ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1 )

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1 ) z dnia 1!.1..;,.!:j1,"-'()/v-,... 2012 r. w sprawie kształceniaustawicznego w formach pozaszkolnych Na podstawie art. 68a ust. 5 ustawy z dnia 7 września (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późno zm.") zarządza się, co następuje: 1991 r. o systemie oświaty 1. Rozporządzenie określa: 1) warunki, organizację i tryb prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych oraz rodzaje tych form; 2) warunki organizowania i prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa wart. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zwanej dalej "ustawą', przez podmioty wymienione wart. 68a ust. 2 ustawy; 3) sposoby potwierdzania efektów kształcenia uzyskanych w wyniku ukończenia kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych; 4) warunki i tryb wnoszenia odpłatności za kształcenie ustawiczne prowadzone w formach pozaszkolnych w publicznych placówkach i ośrodkach, o których mowa wart. 68a ust. 1 pkt 2 ustawy; 5) rodzaje publicznych placówek ośrodków, o których mowa wart. 68a ust. 1 pkt 2 ustawy, oraz ich zadania; 6) wzory dokumentów wydawanych po ukończeniu kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) podstawie programowej kształcenia w zawodach - należy przez to rozumieć przepisy wydane na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2a ustawy; 2) podstawie programowej kształcenia ogólnego - należy przez to rozumieć przepisy wydane na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy; 1) Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Oz. U. Nr 248. poz. 1480). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17. poz. 141, Nr 94. poz. 788. Nr 122. poz. 1020. Nr 131. poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249. poz. 2104. z 2006 r. Nr 144. poz. 1043. Nr 208. poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31. poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr.127, poz. 857 j Nr 148, poz. 991 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 139, poz. 814, Nr 149, poz. 887 i Nr 205, poz. 1206. l

3) klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego - należy przez to rozumieć przepisy wydane na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy; 4) placówce - należy przez to rozumieć placówkę kształcenia ustawicznego i placówkę kształcenia praktycznego, o których mowa wart. 2 pkt 3a ustawy; 5) ośrodku - należy przez to rozumieć ośrodek dokształcania doskonalenia zawodowego, o którym mowa wart. 2 pkt 3a ustawy; 6) młodocianym pracowniku - należy przez to rozumieć młodocianego pracownika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późno zm."): 7) efektach kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów, efektach kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów, efektach kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji - należy przez to rozumieć odpowiednie efekty kształcenia określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach; 8) treściach kształcenia - należy przez to rozumieć treści kształcenia określone dla danego zawodu w podstawach programowych kształcenia w poszczególnych zawodach, wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 sierpnia 2012 r. 3. Kształcenie ustawiczne prowadzi się w następujących formach pozaszkolnych: 1) kwalifikacyjny kurs zawodowy; 2) kurs umiejętności zawodowych; 3) kurs kompetencji ogólnych; 4) turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników; 5) kurs, inny niż wymienione w pkt 1-3, umożliwiający uzyskiwanie uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. 4. 1. Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały oqłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99. poz. 1152, z 2000 r. Nr 19. poz. 239. Nr 43, poz. 489. Nr 107. poz. 1127 i Nr 120. poz. 1268. z 2001 r. Nr 11, poz. 84. Nr 28. poz. 301. Nr52, poz. 538. Nr 99. poz. 1075. Nr 111. poz. 1194. Nr 123. poz. 1354. Nr 128. poz. 1405 i Nr 154. poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676. Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1286 i Nr 225. poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116. poz. 740, Nr 223, poz. 1460 I Nr 237, poz. 1654. z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99. poz. 825, Nr 115, poz. 958. Nr 157, poz. 1241 I Nr 219, poz. 1704. z 2010 r. Nr 105, poz. 655. Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700 oraz z 2011 r. Nr 36, poz. 181. Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432. Nr 144, poz. 855, Nr 149, poz. 887 i Nr 232, poz. 1378. 2

egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie przeprowadzanego na warunkach i w sposób określony w przepisach wydanych na postawie art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy. 2. Minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. 3. Liczba słuchaczy uczestniczących w kwalifikacyjnym kursie zawodowym prowadzonym przez publiczne szkoły, placówki lub ośrodki wynosi co najmniej 20. Za zgodą organu prowadzącego liczba słuchaczy może być mniejsza niż 20. 5. Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu na kwalifikacyjnym kursie zawodowym określają przepisy wydane na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy. 6. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany poinformować okręgową komisję egzaminacyjną o rozpoczęciu kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym w terminie 14 dni od daty rozpoczęcia tego kształcenia: Informacja powinna zawierać: 1) oznaczenie podmiotu prowadzącego kwalifikacyjny kurs zawodowy; 2) nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, oraz nazwę i oznaczenie kwalifikacji, zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach, w zakresie której jest prowadzone kształcenie; 3) termin rozpoczęcia i zakończenia kwalifikacyjnego kursu zawodowego; 4) wykaz słuchaczy kwalifikacyjnego kursu zawodowego, zawierający imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL słuchacza, a w przypadku słuchacza, który nie posiada numeru PESEL - numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość. 7. Osoba podejmująca kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym posiadająca: 1) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe lub inny równorzędny, 2) świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, dyplom uzyskania tytułu mistrza lub inny równorzędny, 3) świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski, 4) świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, 5) świadectwo ukończenia liceum profilowanego, 6) świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, 7) zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego - jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących odpowiednio treści kształcenia lub efektów kształcenia 3

zrealizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia, o ile sposób organizacji kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym umożliwia takie zwolnienie. 8. Osoba podejmująca kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym posiadająca zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności zawodowych, o którym mowa w 11 usl. 2, jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących efektów kształcenia zrealizowanych na tym kursie umiejętności zawodowych. 9.1. Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy się zaliczeniem w formie ustaionej przez podmiot prowadzący kurs. 2. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 10.1. Kurs umiejętności zawodowych może być prowadzony przez placówkę lub ośrodek. 2. Kurs umiejętności zawodowych jest prowadzony według programu nauczania uwzgiędniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie: 1) jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji albo 2) efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, albo 3) efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów. 3. Minimalna liczba godzin kształcenia na kursie umiejętności zawodowych: 1) w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w usl. 2 pkt 1 - jest równa ilorazowi liczby godzin kształcenia przewidzianych dla danej kwalifikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodach i liczby części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach tej kwalifikacji; 2) w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 - jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia w zakresie efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach danego obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danego zawodu; 3) w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w usl. 2 pkt 3 - wynosi 30 godzin. 4

11.1. Kurs umiejętności zawodowych kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. 2. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności zawodowych. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 12.1. Kurs kompetencji ogólnych może być prowadzony przez placówkę lub ośrodek. 2. Kurs kompetencji ogólnych jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego. 3. Minimalny wymiar kształcenia na kursie kompetencji ogólnych wynosi 30 godzin. 13. 1. Kurs kompetencji ogólnych kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. 2. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu kompetencji ogólnych. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. 14. 1. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników w zakresie danego zawodu jest prowadzony przez ośrodek. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach turnusy mogą być organizowane dla młodocianych pracowników dokształcających się teoretycznie w zakresie różnych zawodów. 3. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników realizuje zajęcia w wymiarze odpowiednim do zakresu dokształcania teoretycznego, na które został skierowany młodociany pracownik. 4. Liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników organizowanym przez publiczny ośrodek, wynosi co najmniel 20. Za zgodą organu prowadzącego liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie może być mniejsza niż 20. 15. 1. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności w przypadkach losowych, dyrektor ośrodka, w ramach turnusu, może zorganizować dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników, prowadząc konsultacje indywidualne. 2. Liczba godzin konsultacji indywidualnych wynosi co najmniej 20% liczby godzin przewidzianej na kształcenie zawodowe teoretyczne, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy. 16.1. Młodociani pracownicy są przyjmowani na turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników na podstawie skierowania wydanego przez: 5

1) pracodawcę albo 2) szkołę - w przypadku gdy szkoła nie ma możliwości zrealizowania kształcenia zawodowego teoretycznego. 2. Skierowanie zawiera: 1) imię i nazwisko młodocianego pracownika oraz datę i miejsce jego urodzenia; 2) numer PESEL młodocianego pracownika, a w przypadku młodocianego pracownika, który nie posiada numeru PESEL - numer dokumentu potwierdzającegojego tożsamość; 3) nazwę pracodawcy albo szkoły kierujących młodocianego pracownika na turnus dokształcania teoretycznego; 4) nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, oraz zakres dokształcania teoretycznego. 3. Skierowanie składa się do dyrektora ośrodka w określonym przez niego terminie. 17. Młodociany pracownik, który ukończył turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia. 18. 1. Kurs, o którym mowa w 3 pkt 5, może być prowadzony przez placówkę lub ośrodek. 2. Osoba, która ukończyła kurs, o którym mowa w 3 pkt 5, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu tego kursu. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. 19. 1. Podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, o których mowa w 3 pkt 1-4, zapewniają: 1) kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje określone odpowiednio w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.") lub na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy; 2) odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt pomoce dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizacją kształcenia; 3) bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki; 4) warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w kształceniu osobom niepełnosprawnym; 5) nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia. 4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. u. z 2006 r. Nr 170, poz. 1218 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr80, poz. 542, Nr 102, poz. 689, Nr 158, poz. 1103. Nr 176, poz. 1238, Nr 191, poz. 1369 i Nr 247. poz. 1821, z 2008 r. Nr 145, poz. 917 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 1, poz. l. Nr 56. poz. 458, Nr 67, poz. 572, Nr 97, p0z. ado, Nr 213, poz. 1650 i Nr 119, poz. 1706 oraz z 2011 r. Nr 149, poz. 887 I Nr 205, poz. 1206. 6

2. Podmioty prowadzące kursy, o których mowa w 3 pkt 5, zapewniają kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje zawodowe odpowiednie do rodzaju prowadzonego kształcenia oraz spełniają wymagania określone w ust. 1 pkt 2-5. 20.1. Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych może być prowadzone jako stacjonarne iub zaoczne. 2. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także zajęcia praktyczne i laboratoryjne, realizowane w ramach pozostałych form kształcenia ustawicznego, mogą być prowadzone wyłącznie jako stacjonarne. 3. Kształcenie prowadzone w formie stacjonarnej odbywa się co najmniej przez trzy dni w tygodniu. 4. Kształcenie w formie zaocznej odbywa się co najmniej raz na dwa tygodnie przez dwa dni. 5. Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, z wyjątkiem turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także zajęć praktycznych i laboratoryjnych, realizowanych w ramach pozostałych form kształcenia ustawicznego, może być prowadzone również z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 64 ust. 5 ustawy. 21. 1. Podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych prowadzą dokumentację dla każdej formy prowadzonego kształcenia. 2. Dokumentacja obejmuje: 1) program nauczania; 2) dziennik zajęć; 3) protokół z przeprowadzonego zaliczenia; 4) ewidencję wydanych zaświadczeń. 3. Do dziennika zajęć wpisuje się: 1) imiona i nazwiska słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub uczestników kształcenia w innych formach pozaszkolnych; 2) liczbę godzin zajęć; 3) tematy zajęć. 4. W dzienniku zajęć odnotowuje się obecność słuchaczy i uczestników, o których mowa w ust. 3 pkt 1. 5. Ewidencja wydanych zaświadczeń, o której mowa w ust. 2 pkt 4, zawiera: 1) imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL osoby, której wydano zaświadczenie, a w przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL - numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość; 7

2) datę wydania zaświadczenia; 3) numer zaświadczenia; 4) potwierdzenie odbioru zaświadczenia. 22. Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych prowadzi się na podstawie programu nauczania, który zawiera: 1) nazwę formy kształcenia; 2) czas trwania, liczbę godzin kształcenia i sposób jego organizacji; 3) wymagania wstępne dla uczestników i słuchaczy, które w przypadku słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników kursów umiejętności zawodowych uwzgiędniają także szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie określone w przepisach w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego; 4) cele kształcenia i sposoby ich osiągania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub uczestników kształcenia w innych formach pozaszkolnych, w zależności od ich potrzeb i możliwości; 5) plan nauczania okreśiający nazwę zajęć oraz ich wymiar; 6) treści nauczania w zakresie poszczególnych zajęć; 7) opis efektów kształcenia; 8) wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych; 9) sposób i formę zaliczenia. 23. Publicznymi placówkami kształcenia ustawicznego są centra kształcenia ustawicznego. 24. 1. Centrum kształcenia ustawicznego może prowadzić kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, o których mowa w 3 pkt 1 3 i 5. a także w szkołach dla dorosłych, jeżeli takie szkoły wchodzą w skład centrum. 2. Centrum kształcenia ustawicznego może ponadto realizować zadania z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikające z programu nauczania dla danego zawodu. 3. Szczegółową organizację, sposób i warunki prowadzenia kształcenia w szkołach dla dorosłych wchodzących w skład centrum kształcenia ustawicznego określają przepisy dotyczące szkól publicznych. 25. Centrum kształcenia ustawicznego może współpracować z innymi podmiotami prowadzącymi kształcenie ustawiczne w kraju i za granicą. 8

26. Publicznymi placówkami kształcenia praktycznego są centra kształcenia praktycznego. 27. 1. Centrum kształcenia praktycznego realizuje zadania z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikające z programu nauczania dla danego zawodu, polegające na prowadzeniu: 1) zajęć praktycznych dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, w zakresie całego lub części programu nauczania dla danego zawodu; 2) zajęć uzupełniających dla młodocianych pracowników, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 70 usl. 4 ustawy. 2. Centrum kształcenia praktycznego może prowadzić także kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, o których mowa w 3 pkt 1-3 i 5. 28. Centrum kształcenia praktycznego może współpracować z placówkami doskonalenia nauczycieli w zakresie doskonalenia umiejętności zawodowych nauczycieli kształcenia zawodowego. 29. 1. Publiczne ośrodki realizują turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, o których mowa w 3 pkt 4, a także mogą prowadzić kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, o których mowa w 3 pkt 1-3 i 5. 2. Publiczny ośrodek może ponadto organizować dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników zatrudnionych u pracodawców w celu nauki zawodu i uczęszczających do zasadniczych szkół zawodowych - w zakresie kształcenia zawodowego teoretycznego, w przypadku gdy szkoła nie ma możliwości zrealizowania tego kształcenia. 30. 1. Organy prowadzące publiczne ośrodki mogą, w drodze porozumienia, wyznaczyć jeden z tych ośrodków do koordynowania dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników na terenie danego województwa lub województw, po zasięgnięciu opinii organu lub organów sprawujących nadzór pedagogiczny nad tymi ośrodkami. 2. Publiczny ośrodek koordynujący dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników realizuje zadania określone w 29, a ponadto gromadzi, analizuje i upowszechnia informacje o zakresie potrzebach dokształcania teoretycznego młodocianych, prowadzonego przez publiczne ośrodki działające na terenie danego województwa lub województw. 3. Porozumienie, o którym mowa w usl. 1, określa w szczególności zadania publicznego ośrodka w zakresie koordynacji dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników oraz warunki finansowania zadań ośrodka w tym zakresie. 9

31. Publiczne placówki i ośrodki współpracują z: 1) pracodawcami w zakresie: a) organizacji i prowadzenia kształcenia praktycznego, b) przygotowania oferty kształcenia w formach pozaszkolnych, zgodnej z oczekiwaniami pracodawców, c) kształcenia ustawicznego pracowników; 2) urzędami pracy w zakresie szkolenia osób zarejestrowanych w tych urzędach; 3) innymi podmiotami prowadzącymi kształcenie ustawiczne w zakresie zadań statutowych. 32. 1. Publiczne placówki i ośrodki sporządzają na każdy rok szkolny plan kształcenia zawierający: 1) wykaz pozaszkolnych form kształcenia; 2) czas trwania kształcenia wymiar godzin kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych; 3) planowaną liczbę słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub uczestników kształcenia w innych formach pozaszkolnych; 4) nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, oraz nazwę i oznaczenie kwalifikacji, zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach - w przypadku kształcenia w formach, o których mowa w 3 pkt 1 i 2. 2. Publiczne ośrodki sporządzają także plan dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników na dany rok szkolny na podstawie skierowań, o których mowa w 16, zawierający: 1) liczbę młodocianych pracowników, dla których ma być prowadzone dokształcanie teoretyczne; 2) wykaz zawodów, w których ma być prowadzone dokształcanie teoretyczne, oraz nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego; 3) zakres i formę dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. 3. Piany, o których mowa w ust. 1 i 2, uwzględnia się w arkuszu organizacji publicznych placówek i ośrodków. 33. Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu w centrach kształcenia ustawicznego i centrach kształcenia praktycznego określają przepisy wydane na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy. 10

34. 1. Publiczne placówki i ośrodki mogą pobierać opłaty za kształcenie prowadzone w formach pozaszkolnych, o których mowa w 3 pkt 2, 3 i 5. 2. Wysokość opłat ustala dyrektor publicznej placówki lub ośrodka, w porozumieniu z organem prowadzącym. Opłaty nie mogą przekraczać ponoszonych kosztów kształcenia. 3. Opiaty są wnoszone za cały okres kształcenia, w terminie do dnia rozpoczęcia kształcenia. 4. Dyrektor publicznej placówki lub ośrodka może w uzasadnionych przypadkach przedłużyć termin wniesienia opłaty lub wyrazić zgodę na wniesienie opłaty w ratach. 5. Opiaty wnosi się na rachunek bankowy publicznej placówki lub ośrodka wskazany przez dyrektora. 6. Dyrektor publicznej placówki lub ośrodka może zwolnić w całości lub w części z opiat osobę o niskich dochodach, w szczególności, jeżeli dochód tej osoby nie przekracza kwot, o których mowa wart. 8 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z póżn. zm. 5 )). 7. Zwolnienie w całości lub w części z opłat następuje na wniosek osoby zainteresowanej. 35. Podmioty prowadzące w dniu wejścia w życie rozporządzenia kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych mogą kontynuować prowadzenie tego kształcenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216), nie dłużej do dnia 31 grudnia 2012 r. niż 36. Publiczne placówki i publiczne ośrodki dostosują organizację i sposób działania do wymogów wynikających z rozporządzenia w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r. 37. Rozporządzenie w.9~(;~nię;m 1 września 2012 r. 6 ) /~;i~~t~.~.. d(~~~~;\ M~NISTER EDUKACJI ;ARODOW~.J~ ":- "'i."".. ;\~:i l o I <..''j//lla A~;f-~ -.::s~l..{..<t-:j -------------'.,\--."'~':;-I,..<. i,"'::' Wi' /e:::;/-' ~,- v r; Kry$tyna szumi/as 5) Zmiany tekstu jednolitego wymie 'O!ji.i u~iawy~p~\~]y.,pgł9sl'q.ii-i.k Oz. u. z 2009 r. Nr 202, poz. 1551, Nr 219, poz. 1706 i Nr 221, poz. 1738, z 2010 r. Nr 28, poz.146, NNQ. poz._~l}fi./f'0z.527, Nr 125, poz. 842 i Nr 217, poz. 1427 oraz z 2011 r. Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622 i Nr 1-4.9, poz.,-r.- \./' 6) Niniejsze rozporządzenie było poprze~q.~:reniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie publicznych placówek kształcenia ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego oraz publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego (Dz. U. Nr 99, poz. 828), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206), oraz rozporządzentem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31. poz. 216), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206). 11

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2012 r. (poz ) WZÓR załącznik nr 1 (pieczątka podmiotu prowadzącego kwalifikacyjny kurs zawodowy) ZAŚWIADCZENIE O ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego uprawniające do przystąpienia do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie wzakresie kwalifikacji wymienionej w zaświadczeniu Zaświadcza się. że Panli. (imię/imiona i nazwisko) (data urodzenia) (miejsce urodzenia)... 'i~~';;~" piisel") ukończył/a kwalifikacyjny kurs zawodowy z zakresu kwalifikacji'i.. (nazwa i oznaczenie kwalifikacji) wyodrębnionej w zawodzie w wymiarze godzin (nazwai symbolcyfrowy zawodu") prowadzony przez. (nazwa i adres podmiotu prowadzącego kwalifikacyjny kurszawodowy) Zaświadczenie wydano na podstawie g usl. 2 rozporządzenia Ministra EdukaCji Narodowej z dnia... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicz,nego w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr... poz ). (miejscowość. dala) Nr./20 r 4 1 (pieczątka i podpis osoby reprezentującej podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy) 1) W przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL, należy wpisać nazwę i numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość. 2} Wpisać nazwę i oznaczenie kwalifikacji zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. Nr..., poz...). 3) Wpisać nazwę i symbol cyfrowy zawodu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawę klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. Nr, poz ). 4) Wpisać numer z ewidencji zaświadczeń prowadzonej przez podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy.

WZÓR załącznik nr 2 (pieczątka plac6vt'ki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) ZAŚWIADCZENIE o ukończeniu kursu umiejętnościzawodowych uprawniające osobę podejmującąkształceniena kwalifikacyjnym kursie zawodowym dozwolnienia z zajęć prowadzonych w ramach wymienionego w zaświadczeniu kursu Zaświadcza się, że PaniL. (imię/imiona i nazwisko) (data urodzenia) (miejsce urodzenia).. {numer P'iiSEL'i).. ukończyłla kurs umiejętności zawodowych w zakresie')........... w wymiarze godzin prowadzony przez.. (nazwa i adresplacówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktyczneqo lubośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) Zaświadczenie wydano na podslawle 11 ust, 2 rozporządzenia Minislra Edukacji Narodowej z dnia... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr..., poz...). (miejscowość, data) Nr./20 r.') i podpis dyrektora ustawicznego. praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) (pieczątka placówki kształcenia placówki kształcenia 1) W przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL, należy wpisać nazwę i numer dokumentu pot'onierdzającego jej tożsamość. 2) Wpisać odpowiedni zakres kształcenia zgodnie z 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia...... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. 3) Wpisać numer z ewidencji zaświadczeń prowadzonej przez placówkę kształcenia ustawicznego, placówką kształcenia praktycznego lub ośrodek dokształcania i doskonalenia zawodowego.

WZÓR załącznik nr 3 (pieczątkaplacówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) ZAŚWIADCZENIE o ukończeniu kursu kompetencji ogólnych Zaświadcza się, że Panli.. (imię/imiona i nazwisko) (data urodzenia) (miejsce urodzenia)... (numer PESEL") ukończyłla kurs kompetencji ogólnych w zakresie".......... w wymiarze godzin prowadzony przez. (nazwa i adres placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) Zaświadczenie wydano na podstawie 13 ust, 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w fonmach pozaszkolnych (Dz. U. Nr..., poz...). (miejscowość, data) Nr.120 r. 3 ) i podpis dyrektora (pieczątka placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) 1) W przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL, należy wpisać nazwę i numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość. 2} Wpisać nazwę zajęć realizowanych na kursie kompetencji ogólnych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w ~oszczególnych typach szkół (Dz. U z 2009 r. Nr 4, poz. 17), ) Wpisać numer z ewidencji zaświadczer't prowadzonej przez placówkę kształcenia ustawicznego, placówkę kształcenia praktycznego lub ośrodek dokształcania i doskonalenia zawodowego.

WZÓR Załącznik nr 4 (pieczątka ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) ZAŚWIADCZENIE o ukończeniu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników Zaświadcza się, że Panli (imię/imiona i nazwisko) (data urodzenia) (miejsce urodzenia) ukończylla turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników w zawodzie')...., w zakresle", prowadzony przez,,",,,,,',. (nazwa i adres ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) zaświadczenie wydano na podstawie 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr..., poz j. (miejscowość. dala) Nr /20 r 41 (pieczątka i podpis dyrektora ośrodka dokształcania i doskonaleniazawodowego) 1) W przypadku osoby, która nie posiada numeru ewidencyjnego PESEL, należy wpisać nazwę i numer dokumentu ~otwierdzającego jej tożsamość, zawierającego jej datę urodzenia. )Wpisać nazwę i symbol cyfrowy zawodu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowejz dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacjizawodów szkolnictwa zawodowego(dz. U. z 2012 r. Nr..., poz...). 3) Wpisać realizowanyna turnusie zakres dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. 4) Wpisać numer z ewidencji zaświadczeń prowadzonej przez ośrodek dokształcania i doskonaleniazawodowego.

Oceny uzyskane z przedmiotów zawodowych teoretycznych objętych programem nauczania reaiizowanym na turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników I: Lp. Nazwa zajęć Wymiar godzin zajęć Ocena 5} Wypełnia się w przypadku młodocianych pracowników skierowanych na turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników przez szkołę w przypadku wskazanym w 18 ust." 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia..., 2011 L W sprawie ksztalceniaustawlcznego wformach pozaszkolnych (Oz; U. Nr,;, poz... :.;.). H) Skala ocen: celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny.

WZÓR załącznik nr 5 (pieczątkaplacówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania j doskonalenia zawodowego) ZAŚWIADCZENIE o ukończeniu kursu Zaświadcza się, że Pan/i..._.. _ (imię/imiona i nazwisko) (data urodzenia) (miejsce urodzenia) ------i~~';;~r' PES ELi')... ukończyłla kurs _. _. (nazwa kursu)..._ w wymiarze godzin prowadzony przez _. _.. (nazwa I adresplacówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania I doskonalenia zawodowego) Zaświadczenie wydano na podslawie 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia... 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr..., poz...l. (miejscowość, data) Nr.120 r 2 ) (pieczątka i podpis dyrektora placówki kształcenia usta'nicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego) l} W przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL. należy wpisać nazwę i numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość. 2) Wpisać numer z ewidencji zaświadczeń prowadzonej przez placówkę kształcenia ustawicznego, placówkę kształcenia praktycznego lub ośrodek dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Uzasadnienie Rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego wart. 68a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z póżn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206). Zgodnie z upoważnieniem ustawowym rozporządzenie określa: 1) warunki, organizację i tryb prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych oraz rodzaje tych form; 2) warunki organizowania i prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa wart. 3 pkt 20 ustawy o systemie oświaty, przez podmioty wymienione wart. 68a ust. 2 tej ustawy; 3) sposoby potwierdzania efektów kształcenia uzyskanych w wyniku ukończenia kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych; 4) warunki i tryb wnoszenia odpłatności za kształcenie ustawiczne prowadzone w formach pozaszkolnych w publicznych placówkach i ośrodkach, o których mowa wart. 68a ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty; 5) rodzaje publicznych placówek i ośrodków, o których mowa wart. 68a ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, oraz ich zadania; 6) wzory dokumentów wydawanych po ukończeniu kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych. Wprowadzane rozwiązania uwzględniają: możliwość zaliczania potwierdzonych efektów kształcenia przy podejmowaniu dalszego kształcenia w formach pozaszkolnych, konieczność dostosowania kształcenia ustawicznego do potrzeb i warunków rynku pracy, zapewnienie dostępności do form kształcenia ustawicznego umożliwiających przekwalifikowanie się oraz uzyskanie nowych kwalifikacji, włączenie pracodawców w proces kształcenia ustawicznego. Nowelizacją ustawy o systemie oświaty z dnia 19 sierpnia 2011 r. wprowadzono regulacje porządkujące obszar kształcenia ustawicznego realizowanego w systemie oświaty oraz systemowo powiązano je ze szkolnictwem zawodowym. 1

Kształceniem ustawicznym zgodnie z art. 3 pkt 16 ustawy o systemie oświaty jest: 1) kształcenie w szkołach dla dorosłych, 2) uzyskiwanie i uzupełnianie Wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny. Zgodnie z art. 3 pkt 17 w związku z art. 2 pkt 3a ustawy o systemie oświaty jednostkami organizacyjnymi powołanymi do prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych są: placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego. Równocześnie ustawa o systemie oświaty do form pozaszkolnych zalicza kwalifikacyjne kursy zawodowe, umożliwiające osobom dorosłym nabywanie i uzupełnianie kwalifikacji zawodowych. Dotyczy to w szczególności absolwentów zasadniczych szkół zawodowych zainteresowanych podniesieniem kwalifikacji zawodowych do poziomu technika. W nowej strukturze systemu oświaty nie przewiduje się bowiem funkcjonowania techników uzupełniających dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, ani szkół zawodowych dla dorosłych, z wyjątkiem szkół policealnych. Jednakże szkoły policealne oferują kształcenie tylko w części zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a ponadto - oferta ta adresowana jest wyłącznie do osób posiadających wykształcenie średnie. W rozporządzeniu ( 3) wskazano - poza kwalifikacyjnym kursem zawodowym, który stanowi pozaszkolną formę kształcenia z mocy ustawy o systemie oświaty - 4 rodzaje form pozaszkolnych, w których prowadzi się kształcenie ustawiczne: kurs umiejętności zawodowych; kurs kompetencji ogólnych; kursy, inne niż wymienione wyżej, umożliwiające uzyskiwanie uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych; turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. Kwalifikacyjnym kursem zawodowym zgodnie z art. 3 pkt 20 ustawy o systemie oświaty jest kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji stanowiącej wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej 2

kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną na warunkach i w sposób określony w przepisach wydanych na postawie art. 22 ust, 2 pkt 4 ustawy o systemie oświaty. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo kwalifikacje w zawodzie. potwierdzające Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która: posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie), oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Nowy model kształcenia ustawicznego przewidujący zdobywanie kwalifikacji zawodowych w formach kursowych jest adekwatny z jednej strony do potrzeb współczesnego rynku pracy, charakteryzującego się wysoką dynamiką zmian popytu na kwalifikacje pracobiorców, z drugiej zaś - do potrzeb i możliwości osób dorosłych. Pozaszkolne formy kursowe umożliwią zdobycie poszukiwanych na rynku pracy kwalifikacji w czasie krótszym niż w szkole. Przyczyni się to do zwiększenia mobilności zawodowej Polaków, a także stanowić będzie zachętę do udziału w edukacji ustawicznej. Kwalifikacje w zawodzie, które mogą być kształcone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, wskazane są w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 24 ust, 1 ustawy o systemie oświaty. Łącznie klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia 252 kwalifikacji na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Zgodnie z art. 68a ust. 2 ustawy o systemie oświaty, kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; 3

instytucje rynku pracy, o których mowa wart. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późno zrn.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową, o której mowa wart. 83a ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Wskazane powyżej rozwiązania organizacyjno-programowe i strukturalne zapewniają systemowe powiązanie kształcenia ustawicznego osób dorosłych ze szkolnictwem zawodowym na poziomie ponadgimnazjainym poprzez: włączenie szkół prowadzących kształcenie zawodowe w system kształcenia kursowego, otwarcie systemu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie dla osób kształconych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Zgodnie z 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W przypadku kwalifikacyjnych kursów zawodowych prowadzonych przez publiczne szkoły, placówki lub ośrodki liczba słuchaczy uczestniczących w kwalifikacyjnym kursie zawodowym wynosi nie mniej niż 20. Zorganizowanie kwalifikacyjnego kursu zawodowego dla mniejszej liczby słuchaczy wymaga zgody organu prowadzącego. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania kwalifikacji wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji, w szczególności, warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w ramach którego wyodrębniona została dana kwalifikacja. Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. Efekty kształcenia uzyskane przez słuchaczy na kwalifikacyjnym kursie zawodowym będą sprawdzane na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie, przeprowadzanym przez okręgową komisję egzaminacyjną, natomiast podmiot realizujący kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym powinien dokonywać bieżącej oceny stopnia osiągnięcia przez słuchaczy zakładanych efektów kształcenia oraz ich przygotowania do potwierdzenia kwalifikacji zawodowych na egzaminie zewnętrznym. Pozostawienie ustalenia formy zaliczenia kursu w kompetencji podmiotu prowadzącego kurs ma na celu zapewnienie możliwości uwzględnienia w tym zakresie uwarunkowań lokalnych i dostosowania jej do potrzeb i możliwości słuchaczy. 4

Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego uprawniające do przystąpienia do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji kształconej na tym kursie. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 1 do rozporządzenia ( 9 rozporządzenia). Z uwagi na konieczność zapewnienia sprawnego potwierdzania przez słuchaczy uzyskanych na kwalifikacyjnym kursie zawodowym efektów kształcenia w systemie egzaminów zewnętrznych, podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany poinformować okręgową komisję egzaminacyjną o rozpoczęciu kształcenia na kursie w terminie 14 dni od daty rozpoczęcia tego kształcenia. Informacja powinna zawierać dane określone w 6 rozporządzenia, tj. oznaczenie podmiotu prowadzącego kwalifikacyjny kurs zawodowy, oznaczenie i nazwę kwalifikacji, w zakresie której jest prowadzone kształcenie oraz nazwę i symbol cyfrowy zawodu, w którym wyodrębniona jest dana kwalifikacja, termin rozpoczęcia i zakończenia kwalifikacyjnego kursu zawodowego oraz wykaz słuchaczy zawierający imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL słuchacza. Mając na względzie potrzebę stworzenia możliwości zaliczenia dotychczas potwierdzonych efektów kształcenia przy podejmowaniu dalszej nauki na kwalifikacyjnym kursie zawodowym wprowadzono regulację ( 7 rozporządzenia), w myśl której osoba rozpoczynająca kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym - na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy - zwalniana jest z zajęć dotyczących odpowiednio treści kształcenia lub efektów kształcenia zrealizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia. Dokumentami uprawniającymi do zwolnienia z zajęć są: 1) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe lub inny równorzędny, 2) świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, dyplom uzyskania tytułu mistrza lub inny równorzędny, 3) świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski, 4) świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, 5) świadectwo ukończenia liceum profilowanego, 6) świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, 7) zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Zwolnienie z ww. zajęć jest możliwe, o ile nie sprzeciwia się temu sposób organizacji kształcenia na danym kwalifikacyjnym kursie zawodowym. Należy bowiem zauważyć, że podstawa programowa kształcenia w zawodach nakłada na podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy obowiązek uwzględnienia w programie nauczania danej 5

kwalifikacji efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów, w tym kompetencji personalnych i społecznych, efektów kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz efektów kształcenia właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, której kurs dotyczy. Układ treści nauczania, jak również rodzaje i rozkład poszczególnych zajęć edukacyjnych, mogą być natomiast zróżnicowane w zależności od realizowanego na danym kursie programu nauczania. Drugą formą pozaszkolną umożliwiającą uzyskiwanie wiedzy i umiejętności zawodowych jest kurs umiejętności zawodowych ( 10-11 rozporządzenia), prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie: 1) jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji, albo 2) efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, albo 3) efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów. Minimalna liczba godzin kształcenia na kursie umiejętności zawodowych jest zróżnicowana w zależności od zakresu prowadzonego kształcenia: w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w ww. pkt 1 - liczba godzin kształcenia jest równa ilorazowi liczby godzin przewidzianych dla danej kwalifikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodach i liczby części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach tej kwalifikacji; w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w ww. pkt 2 - liczbę godzin kształcenia określa podstawa programowa kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji; w przypadku kształcenia w zakresie, o którym mowa w ww. pkt 3 - liczba godzin kształcenia wynosi 30. Kurs umiejętności zawodowych kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności zawodowych, którego wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. w 8 rozporządzenia zawarto regulację przewidującą, iż osoba, która ukończyła kurs umiejętności zawodowych i podejmuje kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym, jest zwalniana z zajęć prowadzonych w ramach kursu umiejętności zawodowych, na swój wniosek, na podstawie przedłożonego zaświadczenia o ukończeniu tego kursu. Takie 6

rozstrzygnięcie umożliwia stopniowe osiąganie efektów kształcenia realizowanych na kwalifikacyjnym kursie zawodowym poprzez uczenie się na krótszych kursach umiejętności zawodowych, przy czym gwarantuje się możliwości zaliczenia efektów tego kształcenia przy podejmowaniu dalszej nauki na kwalifikacyjnym kursie zawodowym. Jest to rozwiązanie wychodzące naprzeciw potrzebom osób dorosłych, podejmujących dalsze kształcenie lub doskonalenie zawodowe w trakcie pracy zawodowej. Jednym z kluczowych czynników warunkujących wzrost gospodarczy oraz rozwój społeczny jest szeroko rozumiana edukacja osób dorosłych, obejmująca nie tylko doskonalenie lub zdobywanie nowych kwalifikacji zawodowych, ale także uzupełnienie wykształcenia nabytego w szkołach i rozwój zainteresowań. Wobec dynamicznych zmian technologicznych i strukturalnych w gospodarce, a także nasilenia powiązań globalnych, możliwość utrzymania się na rynku pracy oraz osiągnięcia satysfakcjonującego zatrudnienia i zarobków warunkuje posiadanie szeregu kompetencji ogólnych - kluczowych z punktu widzenia kierowania własnym losem zawodowym, w tym m.in.: coraz bardziej zaawansowane umiejętności informatyczne i komunikacyjne, posługiwanie się językiem obcym, umiejętność uczenia się oraz pracy w zespole. Zgodnie z ideą Iife/ong learning wykształcenie i wiedza zdobyte w szkole muszą być stale aktualizowane, uzupełniane i poszerzane w trakcie pracy zawodowej. Odpowiednio do powyższego, w katalogu pozaszkolnych form kształcenia przewidziano kurs kompetencji ogólnych ( 12-13 rozporządzenia), prowadzony według programu nauczania uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego. Minimalny wymiar kształcenia na kursie kompetencji ogólnych wynosi 30 godzin. Kurs ten kończy się zaliczeniem w formie określonej przez podmiot prowadzący kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu kompetencji ogólnych, którego wzór określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników ( 14-17 rozporządzenia) jest organizowany dla młodocianych pracowników na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, albo szkołę (w przypadku, gdy szkoła nie ma możliwości zrealizowania kształcenia zawodowego teoretycznego). W szczególnie uzasadnionych przypadkach turnusy mogą być organizowane dla młodocianych pracowników dokształcających się teoretycznie w zakresie różnych zawodów. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników realizuje zajęcia w wymiarze odpowiednim do zakresu dokształcania teoretycznego, na które został skierowany młodociany pracownik. Liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników organizowanym przez 7

publiczny ośrodek, wynosi co najmniej 20. Za zgodą organu prowadzącego ośrodek liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie może być mniejsza niż 20. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności w przypadkach losowych (np. w razie braku możliwości uczestniczenia w kształceniu prowadzonym w miejscowości odległej od miejsca zamieszkania młodocianego pracownika), dyrektor ośrodka może zorganizować dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników prowadząc w ramach turnusu konsultacje indywidualne. Liczba godzin konsultacji indywidualnych wynosi co najmniej 20% liczby godzin przewidzianej na kształcenie zawodowe teoretyczne, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty. Młodociany pracownik, który ukończył turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, którego wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia. Kwalifikacyjne kursy zawodowe, kursy umiejętności zawodowych, kursy kompetencji ogólnych oraz turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników są prowadzone w oparciu o program nauczania uwzględniający odpowiednio podstawę programową kształcenia ogólnego lub podstawę programową kształcenia w zawodach. Mając na względzie potrzebę podjęcia działań na rzecz podniesienia niskiej aktywności dorosłych Polaków w edukacji ustawicznej, dopuszczono także możliwość prowadzenia przez placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania doskonalenia zawodowego kursów umożliwiających uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych, których program nauczania nie odnosi się do podstawy programowej kształcenia ogólnego lub podstawy programowej kształcenia w zawodach ( 3 pkt 5 i 18 rozporządzenia). Umożliwi to zwiększenie oferty, kształcenia ustawicznego dla osób dorosłych i przyczyni się do zwiększenia ich szans na rynku pracy, mimo iż ukończenie kształcenia w takiej formie nie uprawnia do potwierdzania kwalifikacji w systemie egzaminów zewnętrznych przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Osoba, która ukończyła taki kurs, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu, którego wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. Podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych obowiązane są zapewnić ( 19 rozporządzenia): odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt pomoce dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizację kształcenia; bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki; 8

warunki organizacyjne techniczne umożliwiające udział w kształceniu osobom niepełnosprawnym; nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia. W przepisie tym określono także wymagania odnośnie kwalifikacji kadry dydaktycznej, różnicując je odpowiednio do specyfiki prowadzonego kształcenia. Osoby prowadzące zajęcia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, kursach umiejętności zawodowych, kursach kompetencji ogólnych oraz na turnusach dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników powinny posiadać kwalifikacje określone odpowiednio w przepisach wydanych na podstawie art. 9 usl. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z póżn. zm.) lub na podstawie art. 70 usl. 4 ustawy o systemie oświaty. Zapewnienie kadry dydaktycznej posiadającej analogiczne kwalifikacje, jak nauczyciele uczący w szkołach ponadgimnazjalnych, stanowi bowiem wymóg konieczny dia zagwarantowania odpowiedniej jakości kształcenia ustawicznego prowadzonego w formach kursowych opartych na podstawie programowej kształcenia w zawodach lub podstawie programowej kształcenia ogólnego. Natomiast placówka lub ośrodek prowadzące kursy, o których mowa w 3 pkt 5 rozporządzenia, obowiązane są zapewnić kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje zawodowe odpowiednie do rodzaju prowadzonego kształcenia. Realizując wytyczną dotyczącą zapewnienia dostępności do form kształcenia ustawicznego umożliwiających przekwalifikowanie lub uzyskanie nowych kwalifikacji z uwzględnieniem faktu, iż oferta tego kształcenia kierowana jest także do osób pracujących zawodowo, wprowadzono w szczególności regulacje doprecyzowujące organizację kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych prowadzonego jako stacjonarne lub zaoczne. Zastrzeżono, że zajęcia praktyczne i laboratoryjne, a także turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników (a zatem osób, które podlegają obowiązkowi nauki) mogą być prowadzone wyłącznie jako stacjonarne, a ponadto - nie ma do nich zastosowania regulacja umożliwiająca wykorzystywanie metod i technik kształcenia na odległość zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 64 ust, 5 ustawy o systemie oświaty. Kształcenie prowadzone w formie stacjonarnej powinno odbywać się co najmniej przez trzy dni w tygodniu, a w formie zaocznej - co najmniej raz na dwa tygodnie przez dwa dni ( 20 rozporządzenia). w 21 i 22 rozporządzenia określono zasady prowadzenia dokumentacji, którą podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych są obowiązane prowadzić dla każdej formy prowadzonego kształcenia. Dokumentacja obejmuje: program nauczania, dziennik zajęć, protokół z przeprowadzonego zaliczenia, ewidencję wydanych zaświadczeń. 9

W projekcie rozporządzenia enumeratywnie wskazano informacje i dane zamieszczane w ww. dokumentach, z uwzględnieniem potrzeb i zasad ochrony danych osobowych. W programie nauczania należy w szczególności zawrzeć wymagania wstępne dla uczestników (w przypadku kwalifikacyjnych kursów zawodowych i kursów umiejętności zawodowych uwzględniające szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie określone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego), a także cele kształcenia i sposoby ich osiągania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczących się. Warunki, organizację i tryb prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych oraz rodzaje tych form w dotychczasowym stanie prawnym określa rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216). W tym obszarze wprowadzane regulacje wprowadzają fundamentalne zmiany. Po pierwsze - zdefiniowano nowe rodzaje form pozaszkolnych, w ramach których będzie realizowane kształcenie oparte odpowiednio na nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego lub nowej podstawie programowej kształcenia w zawodach. Równocześnie, w przepisie przejściowym ( 35 rozporządzenia) wskazano, że podmioty prowadzące w dniu wejścia w życie rozporządzenia kształcenie w formach pozaszkolnych określonych w przepisach ww. rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. mogą kontynuować prowadzenie tego kształcenia na dotychczasowych zasadach nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2012 r. Po drugie - w celu uporządkowania systemu kształcenia ustawicznego jednoznacznie wskazano podmioty uprawnione do organizowania i prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, innych niż kwalifikacyjny kurs zawodowy - katalog podmiotów uprawnionych do prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych określa bowiem art. 68a ust, 2 ustawy o systemie oświaty. Kursy umiejętności zawodowych, kursy kompetencji ogólnych oraz inne kursy umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych mogą być prowadzone przez placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, o których mowa wart. 2 pkt 3a ustawy o systemie oświaty. Prowadzenie turnusów dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników należy zaś do wyłącznej kompetencji ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego. 10

