Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach Dział Nadzoru Sanitarnego Oddział Higieny Komunalnej i Środowiska Ocena stanu sanitarnego w trakcie sezonu letniego 2018 r. miejscowości, obiektów i tras turystycznych nadzorowanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego Zdjęcia A. Gąsior, D. Gacka Katowice, dnia 29.08.2018 r.
Niniejsze opracowanie obejmuje przedział czasowy od 01.06.2018 r. do 16.08.2018 r. i obrazuje stan sanitarny miejscowości, obiektów i tras turystyczno-wypoczynkowych w trakcie trwania sezonu letniego jak również podejmowane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego działania kontrolno-represyjne. 1. Ogólny stan sanitarny miejscowości letniskowych i tras turystycznych na terenie województwa śląskiego Teren województwa śląskiego jest zróżnicowany pod względem atrakcyjności turystycznej, co wiąże się z różnorodnym rozlokowaniem infrastruktury służącej turystom. Południowa część województwa śląskiego to rejon Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, gdzie większość tras turystycznych oraz infrastruktury związanej z wypoczynkiem i turystyką znajduje się m.in. w obrębie miasta Szczyrk, Bielsko-Biała oraz Bystra oraz wokół Jeziora Żywieckiego. Środkowa część województwa śląskiego to z kolei teren najbardziej zurbanizowany, a tym samym najmniej atrakcyjny pod względem turystycznym. Natomiast region północny, to przede wszystkim miasto pątniczo pielgrzymkowe Częstochowa z Jasną Górą, obszary Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a także leżący na pograniczu Niziny i Wyżyny Śląskiej, ograniczony górnym biegiem rzek Małej Panwi i Liswarty - powiat lubliniecki. W wielu miejscowościach województwa śląskiego sezon turystyczny trwa prawie cały rok. Zarówno przed sezonem jak i w sezonie letnim systematycznie trwają prace pielęgnacyjne na terenach rekreacyjno wypoczynkowych (wykaszanie traw, nasadzenia nowych kwiatów, krzewów). Skontrolowane parki, skwery, trasy spacerowe były zadbane, osadzone kwiatami, odpady komunalne z koszy były usuwane na bieżąco. W miejscowościach turystycznych wszystkie skontrolowane ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe oraz inne obiekty świadczące usługi noclegowe były przyłączone do kanalizacji ogólnospławnej miejskiej/gminnej lub do zbiorników bezodpływowych. Stan sanitarno-higieniczny w większości nie budził zastrzeżeń. W obiektach objętych kontrolą, odpady komunalne gromadzone były w pojemnikach lub kontenerach i zgodnie z deklaracjami, wywożone na składowiska odpadów komunalnych przez firmy uprawnione do tego celu. Pojemniki i kontenery utrzymane były w dobrym stanie sanitarno - higienicznym i technicznym. Trasy turystyczne zlokalizowane w obrębie jury krakowsko-częstochowskiej oraz miasta Częstochowy są równocześnie trasami przejścia pieszych pielgrzymek na Jasną Górę, ale wykorzystywane są również jako szlaki rowerowe, ścieżki edukacyjne i rekreacyjne. Postoje pielgrzymów odbywają się na wyznaczonych terenach, głównie przy parafiach ale również np. na terenie boisk szkolnych na których ustawiane są w tym czasie dodatkowe przenośne toalety typu toi - toi oraz kontenery na śmieci. Na podstawie wyników kontroli sanitarnych przeprowadzonych na wyżej wymienionym terenie ustalono, że w sezonie letnim 2018 r. stan sanitarny większości tras i miejscowości turystyczno-wypoczynkowych został oceniony jako dobry. Strona 2 z 9
2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej w trakcie trwania sezonu letniego 2018 r. W 2018 roku ewidencje organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego obejmowały ogółem 4443 obiekty bazy wypoczynkowo-turystycznej. W trakcie sezonu letniego skontrolowano 1252 zewidencjonowanych obiektów tej grupy oraz dodatkowo 104 środki transportu publicznego. Wykresy nr 1 i 2 obrazują liczbowo i procentowo ilość obiektów skontrolowanych przez organy PIS w stosunku do zewidencjonowanych, z podziałem na poszczególne grupy obiektów. Środki transportu oraz część przystanków autobusowych nie są objęte ewidencją, natomiast są kontrolowane w przypadku rozpatrywania ewentualnych interwencji lub prowadzenia kontroli akcyjnych. Wykres nr 1. Ilość obiektów oraz środków transportu publicznego zewidencjonowanych i skontrolowanych przez organy PIS województwa śląskiego, w podziale na poszczególne grupy obiektów. Wykres nr 2. Procentowa ilość obiektów skontrolowanych przez organy PIS województwa śląskiego, z podziałem na poszczególne grupy obiektów. Strona 3 z 9
2.1. Ustępy publiczne Na terenie województwa śląskiego pod bieżącym nadzorem PPIS znajduje się 309 ustępów publicznych, z których 293 jest skanalizowanych, 16 nieskanalizowanych, a 207 to obiekty przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych. W trakcie trwania sezonu letniego skontrolowanych zostało 86 ustępów (27,8%). Negatywnie pod względem sanitarnotechnicznym oceniono 6 obiektów. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 7 decyzji administracyjnych nakazujących: - doprowadzenie do właściwego stanu sanitarnego brudnych ścian i sufitów ustępu publicznego, - doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno-technicznego zniszczonej podłogi z ubytkami, - odnowienie ścian i sufitu w pomieszczeniu gospodarczym oraz sufitu nad kabinami ustępowymi, - uzupełnienie ubytków tynku na ścianach w części damskiej i męskiej ustępu. W dwóch przypadkach zaistniała konieczność wydania zaleceń pokontrolnych, dotyczących m.in. zapewnienia ciepłej bieżącej wody przy umywalkach toalet ogólnodostępnych. W tej grupie obiektów nie nałożono żadnego mandatu karnego. 2.2. Dworce autobusowe W ewidencji PPIS województwa śląskiego znajduje się 18 dworców autobusowych, z których w trakcie sezonu letniego skontrolowano 5 obiektów tej grupy (27,7%) przeprowadzając 5 kontroli sanitarnych. Większość skontrolowanych dworców autobusowych jest wyposażona w poczekalnie dla podróżnych oraz zadaszone stanowiska odjazdu i przyjazdu autobusów, a teren wokół obiektów utrzymywany jest czysto i nie budzi zastrzeżeń. Znajdujące się na terenie dworców toalety w liczbie 16 są najczęściej dzierżawione przez indywidualnych przedsiębiorców i utrzymywane są one we właściwym stanie higieniczno-sanitarnym. W tej grupie obiektów jeden z dworców autobusowych został oceniony negatywnie pod względem sanitarno-technicznym, wobec czego wydano decyzję dotyczącą m.in. odnowienia zniszczonych powierzchni ścian w poczekalni dla pasażerów. W grupie tej mandatów karnych nie nałożono. 2.3. Przystanki autobusowe Pod nadzorem Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych na terenie województwa śląskiego obecnie znajduje się 555 przystanków autobusowych. Z danych uzyskanych od PPIS wynika, iż w tegorocznym sezonie letnim skontrolowano 333 (60%) zewidencjonowanych obiektów tej grupy. W grupie tej 2 obiekty oceniono jako złe pod względem sanitarnym i technicznym, w związku z czym wydano 4 decyzje administracyjne w tym 2 decyzje dotyczące - odnowienia powierzchni ławek dla części przystanków przy dworcu autobusowym (decyzja została wykonana), zapewnienia koszy na śmieci, doprowadzenia do właściwego stanu uszkodzonych ławek oraz uszkodzonych wiat przystankowych oraz 1 decyzję odmawiającą zmiany terminu wykonania decyzji wcześniej wydanej oraz 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne. W sezonie letnim, w wyniku przeprowadzonych kontroli w tej grupie obiektów nie karano grzywną w drodze mandatu karnego. Strona 4 z 9
2.4. Dworce PKP Na terenie województwa śląskiego aktualnie znajdują się 33 dworce kolejowe, w których znajduje się 25 czynnych toalet. W sezonie letnim skontrolowano 11 obiektów (33,3%), przeprowadzając 14 kontroli sanitarnych. Żadnego dworca PKP nie oceniono negatywnie, nie wydano żadnej decyzji administracyjnej, ani nie nałożono żadnych mandatów karnych. 2.5. Przystanki PKP Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni bieżącym nadzorem objęli 126 przystanków kolejowych, spośród których skontrolowano 34 obiekty (26,9%) przeprowadzając 35 kontroli sanitarnych. W trakcie sezonu letniego jeden przystanek PKP oceniono negatywnie, wydano 2 decyzje administracyjne nakazujące: - odnowienie ścian i sufitu w tunelu prowadzącym na peron, - oraz odnowienie ściany w przejściu prowadzącym na peron, odnowienie powłoki malarskiej na zadaszeniu nad wejściem do budynku oraz odnowienie uszkodzonych schodów wejściowych - strona wniosła odwołanie od przedmiotowej decyzji. Mandatów karnych nie nałożono. 