w składzie: A. Borg Barthet, pełniący obowiązki prezesa piątej izby, M. Safjan i M. Berger (sprawozdawca), sędziowie,



Podobne dokumenty
w składzie: J.C. Bonichot (sprawozdawca), prezes izby, A. Arabadjiev i J.L. da Cruz Vilaça, sędziowie,

WYROK TRYBUNAŁU (dziewiąta izba) z dnia 2 października 2014 r.(*)

WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba) z dnia 27 października 2011 r. *

Zródło:

w składzie: R. Silva de Lapuerta (sprawozdawca), prezes izby, J.C. Bonichot, A. Arabadjiev, J.L. da Cruz Vilaça i C. Lycourgos, sędziowie,

WYROK TRYBUNAŁU (druga izba) z dnia 21 kwietnia 2005 r. *

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 6 października 2005 r. *

POSTANOWIENIE SĄDU (czwarta izba) z dnia 23 września 2014 r.(*)

Wspólnotowy znak towarowy Postępowanie w sprawie sprzeciwu Uchylenie zaskarżonej decyzji Następcza bezprzedmiotowość sporu Umorzenie postępowania

WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba) z dnia 25 października 2012 r.(*)

POSTANOWIENIE WICEPREZESA TRYBUNAŁU. z dnia 19 października 2018 r.(*)

Wyrok TSUE z r. w sprawie C-512/10 Komisja v. Polska i jego skutki dla sektora transportu kolejowego w Polsce

WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba) z dnia 5 czerwca 2008 r.(*)

Odwołania Skarga o stwierdzenie nieważności Niedopuszczalność skargi Reprezentacja przed sądami Unii Adwokat Niezależność

Zbiór Orzeczeń. WYROK SĄDU (czwarta izba) z dnia 28 kwietnia 2017 r. *

WYROK TRYBUNAŁU. z dnia 15 lipca 1963 r.*

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 11 czerwca 2015 r.(*)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 3/15. Dnia 9 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 13 października 2005 r. 1

POSTANOWIENIE. w sprawie z powództwa L. Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. przeciwko Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa z siedzibą w W.

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Wyrok z dnia 9 czerwca 2010 r. III SK 3/10

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r. III UK 86/08

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 10 października 2006 r. I UK 96/06

POSTANOWIENIE PREZESA TRYBUNAŁU

Podatek VAT Dyrektywa 2006/112/WE Zbycie przez gminę składników jej majątku

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

POSTANOWIENIE SĄDU (izba ds. odwołań) z dnia r.(*)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK TRYBUNAŁU z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie C-479/13

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów przeciwko państwom członkowskim (art TFUE)

WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba) z dnia 16 maja 2013 r.(*)

WYROK TRYBUNAŁU (piąta izba) z dnia 20 marca 2014 r.(*)

w składzie: K. Lenaerts, prezes izby, D. Šváby (sprawozdawca), R. Silva de Lapuerta, E. Juhász i J. Malenovský, sędziowie,

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

SPRAWA AT POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 i Rozporządzenie Komisji (WE) nr 773/2004

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 28/15. Dnia 15 grudnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba) z dnia 16 maja 2013 r.(*)

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV KK 25/13. Dnia 24 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jacek Sobczak

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Zbiór Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji 1980 str. I 02671

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba) z dnia 6 października 2005 r. *

Wyrok z dnia 25 lutego 1998 r. III RN 131/97

Wyrok z dnia 16 września 2004 r. III PO 60/04

POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (siódma izba) z dnia 5 lutego 2015 r.(*)

Podstawy do wniesienia skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 12 lutego 2009 r.(*)

Wyrok z dnia 30 stycznia 1996 r. II URN 54/95

DECYZJA DELEGOWANA KOMISJI (UE) / z dnia r.

w składzie: K. Lenaerts, prezes izby, J. Malenovský, R. Silva de Lapuerta, G. Arestis (sprawozdawca) i D. Šváby, sędziowie,

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

Precedensowa Uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 111/15: Czy będzie łatwiej złożyć skargę od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej?

