Podejmowanie działalności gospodarczej i jej reglamentacja
Podjęcie działalności gospodarczej Zgodnie z zasadą swobody działalności gospodarczej, każdy może podjąć i prowadzić działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy osoby fizyczne rejestrują się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG). Pozostali przedsiębiorcy rejestrują się w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Dotyczy to przede wszystkim spółek prawa handlowego.
REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Pojęcie reglamentacji działalności gospodarczej Reglamentacja działalności gospodarczej oznacza stosowanie przez państwo środków ograniczających swobodę wykonywania, a zwłaszcza podejmowania pewnych rodzajów działalności gospodarczej. Służy to np. ochronie bezpieczeństwa państwa, ochronie życia i zdrowia ludzi, zapewnieniu odpowiedniego poziomu usług. Czasem jest po prostu narzędziem polityki państwowej.
A. Koncesje Najdalej idące ograniczenie działalności gospodarczej. Wymagane do prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinach, w których istnieje ryzyko wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo innego ważnego interesu publicznego. Decyzja wydawana w ramach uznania administracyjnego.
Promesa Przed uzyskaniem koncesji można się ubiegać o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane promesą. W promesie uzależnia się uzyskanie koncesji od spełnienia określonych warunków.
Przetarg Jeżeli liczba koncesji przewidzianych do udzielenia jest mniejsza niż liczba ubiegających się o nie przedsiębiorców (spełniających warunki ustawowe), organ koncesyjny zarządza przetarg. W przetargu decyduje wysokość zadeklarowanych opłat za udzielenie koncesji.
Koncesjonowana działalność gospodarcza Działalność górnicza (przede wszystkim poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin) i podziemne magazynowanie substancji i odpadów oraz dwutlenku węgla; wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią; przesyłanie dwutlenku węgla w celu jego podziemnego składowania; ochrona osób i mienia; rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych (za wyjątkiem rozpowszechniania w systemie teleinformatycznym); przewozy lotnicze; prowadzenie kasyna gry.
Art. 56. 1. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji: 1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie lub warunków podanych do wiadomości przedsiębiorcom w trybie art. 48 ust. 2 lub art. 51 ust. 1; 2) ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli; 3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu, o którym mowa w art. 52, udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom; ( ) 4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. 2. Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji, ze względu na przyczyny wymienione w ust. 1 pkt 2, ogłaszając o tym w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski.
Art. 58. 1. Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy: 1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 2) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. 2. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca: 1) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa; 2) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. 3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
B. Działalność regulowana Działalność regulowana to taka, której wykonywanie można rozpocząć po jej wpisaniu do odpowiedniego rejestru. Wpis do rejestru następuje na podstawie wniosku przedsiębiorcy wraz z oświadczeniem o spełnianiu warunków wykonywania danej działalności (pod rygorem odpowiedzialności karnej). Zakazuje się prowadzenia działalności regulowanej w razie złożenia fałszywego oświadczenia lub rażącego naruszenia warunków wykonywania działalności. Zakaz powoduje wykreślenie z rejestru i niemożność ponownego wpisu przez 3 lata.
Alkohol Wyrób i rozlew wina i napojów spirytusowych Archiwa Środki ochrony roślin Detektywi Wyścigi konne Lekarze, dentyści, weterynarze Nasiennictwo Nauka jazdy Biopaliwa Pielęgniarki Przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców Konfekcjonowanie lub obrót środkami ochrony roślin Usługi detektywistyczne Organizowanie wyścigów konnych Prowadzenie indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej; prowadzenie zakładu leczniczego dla zwierząt Obrót materiałem siewnym Prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców i ośrodków doskonalenia techniki jazdy, pracowni psychologicznej dla kierowców. Wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów, biogazu rolniczego i wytwarzanie energii elektrycznej z biogazu rolniczego Prowadzenie indywidualnej lub grupowej praktyki pielęgniarek lub położnych Poczta Transport Tytoń Działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia Prowadzenie stacji kontroli pojazdów Wytwarzanie wyrobów tytoniowych Telekomunikacja Działalność telekomunikacyjna Turystyka Waluty Organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Organizowanie polowań dla cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub organizowanie polowań za granicą. Działalność kantorowa
C. Zezwolenia, licencje, zgody Nie da się ogólnie scharakteryzować, gdyż ustawodawca tylko wyliczył w art. 75 u.s.d.g. ustawy, które przewidują te formy reglamentacji.
Alkohol Apteki Atom Cła Działalność finansowa GMO Hazard Lasy Narkotyki Pasze Poczta Sprzedaż hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych Wytwarzanie i import produktów leczniczych, prowadzenie hurtowni farmaceutycznej i apteki Działalność związana z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego Działalność składu podatkowego, zarejestrowanego handlowca, niezarejestrowanego handlowca M.in. działalność ubezpieczeniowa, prowadzenie funduszu inwestycyjnego, działalności maklerskiej, funduszu emerytalnego, banku. Prowadzenie zakładu inżynierii genetycznej Prowadzenie działalności hazardowej innej niż prowadzenie kasyna (co wymaga koncesji), np. urządzanie loterii. Wykonywanie planów urządzenia lasu Uprawa maku i konopi włóknistych, wytwarzanie lub obrót substancjami odurzającymi lub psychotropowymi Wytwarzanie pasz Doręczanie w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłek z korespondencją do 2000 g Rybołówstwo Serwis przyrządów pomiarowych SSE Wykonywanie rybołówstwa morskiego w danym roku kalendarzowym, prowadzenie chowu lub hodowli ryb i innych organizmów morskich albo zarybianie na polskich obszarach morskich Naprawa, instalacja, sprawdzanie pod względem zgodności z wymaganiami niektórych przyrządów pomiarowych Działalność gospodarcza na terenie specjalnej strefy ekonomicznej uprawniająca do korzystania z pomocy publicznej Śmieci Tablice rej. Transport lotniczy Woda Zbieranie lub przetwarzanie odpadów Produkcja tablic rejestracyjnych Prowadzenie lotniska i obsługa samolotów Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków