SZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP Temat 14: Sorbenty, neutralizatory i dyspergenty Piotr Wójcik 1T
Definicje Sorpcja pochłanianie jednej substancji sorbatu, przez inną substancję sorbent. Neutralizacja inaczej reakcja zobojętniania, to reakcja chemiczna między kwasem a zasadą, która prowadzi do zmiany ph środowiska reakcji w kierunku bardziej obojętnego odczynu. W jej wyniku powstaje sól i często woda. Dyspergent - mieszanina środków powierzchniowo czynnych i wspomagających zmniejszająca napięcie powierzchniowe wody, dzięki ułatwione jest emulgowanie zanieczyszczeń olejowych. Zastosowanie sorbentów nie powoduje neutralizacji związku chemicznego, a więc nie zmienia niebezpiecznych właściwości tego związku. Do neutralizacji (zobojętnienia) stosowane są neutralizatory.
Sorbenty pochodzenia nieorganicznego Piasek w stanie suchym może być wykorzystany do zbierania świeżego oleju i chemikaliów z gruntu. Można składować go w pryzmach. Tlenek wapnia używany jest jako sorbent oleju i chemikaliów rozlanych na gruncie. Rozproszony w postaci pyłu na powierzchni plamy ulega zeskorupieniu, czemu sprzyja obecność wilgoci w rozlanej cieczy oraz w powietrzu. Tym samym ogranicza rozprzestrzenianie się plamy i jej przenikanie w głąb piaszczystego gruntu. Cement spoiwo hydrauliczne. Po zmieszaniu z wodą twardnieje. W postaci sproszkowanej może być stosowany do zbierania rozlanych cieczy na gruncie. Tworzy na plamie skorupę uniemożliwiającą jej migrację poprzeczną i pionową. Należy przechowywać w workach foliowych, zabezpieczonych przed wilgocią. Sorbenty pochodzenia nieorganicznego są na ogół substancjami o niewielkiej zdolności sorbcyjnej i poza nielicznymi wyjątkami, na jedną jednostkę wagową rozlanej cieczy należy zastosować jedną jednostkę sorbentu.
SORBENTY POCHODZENIA ORGANICZNEGO Słoma zbożowa używana najczęściej w postaci wiązek. Jeżeli zatrzymana ciecz jest palna, wówczas jej likwidacja jest prosta poprzez spalenie. Trociny rozrzuca się je na powierzchnię plamy w postaci luźnej lub poduszek wykonanych z worków i w ten sposób pochłaniana jest substancja chemiczna. Zebrane trociny należy ułożyć w pryzmy i utylizować lub spalić. Sorbenty organiczne w porównaniu do sorbentów nieorganicznych charakteryzują się zdolnością do utrzymywania się na wodzie. Czas utrzymania się na wodzie jest różny i wynosi od kilku godzin do kilku dni. Zdolności zatrzymywania cieczy przez sorbenty jest większa niż sorbentów nieorganicznych. Wynosi ona od kilku części wagowych dla trocin do kilkudziesięciu części dla torfu.
SORBENTY SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA UNI-SAFE głównym składnikiem jest polimer o dużej zdolności sorpcyjnej. Wchłania ciecze nawet do 75 krotnego swojego ciężaru jednostkowego. Jest sorbentem wchłaniającym wszystkie ciekłe materiały chemiczne. Jest zdolny do przerywania procesu palenia, ogranicza parowanie cieczy oraz migrację wzdłużną i pionową rozlanej cieczy. Jest indykatorem dla kwasów i zasad. Prawidłowe użycie wymaga równomiernego rozsypania proszku po powierzchni rozlanej cieczy, skropienia rozproszonym prądem wody i zebrania jako substancji stałej. EKOPERL 66 sorbent wszechstronnego zastosowania na lądzie i na wodzie z zaleceniem stosowania do produktów ropopochodnych. Odznacza się bardzo dużą hydrofobowością (1 kg sorbentu wiąże 2,25 kg cieczy).
