26-3- WALCOWANIE NA GORĄCO ( temp. ok. 27 K czyli ok. C) PODSTAWY BUDOWY MASZYN OBRÓBKA PLASTYCZNA CZ Nadaie przedmiotom żądaego kształtu poprzeczego za pomocą odkształceia plastyczego metalu między obracającymi się twardymi i odpowiedio ukształtowaymi walcami. ( wlewek po przejściu między walcami, tz. po przepuście, przyjmuje przekrój poprzeczy odpowiedi do szczeliy między walcami ) https://www.youtube.com/watch?v=_adcqwsjtm beczka; 2 czopy do osadzeia walca w łożyskach; 3 czopy łączące walec z iymi mechaizmami walcarki Układy walców w walcarkach
26-3- Przepust to jedo przejście materiału przez szczelię między obracającymi się walcami. Układy walców w walcarkach Chwytaie walcami astępuje, gdy siła tarcia T powstająca między walcami i zgiataym materiałem, jest rówa lub większa od siły z jaką ależy wciągać materiał między walce. SIŁA TARCIA T = N μ Walce wciągą materiał, jeżeli rzut siły T a oś poziomą będzie większy lub rówy rzutowi siły N a tę samą oś. 2
26-3- T cos N si N cos N si cos si tg tz. tg, b, h, l, b, h, l Kąt AB łuk styku początkowe wymiary przed walcowaiem wymiary po przepuście kat chwytu walców tg tg Czyli kąt tarcia powiie być większy lub co ajmiej rówy kątowi chwytu l l h h b b współczyik wydłużeia współczyik giotu współczyik roztłaczaia stopień przeróbki przewalcowaia Zakładamy, że: h h s b l b l s b szerokość poprzeczego przekroju h s - średia wysokość przekroju liczba przepustów 3
26-3- h h h s 2 b b s b l s s... l l s Powyższe zależości wykorzystuje się przy kalibrowaiu. KALIBROWANIE WALCÓW jest czyością, która decyduje o tym, czy wywalcoway profil jest dobry oraz czy przeprowadzoy proces jest ekoomiczy. l l System te ależy do ajbardziej wydłużających.5.8 W praktyce dąży się do szybkiego zmiejszaia przekroju poprzeczego profilu, czyli stosowaia małej liczby przepustów, ależy jedak zapewić dobre chwytaie materiału przez walce oraz dokłade wypełieie bruzd przez materiał. Projektowaie liczby przepustów 2 2 3 śr średi śr współczyik wydłużeia liczba koieczych przepustów 2 3 śr log log śr log log log śr 4
26-3- Walcowaie a gorąco - wszystkie metale czyste i ich stopy Walcowaia produkuje:. Półwyroby (kęsiska kwadratowe, kęsiska płaskie, blachówki, pręty okrągłe do wyrobu rur) 2. Wyroby (pręty ze stali kostrukcyjych węglowych, kształtowiki, blachy). WALCOWANIE NA ZIMNO ( PONIŻEJ 6 C ) Pomiędzy poszczególymi przepustami ie zachodzi zjawisko rekrystalizacji, a przeciwie przy giocie astępuje zjawisko umocieia materiału. Zalety: zwiększa wytrzymałość i twardość materiału, podwyższa graicę sprężystości materiału, otrzymaie dużej gładkości powierzchi i dużej dokładości wymiarowej, powierzchie walcówki są bez tleków, co ozacza że blachy takie adają się do tłoczeia. Zmiękczaie międzyoperacyje ( sta miękki, półtwardy, twardy, sprężysto twardy ) Zastosowaie: czysta miedź - taśma o grubości,2 mm czyste alumiium - folia o grubości, mm czysty ołów - folia o grubości,5 mm Duże aciski jedostkowe przy walcowaiu a zimo stali węglowych, Zmiejszeie tarcia wprowadzeie smaru między walec i przedmiot, Kąt chwytu 3, Duża produkcja drogie urządzeia CIĄGNIENIE Proces techologiczy obróbki plastyczej a zimo, w którym materiał ciągioy jest przez otwór ieruchomego arzędzia, zmieiając swój kształt poprzeczy i długość. Urządzeie do ciągieia azywa się przeciągarką. Celem procesu jest:. Zwiększeie dokładości wymiarów, 2. Wygładzeie powierzchi, 3. Zmiay kształtu przekroju, 4. Otrzymaie wyrobów o dobrych własościach mechaiczych. 5
