny analizy jest częściowo zbieżny z zakresem rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, opracowywanego przez gminy na podstawie art. 9 q ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.) i przedkładanego Marszałkowi Województwa i Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie. 2.1.2 Uwarunkowania prawne uwzględnione przy sporządzaniu niniejszej analizy: Dokumenty strategiczne z zakresu gospodarowania odpadami: Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 przyjęta Uchwałą Sejmu RP z 22 maja 2009 r. (M.P. Nr 34 poz. 501), Krajowy plan gospodarki odpadami przyjęty uchwałą nr 217 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2010 r. (M. P. Nr 101, poz. 1183), Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego przyjęty Uchwałą nr XXIV/616/12 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 czerwca 2012 r., 3
Uchwała nr XXIV/617/12 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie wykonania Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego 2012 ze zmianami. Ustawy i akty wykonawcze z zakresu gospodarki odpadami: Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczenia poziomu ograniczenia masy tych odpadów (Dz. U. z 2012 r. poz. 676), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 645), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 maja 2012 r. w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 630), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1052), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. z 2010 r. nr 249 poz. 1673 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r. nr 112, poz. 1206). 3. Wskaźniki odzysku i recyklingu odpadów komunalnych przewidziane do osiągnięcia w r. i w latach następnych: Dopuszczalny poziom masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu masy tych odpadów (Dz. U. z 2012 r. poz. 676.). 4
Poziomy te przedstawia poniższa tabela: Rok 2012 16.07.2013 2015 2016 2017 2018 2019 16.07.2020 Dopuszczalny poziom masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. [%] 75 50 50 50 45 45 40 40 35 Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami do odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zalicza się: Odzież i tekstylia z materiałów naturalnych (50%), Odpady z terenów zielonych, Odpady kuchenne i ogrodowe, Drewno (50%), Odpady wielomateriałowe (40%), Frakcje drobne < 10 mm (30%) Zgodnie z informacją podaną przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego liczba mieszkańców Gminy Miejskiej Zgorzelec w 1995 roku wynosiła 36760, a masa odpadów ulegających biodegradacji wytworzona przez mieszkańców w tym samym roku wyniosła 5.697,8 Mg, co daje 0,155 Mg na osobę. W celu spełnienia rosnących wymagań w zakresie redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji i kierowanych do składowania należy z jednej strony prowadzić selektywną zbiórkę odpadów u źródła, w tym odpadów zielonych i kierować je do regionalnych instalacji przetwarzania odpadów lub zagospodarowywać je we własnym zakresie, np. w przydomowych kompostownikach, a z drugiej strony pozostały strumień odpadów komunalnych kierować do regionalnych instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów celem ich przesortowania i przetworzenia w kompostowniach i innych instalacjach w Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych. 5
4. Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec w r. 4.1 Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Odpady komunalne zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tj.: Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.) to odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych; zmieszane odpady komunalne pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości; Są to więc odpady wytwarzane na nieruchomościach zamieszkałych jak również niezamieszkałych, takich jak obiekty użyteczności publicznej oraz infrastruktury (handel, obiekty usługowe, turystyczne). Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011.152.897 ze zm.), która weszła w życie 01.01.2012 r. zobowiązała gminy do zorganizowania od 1 lipca 2013 r. odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy i fakultatywnie do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady. Na podstawie uchwały nr 244/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. Gmina Miejska Zgorzelec przejęła obowiązek odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Gminy muszą zapewnić też budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, aby ograniczyć masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania i osiągnąć wymagane poziomy odzysku i recyklingu wskazanych frakcji odpadów komunalnych. Realizując ten zapis porozumieniem nr OR.031.11.2011 Gminy Miejskiej Lubań z dnia 30 grudnia 2011 r. przystąpiliśmy do wspólnej realizacji rozbudowy instalacji zagospodarowania odpadów komunalnych w Centrum Utylizacji Odpadów Gmin Łużyckich w Lubaniu oraz jej eksploatacji, wynikiem czego na podstawie zawartej umowy z Gminą Miejską Lubań nr OŚ/07/185/12 z dnia 17.07.2012 r. oraz odrębną umową nr 1/2013 z dnia 14.03.2013 r. zawartą z zarządzającym w/w instalacją odpady komunalne przekazywane były w r. do w/w instalacji. 6
a) Zgorzelec i jego rola w systemie gospodarki odpadami komunalnymi w województwie dolnośląskim Sejmik województwa dolnośląskiego uchwałą Nr XXIV/616/12 z dnia 27.06.2012 r. uchwalił Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego 2012, a Uchwałą Nr XXIV/617/12 z dnia 27.06.2012 r. w sprawie wykonania Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego 2012 określił regiony i instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych w Regionach (tzw. RIPOKi). WPGO podzielił nasze województwo na sześć Regionów (Region Wschodni, Region Północny, Region Północno-Centralny, Region Południowy, Region Środkowosudecki, Region Zachodni). Miasto Zgorzelec wchodzi w skład Regionu Zachodniego, który obejmuje 20 gmin. W skład tego regionu weszły następujące instalacje zagospodarowania odpadów: 1. Mechaniczno- biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych MBM: ul. Bazaltowa 1, 59-800 Lubań 2. Przetwarzanie selektywnie zbieranych odpadów zielonych i innych bioodpadów kompostowni: MBM: ul. Bazaltowa 1, 59-800 Lubań Trzebień, ul. Spacerowa 24, 59-700 Bolesławiec ul. Zgorzelecka, 59-920 Bogatynia 3. Składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów Składowisko: ul. Bazaltowa 1, 59-800 Lubań Trzebień, ul. Spacerowa 24, 59-700 Bolesławiec oraz instalacje zastępcze: 1. Mechaniczno- biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych: Trzebień, ul. Spacerowa 24, 59-700 Bolesławiec Lubków 63, 59-720 Raciborowice Górne Jędrzychowice, 59-900 Zgorzelec 2. Przetwarzanie selektywnie zbieranych odpadów zielonych i innych bioodpadów: Lubków 63, 59-720 Raciborowice Górne 3. Składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów: ul. Zgorzelecka, 59-920 Bogatynia 59-726 Świętoszów Raciborowice Dolne, 59-720 Raciborowice Górne Stojanów, 59-900 Zgorzelec Jędrzychowice, 59-900 Zgorzelec 7
W 2013 r. uchwałą nr XXXVII/1091/13 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXIV/617/12 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie wykonania Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego 2012 w zakresie przetwarzania selektywnie zbieranych odpadów zielonych i innych bioodpadów kompostowni dopisano instalację RIPOK w Jędrzychowicach, 59-900 Zgorzelec. W r. przystąpiliśmy do procedur związanych z uruchomieniem tej instalacji. Podjęliśmy działania związane z uzyskaniem stosownych zezwoleń w zakresie przetwarzania odpadów oraz emisji do powietrza niezbędnych do eksploatacji instalacji. b) System gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec w r.: Realizując zadanie zagospodarowania odpadów komunalnych w r. odpady komunalne zmieszane oraz bioodpady dostarczane były do instalacji RIPOK w Lubaniu. Firmą, która została wyłoniona w drodze przetargu nieograniczonego w zakresie transportu odpadów komunalnych w r. do RIPOK jest Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Łużycka 3, 59-900 Zgorzelec. Moc przerobowa instalacji RIPOK w Lubaniu pozwala w 100% zagospodarować odpady komunalne z terenu miasta Zgorzelec. Na terenie miasta Zgorzelec, zgodnie z obowiązującym w r. Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec, zatwierdzonym Uchwałą Radą Miasta Zgorzelec nr 321/2013 z dnia 24 maja 2013 r., opublikowaną w dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3416 z dnia 31 maja 2013 roku, prowadzona była selektywna zbiórka odpadów u źródła w wyniku której zbierano selektywnie wysortowane i wytworzone przez mieszkańców: papier, szkło i plastik (odbierane cyklicznie zgodnie z zapisami regulaminu i obowiązującego harmonogramu odbioru) oraz innych wysegregowanych odpadów, które firma odbierająca odpady przekazywała do przetwarzających poszczególny asortyment odpadów (opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania z metali, opakowania ze szkła, opakowania wielomateriałowe, odpady budowlane, zużyty sprzęt AGD itp.). Takie gospodarowanie odpadami pozwala na uzyskanie wymaganych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia wymaganych frakcji odpadów. W r. Gmina Miejska Zgorzele obejmowała zagospodarowaniem odpadami komunalnymi wszystkich mieszkańców gminy: właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych. Podstawy systemu zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec oparte są na następujących uchwałach Rady Miasta Zgorzelec: 1. Uchwała nr 244/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. w sprawie przejęcia obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady 8
komunalne, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3884 z dnia 13 listopada 2012 r. 2. Uchwała nr 245/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3885 z dnia 13 listopada 2012 r. 3. Uchwała nr 246/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3886 z dnia 13 listopada 2012 r. 4. Uchwała nr 247/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości mieszanych, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3887 z dnia 13 listopada 2012 r. 5. Uchwała nr 248/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 października 2012 r. w sprawie terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3888 z dnia 13 listopada 2012 r. 6. Uchwała nr 269/2012 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie określenia górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych, opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 665 z dnia 30 stycznia 2013 r. 7. Uchwała nr 327/2013 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 24 maja 2013 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 3416 z dnia 31 maja 2013 r. 8. Uchwała nr 301/2013 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie zmian uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 2308 z dnia 5 kwietnia 2013 r. 9. Uchwała nr 392/ Rady Miasta Zgorzelec z dnia 25 lutego r. w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 1041 z dnia 28 lutego r. 10. Uchwała nr 319/2013 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie zmiany uchwały Rady Miasta Zgorzelec z dnia 20 grudnia 2012 r. 9
w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego poz. 2907 z dnia 2 maja 2013 r. c) Sposoby postępowania z odpadami komunalnymi w Zgorzelcu: Odpady komunalne z terenu Gminy Miejskiej Zgorzelec w r. odbierane były jako zmieszane lub jako pozostałości po segregowaniu oraz jako odpady selektywnie zebrane. Odpady zmieszane i pozostałości po segregowaniu były przekazywane wyłącznie do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych, ul. Bazaltowa 1, 59-800 Lubań. Zgodnie z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec właściciele nieruchomości zobowiązani są do selektywnego zbierania powstałych na nieruchomości odpadów: 1) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, z zastrzeżeniem pkt 2-13; 2) przeterminowanych leków i chemikaliów; 3) zużytych baterii i akumulatorów; 4) zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego; 5) mebli i innych odpadów wielkogabarytowych; 6) odpadów budowlanych i rozbiórkowych; 7) zużytych opon; 8) odpadów ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych; 9) papieru i tektury; 10) szkła i odpadów opakowaniowych ze szkła; 11) plastiku i opakowań z tworzyw sztucznych; 12) opakowań wielomateriałowych; 13) metalu, w tym opakowań z metalu. z których bezpośrednio z terenu nieruchomości odbierane są następujące grupy odpadów: a) niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, b) odpady ulegające biodegradacji, w tym odpady zielone, c) papier i tekturę, d) szkło i odpady opakowaniowe ze szkła, e) plastik i opakowania z tworzyw sztucznych, f) meble i inne odpady wielkogabarytowe, g) odpady budowlane i rozbiórkowe, h) opakowania wielomateriałowe; Selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych prowadzona jest od wielu lat w dwóch systemach: W systemie workowym zabudowa jednorodzinna, W systemie pojemnikowym zabudowa wielorodzinna (gniazda trójpojemnikowe). 10
Od 01.01. r. Gmina Miejska Zgorzelec uruchomiła na terenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. przy ul. Łużyckiej 3 w Zgorzelcu Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (tzw. PSZOK), do którego mieszkańcy Zgorzelca mogą dostarczać w ramach wnoszonej opłaty selektywnie zebrane odpady komunalne. PSZOK świadczy usługi od poniedziałku do piątku w godzinach pracy MPGK tj. od godz. 6ºº-14ºº. Zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku w PSZOK odbierane są następujące rodzaje odpadów: a) odpady zielone z parków i ogrodów, b) papier i tekturę, c) szkło i odpady opakowaniowe ze szkła, d) plastik i opakowania z tworzyw sztucznych e) przeterminowane leki i chemikalia, f) zużyte baterie i akumulatory, g) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, h) meble i inne odpady wielkogabarytowe, i) odpady budowlane i rozbiórkowe, j) zużyte opony, k) opakowania wielomateriałowe, l) metal, w tym opakowania z metalu, m) odzież. d) Zasady odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie miasta Zgorzelec: Z dniem 01.01. r. zawarta została umowa na odbiór i transport odpadów komunalnych do RIPOK z Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Łużycka 3, 59-900 Zgorzelec. MPGK Zarządzeniem Burmistrza Miasta Zgorzelec utworzyło i prowadzi PSZOK na swoim terenie przy ul. Łużyckiej 3 w Zgorzelcu Zarządzenie nr 627/227/13 z dnia 12.12.2013 r. Odpady zostały przekazane w r. i zagospodarowane na podstawie zawartej umowy z RIPOK w Lubaniu Umowa nr 1 z dnia 14.03.2013 r. 4.2 Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi Gmina Miejska Zgorzelec dnia 30 grudnia 2011 r. zawarła porozumienie nr OR.031.11.2011 z Gminą Miejską Lubań w sprawie wspólnej realizacji rozbudowy instalacji zagospodarowania odpadów komunalnych w Centrum Utylizacji Odpadów Gmin Łużyckich w Lubaniu. Na podstawie umowy nr 1 zawartej z Zakładem Gospodarki i Usług Komunalnych Spółka z o.o., ul. Lwówecka 8, 59-800 Lubań zarządzającym Regionalną Instalacją Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) w Lubaniu przy ul. Bazaltowej 1, 11
do RIPOK przyjmowane są zmieszane odpady komunalne oraz bioodpady odebrane z terenu Gminy Miejskiej Zgorzelec. Do w/w instalacji dostarczano odpady zmieszane i bioodpady. Możliwości techniczne oraz moce przerobowe instalacji pozwoliły w 100% zagospodarować dostarczone odpady z terenu miasta Zgorzelec. Odpady pochodzące z segregacji (papier, szkło, plastik); odpady wielkogabarytowe, budowlane oraz odpady pochodzące z PSZOK odbierający odpady przekazywał do zagospodarowania do Zakładu nr 2 w Jędrzychowicach, którego zarządcą jest MPGK Sp. z o.o. w Zgorzelcu. Odpady zostały zagospodarowane w 100%. Dodatkowym elementem w zakresie zagospodarowania odpadów i znaczącym dla miasta Zgorzelec jest oddana do użytkowania kompostownia - instalacja do biologicznego przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji w Jędrzychowicach, uznana uchwałą nr XXXVII/1091/13 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXIV/617/12 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie wykonania Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego 2012 za RIPOK w Regionie Zachodnim Województwa Dolnośląskiego. W r. przystąpiono do procedury uzyskania stosownych zezwoleń sektorowych z zakresu ustawy o odpadach niezbędnych do uruchomienia kompostowni. Są to: 1. zezwolenie na przetwarzanie odpadów poprzez odzysk w procesie kompostowania w ramach instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji wydawane przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego 2. pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza ze źródeł związanych z eksploatacją instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji wydawane przez Starostę Zgorzeleckiego. Uruchomienie kompostowni pozwoli w sposób znaczący wpłynąć na system gospodarki odpadami komunalnymi w mieście Zgorzelec. Ulegnie skróceniu odległość transportu odpadów biodegradowalnych, a tym samym koszt ich zagospodarowania będzie mniejszy. Kompostownię planuje się uruchomić w 2015 r. poprzez wybór jej operatora w drodze przetargu nieograniczonego. Analizując w/w elementy systemu zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu miasta Zgorzelec można stwierdzić, iż nie istnieje konieczność inwestycyjna w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu miasta Zgorzelec. 12
