Miejsca Aktywności Lokalnej (w tym Domy Sąsiedzkie) w Warszawie

Miejsca Aktywności Lokalnej (w tym Domy Sąsiedzkie) w Warszawie

Aktywni mieszkańcy, przyjazne miejsce, otwarta metropolia taka wizja naszego miasta została wypracowana przez mieszkańców, ekspertów i urzędników w ramach prac nad Strategią Rozwoju Warszawy do 2030 roku. Założenia te realizujemy przede wszystkim w wymiarze lokalnym. Stolica rozwija się dzięki energii i pomysłom swoich mieszkańców i mieszkanek. Działanie w sąsiedztwie wymaga osobistego zaangażowania, ale także wsparcia organizacyjnego, np. miejsca, gdzie można swobodnie realizować pomysły. W Warszawie wspieramy rozwój sieci Miejsc Aktywności Lokalnej przestrzeni przyjaznych mieszkańcom.

- Dobre miejsca Czy czasem docierają do Ciebie komunikaty zachęcające do działania na rzecz najbliższego otoczenia? Wyjdź z domu!, Bądź aktywny/a!, Poznaj sąsiadów!, Działaj lokalnie! Pomysł, aby poznać swoich sąsiadów i podjąć sąsiedzkie działania jest ciekawy, ale może być trudny do realizacji, jeśli do tej pory nie było się aktywnym w swoim sąsiedztwie. - - DOKĄD zatem wyjść i GDZIE poznać sąsiadów? Jak nawiązać - kontakt, który będzie czymś więcej niż uprzejmym dzień dobry - na klatce schodowej, spacerze z psem czy placu zabaw? - Współcześnie z pomocą przychodzi nam świat wirtualny, oferując możliwość kontaktu na portalach społecznościowych, forach i w grupach dyskusyjnych. Ale co gdy potrzebujemy spotkać się z sąsiadami w realu? Gdzie umówić spotkanie? Jak się zorganizować? W odpowiedzi na te właśnie potrzeby powstały Miejsca Aktywności Lokalnej miejsca otwarte na pomysły i potrzeby społeczności lokalnej. MAL-em może być np. dom kultury, biblioteka albo lokalna klubokawiarnia, w której odbywają się bezpłatne warsztaty i spotkania. Mamy nadzieję, że publikacja ta przybliży Ci ideę działania Miejsc Aktywności Lokalnej i zachęci do odwiedzenia któregoś z nich w najbliższym czasie. -

MIEJSCA AKTYWNOŚCI LOKALNEJ (MAL) Warszawskie Miejsca Aktywności Lokalnej (MAL) to miejsca otwarte na sąsiadów, sprzyjające realizowaniu pomysłów mieszkańców (m.in. spotkań, warsztatów różnego rodzaju, np. kulinarnych, itp.), nawiązywaniu sąsiedzkich relacji oraz aktywnemu spędzaniu wolnego czasu w najbliższym otoczeniu. Wsparcie lokalnych działań w MAL jest bezpłatne. MALe nie są nowym typem instytucji, to styl pracy i wspólna idea. Do sieci MAL dołączyć mogą miejsca prowadzone przez: instytucje publiczne, np. biblioteki, domy kultury, szkoły, ośrodki pomocy społecznej; organizacje pozarządowe (NGO), np. udostępniając mieszkańcom lokale przez nie wynajmowane; spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe oraz rady osiedli, np. kluby osiedlowe; lokalne przedsiębiorstwa, np. klubokawiarnie, kawiarnie, kina, prywatne teatry. Miejsca Aktywności Lokalnej (MAL) działają zgodnie z poniższymi wartościami: lokalność miejsce sprzyja nawiązywaniu sąsiedzkich relacji, wspólnemu działaniu, włącza się w życie okolicy, elastyczność miejsce daje mieszkańcom przestrzeń i wiedzę do realizacji własnych pomysłów, mieszkańcy mają wpływ na program miejsca, współpraca miejsce aktywnie współpracuje z mieszkańcami, grupami nieformalnymi i organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami na rzecz sąsiedztwa, otwartość miejsce jest otwarte dla każdego mieszkańca, działa zgodnie z zasadą tolerancji i poszanowania indywidualności każdej osoby, kieruje się wartościami obywatelskimi i demokratycznymi oraz propaguje postawy prospołeczne i służy integracji całej społeczności lokalnej. Listę warszawskich MAL znajdziesz na www.inicjatywa.um.warszawa.pl/znajdzmal oraz http://spoldzielniakultury.waw.pl/znajdz-mal 2

Przykłady Miejsc Aktywności Lokalnej DUŻY POKÓJ Duży Pokój to miejsce dla wszystkich, którzy mają pomysły i szukają przestrzeni do ich realizacji. To jedno z pierwszych Miejsc Aktywności Lokalnej w Warszawie. Duży Pokój to przestrzeń, w której mogą prowadzić i rozwijać swoją działalność organizacje, teatry, artyści, ilmowcy, animatorzy, performerzy, tancerze oraz grupy nieformalne, amatorzy i profesjonaliści. To miejsce otwarte i dostępne dla wszystkich. Jego zadaniem jest uzupełnienie i urozmaicenie działalności miejskich domów kultury, tworzenie przestrzeni do pracy. W Dużym Pokoju działa m.in. projekt pn. Sala na próbę, w ramach którego teatry, reżyserzy, aktorzy, tancerze i wokaliści mogą nieodpłatnie realizować próby do spektakli i castingi. Pracownia powstała w 2010 roku, w 120-metrowym mieszkaniu przekazanym przez dzielnicę Warszawa-Śródmieście w ramach konkursu Lokal na kulturę. Miejsce powstało z inicjatywy organizacji pozarządowych (Rozwój w Biały Dzień, Stowarzyszenie 61, Stowarzyszenie Pracownia Etnogra iczna, Inicjatywa Wolna Białoruś; obecnie także Fundacja Picture Doc oraz współpracująca na stałe Fundacja na Miejscu). Od 2011 roku miało tu miejsce ponad 4000 działań takich jak próby (taneczne, wokalne i aktorskie), castingi, debaty, warsztaty, wystawy, sesje zdjęciowe, plany ilmowe, szkolenia, pokazy ( ilmowe, slajdowiska), spektakle, spotkania projektowe i założycielskie, spotkania instytucji i organizacji pozarządowych. Pracownia Duży Pokój, ul. Warecka 4/6, Śródmieście 3

Przykłady Miejsc Aktywności Lokalnej BIBLIOTEKA PUBLICZNA W DZIELNICY PRAGA POŁUDNIE W maju 2018 roku 5 ilii Biblioteki Publicznej im. Zygmunta Jana Rumla w Dzielnicy Praga-Południe m.st. Warszawy dołączyło do sieci Miejsc Aktywności Lokalnej. Biblioteki wspierają pomysły, inicjatywy oraz działania kulturalne i społeczne mieszkańców Pragi-Południe. Oprócz typowej działalności, jaką jest wypożyczanie książek i edukacja kulturalna, biblioteka sprzyja realizowaniu pomysłów mieszkańców i tworzeniu sąsiedzkich relacji. W ręce sąsiadów oddana została przestrzeń i sprzęt potrzebne do działań: dyskusji, warsztatów, wykładów, szkoleń, zajęć rękodzielniczych, prób chórów, teatrzyków etc. Pracownicy poszczególnych miejsc są otwarci na propozycje i potrzeby związane z organizacją wydarzeń. Program i charakter udostępnianych przestrzeni tworzony jest z mieszkańcami na bieżąco. 4

DOMY SĄSIEDZKIE Wyjątkowymi Miejscami Aktywności Lokalnej są Domy Sąsiedzkie. Są to centra sąsiedzkiej integracji. O ile dom kultury, biblioteka czy kawiarnia, mają swoją funkcję podstawową, a MAL-ami bywają, to Domy Sąsiedzkie są w całości przeznaczone na działania sąsiadów! Głównym celem Domu Sąsiedzkiego jest wspieranie pomysłów i działań mieszkanek i mieszkańców. To oni są gospodarzami tych miejsc, a pomocą służą im pracownicy instytucji/ organizacji prowadzących Domy Sąsiedzkie. Urząd m.st. Warszawy opłaca lokal, wynagrodzenie koordynatorów i niezbędne materiały. Dom Sąsiedzki to jednak nie tylko lokal, ale przede wszystkim społeczność ludzi związanych z tym miejscem i angażujących się w jego działania. Mieszkanki i mieszkańcy, którzy współtworzą program Domu Sąsiedzkiego, mogą mieć także wpływ na regulamin, wygląd miejsca i jego wyposażenie. Domy sąsiedzkie działają w oparciu o lokalność, elastyczność, współpracę i otwartość, a dodatkowo także o: ZASADĘ WZAJEMNOŚCI jeśli korzystam z zasobów lub działań Domu Sąsiedzkiego, daję mu coś w zamian od siebie np. sam/a prowadzę zajęcia, pomagam w organizacji miejsca, uzupełniam np. materiały plastyczne czy zapas herbaty, WZAJEMNE ZAUFANIE koordynatora do mieszkańców, mieszkańców do koordynatora, mieszkańców do siebie nawzajem, RÓWNY DOSTĘP Dom Sąsiedzki ma być otwarty dla wszystkich okolicznych mieszkańców, nie powinien zostać zawłaszczony przez jedną grupę. 5

Przykłady Miejsc Aktywności Lokalnej DWA JELONKI Ten Dom Sąsiedzki powstał z inicjatywy mieszkańców, którym bardzo brakowało tego typu miejsca na Bemowie. Cała przestrzeń oddana jest tu do dyspozycji mieszkańców, a główną misją jest wspieranie działań lokalnych i integracja sąsiedzka. Nie ma odgórnie ustalonego programu zajęć to pomysły mieszkańców, grup nieformalnych i organizacji pozarządowych tworzą na bieżąco plan działania tego miejsca. W Dwóch Jelonkach mieszkańcy mogą m.in. spotkać swoich sąsiadów, rozwijać swoje pasje i zdobywać nowe umiejętności (sąsiedzkie warsztaty i szkolenia), organizować spotkania lub po prostu razem spędzać czas. Dwa Jelonki są ilią Bemowskiego Centrum Kultury. Dwa Jelonki ul. Powstańców Śląskich 44, Bemowo 6

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 DOMY SĄSIEDZKIE W WARSZAWIE Dwa Jelonki (ul. Powstańców Śląskich 44, Bemowo) 3 pokoje z kuchnią (ul. Głębocka 84, Białołęka) Samogłoska (ul. Samogłoska 9a, Bielany) Mokotowskie Centrum Integracji Mieszkańców (ul. Woronicza 44a, Mokotów) Akumulator (Przemysława Gintrowskiego 32, dawniej ul. Rzymowskiego 32, Mokotów) MAL Grójecka 109 (ul. Grójecka 109, Ochota) Klub Osiedlowy SURMA (ul. Białobrzeska 17, Ochota) Centrum Samopomocy Mieszkańców Sami Sobie (ul. Tarczyńska 11, Ochota) Cafe Sąsiad (ul. Księcia Ziemowita 16, Targówek) Centrum Społeczne Paca 40 (ul. Paca 40, Praga Południe) Dom Sąsiedzki Moje Szmulki (ul. Łochowska 39/7, Praga Północ) MAL Kłobucka 14 (ul. Kłobucka 14, Ursynów) MAL Kajakowa 12b (ul. Kajakowa 12b, Ursynów) MAL Rejonowa 6/8 (ul. Rejonowa 6/8, Włochy) Dom Sąsiedzki na Ulrychowie (ul. Jana Olbrachta 9, Wola) Piaskownica (ul. Piaskowa 7, Wola) Klub Sąsiedzki przy Młynarskiej 35a (Wola) Klub TO TU Gibalskiego 10 (ul. Gibalskiego 10, Wola) MAL Marymont (ul. Marii Kazimiery 20/1, Żoliborz) Sprawdź czy w Twojej okolicy nie otworzył się nowy Dom Sąsiedzki! Pełną listę warszawskich MAL, w tym Domów Sąsiedzkich, znajdziesz na www.inicjatywa.um.warszawa.pl/znajdzmal oraz http://spoldzielniakultury.waw.pl/znajdz-mal Wszystkie Miejsca Aktywności Lokalnej, w tym także Domy Sąsiedzkie, są miejscami otwartymi na działalność społeczną i kulturalną, zachowując jednocześnie neutralność światopoglądową i ideologiczną. Nie współorganizują działań komercyjnych, politycznych, religijnych, wykluczających społecznie lub ekonomicznie. 7

Miejsca Aktywności Lokalnej i Domy Sąsiedzkie w Twojej okolicy 3 BIAŁOŁĘKA 2 Domy sąsiedzkie Miejsca aktywności lokalnej BIELANY BEMOWO ŻOLIBORZ 15 16 17 1 18 WOLA 6 7 8 OCHOTA URSUS WŁOCHY 14 19 PRAGA PÓŁNOC ŚRÓDMIEŚCIE 4 12 TARGÓWEK 11 9 PRAGA POŁUDNIE 10 5 MOKOTÓW WILANÓW REMBERTÓW WAWER WESOŁA URSYNÓW 13 8

Sieć Miejsc Aktywności Lokalnej Sieć MAL powstała po to, aby ułatwić mieszkankom i mieszkańcom dostęp do miejsc, z pomocą których mogą realizować swoje działania lokalne. Miejsca, które dołączą do sieci mogą liczyć na pomoc merytoryczną, a w niektórych przypadkach także inansową ze środków m.st. Warszawy. Dla koordynatorów i animatorów MAL organizujemy regularne bezpłatne szkolenia oraz superwizje. Raz do roku organizujemy także ogólnopolską konferencję Miejsca Otwarte. Przestrzeń spotkań sąsiedzkich, dzięki której animatorzy miejsc współpracujących ze społecznością lokalną z całej Polski mogą wymieniać się doświadczeniami i wzajemnie od siebie uczyć. Jeśli prowadzisz miejsce otwarte na pomysły mieszkańców, dołącz do naszej sieci! Zasady przystąpienia do sieci MAL, informacje o bieżących szkoleniach i działaniach są dostępne na stronie: www.inicjatywa.um.warszawa.pl/mal Masz pytania? Zachęcamy do kontaktu: mal@um.warszawa.pl, 22 443 34 39 Animatorem sieci MAL jest Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. 9

WSPARCIE DLA TWOICH POMYSŁÓW W realizacji działań lokalnych w Miejscach Aktywności Lokalnej i poza nimi, pomocne mogą być: Spółdzielnia Kultury Internetowa przestrzeń, w której instytucje, organizacje, grupy nieformalne i wszyscy chętni, nieodpłatnie dzielą się swoimi zasobami przestrzenią, sprzętem, produktami kultury czy umiejętnościami. Na stronie: www.spoldzielniakultury.waw.pl znajdują się zasoby, które można pożyczać nieodpłatnie na organizację działań lokalnych / kulturalnych / społecznych niekomercyjnych i otwartych dla mieszkańców Warszawy. Inicjatywa lokalna Jeżeli wraz z sąsiadami macie pomysł na konkretny, ważny dla Was i dla Waszej społeczności projekt możecie złożyć wniosek do urzędu, aby wspólnie z nim ten pomysł zrealizować. W ramach inicjatywy lokalnej mieszkanki i mieszkańcy Warszawy zrealizowali wspólnie z urzędem wiele projektów, takich jak m.in. ogródki społecznościowe, odnawianie podwórek lub pikniki sąsiedzkie. Więcej informacji o inicjatywie lokalnej znajdziesz na stronie: www.inicjatywa.um.warszawa.pl/lokalna 10

Budżet partycypacyjny Budżet partycypacyjny to proces, w trakcie którego mieszkanki i mieszkańcy decydują, na co powinny zostać przeznaczone publiczne pieniądze. Swoją decyzję podejmują zgłaszając projekty, dyskutując o nich i wybierając te, które chcieliby, żeby były zrealizowane. W Warszawie dzięki projektom mieszkańców, które wygrały głosowanie, można było wprowadzić wiele udogodnień od remontów nawierzchni jezdni po stworzenie nowych placów zabaw. Niektóre biblioteki publiczne udało się zaopatrzyć w nowe książki, s inansowano pracę instruktorów różnorodnych zajęć, zbudowano domki dla ptaków i owadów: www.twojbudzet.um.warszawa.pl Wolontariat (Ochotnicy Warszawscy) Chcesz zrobić coś dla innych? Masz trochę czasu wolnego i chcesz zrobić coś ciekawego? Wejdź na portal www.ochotnicy.waw.pl i znajdź wolontariat dla siebie. Zostań wolontariuszem np. w Miejscu Aktywności Lokalnej. Działaj na korzyść swoją i innych. 11

PO CO NAM MIEJSCE, CZYLI SKĄD SIĘ TO WSZYSTKO WZIĘŁO? 12 Pomiędzy miejscem pracy a naszym domem istnieje przestrzeń do odpoczynku spędzania czasu wolnego i budowania więzi z otoczeniem, czyli nasze tzw. trzecie miejsce 1. Pod tym pojęciem kryją się przestrzenie, gdzie czasem spontanicznie, a czasem dość regularnie i w nieformalnej atmosferze spotykamy się, chcąc spędzić czas z dala od obowiązków domowych i zawodowych. Trzecie miejsce to neutralna przestrzeń, dzięki której możemy zbudować więzi z ludźmi z naszego otoczenia. To w nim rodzą się nowe pomysły i utrwalają ważne w danym środowisku wartości. Trzecim miejscem może okazać się, np. lokalna kawiarnia, dom kultury lub biblioteka. Kawiarnia staje się dziś galerią sztuki i kinem, muzeum pracownią artystyczną i miejscem spotkań, a podwórko biblioteką i sceną teatralną 2. Instytucje, prywatne inicjatywy i organizacje pozarządowe stają się bardziej elastyczne, otwarte na potrzeby lokalnej społeczności i coraz chętniej udostępniają swoją przestrzeń dla realizacji pomysłów mieszkanek i mieszkańców. 1. To pojęcie zostało sformułowane przez amerykańskiego socjologa - Raya Oldenburga w książce The Great Good Place. 2. Jaskółki. Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury. Raporty z badań Towarzystwa Inicjatyw Twórczych ę, Warszawa 2016

Agnieszka Matan, Zuzanna Włodarczyk-Wojtowicz, Aleksandar Ćirlić Zespół Wzmacniania Wspólnoty Lokalnej, Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy Wydanie II, poprawione

mal@um.warszawa.pl www.inicjatywa.um.warszawa.pl www.facebook.com/warszawa.pozarzadowa