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

w składzie: L. Bay Larsen, prezes izby, K. Jürimäe, J. Malenovský, M. Safjan (sprawozdawca) i A. Prechal, sędziowie,

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 6 maja 2010 r.(*)

Wpływ prawa UE na krajowe porządki prawne w dziedzinie zwalczania dyskryminacji

Postanowienie z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 71/00

POSTANOWIENIE. SSN Hubert Wrzeszcz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

26 października 2006 r. *

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 30/17. Dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III UZ 4/16. Dnia 24 maja 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 2232/96. z dnia 28 października 1996 r.

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 112 I. Legislacja. Akty o charakterze nieustawodawczym. Rocznik kwietnia 2019.

POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02

Wyrok z dnia 6 kwietnia 2000 r. III RN 149/99

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III PZ 4/15. Dnia 11 sierpnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 9/15. Dnia 18 marca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

Transkrypt:

WYROK TRYBUNAŁU (piąta izba) z dnia 18 lipca 2013 r.(*) Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Żywienie zwierząt Pasze genetycznie zmodyfikowane Wytwarzanie, wprowadzanie do obrotu lub stosowanie Krajowy zakaz, który jeszcze nie wszedł w życie W sprawie C 313/11 mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie, na podstawie art. 258 TFUE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, wniesioną w dniu 20 czerwca 2011 r., Komisja Europejska, reprezentowana przez D. Bianchiego i A. Szmytkowską, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu, strona skarżąca, przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowanej przez M. Szpunara, działającego w charakterze pełnomocnika, strona pozwana, TRYBUNAŁ (piąta izba), w składzie: A. Borg Barthet, pełniący obowiązki prezesa piątej izby, M. Safjan i M. Berger (sprawozdawca), sędziowie, rzecznik generalny: P. Mengozzi, sekretarz: A. Calot Escobar, uwzględniając pisemny etap postępowania, podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący Wyrok 1 Komisja Europejska wnosi w skardze do Trybunału o stwierdzenie, że wprowadzając zakaz wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt w Polsce pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 16 ust. 5, art. 19, 20 i 34 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz.U. L 268, s. 1). Ramy prawne Prawo Unii 2 Jak wynika z motywów 3, 4, 7 i 30 rozporządzenia nr 1829/2003, w celu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz zapewnienia warunków równej i uczciwej konkurencji żywność i pasze zawierające genetycznie zmodyfikowane organizmy (zwane dalej GMO ), składające się z takich organizmów lub wyprodukowane z nich (zwane dalej żywnością i paszami genetycznie zmodyfikowanymi ) należy poddać ocenie bezpieczeństwa przed ich wprowadzeniem do obrotu w Unii Europejskiej zgodnie z jednolitą, skuteczną i przejrzystą procedurą wspólnotową. 3 W motywie 31 tego rozporządzenia jest mowa o tym, że w celu zapewnienia zharmonizowanej naukowej oceny genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy ocenę tę powinien przeprowadzać Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. 4 Artykuł 15 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany Zakres [stosowania], przewiduje, że przepisy odnoszące się do zezwolenia dotyczącego pasz genetycznie zmodyfikowanych, jak też reguły dotyczące nadzoru stosuje się do: [ ] a) GMO do użytku paszowego;