26-3- Schemat zwijaia taśmy Przykłady prętów ciągioych o złożoym przekroju poprzeczym Druty z Cu, mosiądzu zmiejsza się średicę do.4 mm, włóka wolframowe do żarówek - do. mm Ciągadła wykouje się ze stali arzędziowych, węglików spiekaych lub diametów ( do ciekich drutów) KUCIE Proces techologiczy obróbki plastyczej a gorąco lub zimo, w którym kształt produktu adajemy przez wywarcie acisku lub uderzeia. Młotami mechaiczymi (bijak i kowadło) Prasami ( dola i góra matryca) korbowe, śrubowe, hydraulicze 6
26-3- Zalety kucia matrycowego. Krótki czas wykoywaia odkuwki, 2. Wyrób może mieć skomplikowae kształty, 3. Przy dużej produkcji moża uzyskać dużą jedolitość wymiarów w serii, 4. Możliwość uzyskaia dokładych wymiarów wyrobu, 5. Duża oszczędość materiału, 6. Miejsza liczba robotików o wysokich kwalifikacjach. CIĘCIE ( WYKRAWANIE ) Cięcie z zastosowaiem pras, wyposażoych w przyrząd zway wykrojikiem. Wyciaie Dziurkowaie Odciaie Przyciaie Nadciaie Okrawaie Rozciaie Wygładzaie Rodzaje cięcia Wyciaie cięcie wzdłuż liii zamkiętej (część wycięta jest przedmiotem), Dziurkowaie - cięcie wzdłuż liii zamkiętej (odpad część wycięta, przedmiot materiał leżący a zewątrz liii cięcia), Odciaie cięcie wzdłuż liii ie zamkiętej, Przyciaie cięcie astępuje wzdłuż liii ie zamkiętej, usuwa się zbędy materiał, który przylega do krawędzi przedmiotu, Nadciaie - cięcie astępuje wzdłuż liii ie zamkiętej, która ie dochodzi do krawędzi przedmiotu, materiał ie jest rozdzielay a dwie oddziele części, 7
26-3- Okrawaie wyrówaie obrzeża przedmiotu przez usuięcie admiaru materiału odkształcoego w poprzedich operacjach tłoczeia, Rozciaie oddzieleie od siebie dwóch przedmiotów ajczęściej jedakowych lub symetryczych, wykoywaych początkowo wspólie z jedego kawałka materiału, Wygładzaie adaie powierzchi przecięcia żądaej dokładości, wymiarów i gładkości Schemat wykrojika słupowego stempel, 2 prowadice słupowe, 3 głowica wraz ze stemplem, 4 pierścień tący Siła cięcia Siła przepchięcia P t =,3 R t [N] R t wytrzymałość materiału a ściaie, przekrój ściaczy P p = k P t Siła zepchięcia [N] K współczyik,5, h wysokość cylidryczego otworu matrycy s grubość materiału P z = k z P t [N] K z współczyik,2,3 8
26-3- GIĘCIE jest procesem kształtowaia, w którym zmiaa krzywizy zachodzi w jedej płaszczyźie, a grubość materiału pozostaje iezmieioa. a prasach a walcach za pomocą przeciągaia 9
26-3- WYCISKANIE to kształtowaie, w którym acisk stempla powoduje wypłyięcie materiału przez otwory lub szczeliy arzędzia. Szczeliy mają kształt poprzeczego przekroju wyrobu (rury, pręty, pudełka i aczyia) WYOBALNIE to kształtowaie wirującego krążka lub półwyrobu przez miejscowy acisk arzędzia. Wyoblarki; produkcja aczyń obrotowych o złożoych kształtach wklęsło-wypukłych ZGNIATANIE OBROTOWE - to wyoblaie połączoe jedoczesym pocieieiem ściaki przez jej rozwalcowywaie
26-3- blacha 2 wzorik 3 - wyoblak