ODNOWA I ROZWÓJ WSI POTARZYCA PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI POTARZYCA 2011 2020 GOŚCINIEC POTARZYCA Wstęp Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest sformułowanie Planu Rozwoju Miejscowości Potarzyca. Plan rozwoju będzie dokumentem stanowiącym podstawy decyzji podejmowanych przez organy rady sołeckiej i władze Gminy Krobia, dotyczących przedsięwzięć rozwojowych. Plan jest także dokumentem niezbędnym przy działaniach, które będą wspierane przez środki pomocowe z Unii Europejskiej zwłaszcza w ramach działania Odnowa i rozwój wsi objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz do programu Wielkopolska Odnowa Wsi. Plan ten ma służyć uporządkowanemu i społecznie akceptowanemu rozwojowi infrastruktury społecznej i technicznej w miejscowości Potarzyca. Charakterystyka wsi Potarzyca była w najdawniejszych czasach osadą targową. Położona na skrzyżowaniu dróg z południa na północ i ze wschodu na zachód stwarzała dogodne warunki do rozwoju handlu. Dopiero kiedy w Krobi powstała kasztelania, dla większego bezpieczeństwa, tam też przeniesiono osadę targową. W czasach średniowiecza odnotowujemy większe znaczenie miejscowości, ponieważ w 1419 roku istniał kościół w Potarzycy, jednak 100 lat później zaniknął po nim wszelki ślad. Prawdopodobnie parafia istniała tutaj od XII do XVI wieku. Wsie okolic Krobi, w tym i Potarzyca, charakteryzowały się do czasów współczesnych owalną zabudową dwie boczne drogi ciągnęły się po zewnętrznym skraju zabudowań, a następnie schodziły się u wylotu drogi głównej. Takiego ukształtowania miejscowości można dopatrzyć się jeszcze obecnie. W XVI wieku wieś zajmowała 9,5 łana (1 łan około 17 ha). W 1666 roku w typowej chałupie chłopskiej mieściło się pod jednym dachem pomieszczenie inwentarskie i mieszkalne. Izba była jedna, długości 10 i szerokości 9 łokci (1 łokieć około 0,5 m). Obok izby była sień, w której oddzielona była komora. Z sieni było dwoje drzwi, jedne prowadziły do obory, a drugie do izby. Dom zbudowany był z drewna, a szpary zalepione były gliną. Stał na fundamencie ułożonym z kamieni. Drogi były polne. Pierwsza droga utwardzona została wybudowana dopiero w 1853 r. (Rawicz Krobia Gostyń), a w rok później wybudowo żwirówkę z Krobi do Pogorzeli, tym samym Potarzyca uzyskała utwardzoną drogę do Krobi. W 1867 roku istniała w Potarzycy rogatka (szlaban), na której pobierano specjalną opłatę drogową za przejazd.
Położenie Potarzycy Było to w miejscu, gdzie dzisiaj mieszkają rodziny Pazoła i Kuryłas działała jeszcze w okresie międzywojennym. Najważniejszym zabytkiem Potarzycy jest dwór zbudowany po 1900 roku dla Neugebauerów z Chwałkowa i w tej rodzinie pozostał do 1924 roku kiedy to majątek kupił J. Korytowski. Budynek wzniesiony na planie prostokąta, parterowy z poddaszem, wysoko podpiwniczony, przykryty dachem dwuspadowym. Wnętrze dwutraktowe z sienią na osi. Otwory okienne w skromnych opaskach. Dziś jest to budynek mieszkalny. We wsi znajdują się jeszcze Zabudowania folwarczne z końca XIX w. Od 1932 roku właścicielem majątku Potarzyca zostaje Stanisław Wejchan jednocześnie kilkadziesiąt mórg w ramach parcelacji odkupują rolnicy z Potarzycy i Posadowa w cenie 450 zł za 1 morgę magdeburską. Po II wojnie światowej 39 rolników uprawiało łącznie 249,19 ha gruntów rolnych, w tym tylko 3 posiadało powyżej 20 ha. Potarzyca dwór obejmował obszar 158,58 ha, gdzie pracowało 18 rodzin. Grunty te zostały w większości rozparcelowane. Źródło - Zygmunt Nowacki '' Wypisy z kroniki szkoły w Potarzycy'' Podstawą działalności rolniczej wsi Potarzyca jest hodowla trzody chlewnej. Mieszkańcy chcą wykorzystać ten fakt w tworzeniu produktu opartego na obyczajach oraz związanych z tym tradycjach kuchni wielkopolskiej. Miejscem szczególnie ważnych w klimacie wsi jest gościniec. Wokół tego miejsca mieszkańcy chcą się integrować i na tym budować plan rozwoju swojej miejscowości Tradycja związana z gościnnością Wielkopolski wykorzystana zostanie w planie odnowy.