b) paszy zawierającej lub składającej się z GMO; c) paszy wyprodukowanej z GMO. 5 Artykuł 16 tego rozporządzenia, zatytułowany Wymagania, w ust. 1 lit. a) oraz ust. 2, 3 i 5 stanowi: 1. Pasza określona w art. [15] ust. 1 nie może: a) wywierać szkodliwych skutków dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska naturalnego; [ ] 2. Żadna osoba nie wprowadza do obrotu, używa lub przetwarza produktu określonego w art. 15 ust. 1, o ile nie jest on objęty zezwoleniem wydanym zgodnie z niniejszą sekcją oraz spełnione są [nie są spełnione] właściwe warunki zezwolenia. 3. Nie należy zatwierdzać żadnego produktu określonego w art. 15 ust. 1, o ile wnioskodawca takiego zezwolenia nie wykaże w sposób właściwy i wystarczający, że spełnione są wymagania ust. 1 niniejszego artykułu. [ ] 5. Zezwolenia określonego w ust. 2 nie wydaje się, odrzuca, odnawia, zmienia, zawiesza lub cofa, z wyjątkiem podania podstawy oraz na podstawie procedur ustalonych w niniejszym rozporządzeniu. [Zezwolenie określone w ust. 2 wydaje się, odrzuca, odnawia, zmienia, zawiesza lub cofa wyłącznie na podstawie powodów i procedur ustalonych w niniejszym rozporządzeniu]. [ ]. 6 Artykuły 17 19 omawianego rozporządzenia regulują procedurę wydania zezwolenia. Artykuł 19 określa w szczególności, że do wydania zezwolenia uprawniona jest Komisja.

7 Artykuł 20 rozporządzenia nr 1829/2003 reguluje status produktów i przewiduje warunki, według których, jeżeli produkty te zostały wprowadzone do obrotu przed terminem stosowania rozporządzenia nr 1829/2003, można nadal wprowadzać je do obrotu, można ich używać i przetwarzać je z zastrzeżeniem spełnienia pewnych warunków. 8 Artykuł 34 wspomnianego rozporządzenia przewiduje możliwość przyjęcia środków nadzwyczajnych zgodnie z procedurami określonymi w art. 53 i 54 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31, s. 1) w wypadku istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska naturalnego. 9 Artkuły 53 i 54 rozporządzenia nr 178/2002 przewidują, że w takim wypadku przyjęcie odpowiednich środków jest zastrzeżone dla Komisji i że państwo członkowskie może je przyjąć wyłącznie w braku podjęcia działań przez tę instytucję. Prawo polskie 10 Zgodnie z art. 15 ust. l pkt 4 ustawy o paszach z dnia 22 lipca 2006 r. (Dz.U. nr 144, poz. 1045) zabrania się wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt w Polsce pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz GMO przeznaczonych do użytku paszowego (zakaz zwany dalej spornym zakazem ). 11 Na mocy art. 53 ustawy o paszach naruszenie spornego zakazu podlega karze grzywny. 12 Zgodnie z art. 65 ustawy o paszach sporny zakaz miał wejść w życie po upływie 2 lat od dnia ogłoszenia, czyli w dniu 12 sierpnia 2008 r. 13 W dniu 26 czerwca 2008 r. polski ustawodawca uchwalił ustawę o zmianie ustawy o paszach (Dz.U. nr 144, poz. 899), która weszła w życie w dniu 12 sierpnia 2008 r. i zmieniła art. 65 ustawy o paszach, przesuwając datę wejścia w życie spornego zakazu na dzień 1 stycznia 2013 r. Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi

14 Dowiedziawszy się o dacie wejścia w życie ustawy o paszach, Komisja w dniu 24 października 2006 r. skierowała do Rzeczypospolitej Polskiej pismo, w którym stwierdziła, że sporny zakaz stanowi naruszenie przepisów rozporządzenia nr 1829/2003, ponieważ wpływa na swobodne wprowadzanie na rynek pasz zatwierdzonych na mocy wspomnianego rozporządzenia, obrót nimi oraz ich stosowanie. 15 W piśmie z dnia 28 listopada 2006 r. Rzeczpospolita Polska udzieliła odpowiedzi, podkreślając stanowisko ramowe przyjęte przez polską Radę Ministrów w ramach trwającej w Polsce debaty politycznej i społecznej wokół pasz genetycznie zmodyfikowanych, w którym organ ten opowiedział się przeciw wprowadzeniu tych pasz do obrotu. Państwo to powiadomiło Komisję o trwających badaniach nad wpływem takiego zakazu na produkcję i podaż pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz nad możliwością ich zastąpienia, oświadczając, że ostateczna decyzja w sprawie spornego przepisu ma zostać podjęta przed dniem jego wejścia w życie, to znaczy przed dniem 12 sierpnia 2008 r. 16 W dniu 23 marca 2007 r. Komisja skierowała do Rzeczypospolitej Polskiej wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym wyjaśnia, że GMO w rozumieniu rozporządzenia nr 1829/2003 mogą zostać zabronione jedynie w wyjątkowych wypadkach, których warunki nie są spełnione w tej konkretnej sytuacji. W konsekwencji, zabraniając wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt w Polsce pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz GMO przeznaczonych do użytku paszowego, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy rozporządzenia nr 1829/2003. 17 W dniu 22 maja 2007 r. Rzeczpospolita Polska skierowała do Komisji wniosek o przesunięcie terminu na udzielenie odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia do dnia 22 czerwca 2007 r., oświadczając, że istnieją silne obawy dotyczące zagrożeń dla ludzi zwierząt i środowiska związanych ze stosowaniem genetycznie zmodyfikowanych produktów. Oświadczyła ona również, że przygotowując odpowiedź, ma obowiązek uwzględnić opinie i uwagi różnych ekspertów, co wymaga przeprowadzenia konsultacji, badań, spotkań i analizy dużej liczby dokumentów. Komisja uwzględniła ten wniosek pismem z dnia 31 maja 2007 r. 18 Pismem z dnia 22 czerwca 2007 r. Rzeczpospolita Polska udzieliła odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia, powtarzając w istocie argumenty przedstawione w piśmie z dnia 28 listopada 2006 r. 19 Ponieważ Komisja nie uznała tej odpowiedzi za satysfakcjonującą, wystosowała do Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 października 2007 r. uzasadnioną opinię, wzywając ją do przyjęcia środków niezbędnych do zastosowania się do jej zobowiązań w terminie dwóch miesięcy od otrzymania tej opinii, które nastąpiło również 23 października 2007 r.

20 W dniu 13 grudnia 2007 r. Rzeczpospolita Polska złożyła wniosek o przesunięcie terminu na przedstawienie odpowiedzi na uzasadnioną opinię, powołując się na trudności w terminowym podjęciu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzji co do ostatecznego stanowiska wobec zarzucanego naruszenia ze względu na jego niedawne powołanie. Komisja wniosek ten oddaliła ze względu na brak spełnienia wymaganych warunków. 21 W odpowiedzi na uzasadnioną opinię z dnia 21 stycznia 2008 r. Rzeczpospolita Polska zapowiedziała uchylenie art. 15 ust. 4 ustawy o paszach. 22 Nie otrzymawszy informacji o takim uchyleniu, Komisja zwróciła się pismem z dnia 16 czerwca 2008 r. o przekazanie jej w trybie pilnym informacji dotyczących uchylenia spornego zakazu. 23 Pismem z dnia 26 czerwca 2008 r. Rzeczpospolita Polska poinformowała o trwających pracach legislacyjnych dotyczących projektu zmiany ustawy o paszach, zgodnie z którym sporny zakaz miał wejść w życie nie w dniu 12 sierpnia 2008 r., a w dniu l stycznia 2012 r. W rzeczywistości zmiana uchwalona przez ustawodawcę polskiego przesunęła ten termin na dzień l stycznia 2013 r. 24 W tych okolicznościach Komisja postanowiła wnieść niniejszą skargę. W przedmiocie skargi Argumentacja stron 25 Na wstępie, odnośnie do podniesionego przez Rzeczpospolitą Polską argumentu, iż vacatio legis dotycząca spornego zakazu przewidziana do dnia 1 stycznia 2013 r. pozwala na zachowanie możliwości wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania pasz genetycznie zmodyfikowanych zgodnie z rozporządzeniem nr 1829/2006, Komisja w oparciu w szczególności o wyroki z dnia 29 października 1998 r. w sprawie C 185/96 Komisja przeciwko Grecji, Rec. s. I 6601, i z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie C 259/01 Komisja przeciwko Francji, Rec. s. I 11093, twierdzi, że przyjęcie spornego zakazu i przesunięcie jego wejścia w życie jest sprzeczne z zasadą pewności prawa. 26 Komisja wyjaśnia w tym względzie, że z powodu nieuchylenia spornego zakazu przez Rzeczpospolitą Polską zainteresowani producenci pasz, którzy muszą szukać nowych źródeł surowców, znajdują się w niepewnej sytuacji prawnej ze względu na ryzyko ponownego przesunięcia wejścia w życie tego zakazu.

27 W tym kontekście, opierając się na orzecznictwie Trybunału, Komisja przypomina, że państwo członkowskie narusza prawo Unii nie tylko gdy utrzymuje sprzeczny z nim przepis prawny, nawet jeżeli danego przepisu nie wprowadzono w życie, lecz również w sytuacji, kiedy ustanawia przepisy prawne sprzeczne z dyrektywą, nawet jeżeli tych przepisów nie zastosowano jeszcze do konkretnych sytuacji. 28 Ponadto państwo członkowskie nie może usprawiedliwiać nieprzestrzegania prawa Unii faktem, iż nie wywołuje to negatywnych konsekwencji, jeżeli z różnych dokumentów wynika, że sporny zakaz po wejściu w życie takie konsekwencje wywoła. 29 Komisja podkreśla również, że przysługujące państwu członkowskiemu prawo do wolnego wyboru techniki legislacyjnej nie obejmuje prawa do przyjmowania przepisów sprzecznych z prawem Unii. 30 Ponadto Komisja przypomina, że uzasadnioną opinię skierowała do Rzeczypospolitej Polskiej przed przewidzianym na dzień 12 sierpnia 2008 r. wejściem w życie spornego zakazu i że zmiana przez Rzeczpospolitą Polską daty wejścia w życie tego zakazu, ustalonej obecnie na dzień l stycznia 2013 r., nie wpływa w niniejszej sprawie w żaden sposób na istotę naruszenia. 31 Następnie w odniesieniu do ewentualnego uzasadnienia opartego na względach moralności publicznej przewidzianego w art. 36 TFUE Komisja podkreśla w pierwszej kolejności, że rozporządzenie nr 1829/2003 jest środkiem dokonującym pełnej harmonizacji w dziedzinie pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz GMO przeznaczonych do użytku paszowego. Środek krajowy należy tym samym oceniać w świetle tego środka harmonizującego, nie zaś w świetle przepisów prawa pierwotnego. 32 Nawet przy zastosowaniu procedury nadzwyczajnej przewidzianej w art. 34 rozporządzenia nr 1829/2003, który odsyła do złożonej procedury przewidzianej w rozporządzeniu nr 178/2002, w wypadku gdy występuje istotne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska naturalnego, przyjęcie odpowiednich środków jest zastrzeżone dla Komisji, a państwo członkowskie jest uprawnione do wprowadzenia tymczasowych środków ochronnych wyłącznie w braku podjęcia działań przez tę instytucję. 33 Wyrażając wątpliwości co do faktu, czy państwo członkowskie może, tak jak w niniejszej sprawie, powoływać się na wyjątki określone w art. 36 TFUE, Komisja twierdzi poza tym, że w każdym razie Rzeczpospolita Polska nie wykazała jak tego wymaga utrwalone orzecznictwo iż spełnione zostały przesłanki zastosowania odstępstwa na podstawie art. 36 TFUE.

34 Instytucja ta zarzuca w tym kontekście Rzeczypospolitej Polskiej, że nie przywołuje ona moralności publicznej w sposób odrębny, lecz łączy ją z uzasadnieniem związanym z ochroną zdrowia i środowiska naturalnego. Ponadto państwo to nie wykazało związku między spornym zakazem a moralnością publiczną, a fakt, iż nie przedstawiono żadnych badań w tym względzie, jest zdaniem Komisji sprzeczny z orzecznictwem Trybunału, zgodnie z którym państwo członkowskie nie może opierać się na poglądzie części opinii publicznej w celu jednostronnego zakwestionowania środka harmonizacji przyjętego przez instytucje wspólnotowe. 35 W końcu, podkreślając, że państwo członkowskie, które korzysta ze środków przewidzianych w art. 36 TFUE, jest zgodnie z orzecznictwem Trybunału zobowiązane do przestrzegania zasady proporcjonalności, Komisja twierdzi, że sporny zakaz jest w każdym wypadku rażąco nieproporcjonalny. 36 Rzeczpospolita Polska odpiera, że w niniejszej sprawie nie można uznać za naruszenie prawa Unii samego faktu przyjęcia przez ustawodawcę krajowego przepisów prawnych, które nie weszły i nie wejdą w życie. 37 W tym względzie wspomniane państwo kwestionuje to, czy przytoczone przez Komisję na poparcie jej argumentów orzecznictwo ma znaczenie w tej sprawie, podkreślając, że wyroki, o których mowa, dotyczą wyłącznie sytuacji, w których Trybunał wypowiedział się w przedmiocie naruszenia prawa Unii przez przepisy obowiązujące w danych państwach członkowskich, co akurat nie ma miejsca w niniejszej sprawie. 38 Skutek tego rzekomego naruszenia mógłby ewentualnie nastąpić po upływie vacatio legis określonej w ustawie, a zatem w odległym terminie. Zdaniem Rzeczypospolitej Polskiej skutek ten ma jednak charakter hipotetyczny, gdyż do czasu upływu tej vacatio legis sporny zakaz może zostać zmieniony lub uchylony przez polskiego ustawodawcę. Komisja nie może więc opierać postępowania przewidzianego w art. 258 TFUE na takich ewentualnych i hipotetycznych naruszeniach. 39 Rzeczpospolita Polska twierdzi podkreślając swobodę wyboru przez państwo członkowskie techniki legislacyjnej, w szczególności w odniesieniu do terminu wejścia w życie przepisu że kwestionowanie przez Komisję przepisów, które nie weszły jeszcze w życie, mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której Komisja miałaby możliwość podważania technik legislacyjnych przyjętych na gruncie obowiązującego w danym państwie członkowskim systemu prawnego mimo faktycznej zgodności uregulowania danego państwa członkowskiego z prawem unijnym.

40 Rzeczpospolita Polska stwierdza na tej podstawie, że skoro obowiązujące ustawodawstwo krajowe gwarantuje w pełni możliwość wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz GMO przeznaczonych do użytku paszowego, to nie występuje ryzyko niepewności prawnej, jak utrzymuje Komisja. 41 Ponadto państwo to twierdzi, że wspomniana vacatio legis jest wyrazem ostrożnego stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do stosowania produktów genetycznie zmodyfikowanych i że przepisy te zostały zgłoszone zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 17 19 rozporządzenia nr 1829/2003. 42 Ostatecznie Rzeczpospolita Polska informuje w duplice, że ustawa o paszach zostanie poddana na początku 2012 r. nowelizacji, przewidującej w szczególności przedłużenie do dnia 1 stycznia 2017 r. vacatio legis spornego zakazu, który, wbrew temu, co twierdzi Komisja, nie wejdzie w związku z tym w życie w dniu 1 stycznia 2013 r. Ocena Trybunału 43 Na wstępie należy stwierdzić, że Rzeczpospolita Polska przywołuje jako główny środek obrony fakt, iż w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii sporny zakaz nie wszedł jeszcze w życie i że wobec tego prawo Unii nie zostało naruszone. 44 Choć Komisja nie kwestionuje vacatio legis art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o paszach, to jednak jej zdaniem sam fakt przyjęcia i ogłoszenia tego przepisu stanowi uchybienie zobowiązaniom Rzeczypospolitej Polskiej określonym w rozporządzeniu nr 1829/2003. 45 W tym zakresie wystarczy przypomnieć, że Trybunał wielokrotnie już orzekł, iż istnienie uchybienia powinno być oceniane według stanu faktycznego w państwie członkowskim w momencie upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, a zmiany, które nastąpiły w okresie późniejszym, nie mogą być przez niego uwzględniane (zob. w szczególności wyroki: z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie C 152/05 Komisja przeciwko Niemcom, Zb.Orz. s. I 39, pkt 15; a także z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie C 286/12 Komisja przeciwko Węgrom, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo). 46 Należy więc stwierdzić, że zgodnie z tym orzecznictwem datą, względem której Trybunał ma ocenić istnienie uchybienia zarzucanego Rzeczypospolitej Polskiej, jest dzień 23 grudnia 2007 r.

47 Tymczasem w niniejszej sprawie jest bezsporne, że w chwili upływu wspomnianego terminu sporny zakaz nie obowiązywał, gdyż zgodnie z art. 65 ustawy o paszach miał wejść w życie dwa lata po jej ogłoszeniu, to jest 12 sierpnia 2008 r., a więc po upływie terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, wobec czego nie może być przedmiotem niniejszej skargi. 48 Skarga Komisji mogłaby zostać uwzględniona wyłącznie w wypadku, gdyby rozporządzenie nr 1829/2003 wymagało jednak od Rzeczypospolitej Polskiej przed dniem 12 sierpnia 2008 r. poszanowania pewnych zobowiązań. Takie zobowiązania w kontekście niniejszego sporu oznaczałyby w szczególności, że państwa członkowskie musiałyby powstrzymać się od przyjęcia uregulowań, które mogłyby wywołać negatywne skutki sprzeczne z celami tego rozporządzenia nawet przed jego wejściem w życie (zob. podobnie wyrok z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C 508/08 Komisja przeciwko Malcie, Zb.Orz. s. I 10589, pkt 21). Należy jednak stwierdzić, że Komisja nie oparła zarzutów podniesionych na poparcie swojej skargi na istnieniu zobowiązań wynikających bezpośrednio z tego rozporządzenia. 49 Poza tym, co się tyczy ewentualnych zobowiązań wynikających z innych przepisów unijnych, Komisja podnosi naruszenie zasady pewności prawa przez sporny zakaz, przywołując szereg wyroków Trybunału. 50 W tym względzie wystarczy stwierdzić, że orzecznictwo cytowane przez Komisję dotyczy z jednej strony sytuacji, w których Trybunał wypowiedział się w przedmiocie naruszenia prawa Unii przez prawo krajowe obowiązujące w danych państwach członkowskich, a z drugiej strony transpozycji dyrektyw. Ponieważ nie chodzi tutaj o sytuacje identyczne z sytuacją w niniejszej sprawie, Komisja nie wykazała wystarczająco dokładnie, że w konkretnych okolicznościach tej sprawy miało miejsce naruszenie zasady pewności prawa. 51 Poza tym Komisja nie powołała się również na fakt, że na państwie członkowskim w kontekście niniejszej sprawy ciążą inne zobowiązania, które byłyby naruszone w tym wypadku, takie jak na przykład zobowiązanie wynikające z zasady lojalnej współpracy zapisanej w art. 4 ust. 3 akapit pierwszy TUE. 52 Wobec powyższego należy oddalić skargę Komisji bez konieczności orzekania w przedmiocie pozostałych zarzutów podniesionych zarówno przez Komisję, jak i Rzeczpospolitą Polską. W przedmiocie kosztów

53 Zgodnie z art. 138 1 regulaminu postępowania przed Trybunałem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Biorąc pod uwagę, że Rzeczpospolita Polska wniosła o obciążenie Komisji kosztami postępowania, a Komisja przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania. Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje: 1) Skarga zostaje oddalona. 2) Komisja Europejska zostaje obciążona kosztami postępowania. Podpisy * Język postępowania: polski.