2.6. Przystanie żeglugi śródlądowej - brak tego typu obiektów 2.7. Przystanie jednostek pływających, rekreacyjnych i sportowych - brak tego typu obiektów 2.8. Parkingi Bieżącym nadzorem sanitarnym PPIS objętych jest 154 obiekty tej grupy, z czego 94 to parkingi miejskie (51 posiada dostęp do toalet), a 60 to parkingi i postoje leśne (z których 30 posiada dostęp do toalet). W opisywanym okresie sprawozdawczym skontrolowano 38 parkingów (24,6%). W tej grupie obiektów nie wydano decyzji administracyjnych, nie nałożono mandatów karnych oraz żadnego obiektu nie oceniono negatywnie. 2.9. Stacje paliw Spośród zewidencjonowanych przez PPIS województwa śląskiego 479 stacji paliw, w minionym sezonie letnim skontrolowano 32 (6,6%). W tej grupie obiektów nie wydano decyzji administracyjnych, nie nałożono mandatów karnych oraz żadnego obiektu nie oceniono negatywnie. 2.10. Środki transportu publicznego W trakcie trwania tegorocznego sezonu letniego skontrolowano 104 środki transportu osobowego, w tym 56 autobusów miejskich, 16 autobusów podmiejskich i międzymiastowych, 2 autobusy turystyczne (autokary), 10 tramwajów, 3 pociągi dalekobieżnych, 15 pociągów podmiejskich oraz 2 kolejki wąskotorowe Środki transportu są kontrolowane w przypadku rozpatrywania wnoszonych interwencji czy też przeprowadzania kontroli akcyjnych i nie są objęte ewidencją. W wyniku przeprowadzonych 56 kontroli, żadnego obiektu nie oceniono negatywnie, nie wydano decyzji administracyjnych, nie nałożono mandatów karnych Strona 5 z 9
2.11. Obiekty noclegowe całoroczne Na obszarze województwa śląskiego obecnie znajduje się 985 obiektów noclegowych całorocznych widniejących w ewidencji Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych, na które składa się: 225 hoteli, 7 moteli, 118 pokoi gościnnych, 16 schronisk turystycznych jak również 619 innych obiektów dostępnych przez cały rok tj: pensjonatów, ośrodków wczasowych i wczasowo-turystycznych, zajazdów, domów wycieczkowych, ośrodków szkoleniowych czy konferencyjnych. W trakcie sezonu letniego skontrolowano 226 obiektów (22,9%), przeprowadzając 228 kontroli sanitarnych. W ich efekcie, 12 obiektów oceniono jako złe pod względem sanitarnotechnicznym i 2 pod względem sanitarno-porządkowym. PPIS województwa śląskiego wydali 13 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień, 1 decyzję prolongującą termin usunięcia wcześniejszej decyzji oraz nałożyli 5 mandatów karnych na łączną kwotę 1100 zł. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.: - brudnych ścian i sufitów pomieszczeń i korytarzy, - zacieków i plam na ścianach i sufitach, - brudnych, nieuprzątniętych pomieszczeń np. pokoi, pralni, - brudnej lub zniszczonej, wytartej powierzchni podłogi, - zniszczonych z czarno-szarym nalotem uszczelnień silikonowych przy umywalkach i brodzikach, - zniszczonej stolarki drzwiowej w łazienkach, - brudnej i zniszczonej tapicerki mebli. 2.12. Obiekty noclegowe sezonowe Na terenie województwa śląskiego pod bieżącym nadzorem sanitarnym organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajduje się 97 obiektów noclegowych sezonowych. Grupę obiektów sezonowych stanowią: ośrodki wypoczynkowe (67), pola namiotowe (14), kempingi (5) oraz 11 innych obiektów dostępnych jedynie w okresie letnim. W trakcie trwania sezonu skontrolowano 47 (48,4%) obiektów tej grupy przeprowadzając ogółem 47 kontroli sanitarnych. Jeden obiekt oceniono negatywnie, stwierdzając niewłaściwy stan sanitarny i techniczny w domku kempingowym (brudna wykładzina podłogowa, ubytki fugi glazury podłogowej w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, pordzewiałe kratki kanalizacyjne w kabinach prysznicowych). W związku z czym wydana została decyzja administracyjna. 2.13. Agroturystyka Pod bieżącym nadzorem sanitarnym znajduje się 179 gospodarstw agroturystycznych. W minionym sezonie letnim skontrolowano 37 (20,6%). W tej grupie obiektów w wyniku przeprowadzonych 37 kontroli sanitarnych żadnego obiektu nie oceniono negatywnie, nie wydano decyzji administracyjnych, nie nałożono mandatów karnych Strona 6 z 9
2.14. Obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe (stadiony, boiska, parki, zieleńce, piaskownice) Ewidencje organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego obejmują 1493 obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, do których zalicza się: kluby sportowe, korty tenisowe, boiska i hale sportowe (których dysponentami są najczęściej gminy lub kluby sportowe), a także piaskownice, place zabaw dla dzieci, parki, skwery, zieleńce, ogródki jordanowskie oraz tereny rekreacyjne przy zbiornikach wodnych. W tegorocznym sezonie letnim łącznie skontrolowano 392 (26,2%) obiektów tej grupy. W wyniku przeprowadzonych 276 kontroli sanitarnych, 14 obiektów oceniono negatywnie. Wydano 10 decyzji administracyjnych nakazujące usuniecie stwierdzonych uchybień, 1 decyzje prolongującą oraz 6 zaleceń pokontrolnych. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: - braku bieżącej ciepłej wody w szatniach, - brudnych ścian i sufitów w szatniach - uszkodzonej armatury w sanitariatach, - uszkodzonych siedzisk urządzeń przeznaczonych do ćwiczeń w siłowni - brudnych ścian i sufitów w pomieszczeniach - ubytków w kafelkach ściennych w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, - niewłaściwego stanu sanitarnego i sanitarno-technicznego placów zabaw w tym piaskownic. Mandatów karnych nie nakładano. 2.15. Plaże Spośród 15 plaż zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego, wszystkie wyposażone są w kosze na odpady oraz posiadają dostęp do toalet. W trakcie trwania sezonu letniego skontrolowano 11 plaż (73,3%) przeprowadzając 13 kontroli. W stosunku do jednego obiektu w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami nałożono mandat karny oraz wydano zalecenia pokontrolne nakazujące ich usunięcie (niewykoszona wysoka trawa oraz zalegające rośliny wodne przy wejściu do wody). W trakcie kontroli sprawdzającej stwierdzono, iż zalecenia zostały wykonane. PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ KONTROLNO-REPRESYJNYCH W tegorocznym sezonie letnim organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego, w trakcie przeprowadzonych 895 kontroli sanitarnych, skontrolowały 1252 (28,1%) obiektów bazy turystyczno-wypoczynkowej oraz 104 środki transportu publicznego nie objęte ewidencją. Spośród skontrolowanych obiektów najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w grupach: obiektów noclegowych całorocznych - w których 2 obiekty oceniono jako złe pod względem sanitarno-porządkowym, a 12 pod względem sanitarno-technicznym, wydano 13 decyzji zarządzających, 1 decyzję prolongującą termin wykonania nakazów wcześniejszej decyzji oraz nałożono 5 mandatów karnych; obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych - gdzie 14 obiektów oceniono jako złe pod względem sanitarno-technicznym, wydano 10 decyzji administracyjnych nakazujących usuniecie stwierdzonych uchybień, 1 decyzje prolongującą termin wykonania nakazów wcześniejszej decyzji; ustępy publiczne spośród których 5 obiektów oceniono negatywnie pod względem sanitarno-technicznym, 1 pod względem sanitarno-porządkowym oraz wydano 6 decyzji zarządzających usunięcie stwierdzonych uchybień. Strona 7 z 9
Wykres nr 3. Liczba wydanych decyzji administracyjnych nakazujących usuniecie stwierdzonych uchybień oraz decyzji prolongujących, w poszczególnych grupach obiektów w sezonie letnim 2018 r. Wykres nr 4. Liczba obiektów wypoczynkowo-turystycznych oraz środków transportu ocenionych jako złe pod względem sanitarno-porządkowym i sanitarno-technicznym w sezonie letnim 2018 r. Strona 8 z 9
Podsumowując, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego w trakcie trwania sezonu letniego 2018 r. łącznie wydały 38 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień (16 wydano w roku 2017), 3 decyzje prolongujące termin wykonania nakazów wcześniej wydanych decyzji (w roku 2017 wydano 2 decyzje prolongujące) oraz za niewłaściwy stan sanitarno-porządkowy nałożyły 6 mandatów karnych (4 mandaty w roku 2017). Opracowała: mgr Joanna Hachuła Strona 9 z 9