METEOROLOGIA Jak nie oszaleć i zrozumieć otaczające nas zjawiska? Po pierwsze postarać się dostrzec ich związek ze sobą. Po drugie rozsądnie korzystać z dostępnych źródeł pomocy: portali z prognozą pogody, aplikacji i urządzeń. Jednak i to wymaga od nas chociażby podstawowej wiedzy. Zacznijmy więc od podstaw: od powietrza i wody. TEMPERATURA I CIŚNIENIE Pogoda i jej elementy ściśle związane są z ciśnieniem. Jak zauważmy nie jest ono równomiernie rozmieszczone i ściśle zależy od temperatury. Ponieważ powietrze nagrzewa się od ziemi, a ta nie nagrzewa się równomiernie to i ono w różnych miejscach ma różną temperaturę. Tam gdzie występują obszary cieplejsze niż otaczające je tereny ciepłe powietrze unosi się, powodując zmniejszenie ciśnienia nad tym obszarem. Odwrotna sytuacja jest na obszarach zimniejszych, nad którymi zimne ciężkie powietrze opada, powodując wzrost ciśnienia. Powietrze zawsze dąży do wyrównania ciśnienia przemieszczając się od miejsca gdzie jest go więcej (obszaru o wyższym ciśnieniu) do obszaru, gdzie jest go mniej (obszar o niższym ciśnieniu) - tak powstaje wiatr, czyli ruch powietrza wywołany różnicą ciśnień. Im różnica ciśnień (temperatur) większa, tym silniejszy wiatr! Różnice w temperaturze wody i lądu, w skali dobowej są czasami na tyle duże, że powstają dzięki nim lokalne wiatry, nazywane bryzami. Siedząc rano na plaży możemy odczuć wiatr wiejący od morza do lądu jednak w miarę upływu czasu już wieczorem kierunek wiatru zmienia się i wieje z lądu w kierunku morza. Zapamiętajmy zatem, że bryza poranna (dzienna) to taka, wiejąca od morza - w stronę lądu, wieczorna (nocna) zatem wiać będzie od lądu w stronę morza. Im większa różnica w temperaturze tych dwóch obszarów, tym bardziej odczuwalny wiatr. Pamiętać należy jednak, że bryza występuje gdy nad nami nie ma jakiegoś innego, bardziej znaczącego zjawiska np. Burzy. Bryzę doskonale widać w Gdańsku w maju lub czerwcu o poranku. W tych miesiącach Zatoka Gdańska jest jeszcze bardzo zimna, a miasto Gdańsk - jak to miasto nagrzewa się bardzo szybko i gwałtowanie. Bryzy powstałe w wyniku tych różnic temperatur, czyli i ciśnienia osiągają moc 5 stopni w skali Beauforta! Co to oznacza?
PRĘDKOŚĆ I MOC WIATRU Wiatr określają dwie cechy: prędkość i kierunek. Prędkość wiatru podawana jest w km/h (kilometrach na godzinę), m/s (metrach na sekundę) lub W (węzłach). Kierunek wiatru określa kierunek geograficzny - na wiatr wiejący z północy, mówimy "wiatr północny". My, żeglarze do określenia siły wiatru używamy Skali Beauforta. Została ona opracowana przez angielskiego admirała Beauforta, który obserwował wpływ wiatru na ożaglowanie statku. Skalę określamy nie tylko podając prędkość wiatru, ale obserwując to co dzieje się na lądzie i na wodzie. Jest to więc praktyczne i wygodne zastosowanie w nawigacji morskiej, ale i śródlądowej. Każdy kapitan powinien wiedzieć, czy przy "czwórce" jego jacht powinien już zmniejszać ożaglowanie, czy nadal iść pod "pełnymi żaglami". SKALA BEAUFORTA PRĘDKOŚĆ WIATRU OPIS STOPIE Ń NAZWA m/s km/h węzły ląd woda 0 Cisza <0,2 <1 <1 Dym unosi się pionowo Woda gładka jak lustro 1 powiew 0,3-1,5 1-5 1-3 Dym wskazuje kierunek wiatru Woda marszczy się, ale nie ma piany 2 Słaby wiatr 1,6-3,3 6-11 4-6 Liście drżą, na warzy czuć wiatr Małe, drobne fale, nie załamują się 3 Łagodny wiatr 3,4-5,4 12-19 7-10 Zaczynają drżeć lekkie gałęzie, flagi lekko rozwijają się Małe fale zaczynają się załamywać, piana pojawia się sporadycznie 4 Umiarkowany wiatr 5,5-7,9 2028 11-15 Wiatr podnosi pyły i kartki papieru, gałęzie poruszają się Fale są coraz większe pojawiają się białe grzebienie 5 Dość silny wiatr 8,0-10,7 2938 16-21 Liściaste krzewy chwieją się, na wodach śródlądowych występują małe fale z grzebieniami. Średniej wielkości fale wydłużają się. Występuje dużo białych grzebieni. Od czasu do czasu występują pojedyncze bryzgi. 