Jak wynika z powyższego, w katalogu podmiotów prowadzących kursy umiejętności zawodowych, kursy kompetencji ogólnych i inne kursy, wskazane w 3 pkt 5 rozporządzenia, a także turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników nie uwzględniono osób prawnych i fizycznych prowadzących działalność oświatową, o której mowa wart. 83a ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Z mocy art. 68a ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność oświatową, o której mowa wart. 83a ust. 2 ustawy o systemie oświaty, uprawnione są natomiast do prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem przejściowym ( 35 rozporządzenia), osoby prawne lub fizyczne prowadzące w dniu wejścia w życie rozporządzenia kształcenie w formach pozaszkolnych określonych w dotychczasowych przepisach mogą kontynuować prowadzenie tego kształcenia na dotychczasowych zasadach nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2012 r. W obecnym stanie prawnym rodzaje i zadania publicznych placówek kształcenia ustawicznego, placówek kształcenia praktycznego oraz ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie publicznych placówek kształcenia ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego oraz publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego (Dz. U. Nr 99, poz. 828). Wprowadzane requlacje zachowują zarówno rodzaje dotychczas funkcjonujących placówek, jak i ich zadania. Dla uporządkowania tego obszaru systemu oświaty jednoznacznie wskazano obligatoryjne oraz fakultatywne zadania placówek i ośrodków. Tak jak dotychczas publicznymi placówkami kształcenia ustawicznego są centra kształcenia ustawicznego, a publicznymi placówkami kształcenia praktycznego są centra kształcenia praktycznego. Centrum kształcenia ustawicznego może prowadzić kształcenie ustawiczne we wszystkich wskazanych w rozporządzeniu formach pozaszkolnych, z wyjątkiem turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także w szkołach dla dorosłych, jeżeli takie szkoły wchodzą w skład centrum (szczegółową organizację, sposób i warunki prowadzenia kształcenia w szkołach dla dorosłych wchodzących w skład centrum kształcenia ustawicznego określają przepisy dotyczące szkół publicznych). Ponadto może realizować zadania z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikające z programu nauczania dla danego zawodu. W realizacji swoich zadań może współpracować z innymi podmiotami prowadzącymi kształcenie ustawiczne w kraju i za granicą ( 23-25 rozporządzenia). 11

Obligatoryjnym zadaniem centrum kształcenia praktycznego jest realizowanie zadań z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikających z programu nauczania dla danego zawodu, które polegają na prowadzeniu: 1) zajęć praktycznych dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, w zakresie całego lub części programu nauczania dla danego zawodu; 2) zajęć uzupełniających dla młodocianych pracowników, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy. Fakultatywnie, centrum kształcenia praktycznego może prowadzić kształcenie ustawiczne we wszystkich wskazanych w rozporządzeniu formach pozaszkolnych, z wyjątkiem turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także może współpracować z placówkami doskonalenia nauczycieli w zakresie doskonalenia umiejętności zawodowych nauczycieli kształcenia zawodowego ( 26 28 rozporządzenia). Publiczne ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego ( 29 30 rozporządzenia) realizują turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także mogą prowadzić kształcenie ustawiczne w pozostałych formach pozaszkolnych oraz organizować dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników zatrudnionych u pracodawców w celu nauki zawodu i uczęszczających do zasadniczych szkół zawodowych. Wskazanie obligatoryjnych i fakultatywnych zadań placówek i ośrodków przyczyni się do konsolidowania zasobów kadrowych i dydaktycznych w celu podniesienia efektywności realizowanego kształcenia. W tym samym celu zachowano także dotychczasowe regulacje dotyczące koordynacji dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, w myśl których organy prowadzące ośrodki mogą, w drodze porozumienia, wyznaczyć jeden z ośrodków do koordynowania dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników na terenie danego województwa lub województw, po zasięgnięciu opinii organu lub organów sprawujących nadzór pedagogiczny nad tymi ośrodkami. Porozumienie powinno określić w szczególności zadania ośrodka w zakresie koordynacji dokształcania teoretycznego młococlanych pracowników oraz warunki finansowania zadań ośrodka w tym zakresie. Ośrodek koordynujący dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników obowiązany jest w szczególności gromadzić, analizować i upowszechniać informacje o zakresie i potrzebach dokształcania teoretycznego młodocianych, prowadzonego przez ośrodki działające na terenie danego województwa lub WOjewództw. 12

Publiczne placówki i ośrodki są obowiązane współpracować z pracodawcami (w zakresie organizacji i prowadzenia kształcenia praktycznego, przygotowania oferty kształcenia w formach pozaszkolnych zgodnej z oczekiwaniami pracodawców, kształcenia ustawicznego pracowników), urzędami pracy (w zakresie szkolenia osób zarejestrowanych w tych urzędach) oraz z innymi podmiotami prowadzącymi kształcenie ustawiczne w zakresie zadań statutowych ( 31 rozporządzenia). Publiczne placówki i ośrodki są obowiązane sporządzać na każdy rok szkolny plan kształcenia, który uwzględnia się w arkuszu organizacji, zawierający w szczególności wykaz pozaszkolnych form kształcenia, czas trwania kształcenia i wymiar godzin kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych, a także planowaną liczbę słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub uczestników kształcenia w innych formach pozaszkolnych. Publiczne ośrodki sporządzają także plan dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników na dany rok szkolny, który uwzględnia się warkuszu organizacji. Plan ten powinien zawierać: liczbę młodocianych pracowników objętych dokształcaniem teoretycznym oraz zakres i formę tego dokształcania, a także wykaz zawodów, w których ma być prowadzone dokształcanie teoretyczne oraz nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu w centrach kształcenia ustawicznego i centrach kształcenia praktycznego określają przepisy wydane na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy ( 33 rozporządzenia). W 34 rozporządzenia uregulowano zasady pobierania opłat za kształcenie prowadzone w formach pozaszkolnych, z wyjątkiem kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz turnusów dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. W nowym systemie kształcenia zawodowego kwalifikacyjne kursy zawodowe zastąpiły dotychczasowe szkoły prowadzące kształcenie zawodowe dla dorosłych, zaś turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników dotyczą osób podlegających obowiązkowi nauki. Wyłączenie możliwości pobierania opłat za kształcenie w tych formach pozaszkolnych respektuje zatem konstytucyjną zasadę bezpłatności nauki w szkołach publicznych. Wysokość opłat ustala dyrektor publicznej placówki lub ośrodka w porozumieniu z organem prowadzącym. Opłaty nie mogą przekraczać ponoszonych kosztów kształcenia i są wnoszone za cały okres kształcenia, w terminie do dnia rozpoczęcia kształcenia. Dyrektor publicznej placówki lub ośrodka może w uzasadnionych przypadkach przedłużyć termin wniesienia opłaty lub wyrazić zgodę na wniesienie opiaty w ratach. Dyrektor publicznej 13