SORBENTY SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA Sorbent DUCK, to lekki sorbent selektywny, który jest stosowany do zbierania produktów ropopochodnych z powierzchni wody. Po pełnym nasączeniu sorbent utrzymuje się na powierzchni wody - nie tonie. SORBENT NONAQUA selektywny. Ciężki selektywny hydrofobowy sorbent poliuretanowy. Pochłania tylko oleje i substancje ropopochodne. Nie chłonie wody. Do użytku na powierzchniach utwardzonych. SORBENTY POLIPROPYLENOWE (wata, ściereczki, maty, rękawy, chodniki) chłoną tylko substancje ropopochodne. Nie chłoną wody. Należą one do grupy sorbentów lekkich, które mogą być stosowane na akwenach (nie toną). Sorbenty polipropylenowe chemiczne pochłaniają wszystkie ciecze. Szczególnie zaleca się stosowanie ich do pochłaniania agresywnych cieczy
Neutralizatory soda kaustyczna, alkohol etylowy, kwas solny
Dyspergenty Sintan jest wodorozcieńczalnym środkiem odtłuszczającym. Bezpieczny dla użytkownika, środowiska naturalnego i czyszczonych powierzchni. Usuwa zanieczyszczenia produktami ropopochodnymi i tłuszczami spożywczymi z każdej powierzchni utwardzonej betonu, kostki brukowej, kamienia naturalnego, asfaltu, metalu, szkła, wykładzin podłogowych, tworzyw sztucznych, wszystkich tkanin i drewna. SPOSÓB UŻYCIA SINTANU 1. Nanieść preparat na skażoną powierzchnię, bez rozcieńczania 2. Odczekać 2-5 minut 3. Dodać niewielką ilość wody 4. Obrabiać mechanicznie szorując szczotką lub pod ciśnieniem 5. Spłukać wodą lub zebrać przy pomocy sorbentów lub odkurzaczem przemysłowym
Dyspergenty PAGO-S jest to środek czyszczący specjalny, usuwający zanieczyszczenia ze wszystkich rodzajów powierzchni. Ulega biologicznemu rozkładowi w ponad 99 %, jest ekologiczny dla ścieków i nieszkodliwy dla środowiska
Zakończenie działań chemicznych Po zebraniu toksycznej cieczy ze skażonej powierzchni może pozostać jeszcze jej cienka warstwa, która parując może stanowić niebezpieczeństwo dla osób postronnych. A zatem w celu dokończenia akcji ratunkowej należy zneutralizować pozostałość toksycznej cieczy, której nie udało się usunąć metodą mechaniczną, lub sorbentami, z powodu np. nierówności podłoża utwardzonego. W takiej sytuacji należy stosować neutralizatory w stanie ciekłym, a następnie rejon awarii obficie zmyć wodą. Często akcję ratunkową może zakończyć samo zmycie wodą, co jest szczególnie zalecane dla cieczy żrących - kwasów mineralnych i ługów. W przypadku jednak gdy nastąpiło wsiąkanie toksycznej cieczy do gleby należy przeprowadzić jej wymianę, a zebraną glebę przewieźć do miejsca jej neutralizacji.
KOMENDA MIEJSKA PSP W TARNOWIE PRZYKŁADY PROWADZONYCH DZIAŁAŃ Z ZAKRESU RATOWNICTWA CHEMICZNO - EKOLOGICZNEGO
Zapora + statystyka
KOMENDA MIEJSKA PSP W TARNOWIE ĆWICZENIA Z ZAKRESU RATOWNICTWA CHEMICZNO - EKOLOGICZNEGO
NA INSTALACJACH W ZAKŁADACH PRACY
NA WODACH
NA POLIGONIE SA PSP
NA POLIGONIE SA PSP
Zadania: zdefiniować pojęcia; neutralizacja, sorpcja, dyspersja; wyjaśnić przeznaczenie neutralizatorów, sorbentów i dyspergentów; wymienić najczęściej stosowane neutralizatory, sorbenty i dyspergenty; zastosować neutralizatory, sorbenty i dyspergenty do likwidacji zagrożeń.
Wykorzystano: Rozporządzenie MSWiA z 7.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz.U.2010.109.719 Rozporządzenie MSWiA z dnia 16 września 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej. www.sintac.pl www.ratownictwo.chem.pl Wikipedia Foto archiwum KM PSP w Tarnowie
KOMENDA MIEJSKA PSP W TARNOWIE DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