Struktura wiekowa mieszkańców przedstawia się następująco (dane: marzec 2011) Przekrój statystyczny miejscowości WYSZCZEGÓLNIENIE MIEJSCOWOŚĆ Stan ludności ogółem, w tym: 304 Kobiety 146 Mężczyźni 158 urodzenia ogółem 1 zgony ogółem 2 przyrost naturalny -1 ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) ludność w wieku produkcyjnym (18-59 lat) ludność w wieku poprodukcyjnym (60 lat i więcej) *Źródło: Urząd Miejski w Krobi 82 166 56 Struktura gospodarstw rolnych WYSZCZEGÓLNIENIE Potarzyca Powierzchnia gospodarstw (w ha) ogółem, w tym: 546,5547 1-2 ha 6 5,3200 2-5 ha 5 15,3487 5-7 ha 1 5,3300 7-10 ha 12 104,2600 10-15 ha 9 108,3632 15-50 ha 11 248,6204 50 i więcej ha 1 59,3124 Średnia wielkość gospodarstwa 12,1457 *Źródło: Urząd Miejski w Krobi
Dawny budynek szkoły. Boisko.
Widok wsi. Plac zabaw.
Świetlica wiejska Świetlica wiejska Świetlica wiejska
Ocena mocnych i słabych stron Potarzycy Analiza SWOT Silne strony: - Ochotnicza Straż Pożarna - Młodzi ludzie - Koło Gospodyń Wiejskich - Świetlica Wiejska - Dobra komunikacja - Dwór w Potarzycy - Boisko sportowe - Strona internetowa - Gminny teren należący do wsi - Przedszkole - Wieś zgazyfikowana - Dzień Seniora - Dzień Kobiet - Fundusz Sołecki - Plac zabaw Słabe strony: - Słabo zintegrowana społeczność - Brak atrakcji turystycznych (jezior, lasów) Szanse: - Jesteśmy w Gościnnej Wielkopolsce - Program Odnowy Wsi - Strategia Rozwoju Gminy Zagrożenia: - Kryzys gospodarczy - Bezrobocie - Ucieczka młodych ludzi do miast Działania związane z zachowaniem dziedzictwa zaplanowane przez uczestników warsztatów: Gościniec mapa myśli 1. Gość 2. Goszczenie 3. Gościnność 4. Tradycja 5. Historia 6. Kulinaria 7. Zajazd 8. Karczma
9. Potrawy tradycyjne 10. Powóz 11. Powitanie 12. Biesiada 13. Śluby 14. Chrzciny 15. Stypy 16. Obyczaje 17. Wyjazdy rodzinne 18. Stroje 19. Tradycyjne stroje 20. Skorupy 21. Prezentacja sprzętu domowego Po dokonaniu analizy mieszkańcy połączyli silne strony w trzy grupy związane z rozwojem infrastruktury opartej na dziedzictwie kulturowym Hasło dla Potarzycy: Potarzyca - Wiejska Gościnność. Produkt dla Potarzycy: - Świniobicie (pokaz tradycji), oraz promocja potraw z wieprzowiny Opis planowanych zadań w perspektywie 10 lat od dnia przyjęcia dokumentu. Podczas warsztatów uczestnicy ustalili dla Potarzycy priorytetowe zadania dla projektu Gościniec Potarzyca: Koło Gospodyń Wiejskich Świetlica (sala) miejsce spotkań, wystaw, prezentacji kulinarnych i edukacji Park przy świetlicy miejsce imprez plenerowych, spotkań integracyjnych, jarmarków wiejskich i imprez turystyczno-rekreacyjnych Plany rozwoju wsi podzielono na etapy I etap Park w centrum wsi nazwany gościńcem ( drzewa, krzewy, kwiaty - zgodnie z wiejską tradycją tego regionu) II Ośrodek tradycyjnej gościnności Wielkopolan III Szkoła gościnności Szacunkowe koszty planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć Lp ZADANIE SZACUNKOWY KOSZT
1 Odnowa parku i małej architektury 2 Przystosowanie świetlicy do stworzenia ośrodka tradycji 3 Powołanie szkoły wielkopolskiej gościnności 4 Oznakowanie wsi Prace nad ustaleniem zadań szczegółowych dla Potarzycy są w toku: