Zwalczanie i zapobieganie kile kapusty Autor: Tomasz Kodłubański Data: 4 lipca 2017 Kiła kapusty to pogłębiający się problem na plantacjach roślin kapustnych. Choroba ta występuje we wszystkich rejonach uprawy tego typu roślin. Największa szkodliwość odnotowywana jest na glebach kwaśnych i wilgotnych oraz na glebach piaszczystych, bielicowych, a także torfowych. Nadal jest to najgroźniejsza i trudna do opanowania, ale i zwalczenia choroba wszystkich roślin krzyżowych. Jak więc wygląda zapobieganie kile kapusty? Kiła kapusty jest typową chorobą płodozmianową, występuje powszechnie tam, gdzie uprawiane są warzywa kapustne. Powszechność choroby wiąże się z występowaniem na licznych gatunkach chwastów oraz tworzeniem się zarodników przetrwalnikowych, które pozostają w glebie i aż do 8 lat zachowują zdolność do kiełkowania opisuje sposób rozwoju choroby Ewa Szewczyk, główny specjalista ds. ogrodnictwa Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. Najbardziej wrażliwa na kiłę jest kapusta głowiasta oraz pekińska, ale też kalafior i brokuły. Bezpośrednią przyczyną pojawiania się szarej pleśni jest obecność w podłożu albo nasionach grzyba 1/7
Botrytis cinerea. Patogen jest bardzo wytrzymały i bez problemu zimuje w ziemi, nie zabija go niska temperatura. W formie skrelocjów (przetrwalników) może przechowywać się na resztkach pozostałych po zbiorach. Często przyczyną pojawienia się szarej pleśni na całej plantacji jest kilka zakażonych nasion dodaje Szewczyk. Kiła atakuje rośliny słabe rosnące na słabej glebie Choroba rozprzestrzenia się bardzo szybko, ale zakażona gleba nie zawsze oznacza rozwój grzyba. Najczęściej atakuje on rośliny stare, osłabione przez inne choroby, uszkodzone mechanicznie lub zniszczone przez owady. Zarodniki szarej pleśni pojawiają się tylko w gęstej grzybni, która pojawia się wyłącznie w czasie trwania gorszych warunkach atmosferycznych, a więc w chłodne i deszczowe dni. Właśnie wtedy szczególnie ważne jest zapobieganie kile kapusty. Kiła atakuje słabe rośliny Sprawca kiły kapusty jest organizmem grzybopodobnym Plasmodiophora brassicae. Jego formą przetrwalnikową są zarodniki przetrwalnikowe, które łatwo się rozprzestrzeniają w wilgotnej glebie. Infekcja korzeni odbywa się przez włośniki lub rany. Na mojej plantacji zaobserwowałem, że zaatakowane komórki reagują na kontakt z patogenem nadmiernym wzrostem, co przyczyniało się do powstawania narośli na korzeniach zauważa Stanisław Malecki z woj. Lubelskiego. Na korzeniach mogłem zaobserwować pojedyncze lub liczne narośla, o różnym zabarwieniu i wielkości w zależności od stadium rozwojowego patogenu. Ponadto system korzeniowy takiej rośliny jest zredukowany, całkowicie pozbawiony korzeni bocznych i włośnikowych. Z czasem tkanka naroślowa staje się krucha i ulega rozpadowi, 2/7
uwalniając zarodniki przetrwalnikowe patogenu. Objawy dostrzegałem również na nadziemnych częściach roślin m.in. liście miały jasnozielone zabarwienie, czasami nawet żółte. Widoczne to było zwłaszcza w upalne dni, kiedy rośliny właściwie zamierały nie mówiąc już o dobrze wykształconych główkach. Najczęstszym źródłem infekcji jest zakażona gleba na rozsadniku lub substrat torfowy używany do produkcji rozsady. Zapobieganie kile kapusty: zwalczanie przyczyn nie skutków Po pojawieniu się szarej pleśni nie można uprawiać podatnych na nią roślin przez czas około 3 lat. Należy bardzo dokładnie usuwać resztki pożniwne, których nie można przeznaczyć na kompost mówi Tomasz Darmach z powiatu łęczyckiego w woj. łódzkim. Ja je palę, co jest najlepszym sposobem na usunięcie grzyba, ponieważ ginie on w bardzo wysokiej temperaturze. Przy ryzyku wystąpienia choroby, natychmiast usuwam uszkodzone mechanicznie resztki i zabezpieczam uprawę przed działaniem insektów (zwłaszcza tych, które żerują na owocach i liściach). Regularne odchwaszczanie i przerzedzanie roślin jest najlepszym sposobem na powstrzymanie rozprzestrzeniania się zarodników, a dzięki temu na zapobieganie kile kapusty. Rozprzestrzenianie się Plasmodiophora brassicae zależy od wielu czynników. Jednym z najważniejszych jest wzrastająca uprawa w monokulturze bez wymaganego płodozmianu, co doprowadza do wzrostu potencjału rozwojowego patogenu. Kolejnym jest znaczna żywotność sprawcy, który pozostaje aktywny nawet do 8 lat. Zaobserwowałem, że zarodniki przemieszczają się na znaczne głębokości podłoża zauważa Jan Banasiak uprawiający kapustę głowiastą w woj. śląskim. Nasileniu choroby sprzyjają przede wszystkim temperatura gleby, jej zakwaszenie, a także wilgotność. Optymalna temperatura, w której zarodniki mogą kiełkować, to 22-25oC. Poniżej 15oC zarodniki nie kiełkują lub infekcja korzeni zachodzi bardzo powoli. Zapobieganie kile kapusty to u mnie utrzymywanie optymalnej kwasowości podłoża ph, by powstrzymać inwazję zarodników to 5,3-5,7. 3/7
Kiła kapusty nie atakuje roślin rosnących na glebie o właściwej strukturze i uregulowanych stosunkach wodnych. Mądry plantator przed szkodą Jedną z głównych sposobów na zapobieganie kile kapusty jest odpowiednie zmianowanie. Robię 4-5-letnią przerwę w uprawie roślin kapustnych na tym samym polu twierdzi Marek Łuczak z woj. wielkopolskiego W zmianowaniu trzeba uwzględniać gatunki, które nie są żywicielami patogenów kiły, jak np. zboża, buraki, facelia i wszystkie rośliny motylkowe, oraz doprowadzać do odpowiedniego ph gleby w zakresie 6,5-7,2 w tym celu stosuje się odpowiednie wapnowanie. Stosuję także preparaty, które poprawią kondycję roślin oraz spowodują poprawę odporności. Są to preparaty zawierające aktywny jon fosforynowy. Taki środek stosuję przed wysadzeniem rozsady i w trakcie wegetacji roślin. Oprysk wykonuję w dawce 2-3 l/ha w 500 l wody. Problemem dla plantatorów jest fakt, że dzisiaj w Polsce nie ma żadnych zarejestrowanych fungicydów do zabezpieczania roślin, a także zwalczania po porażeniu roślin. Po zbiorach trzeba dokładnie przeorywać resztki pożniwne, niszczyć samosiewy oraz chwasty będące roślinami żywicielskimi. Szczególnie w przypadku upraw w tunelach foliowych zalecane jest chemiczne odkażanie podłoża. Na zadbanej glebie rosną zdrowe rośliny Kiła kapusty atakuje również rośliny na skutek niewłaściwej struktury gleby i nieuregulowanych stosunków wodnych. 4/7
Odpowiednio przygotowana gleba często decyduje o dobrej kondycji roślin Staram się dbać o glebę na swojej plantacji mówi Piotr Świerkowski z woj mazowieckiego Kluczowe znaczenie ma zapobieganie zaskorupianiu się, zbrylaniu i zalewaniu wodą gleby. Stosuję w celu poprawy właściwości gleby nawóz organiczno-mineralny zawierający kwasy humusowe, potas i żelazo, który znacznie poprawia żyzność gleby. Widać wyraźnie, że nawóz stymuluje wzrost korzeni oraz całego systemu korzeniowego poprzez zwiększenie pobierania składników pokarmowych. Stosuję go przed siewem lub sadzeniem rozsady w formie oprysku doglebowego w dawce 3 kg/ha w 300-500 l wody. Po oprysku nawóz trzeba wymieszać z glebą. Można również zastosować nawożenie dolistne 1-3 opryski w okresie intensywnego wzrostu roślin w dawce 150-250 g/ha w 500 l wody. Kluczowe znaczenie ma zapobieganie zaskorupianiu się, zbrylaniu i zalewaniu wodą gleby Piotr Świerkowski Jak poprawiać żyzność gleby? Innym kluczowym czynnikiem sprawiającym, że kiła kapusty szybko się rozwija jest pogorszenie i dalsza degradacja żyzności gleby, które może wynikać z nadmiernego zakwaszenia. Na pewno istnieje potrzeba ich wapnowania w sposób racjonalny, z wykorzystaniem odpowiedniej jakości wapna. Również nawożenie powinno opierać się na rzeczywistych potrzebach roślin. Niedobory składników pokarmowych powinny być uzupełniane, ale zbyt wysokie dawki nawozów nie są wskazane. Dlatego powinny być ustalane w oparciu o glebowe wskaźniki zasobności gleby lub testy roślinne. Żyzności gleby sprzyja uprawa poplonów, wsiewek wzbogacających glebę w materię organiczną i azot radzi Ewa Szewczyk. 5/7
Kapusta najlepiej rośnie na stanowiskach nasłonecznionych, żyznych i o dobrej strukturze Główne kierunki poprawnego gospodarowania to również przeciwdziałanie erozji gleby, utrzymywanie poziomów substancji organicznej gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków, gospodarowanie ścierniskiem czy wpływ na odpowiednią strukturę gleby. Z doświadczenia wiem, że kapusta najlepiej udaje się na stanowiskach nasłonecznionych, żyznych i o dobrej strukturze mówi Zbigniew Szewczyk z woj. Kujawsko-Pomorskiego W moim gospodarstwie kapusta rośnie na glebach piaszczysto-gliniastych przy odczynie ph gleby zawierającym się w przedziale 6,5 7,2. 6/7
Oczywiście na warunki pogodowe panujące podczas całego okresu wzrostu roślin nie mamy wpływu, ale na to czy kiła mnie zaatakuje roślin i zbierzemy z pola kapustę dobrej jakości, a następnie jak ona przetrzyma okres przechowywania wpływa należyte zapobieganie kile kapusty, które zależy głównie od naszej dbałości o stan gleby i kondycję roślin. 7/7 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)