Temat nr 1: Graficzne oznaczenia elementów instalacji rurowych

Temat nr 1: Graficzne oznaczenia elementów instalacji rurowych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 1

Literatura 1) Hermann Recknagel, Eberhard Sprenger, Ernst Schramek : Kompendium wiedzy. Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, 2) Ryszard Tytko: Urządzenia i systemy energetyki odnawialnej, 3) Albers Joachim Systemy centralnego ogrzewania i wentylacji. Poradnik dla projektantów i instalatorów, 4) Adolf Mirowski, Grzegorz Lange, Ireneusz Jeleń: Materiały do projektowania kotłowni i nowoczesnych systemów grzewczych, 5) Halina Koczyk: Ogrzewnictwo praktyczne, 6) K. Bąkowski: Sieci i instalacje gazowe, 7) www.viessmann.pl, 8) www.instsani.web.pl, 9) Normy Polskie. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 2

Rysunek jest jedną z wielu form wypowiadania się i wzajemnego porozumiewania ludzi, podobnie jak mowa czy pismo. Graficzne przedstawienie przedmiotu istniejącego lub projektowanego w technice nosi nazwę rysunku technicznego. Rysunki techniczne w zależności od przeznaczenia i sposobu wykonania można podzielić na dwa zasadnicze rodzaje: szkice odręczne z zachowaniem proporcji, zwymiarowane lub bez wymiarów, rysunki wykonane za pomocą przyborów, zwymiarowane. Każda inwestycja budowlana realizowana jest na podstawie dokumentacji budowy, która składa się między innymi z projektu budowlanego, dziennika budowy, niezbędnych pozwoleń, protokołów. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 3

Dokumentacja techniczna jest to zespół dokumentów zawierający niezbędne dane techniczne, które umożliwiają wykonanie określonego przedmiotu (wyrobu, budowli, instalacji itp.). Zakres dokumentacji i jej skład jest uzależniony od przeznaczenia. Dokumentacja techniczna budowlana obejmuje opis techniczny danej budowli, obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, rozwiązania konstrukcyjne poszczególnych elementów itp. Zawarte są w niej również rysunki orientacyjne i sytuacyjne. Dokumentacja techniczna urządzeń sanitarnych jest podobna do dokumentacji budowlanej. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 4

Projekt budowlany, zgodnie z ustawą Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (z późn. zmianami), powinien obejmować: - projekt zagospodarowania działki lub terenu, - projekt architektoniczno-budowlany 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 5

Część rysunkowa powinna zawierać niezbędne oznaczenia graficzne i wyjaśnienia opisowe umożliwiające jednoznaczne odczytanie projektu budowlanego. Część rysunkowa projektu architektoniczno-budowlanego powinna być sporządzona w podziałce dostosowanej do wielkości i charakteru obiektu budowlanego oraz rodzaju (umowne, uproszczone, dokładne) oznaczeń graficznych na rysunkach, jednak nie mniejszej niż: - 1:200 dla obiektów budowlanych o dużych rozmiarach, - 1:100 dla pozostałych obiektów budowlanych, - 1:50 dla wydzielonych części obiektów budowlanych podlegających przebudowie lub rozbudowie oraz części i obiektów skomplikowanych i o małych rozmiarach. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 6

Do nauki rysowania i czytania rysunków budowlanych konieczna jest znajomość oznaczeń graficznych. Dotyczą one: elementów budowli stropów, okien, drzwi, wyposażenia łazienek, materiałów, np. betonu, styropianu, instalacji. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 7

Rodzaje oznaczeń graficznych według PN-B-01025:2004: Umowne (dawniej: I stopień dokładności), czyli tylko sygnalizujące fakt występowania podstawowych części rysowanego obiektu oraz ich lokalizację i funkcję oraz powiązania z innymi elementami projektowanego obiektu. Stosuje się je na rysunkach wykonywanych w podziałkach 1:200 i mniejszych, w architektonicznych projektach koncepcyjnych. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 8

Uproszczone (dawniej: II stopień dokładności), które przedstawiają poszczególne elementy z podaniem tylko ich najważniejszych cech i lokalizacji w obiekcie. Stosuje się na rysunkach wykonywanych w podziałkach od 1:50 do 1:200 w projektach architektoniczno-budowlanych lub wykonawczych. Dokładne, będące zazwyczaj rysunkami szczegółów (detali), stosowane na rysunkach w podziałkach większych od 1:50 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 9

Oznaczenia graficzne wykreśla się odpowiednią grubością linii, aby były dobrze widoczne i łatwo czytelne w całości rysunku. Wszystkie oznaczenia powinny być rysowane zgodnie z aktualnymi Polskimi Normami. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 10

Oznaczenia na rysunkach. Centralne ogrzewanie wg Polskiej Normy PN-84/ B01400 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 11

Oznaczenia ogólne Centralne Ogrzewania wg Polskiej Normy PN-84/ B01400 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 12

10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 13

Oznaczenia przewodów w zależności od rodzaju czynnika 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 17

Mocowanie przewodów 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 19

Armatura i osprzęt 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 20

Wydłużki 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 27

Wymienniki ciepła 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 28

Kotły 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 29

Zbiorniki 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 30

Pompy 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 31

Urządzenia grzewcze 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 32

Urządzenia grzewcze 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 33

Oznaczenie pomieszczeń Na rysunku każdego pomieszczenia w rzucie poziomym powinien być podany numer i przeznaczenie pomieszczenia, temperatura obliczeniowa i zapotrzebowanie na ciepło dla danego pomieszczenia. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 34

Oznaczenie pomieszczeń P2 20 C Q=434 W Zgodnie z normą Często w projektach 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 35

Oznaczenie grzejników płytowych VK 22/400-1,28 N=3.0 VK 22/400-1,28 N=3.0 Zgodnie z normą Często w projektach 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 36

Oznaczenie przewodów przewód zasilający przewód powrotny pion zasilający pion powrotny 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 37

C11/1200/600 C11/1200/600 C22/1600/600 2 1 9 3 3 o /oo 8 3 o /oo DN 20 DN 15 Graficzne oznaczenia elementów instalacji rurowych DN 15 01 +20 0 C PS x x 4 3 o /oo 1790W DN 25 DN 25 03 +20 0 C 400W DN 40 02 +20 0 C DN 32 3 o C11/1200/600 C22/1400/600 /oo C22/1400/600 350W 5 6 7 10.09.2013 Systemy energetyki odnawialnej 39 10.11.2016 Miernictwo

Oznaczenia na rysunkach. Graficzne oznaczenia na rysunkach instalacji wodociągowych oraz kanalizacyjnych wg Polskiej Normy PN-84/B-01701 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 40

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych oraz kanalizacyjnych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 41

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych oraz kanalizacyjnych 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 46

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 47

10.09.2013 Systemy energetyki odnawialnej

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Przybory 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 49 49

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Przybory 10.09.2013 Obliczenia 10.11.2016 instalacji Miernictwo Systemy energetyki rurowych odnawialnej 50

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Przybory 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 51

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 52

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Przybory 10.09.2013 19.12.14 10.11.2016 Obliczenia Miernictwo Systemy instalacji energetyki rurowych odnawialnej 53

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Przybory 10.09.2013 19.12.14 10.11.2016 Obliczenia Miernictwo Systemy energetyki instalacji odnawialnej rurowych 54 54

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Uzbrojenie przewodów i osprzęt 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 55

Graficzne oznaczenia instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Armatura 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 56

Oznaczenia według normy PN-EN 806-1:2004 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 57

Graficzne oznaczenia na rysunkach instalacji wodociągowych Oznaczenia według normy PN-EN 806-1:2004 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 58

Oznaczenia według normy PN-EN 806-1:2004 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 59

10.09.2013 19.12.14 10.11.2016 Obliczenia Miernictwo Systemy instalacji energetyki rurowych odnawialnej 63

Graficzne oznaczenia na rysunkach instalacji gazowych PN-B-01530:1964 Gazownictwo. Źródła gazu i obiekty technologiczne oraz gazociągi i ich uzbrojenie. Oznaczenia na planach i mapach. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 65

Graficzne oznaczenia na rysunkach instalacji gazowych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 66

Graficzne oznaczenia na rysunkach instalacji gazowych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 67

Oznaczenia rysunkowe 1. PN-B-01410:1989 Wentylacja i klimatyzacja. Rysunek techniczny. Zasady wykonywania i oznaczenia. 2. PN-EN 12792:2006 Wentylacja budynków. Symbole, terminologia i oznaczenia na rysunkach. 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 68

Oznaczenia graficzne czerpni i wyrzutni powietrza PN-B-84-01410 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 69

Oznaczenia graficzne czerpni i wyrzutni powietrza PN-B-84-01410 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 70

Oznaczenia graficzne nagrzewnic PN-B-84-01410 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 72

Oznaczenia graficzne wentylacja PN-B-84-01410 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 73

Wybrane oznaczenia w projektach instalacyjnych 10.09.2013 19.12.14 10.11.2016 Obliczenia Systemy Miernictwo instalacji energetyki rurowych odnawialnej 76

Wybrane oznaczenia w projektach instalacyjnych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 77

10.09.2013 Systemy energetyki odnawialnej

PN-B-01025:2004 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 86

Graficzne oznaczenia na planie zagospodarowania terenu 10.09.2013 19.12.14 10.11.2016 Obliczenia Miernictwo Systemy instalacji energetyki rurowych odnawialnej 87

Graficzne oznaczenia na planie zagospodarowania terenu 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 88

Temat nr 2-4: Pomiary wielkości fizycznych. Rodzaje pomiarów Narzędzia i urządzenia do pomiaru wielkości fizycznych. www.afriso.pl 10.09.2013 10.11.2016 Miernictwo Systemy energetyki odnawialnej 91