KATEDRA EKSPLOATACJI ZŁÓŻ

Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: GEODEZJA. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2017/2018 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma studiów: studia stacjonarne 2. Kod przedmiotu: SI-GG/19 6. Kierunek studiów: GÓRNICTWO I GEOLOGIA (RG) 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: GEODEZJA GÓRNICZA 9. Semestr: IV, V, VI 10. Jednostka prowadząca przedmiot: KATEDRA EKSPLOATACJI ZŁÓŻ 11. Prowadzący przedmiot: dr inż. Maciej Pomykoł 12. Przynależność do grupy przedmiotów: przedmioty specjalnościowe 1. Status przedmiotu: obowiązkowy 14. Język prowadzenia zajęć: polski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: Podstawowymi przedmiotami wprowadzającymi są: Matematyka, Fizyka, Geometria i grafika inżynierska. Student powinien mieć podstawowa wiedzę z zakresu algebry liniowej i geometrii analitycznej oraz rysunku technicznego. 16. Cel przedmiotu: Celem kształcenia jest nabycie umiejętności i kompetencji w zakresie: technik pomiarowych w geodezji oraz opracowywania ich wyników, wykonywania obliczeń geodezyjnych, oceny dokładności pomiarów geodezyjnych, podziałów i rozgraniczeń nieruchomości oraz sporządzania map i dokumentów dla celów prawnych. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia 1 Ma podstawową wiedzę pozwalającą na stosowanie komputerowego wspomagania w rozwiązywaniu zadań inżynierskich. Student potrafi posługiwać się właściwie dobranymi do rozwiązywanego zadania inżynierskiego programami komputerowymi, zna i potrafi oszacować wpływ czynników zewnętrznych na dokładność pomiarów. 2 Ma podstawową wiedzę w zakresie teorii błędów pomiarów, umiejętność wyrównywania obserwacji geodezyjnych, oceny dokładności pomiarów w stopniu umożliwiającym ich stosowanie w różnych działach geodezji i kartografii. Ma umiejętność wykorzystania zasad rachunku wyrównawczego do oceny dokładności wykonywanych pomiarów. Posiada wiedzę i kompetencje w zakresie geodezji powierzchniowej. Wykonywania pomiarów podstawowych i szczegółowych na terenach zróżnicowanych pod względem zagospodarowania i użytkowania w tym w zakresie zakładania i pomiarów osnów geodezyjnych oraz pomiarów rozgraniczania i podziałów nieruchomości a także wznowienia znaków granicznych. 4 Posiada podstawową wiedzę w zakresie pozyskiwania danych znajdujących się w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej. Potrafi przygotować i opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania inżynierskiego oraz przygotować omówienie wyników realizacji tego zadania. Ma umiejętność wykorzystywania danych znajdujących się w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej. Zna funkcjonowanie systemów, w których prowadzony jest Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny (PZGiK) oraz możliwości wykorzystania Metoda sprawdzenia efektu kształcenia Samodzielne wykonani. Samodzielne wykonanie Forma prowadzenia zajęć Odniesienie do efektów dla kierunku studiów K_W09+ K_U07+ K_W17++ K_U20++ K_W18+++ K_W19+++ K_U0+ K_U09++ K_U19++ K_U2++ 1 należy wskazać ok. 5 8 efektów kształcenia

Strona 2 z 5 danych w nim gromadzonych. 5 Posiada podstawową wiedzę wykonywania pomiarów inżynierskich oraz podstawowych prac geodezyjnych niezbędnych dla planowania i realizacji inwestycji. Potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski. Potrafi ocenić i dobrać odpowiednie metody pomiarowe dla realizacji zadania. Umie posługiwać się nowoczesnymi urządzeniami elektronicznymi pomiarowymi w geodezji. 6 Student posiada umiejętności sporządzania dokumentacji geodezyjnej w tym dokumentacji do celów prawnych. Posiada umiejętność skompletowania operatu technicznego. 18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) Samodzielne wykonanie. K_W20+++ K_U08++ K_U18++ K_U++ K_U4++ Semestr Ćwiczenia Projekt Seminarium IV 0 0 V 0 15 15 VI 15 15 19. Treści kształcenia: (oddzielnie dla każdej z form zajęć dydaktycznych W./Ćw./L./P./Sem.) Semestr IV 1. Rys historyczny rozwoju geodezji. Cel i zadania geodezji. Podział i definicje podstawowe. 2. Miary kątów, długości, powierzchni i objętości. Definicja skali mapy. Podstawowe przykłady obliczeniowe. Reguła Bradisa-Kryłowa.. Tyczenie punktów pośrednich, metodą bezpośrednią i pośrednią. Tyczenie kątów prostych przy zastosowaniu różnych metod. Bezpośrednie pomiary długości odcinka przymiarami wstęgowymi z obliczeniem poprawek. 4. Budowa teodolitu i warunki osiowe w teodolicie. Sprawdzenie warunków osiowych w teodolicie i ich rektyfikacja. Centrowanie teodolitu za pomocą pionu mechanicznego i optycznego. Poziomowanie libella pudełkowa i rurkowa. 5. Systemy odczytowe teodolitu - jedno i dwumiejscowe. Metody pomiaru kątów poziomych: metoda pojedynczego pomiaru, repetycyjna i kierunkowa. 6. Optyczny i elektroniczny pomiar odległości. Pośredni pomiar długości odcinka przy wykorzystaniu konstrukcji geometrycznych. 7. Powierzchnie odniesienia. Rodzaje odwzorowań i ich zniekształcenia. 8. Geodezyjny układ odniesienia. Biegunowy układ współrzędnych. Układy współrzędnych prostokątnych płaskich. 9. Definicja i obliczanie azymutu ze współrzędnych. Obliczanie azymutów w ciągu poligonowym. Rachunek współrzędnych na płaszczyźnie. 10. Obliczanie ciągów poziomych wiszących. Przybliżone wyrównanie ciągów dwustronnie nawiązanych oraz zamkniętych. 11. Komputerowe wspomaganie obliczeń geodezyjnych. Oprogramowanie C-Geo, WinKalk: podstawowe obliczenia geodezyjne. 12. Wyznaczanie pola powierzchni na podstawie miar terenowych i graficznych. Obliczanie pól powierzchni różnymi metodami (analityczna, graficzna, mechaniczna). 1. Budowa węgielnicy. Zasady generalizacji szczegółów. Metoda ortogonalna i biegunowa zdjęcia szczegółów sytuacyjnych. Szkic polowy: zasady sporządzania, zawartość, znaki umowne. 14. Budowa niwelatora i warunki osiowe. Podział niwelatorów w oparciu o różne kryteria. Sprawdzenie niwelatora i jego rektyfikacja. Niwelacja geometryczna (wprzód i ze środka): sprzęt, metodyka pomiaru i obliczenia. 1. Miary kątów i ich przeliczanie. Podstawowe zadania ze skali map. 2. Tyczenie punktów pośrednich i kątów prostych metodą bezpośrednią i pośrednią.. Centrowanie i poziomowanie teodolitu. 4. Pomiar odległości metodą bezpośrednią przy użyciu przymiarów wstęgowych. Obliczenie poprawek. 5. Pomiar odległości przyrządami optycznymi i elektrooptycznymi. 6. Pomiar i obliczenie kątów poziomych metodą pojedynczego pomiaru. Rozrzucenie odchyłek. 7. Pomiar i obliczenie kątów poziomych metodą repetycyjną. Wyrównanie wartości. 8. Rozwiązywanie podstawowych zadań geodezyjnych w układzie współrzędnych prostokątnych. 9. Pomiar i obliczenie pól powierzchni różnymi metodami, porównanie uzyskanych wyników. 10. Założenie, pomiar i obliczenie ciągu poligonowego wiszącego. 11. Obliczenie i przybliżone wyrównanie ciągu dwustronnie nawiązanego. 12. Obliczenie i przybliżone wyrównanie ciągu zamkniętego. 1. Podstawowe obliczenia geodezyjne przy użyciu oprogramowania C-Geo, WinKalk. 14. Pomiar i obliczenie współrzędnych szczegółów sytuacyjnych metodą ortogonalną. Sporządzanie szkicu polowego.

Strona z 5 15. Pomiar i obliczenie współrzędnych szczegółów sytuacyjnych metodą biegunową. Sporządzanie szkicu. 16. Ciąg niwelacji geometrycznej: pomiar i obliczenie wysokości punktów. Semestr V 1. Pomiary wysokościowe i powierzchnie odniesienia wysokościowego. Wpływ refrakcji i krzywizny Ziemi na pomiar długości oraz różnicy wysokości: obliczenia, sposoby wyznaczenia współczynnika refrakcji. 2. Klasyfikacja osnów wysokościowych. Osnowa dwufunkcyjna. Wysokościowa osnowa pomiarowa: projektowanie, stabilizacja, zakładanie, pomiar i obliczenia. Wyrównanie osnowy wysokościowej. Opisy topograficzne punktów osnowy wysokościowej.. Zasady pomiaru rzeźby terenu (punkty charakterystyczne). Pomiar rzeźby terenu różnymi metodami (niwelacja punktów rozproszonych, niwelacja siatkowa) wraz z opracowaniem wyników. Szkic z pomiarów rzeźby terenu. 4. Profil podłużny terenu i przekroje poprzeczne: zasady sporządzania, prace terenowe, prace kameralne. Szkic polowy, graficzne opracowanie wyników pomiarów. 5. Kąt pionowy i zenitalny. Pomiar kątów pionowych. Niwelacja trygonometryczna. Błąd indeksu: wykrywanie i rektyfikacja. Pomiar wysokości punktu dostępnego i niedostępnego. 6. Ciąg trygonometryczny: metodyka pomiaru, wagi, obliczenia wysokości punktów. Pomiar tachimetryczny: metodyka, zasady wykonywania, opracowywanie wyników i szkic polowy. 7. Graficzne opracowanie wyników pomiarów wysokościowych na mapach. Charakterystyka metod interpolacji warstwic ze szczególnym uwzględnieniem metod komputerowych. 8. Wcięcia (kątowe, liniowe): podział, metodyka pomiaru i obliczenia. Stanowiska swobodne: zakładanie i obliczanie współrzędnych. 9. Podstawowe obliczenia współrzędnych punktów znajdujących się: na prostej, na domiarach prostokątnych, w miejscach przecięcia boków, z pomiarów biegunowych, z wcięć różnego rodzaju. 10. Podział krajowych osnów poziomych (podstawowa fundamentalna i bazowa, szczegółowa). Szczegółowe osnowy poziome klasyfikacja, konstrukcje geometryczne, zasady pomiaru. Opisy topograficzne punktów osnowy poziomej. 11. Podstawowe zadania PODGiK, pozyskiwanie materiałów z zasobu. Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. 12. Wyrównanie sieci kątowo - liniowych - kryteria doboru metod wyrównania. 1. Przegląd dostępnych programów komputerowych dotyczących zadań wyrównawczych i analiz dokładności. Wstępne rachunki dokładnościowe, elipsa błędu. 1. Sprawdzenie warunków osiowych niwelatora i teodolita oraz ich rektyfikacja. 2. Pomiar rzeźby terenu metodą punktów rozproszonych wraz z opracowaniem wyników pomiarów.. Pomiar rzeźby terenu metodą niwelacji siatkowej wraz z opracowaniem wyników pomiarów. 4. Wyznaczanie wysokości punktów metodami trygonometrycznymi (punkty dostępne i punkty niedostępne). 5. Pomiar i obliczenie współrzędnych punktów przy wykorzystaniu stanowisk swobodnych. Projekt: 1. Opracowanie analityczne i graficzne wyników niwelacji powierzchniowej wykonanej metodą niwelacji punktów rozproszonych i metodą niwelacji siatkowej. Interpolacja warstwic. 2. Opracowanie wyników pomiaru tachimetrycznego, skartowanie fragmentu mapy. Interpolacja warstwic. Obliczanie współrzędnych punktów z wcięć pojedynczych. 4. Opracowanie projektu osnowy szczegółowej poziomej: analiza materiałów źródłowych, wymogi prawne, ustalenie przebiegu ciągów i numeracji punktów, opis techniczny osnowy. 5. Ścisłe wyrównanie osnowy poziomej przy wykorzystaniu programów komputerowych. 6. Wykonanie wstępnych analiz dokładności z wykorzystaniem programów komputerowych. Semestr VI 1. Osnowa podstawowa w Polsce rys historyczny. 2. Triangulacja. Sieć łańcuchów, sieć powierzchniowa. Elementy łańcucha triangulacyjnego (trójkąt, czworobok geodezyjny, układ centralny), baza i rozwinięcia bazowe. Dokładność pomiaru kątów w triangulacji (wzór Fererro).. Podział osnów poziomych i wysokościowych. Definicje, podział na klasy, kryteria dokładnościowe. Sieci: EUREF-POL, POLREF i EUVN oraz stacji referencyjnych (ASG-EUPOS, prwywatne). 4. Osnowa szczegółowa. Projektowanie, zakładanie, stabilizacja i pomiar (GNSS, m. klasyczna). Opracowanie wyników pomiaru. 5. Ścisłe wyrównanie sieci poziomych zasady, estymacja mocna podczas kontroli danych. 6. Pomiary kątowo- liniowe w sieciach osnowy poziomej. Metoda kierunkowa i wypełnienia horyzontu. Ocena dokładności pomiarów kątów i długości w oparciu o wyniki pomiaru. 7. Mimośrodowy pomiar kątów i długości. Obliczenie poprawki mimośrodowej kierunku i długości.

Strona 4 z 5 1. Pomiary kątów poziomych (m. kierunkowa i wypełnienia horyzontu). 2. Ocena dokładności pomiarów kątowych w oparciu o wyniki pomiaru.. Pomiar, obliczenie elementów i poprawki mimośrodu kierunku. 4. Projekt osnowy szczegółowej klasy. Analiza dokumentacji, zaprojektowanie przebiegu ciągów, wykorzystanie punktów istniejących, włączenie punktów niedostępnych, numeracja punktów, projekt techniczny, wstępna analiza dokładności. 20. Egzamin: TAK 21. Literatura podstawowa: 1. Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z geodezji I. Wyd. Geodpis. Kraków, 2004. 2. Jagielski A.: Geodezja I. Wyd. Stabill. Kraków, 2005.. Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z geodezji II. Wyd. Geodpis. Kraków, 2006. 4. Jagielski A.: Geodezja II. Wyd. Stabill. Kraków, 2007. 5. Wiśniewski Z.: Rachunek wyrównawczy w geodezji. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Olsztyn, 2005. 6. Bojar Z. Podziały nieruchomości. Wydawnictwo Gall. Katowice. 7. Lamparski J. Świątek K.: GPS w praktyce geodezyjnej. Wydawnictwo Gall. Katowice, 2007. 8. Beluch J.: Ćwiczenia z geodezji. Wyd. AGH UWN-D. Kraków, 2007. 9. Tatarczyk J.: Wybrane zagadnienia z instrumentoznawstwa geodezyjnego. Wyd. AGH. Kraków, 1994. 10. Ustawa z 17 maja 1989 roku: Prawo geodezyjne i kartograficzne. 11. Ustawa z 5 czerwca 2014 roku: o zmianie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o Postępowaniu egzekucyjnym w administracji. 12. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych. 1. Rozporządzenie Ministra SWiA z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowania i przekazywania wyników tych pomiarów do PZGiK (DZ. U. 26, poz. 1572). 22. Literatura uzupełniająca: 1. Baran L. W.: Teoretyczne podstawy opracowania wyników pomiarów geodezyjnych. Wydawnictwo Naukowe PAN. Warszawa, 1999. 2. Ćwiczenia z geodezji I. Pod redakcją J. Belucha. Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne. Kraków, 2007.. Instrukcje obsługi programów GEONET, C-Geo i WinKalk. 4. Osada E.: Geodezja. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław, 2002. 5. Ząbek J. Geodezja I Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 200. 6. Ewidencja gruntów i budynków. Pod redakcją S. Surowca. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie. Olsztyn 200. 7. Grzechnik B., Marzec Z.: Mapy do celów prawnych. Podział i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości. Agencja geodezyjno prawna Grunt, Warszawa 2001. 8. Lamparski L.: GPS w geodezji. Wydawnictwo Gall. Katowice, 200. 2a. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia semestr IV 1.. 4. Projekt / Suma godzin: 60/114 0 / 57 w tym: zapoznanie się ze wskazaną literaturą (25), przygotowanie się do kartkówek sprawdzających wiedzę (15), przygotowanie się do egzaminu (15), egzamin (2). 0 / 57 w tym: przygotowanie się do laboratoriów (20), dokończenie obliczeń (28), udział w konsultacjach (5), udział w kolokwium (4). 24a. Suma wszystkich godzin: 174 25a. Liczba punktów ECTS: 2 6 26a. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem 27a. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym 6 2 1 punkt ECTS 0 godzin

Strona 5 z 5 2b. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia semestr V 1.. 4. Projekt Suma godzin: 60/ 116 0 / 57 w tym: zapoznanie się ze wskazaną literaturą (25), przygotowanie się do kartkówek sprawdzających wiedzę (15), przygotowanie się do egzaminu (15), egzamin (2). 15 / 0 w tym: przygotowanie się do laboratoriów (10), dokończenie obliczeń (15), udział w konsultacjach (1), udział w kolokwium (4). 15 / 29 w tym: przygotowanie się do projektu (5), dokończenie obliczeń i części graficznych projektu (20), wydruk i obrona projektu (2), udział w konsultacjach (2). 24b. Suma wszystkich godzin: 176 25b. Liczba punktów ECTS: 6 26b. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem 27b. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym 2c. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia semestr VI 1.. 4. Projekt / Suma godzin: 0/ 60 15/ 0 w tym zapoznanie się z wskazaną literaturą (20), przygotowanie do wykładów i egzaminu (8), egzamin (2) 15/ 0 w tym: przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych (15), dokończenie obliczeń i operatów pomiarowych (1), konsultacje (2) 24c. Suma wszystkich godzin: 90 25c. Liczba punktów ECTS: 4 26c. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem 27c. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym 28. Uwagi: 6 2 Zatwierdzono:.. (data i podpis prowadzącego)... (data i podpis Dyrektora Instytutu/Kierownika Katedry/ Dyrektora Kolegium Języków Obcych/Kierownika lub Dyrektora Jednostki Międzywydziałowej) 1 punkt ECTS 0 godzin 4 1 punkt ECTS 0 godzin