4.3 Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych Koszty poniesione w r. zgodnie z zawartymi umowami i wystawionymi fakturami za poszczególne miesiące r.: 1. koszty bezpośrednie związane z odbiorem i zagospodarowaniem odpadów: Koszt odbioru i transportu odpadów na podstawie zawartej umowy: 1.783.333,32 zł (opłata stanowiąca ryczałt za wykonanie usługi przez odbiorcę odpadów za r. MPGK Zgorzelec na mocy podpisanej umowy: WZP.272.565.2013 z dnia 18.11.2013 r. Koszt prowadzenia i zarządzania Punktem Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w r. na podstawie Zarządzenia Burmistrza Miasta Zgorzelec nr 627/227/13 z dnia 12.12.2013 r. (powierzone zarządzeniem dla MPGK): 200.000,00 zł Ochrona fizyczna Kompostowni w Jędrzychowicach w r. na podstawie zawartej umowy z dnia 26.07.2013 r. z Agencją Detektywistyczną :MASADA ul. K. Wielkiego 67 we Wrocławiu: 6.863,40 (I); 6.199,20 (II); 6.863,40 (III); 6.642,00 (IV); 6.863,40 (V); 6.642,00 (VI); 6.863,40 (VII); 6.863,40 (VIII); 6.642,00 (IX); 6.863,40 (X); 6.642,00 (XI); 6.863,40 (XII) łącznie za r. 80.811,00 zł Zagospodarowanie odpadów komunalnych w RIPOK w Lubaniu na podstawie zawartej umowy nr 1/2013 z dnia 14.03.2013 r. z Zakładem Gospodarki i Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Lwówecka 8, 59-800 Lubań zarządzającym RIPOK przy ul. Bazaltowej w Lubaniu: 200.021,21 (I); 206.567,61 (II); 238.014,60 (III); 240.178,95 (IV); 238.842,74 (V); 237.402,92 (VI); 269.411,05 (VII); 240.189,39 (VIII); 269.137,03 (IX); 326.426,29 (X); 221.106,39 (XI); 223.085,60 (XII) łącznie za r. 2.910.383,78 zł W/w koszty bezpośrednie łącznie I-XII r.: 4.974.528,10 zł 2. koszty pośrednie: wynagrodzenia osób zajmujących się prowadzeniem systemu gospodarowania odpadami: 114.234,36 zł. monitoring składowiska odpadów komunalnych w Jędrzychowicach: 6.013,47 (umowa WIŚM.272.29. z LEMITOR Ochrona Środowiska Sp. z o.o. z Wrocławia) + 43.861,8 (umowa WIŚM.272.15.2013 z progeo Sp. z o.o. z Wrocławia) = 49.875,27 zł. Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta Zgorzelec weryfikujące możliwości techniczne i organizacyjne gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi pod kątem wymagań art. 3 ust. 1 pkt. 10 ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (umowa nr WIŚM.272.34. z dnia 8.04. r. z GSA GRANEKO z Poznania) = 16.900,00 zł 13
Strategia Gospodarki Odpadami wynikająca z postanowień Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami 2013-2016 (umowa WIŚM.272.50. z dnia 05.05. r. z GSA GRANEKO z Poznania) = 16.900,00 zł Wpłaty właścicieli nieruchomości w r. I-XII - 5.192.529,26 zł Przypisy zgodnie ze złożonymi deklaracjami w r. I-XII - 5.223.247,46 zł Bilans wpływu - -30.718,20 zł. Ściągalność oplaty za gospodarowanie odpadami 99,41% Bilans kosztów: Razem koszty 1+2=5.172.437,73 zł. 20.091,53 zł. pozostało na 2015 r. nadpłata mieszkańców 4.4 Liczba mieszkańców miasta Zgorzelec Na podstawie dostępnych danych GUS wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. liczba mieszkańców miasta Zgorzelec wynosi 32 278 (wg. danych uzyskanych z Wydziału Spraw Obywatelskich i Administracyjnych Urzędu Miasta Zgorzelec 31 099). Dla potrzeb Analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi w Zgorzelcu za r. istotne są dane na temat liczby mieszkańców miasta na dzień 31 grudnia r.: ilość osób zameldowanych w Zgorzelcu: Stałe zameldowanie 30 709 Czasowe zameldowanie - 737 Liczba mieszkańców objętych zgodnie ze złożonymi deklaracjami systemem gospodarowania odpadami komunalnymi 24 281 (na dzień 01.01. r.); 24 240 (na dzień 31.12. r.) w tym 21 560 zadeklarowane jako segregowane (89% zdeklarowało segregację odpadów), przy czym zakłada się, że wszyscy właściciele nieruchomości zamieszkałych złożyli w/w deklaracje. 4.5 Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy na odbiór odpadów komunalnych, w imieniu których gmina powinna podjąć działania na rzecz zorganizowania takiego odbioru W r. gmina odbierała odpady komunalne z nieruchomości zamieszkałych i większości nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady. Kontrole Straży Miejskiej i Urzędu Miasta nie wykazały braku umów na odbiór odpadów komunalnych wymagających ingerencji gminy. 14
Zakłada się, że na terenie miasta Zgorzelec w r. nie było właścicieli nieruchomości (liczba zero ), którzy mimo obowiązku nie zawarli umowy na odbiór odpadów komunalnych, w imieniu których gmina powinna podjąć działania na rzecz zorganizowania takiego odbioru. 4.6 Ilość odpadów wytwarzanych na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec Ilości poszczególnych frakcji odpadów odebranych przez odbiorcę odpadów ( u źródła ): 15
rodzaj odpadu kod odpadu styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień odpady zmieszane 200301 610,35 630,97 714,97 708,70 702,91 698,03 794,38 700,69 789,71 965,86 658,31 676,50 8 651,38 odpady ulegające biodegradacji odpady z papieru i tektury 200201 11,88 9,64 60,31 112,98 119,89 121,79 129,08 145,80 144,71 142,66 79,98 30,51 1 109,23 150101 0,00 26,66 36,10 34,24 33,80 32,26 32,68 24,80 30,76 21,83 17,30 25,68 316,11 odpady ze szkła 150107 0,00 15,30 16,42 14,80 12,74 13,44 16,76 20,16 11,08 21,70 13,30 12,50 168,20 odpady z tworzyw sztucznych odpady wielkogabarytowe odpady budowlane i rozbiórkowe 150102 0,00 13,40 15,56 16,44 15,40 18,82 28,86 20,66 19,38 27,99 14,96 21,50 212,97 200307 0,00 0,00 1,78 6,30 8,08 18,61 10,84 6,66 5,38 22,94 7,40 1,60 89,59 170101 0,00 24,64 58,28 79,50 57,20 97,57 71,74 100,49 113,68 86,50 10,92 11,86 712,38 170107 0,00 9,00 5,72 16,12 21,22 15,34 33,33 43,75 33,92 24,96 6,68 9,06 219,10 odpady z opakowań wielomateriałowych 150105 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Razem 622,23 729,61 909,14 989,08 971,24 1 015,86 1 117,67 1 063,01 1 148,62 1 314,44 808,85 789,21 11 478,96 Zestawienie odebranych odpadów komunalnych w r. przez odbiorcę odpadów komunalnych (MPGK) 16
Ilość odpadów dostarczona w r. przez mieszkańców do PSZOK: 17 01 07 - zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 8,2 Mg, 15 01 01 - opakowania z papieru i tektury 2,5 Mg, 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych 3,1 Mg, 15 01 07 opakowania ze szkła 3,4 Mg, 20 01 35* - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające składniki niebezpieczne 0,4 Mg, 20 01 36 - Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23, 20 01 35 0,2 Mg, 20 03 07 odpady wielkogabarytowe 5,3 Mg. Łącznie w r. mieszkańcy miasta Zgorzelec dostarczyli do PSZOK 23,1Mg odpadów komunalnych 4.7 Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych odbieranych z terenu Gminy Miejskiej Zgorzelec oraz powstających z przetwarzania odpadów komunalnych pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania w roku 4.7.1 ZMIESZANE ODPADY KOMUNALNE: Zmieszane odpady komunalne z terenu miasta Zgorzelec w całości były dostarczane do Instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych w Lubaniu, ul. Bazaltowa 8, 59-800 Lubań (RIPOK). Łącznie w r. do Lubania trafiło 8.651,5 Mg odpadów o kodzie 20 03 01, tj. niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, które w całości (100%) zostały przekazane na linię sortowniczą i poddane procesowi odzysku R12. Oznacza to, że w RIPOK w Lubaniu odpady niesegregowane nie są składowane na kwaterze balastu. Zgodnie z powyższym należy stwierdzić, że w/w instalacja RIPOK jest wystarczająca do obsługi miasta Zgorzelec. 4.7.2 ODPADY ZIELONE (odpady z ogrodów i parków itp. ulegające biodegradacji kod 20 02 01): W celu ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, miasto Zgorzelec odbiera selektywnie zebrane przez właścicieli nieruchomości odpady zielone. Odpady te w r. kierowane były w całości do Instalacji przetwarzania selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów (kompostowni RIPOK) w Lubaniu, ul. Bazaltowa 1, 59-900 Lubań. Niewielka ilość odpadów zielonych w r. była zagospodarowywana w przydomowych kompostownikach ogrodowych (zgodnie ze złożonymi deklaracjami mieszkańcy miasta Zgorzelec przekazali 17
informacje o posiadaniu kompostowników w 538 nieruchomościach). Łącznie do Lubania w r. trafiło 1.109,3 Mg odpadów o kodzie 20 02 01 odpady ulegające biodegradacji. 4.7.3 POZOSTAŁOŚCI Z SORTOWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH PRZEZNACZONYCH DO SKŁADOWANIA: Zgodnie z WPGO 2012 niesegregowane odpady komunalne z terenu miasta Zgorzelec są w całości kierowane do RIPOK w Lubaniu. W wyniku przetworzenia odpadów RIPOK w Lubaniu otrzymuje wysegregowane odpady opakowaniowe, frakcję 0-80 mm z mechanicznego przetwarzania (19 12 12) kierowaną do kompostowni, odpady przeznaczone na paliwo alternatywne (19 12 10) oraz inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 tj. odpady o kodzie 19 12 12 przeznaczone do składowanie (tzw. balast). Instalacją unieszkodliwiania balastu jest kwatera balastu RIPOK Lubań. W r. przekazano do składowania 3.136,5 Mg odpadów o kodzie 19 12 12 w procesie D5. 4.7.4 ODPADY ULEGAJĄCE BIODEGRADACJI ZEBRANE SELEKTYWNIE, NIEPRZEKAZANE DO SKŁADOWANIA: W r. selektywnie zebrano 1.444,4 Mg odpadów ulegających biodegradacji, w tym 1.109,3 Mg (zebrane u źródła) stanowiły tzw. odpady zielone, do których zaliczono odpady z ogrodów i parków odpady ulegające biodegradacji (20 02 01). Do masy odpadów ulegających biodegradacji nieprzekazanych na składowisko dołączono odpady z mechanicznego przetwarzania o frakcji 0-80 mm, których w roku wyodrębniono 4.342,5 Mg. frakcja posortownicza (wyodrębniona w RIPOK Lubań) odpady biodegradowalne (19 12 12). Łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji nieprzekazanych do składowania w roku wyniosła 5.451,8 Mg. 4.7.5 POZOSTAŁE ODPADY SELEKTYWNIE ZEBRANE: W r. w Zgorzelcu selektywnie zebrano również 1.718,4 Mg odpadów komunalnych (zebrane u źródła ), wg. zestawienia poniżej z podziałem na poszczególne grupy odpady z papieru i tektury (15 01 01) 316,1 Mg odpady ze szkła (15 01 07) 168,2 Mg odpady z tworzyw sztucznych (15 01 02) 213,0 Mg odpady wielkogabarytowe (20 03 07) 89,6 Mg odpady budowlane i rozbiórkowe (17 01 01) - 712,4 Mg zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 (17 01 07) 219,1 Mg 18
Osiągnięte poziomy ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w roku zgodnie ze sprawozdaniem Burmistrza Miasta Zgorzelec z realizacji zadań w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi za r. 100%; Osiągnięte poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła odebranych z obszaru gminy w roku zgodnie ze sprawozdaniem Burmistrza miasta Zgorzelec z realizacji zadań w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi za r. 24%; Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych 100% 5. Podsumowanie i wnioski 1) Instalacja mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych w Lubaniu, ul. Bazaltowa 8, 59-800 Lubań ma status RIPOK dla Regionu Zachodniego Województwa Dolnośląskiego. 2) Moce przerobowe instalacji w Lubaniu zapewniają zagospodarowanie odpadów komunalnych dla Miasta Zgorzelec. 3) Miasto Zgorzelec osiągnęło wymagane w r. poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia frakcji surowcowych (tj. papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło) - 24 %. Niemniej jednak należy dążyć do intensyfikacji selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych u źródła. 4) W r. RIPOK Lubań nie przekazał na kwatery balastu zmieszanych odpadów komunalnych ani odpadów zielonych. Wszystkie odpady komunalne zmieszane dostarczane do RIPOK trafiają do sortowni, a zielone do kompostowni. 5) Mieszkańcy w zbyt małym stopniu wykorzystują PSZOK. Oczekują odbioru odpadów z nieruchomości, nawet mebli i innych odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów problemowych. Nie jest zasadne tworzenie w Zgorzelcu kolejnych PSZOK-ów, a jedynie zachęcanie do korzystania z istniejącego PSZOK. 6) Przejęcie przez Gminę Miejską Zgorzelec odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady było słuszne, gdyż system został maksymalnie doszczelniony, co daje kontrolę Gminy nad wytworzonymi odpadami. 19