6 Silny wiatr 10,8-13,8 3949 22-27 Gałęzie zaczynają się poruszać, druty telegraficzne gwiżdżą, utrudnione jest użycie parasola. Duże fale z pienistymi, grzbietami o znacznych rozmiarach. Często występujące bryzgi.
7 Bardzo silny wiatr 13,9-17,1 50-61 28-33 8 Gwałtowny wiatr (sztorm) 17,2-20,7 6274 3440 9 Wichura silny sztorm 20,824,4 7588 41-47 10 Silna wichura bardzo silny sztorm 24,528,4 89102 48-55 11 Gwałtowna wichura gwałtowny sztorm 28,532,6 103117 5663 12 Huragan >32,6 >117 >63 Gałęzie drzew łamią się. Bardzo trudno jest chodzić pod wiatr. Bardzo wysokie fale o większej długości, wierzchołki odrywają się od nich tworząc bryzgi, piana układa się wzdłuż kierunku wiatru w wyraźne pasma. Opracowanie własne na podstawie Woś A. Meteorologia dla geografów(s.72-73) Każdy żeglarz powinien znać przynajmniej trzy określenia siły wiatru, podawane w ogólnodostępnych prognozach: umiarkowany, silny oraz sztorm. Skala Beaufortha ma 13 stopni (0-12), ale niektóre wiatry występujące na świecie mają siłę dużo większą niż te 63 węzły, choć nadal określane są mianem huraganów, czyli tak jak nasze "12". Poniżej zdjęcie portu na Karaibach po przejściu huraganu drugiej kategorii, czyli z prędkością wiatru w okolicach 90 węzłów.
CHMURY Jeżeli do powietrza dodamy wspomnianą na początku wodę otrzymamy wilgotność powietrza. Jest to bardzo ważny czynnik wszystkich zjawisk meteorologicznych. Temperatura powietrza spada wraz z wysokością, czyli wraz z wysokością zmniejsza ono swoją objętość. Wraz z wysokością zwiększa się więc nasycenie parą wodną, gdyż powietrze zajmuje coraz mniej miejsca przy zachowaniu wilgoci którą ze sobą niesie. Z tym zjawiskiem łączy się temperatura punktu rosy, czyli temperatura, do jakiej finalnie ochładza się powietrze, by stało się one nasycone parą wodą. W efekcie nasycone powietrze oddaje część wilgoci w postaci pary wodnej i dochodzi do procesu kondensacji. Tak powstają chmury. Zastanawialiście się kiedyś dlaczego chmury są płaskie od spodu? Właśie dlatego, że ich podstawa jest tą wysokością na której para pojawia się w powietrzu. W odpowiednich warunkach chmura może zwiększyć swoją objętość na tyle, że pozbędzie się części swoich składników w postaci opadu. Jeżeli od czasu do czasu obserwujemy niebo wiemy, że chmury mają różną budowę, są na różnych wysokościach, oraz tworzą się w różnych warunkach. Dla nas żeglarzy pierwszej kolejności ważna jest znajomość chmur ze względu na budowę (tabl.2).jeżeli jednak chcielibyście poznać najróżniejsze gatunki chmur i zobaczyć ich zdjęcia z różnych części Świata odwiedźcie stronę Światowej Organizacji Meteorologicznej - Światowy Atlas Chmur. https://cloudatlas.wmo.int/ Aby powstały chmury w wyniku kondensacji pary wodnej z ochładzającego się wraz z wysokością powietrza niezbędne jest jego wcześniejsze nagrzanie. Wiemy, że powietrze nagrzewa się od lądu nad którym się znajduje. Potwierdzenie takiej teorii widać z morza, gdy zbliżamy się do wysp, nad którymi konwekcja (pionowy ruch nagrzanego gazu, cieczy) występuje, w przeciwieństwie do zimnej powierzchni morza. Chmury Cumulus budujące się w wyniku konwekcji nad Bornholmem (po lewej) oraz nad Sifnos w Grecji (po prawej).
tab.2 Rodzaje chmur opracowanie własne na podstawie Woś A. Meteorologia dla geografów, Trzeciak S. Meteorologia Morska z oceanografią. Nazwa Opis Cirrus (Ci) Oddzielne, białe, wąskie pasy lub włókna o jedwabistym wyglądzie. Nimbostratus (Ns) Ciemnoszara, niska masa chmur o dużej grubości. Sięgają od piętra niskiego do wysokiego. Całkowicie zasłaniają Księżyc i Słońce. Przynoszą opady deszczu, mżawki, a zimą opady śniegu. Stratus (st) Chmury szare lub ciemnoszare tworzą zbitą warstwę przykrywającą całe niebo lub bardzo dużą jego część. Zazwyczaj występują najbliżej powierzchni ziemi (czasami kilkadziesiąt metrów nad ziemią), choć ich niektóre odmiany zajmują piętro średnie (altostratus) a nawet wysokie (cirrostratus). Cumulus (Cu) Oddzielne obłoki o zarysowanych wyraźnie brzegach. Niektóre z nich są spłaszczone, a niektóre posiadają wypukłości. Często spiętrzone o wyglądzie kalafiora. Te, których rozciągłość jest średnia są porozrzucane po niebie nieregularnie lub tworzą szeregi równoległe do kierunku wiatru. Ich podstawa jest ciemna i prawie pozioma górna część jasna oświetlona przez Słońce. Mogą dawać przelotne opady często o dużym natężeniu. Cumulonimbus (Cb) Potężne, ciężkie, gęste chmury burzowe. Ich dolne części są ciemne natomiast górne jaśniejsze. Ich wygląd przypomina kowadło o ściętym wierzchołku lub pióropusz. Mocno wypiętrzone przypominają wieże lub szczyty górskie. Różnią się od Cu objętością i ciemniejszym kolorem. U ich podstawy spotkać możemy postrzępione wiatrem mniejsze chmury. Przynoszą intensywne opady burzowe z wyładowaniami atmosferycznymi. NIŻE I WYŻE Zupełnie jak podczas powstawania bryz, obszary wyższego i niższego ciśnienia oddziałują na siebie nie tylko w skali ląd - woda na wybrzeżu jeziora czy morza, ale również w skali kontynentalnej. Rozległe, wielokrotnie kilkuset kilometrowe obszary obniżonego ciśnienia nazywamy niżami, wiążą się z nimi przeważnie nie przyjemne dla nas zjawiska pogodowe. Ale po kolei. Jak niż, to i jego przeciwieństwo, czyli wyż. Wyż to obszar na którym ciśnienie jest stosunkowo wysokie jak na daną szerokość geograficzną, charakteryzuje się bezchmurną, słoneczną pogodą, często ze słabymi wiatrami. To idealne warunki do powstawania chmur konwekcyjnych, latem gdy słońce mocno i długo oddziałuje na ziemię, takie chmury do wieczora mogą na tyle się rozbudować że zacznie z nich padać, a nawet grzmieć. To częste zjawisko w Polsce w okolicy wakacji letnich. Zdarza się jednak, że wpływy mas powietrza nie pozwalają chmurom rozbudować się za bardzo, na przykład gdy mimo słonecznej pogody jest dość chłodno za sprawą na przykład jakiegoś polarnego powietrza, które nieproszone do nas zawitało. Wtedy mamy po prostu: słonecznie, chłodno i w miarę wietrznie. Przyznam, że to moja ulubiona pogoda (Mieszko). Zimą wyż mamy wtedy gdy jest - znowu - słonecznie, ale dużo zimniej niż podczas opadów śniegu. siarczysty mróz, błękitne niebo i pełne słońce - spójrz na barometr, na pewno pokazuje co najmniej 1020 hpa!
Dość o przyjemnościach, mamy wiedzieć czego się wystrzegać, a wystrzegać mamy się niży. Oczywiście przejście niżu nad obszarem w którym się znajdujemy trwać może nawet i trzy dni, szkoda czasu na siedzenie w tawernie (nie zawsze) i kiedy tylko warunki na to pozwolą spróbujemy wypłynąć z portu. Sam spadek ciśnienia w związku z nadejściem niżu nie jest jeszcze niczym niebezpiecznym, ale z pierwszych akapitów tego opracowania, wiemy, że im większa różnica ciśnień między obszarami, tym silniejszy wiatr, pragnący tę różnice wyrównać. Znakomity polski żeglarz - Krzysztof Baranowski napisał w swojej "Praktyce Oceanicznej" wielokorotnie już potwierdzone stwierdzenie, że: "Orientacyjnie można powiedzieć, że spadek rzędu 3 hpa na godzinę zapowiada sztorm przekraczający swoją siłą 8*B" Powinniśmy wiedzieć zatem jak szybko ciśnienie spada i czego w efekcie się spodziewać. Oczywiście nie każdy ma na jachcie barometr (kiedyś - były niezbędne), dzisiaj mamy telefony i prognozy pogody, bazujące na zdjęciach i danych satelitarnych. Niskie ciśnienie powoduje "zasysanie" powietrza z okolicznych obszarów. Pamiętaj jednak, że wiatr w takim układzie nie wieje bezpośrednio do centrum niżu, do jego "oka cyklonu". Niże, inaczej cyklony poruszają się swobodnie, w naszych szerokościach geograficznych przeważnie z zachodu na wschód, obracając się w okół własnej osi przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. I takich kierunków wiatrów należy się spodziewać.
Oto trzy mapy synoptyczne Europy, na których widać wędrówkę jednego z niży. O godzinie 12.00 jednego dnia znajdował się jeszcze dobre 1000 km na zachód od wybrzeży Wielkiej Brytanii Po 12 h znalazł się już nad wyspami, a po kolejnych 12 h zawędrował już do centralnych Niemiec. Nad Polską znajdzie się za ok 6 do 12 h. Zwróć też uwagę na jeden dość niepokojący szczegół - Niż pogłębia się. Nad Atlantykiem miał 1000 hpa, nad wyspami ma 990 hpa a nad Niemcami już 985 hpa. Sztorm pod nim również rośnie na sile.
FRONTY ATMOSFERYCZNE Powietrze stale przemieszcza się zmieniając swoje właściwości min. temperaturę czy wilgotność. Masy przemieszczającego się powietrza przyjmują swoje cechy od podłoża, mogą być więc w uproszczeniu zimnymi lub ciepłymi masami powietrza. Granice między nimi nazywamy frontami. Fronty najczęściej przesuwają się wraz z cyklonami (niżami). Front chłodny oznacza się na mapach synoptycznych niebieską linią z trójkątami skierowanymi w stronę przemieszczania się frontu, front ciepły czerwoną linią z półkolami. Jest jeszcze fioletowa linia - to front zokludowany, czyli połączone dwa stare fronty lub rodzący się jeden z powyższych. Front ciepły to nic innego jak ciepłe powietrze nasuwające się nad jakiś obszar na którym była do tej pory masa powietrza chłodnego. Skoro ciepłe powietrze jest lżejsze niż chłodne, z całą pewnością możemy stwierdzić, że powietrze ciepłe zacznie wślizgiwać się na zimne powietrze. Ciepłe powietrze "wsuwające" się górną partią nad dany obszar poznamy po chmurach tych właśnie partii, a więc wypatrujmy cirrusów, startocirrusów, później altostratusów aż do najniższej deszczowej partii chmur, czyli stratusów i nimbostratusów. Front ciepły można rozpoznać z daleka, nie przesuwa się on szybko i gwałtownie. Jest raczej spokojnym, powolnym frontem (choć potrafi być niebezpieczny). Jego przejście wiąże się z długotrwałym, i drobnym opadem - mżawką, "kapuśniaczkiem" do opadów średnio intensywnych. wszystko to za sprawą chmury nimbostratus, która jest głównym punktem programu przejścia frontu ciepłego. Te chmury są już bardzo nisko, często przykrywają wierzchołki wieżowców, pod nimi poza opadami występują mgły, słabe raczej wiatry, ale przede wszystkim nieustępujący ciągły i uporczywy opad deszczu.
Front chłodny to z kolei nic innego jak zimniejsze powietrze przesuwające się w jakimś kierunku. Tutaj nie mówimy już o powoli wsuwającym się ponad inne warstwy powietrzu. Tutaj mamy do czynienia ze ścianą zimnego powietrza. Pamiętasz to uczucie kiedy nadchodzi letnia burza i powietrze staje się nagle zimne? O tym właśnie mowa. Na przedzie frontu chłodnego wędrują cumulonimbusy frontalne chmury burzowe. To z takimi burzami związane są zjawiska takie jak białe szkwały, trąby powietrzne i pioruny. To one są największą trwogą dla żeglarzy. Cumulonimbus to chmura burzowa, zajmująca praktycznie całą wysokość stratosfery. Przez swoją olbrzymią i wysoką budowę zachodzą w niej silne zjawiska fizyczne, takie jak skraplanie (silny opad) wiatry zstępujące (silne szkwały) oraz zjawiska elektrostatyczne (wyładowania). Głównie z uwagi na silny szkwał stanowi ona zagrożenie dla żeglarzy. Na przedzie frontu chłodnego, przed samym cumulonimbusem tworzy się często tak zwany wał szkwałowy - arcus, widać go wyraźnie na powyższych zdjęciach. Gdy zobaczysz taki wał, nie miej już żadnych wątpliwości. Porządnie zacumuj łódkę i sklaruj żagle.
Cumulonimbus - rozbudowana chmura burzowa w wyniku konwekcji. Po lewej chmura burzowa widziana od dołu w Gdańsku. PROGNOZY POGODY Przed wypłynięciem z portu, żeglarz powinien zaznajomić się z warunkami panującymi na akwenie na którym zamierza się żeglować - oczywiste, ale jak to zrobić w sposób pewny i jakie wnioski wyciągnąć z obserwacji? Po pierwsze powinniśmy zawsze wiedzieć czego się spodziewać. Dzisiaj mamy możliwość korzystania z wielu źródeł informacji meteorologicznych, czy to w formie aplikacji, czy odwiedzając stronę internetową, polecamy: 1. ICM - numeryczna prognoza pogody Uniwersytetu Warszawskiego, Łatwo dostępna (strona internetowa + aplikacja) + dość szczegółowe dane. Przed rozpoczęciem pracy z prognozą pogody warto zapoznać się z legendą. Pomoże nam to w prawidłowy sposób odczytać
meteogram. Ilustracja po lewej przedstawia screen z 13-1507.2015 roku, kiedy w Gdańsku zalane zostały dolne części miasta. Widzimy bardzo wysokie słupki opadu w nocy z czwartku na piątek, na początku opadów wyładowania (małe kółka), widzimy że w trakcie kumulacji opadów ciśnienie znacząco spada (o 7 hpa w przeciągu 12h), a później rośnie do przeszło 1015. Na przestrzeni doby takie zmiany muszą wiązać się z silnym wiatrem i faktycznie... w nocy z czwartku na piątek wiatr o sile 20 m/s w szkwałach dochodzący do 30 m/s - tabeli skali Beauforta czytamy że to regularne 8B do 11 w szkwałach - kierunki północne. Kolejne wiersze to już zachmurzenie. Wyładowania, szkwały, silny opad... z czymś to kojarzymy? Oczywiście: chłodny front! Po jego przejściu temp. powietrza również ulega ochłodzeniu. 2. WINDYTV.COM - bardzo popularna ostatnio i dość trafna prognoza dla żeglarzy i lotników. Po prostu odwiedź stronę, a zobaczysz jej potencjał. Odczyty ze stacji meteorologicznych w czasie rzeczywistym na całym świecie. Dla ćwiczeń i wprawy spróbuj odnaleźć na tej interaktywnej mapie niż i np. chłodny front. Na pewno Ci się uda, nie brakuje ich na całym świecie. Zwróć też uwagę jak przemieszczają się i jak obracają się na półkuli północnej a jak na południowej. Możesz też zmienić nakładki na mapie i sprawdzić np. temperaturę powietrza, grubość warstwy chmur i wiele innych czynników. Prawda że świetne narzędzie? Po prawej dla przykładu gif z momentu przechodzenia zimnego frontu nad Zatoką Gdańską. 3.POGODYNKA.PL - konkretnie 2 funkcje: MAPY SYNOPTYCZNE - obecny i prognozowany stan baryczny dla naszego regionu. Jak na dłoni oznaczone niże, wyże i fronty atmosferyczne. Zawsze zaglądaj tutaj zanim wypłyniesz - będziesz wiedział/ła dokładnie czego i z której strony się spodziewać. SERWIS SMS - Serwis sms, wcale nie drogi, a będący często wygodnym źródłem informacji, choć wielu doświadczonych żeglarzy narzeka nieco na "zbyt bezpieczne" i "zbyt asekuracyjne" podejście systemu i regularne uprzedzanie o burach latem, mimo że takie w efekcie nie występują. Lepiej jednak przesadzać w tę stronę niż nie uprzedzić w ogóle przed możliwością nadejścia zagrożenia. 4. Radary burzowe Łowcy burz, jak się nazywają niektórzy, inni po prostu ogólnopolskimi radarami burzowymi - prawda jest taka, że wszystkie biorą dane z jednego źródła ogólnodostępnego radaru mierzącego wysokość i gęstość chmur. A jako, że wiemy, że z cumulonimbusa o danej gęstości należy spodziewać się deszczu, wyładowań i szkwałów to takie właśnie śledzimy za pośrednictwem radarów burzowych. Bardzo pomocne narzędzie do śledzenia chmur i przewidywania ich trasy oraz czasu nadejścia.
5. AUGUSTYNA - Augustyna prognozuje. Najlepsza prognoza pogody dla Zatoki Gdańskiej oraz okolic. Ma też funkcję podglądu z kamer! Strona zwyczajnie zbiera linki z różnych źródeł prognoz pogody dla tego regionu włącznie z prognozami VTS, czyli radiowymi dla marynarzy i rybaków. Można tutaj zajrzeć na wiele różnych stron i porównać prognozy... a dlaczego to takie ważne? Poniżej screen z trzech różnych źródeł prognoz pogody z tego samego dnia (daty widać na zdjęciach). Niestety, jedna z prognoz pomyliła się... i to pomyliła się dość niebezpiecznie, gdyż w kwestii nadejścia frontu chłodnego, którego moc tego dnia była wystarczająco silna by powalić kilka drzew na mazurskich drogach. Jest to główny powód dla którego powinniśmy nawet najlepszą prognozę pogody podpierać innymi źródłami, przy czym nie zapominajmy też o własnej wiedzy i obserwacjach. Prognoza dla Giżycka w lewym oknie nie przewiduje burz, opadów ani szkwału burzowego w poniedziałek, przeciwnie - ładna pogoda, dobry wiatr i wysoka
temperatura - dzień marzenie. Oglądamy kolejną prognozę i... Zdaje się że dzisiaj właśnie nad nami ma przejść chłodny front! Jak to możliwe? Chłodny front oznacza burze, sprawdzamy zatem co mówią o burzach radary burzowe i faktycznie! Chłodny front z wieloma cumulonimbusami jest już tuż tuż. Zaczekajmy, przed burzą nie wypływamy, a na prognozę numeryczną z modeli matematycznych będziemy musieli już zawsze uważać, co z kolei nie znaczy że pozostałe są nieomylne. ZJAWISKA MIEJSCOWE Ostatnie uszczegółowienie naszej już nie małej wiedzy: Jak miejscowe niedogodności (albo dogodności) wpłyną na naszą żeglugę. Spójrzmy na mapkę i plan rejsu na niej: Planujemy żeglugę z punktu A do punktu B - czyli płyniemy z naszej przystani na lody do Sobieszewa. Sprawdzamy prognozę pogody na Augustyna.pl gdzie dowiadujemy się z kilku źródeł, że powinniśmy spodziewać się wiatru północnego o sile 3-4 *B. Pięknie! Jako doświadczeni żeglarze, wiemy jednak, że powinniśmy wziąć poprawkę na tereny przez jakie płyniemy i ich wpływ na naszą łódź, jeżeli ich nie znamy, to prowadzić stałą obserwację okolicy, nieba i wody.
Po kolei więc: 1. Obszar zurbanizowany, wiemy że na Stogach jest dużo bloków, oznacza to osłabienie siły wiatru prognozowanego do okolic 2-3 stopni, a pod północnym brzegiem kompletną ciszę. 2. Koniec zabudowań, tutaj zaczynają się ogródki działkowe, oznacza to, że będziemy odsłonięci i tutaj wiatr może już powiać regularną "czwórką". 3. Obszar stoczni - tutaj budynki są bardzo wysokie blokując 100% wiatru i sprawiając, że żagle prawie na pewno będą nam łopotały, jest do tego wąski kanał o wysokich brzegach - prawie na pewno zrzucimy żagle i popłyniemy na silniku. 4. Sytuacja odwrotna: Od morza nie chroni nas nic, do tego po prawej drzewa, po lewej wysokie zabudowania stoczni. Idealne miejsce dla powstania zjawiska dyszy, czyli kumulacji mocy wiatru z uwagi na blokujące go obszary boczne. Często spotykamy się z tym zjawiskiem przepływając pomiędzy wyspami lub wzniesieniami na brzegu. W tym przypadku może on tutaj osiągnąć siłę 5 stopni. 5. Wracamy pod osłonę lasu i zabudowań, wiatr tutaj jest już spokojniejszy, pewnie w okolicach 3 stopni. Przy północnym wietrze pod północnym brzegiem nie powinno występować zafalowanie, możemy więc w spokoju przycumować przy betonowym nabrzeżu i wybrać się na lody! Jest to tylko przykład, oczywiście nie trzeba znać jak własną kieszeń ukształtowania terenu okolic wszystkich jezior i rzek przez które chcemy płynąć. Jaka przyjemność byłaby wtedy z odkrywania nowych lądów i wód? Ważne jednak jest to, byśmy obserwowali stale przyrodę. Nie tylko chmury i prognozy w aplikacjach mobilnych, ale i zachowanie się wody za wyspą, kierunku wiatru, aby cumować przy bezpiecznym brzegu bez zafalowania lub byśmy wpływając między wysokie brzegi gdzie nie ma wiatru mieli w pogotowiu gotowy do uruchomienia silnik! Jak mawiał pewien znany i dostojny żeglarz: "Meteorologia to trochę wróżenie z fusów, ale kiedy widzisz, że fusy rozwiewa wiatr, to sygnał, że może warto postawić żagle." Bibliografia: Woś A., ABC meteorologii, UAM, Poznań 1995 Woś A. Meteorologia dla geografów, PWN, Warszawa 2000 Martyn D. Klimaty kuli Ziemskiej, PWN, Warszawa 1995 Trzeciak S., Meteorologia morska z oceanografią, PWN, Warszawa 2000 Baranowki K. "Praktyka Oceaniczna" Czajewski J. "Meteorologia dla żeglarzy". WIND HUNTER 2018