KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 26.1.2016 r. COM(2016) 21 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie przeglądu adekwatności definicji "uznanego kapitału" zgodnie z art. 517 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 PL PL
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 3 2. RÓŻNICA MIĘDZY UZNANYM KAPITAŁEM I FUNDUSZAMI WŁASNYMI... 3 3. ZAKRES STOSOWANIA POJĘCIA UZNANY KAPITAŁ... 4 4. ADEKWATNOŚĆ POJĘCIA UZNANY KAPITAŁ... 5 5. PODSUMOWANIE... 5 2
1. WPROWADZENIE Wymogi kapitałowe mające zastosowanie do firm inwestycyjnych świadczących ograniczone usługi inwestycyjne, ostrożnościowe traktowanie znacznych pakietów akcji danej instytucji poza sektorem finansowym oraz definicja dużej ekspozycji tej instytucji i jej wartości granicznych opierały się, do dnia 31 grudnia 2013 r., na pojęciu funduszy własnych 1. Definicja funduszy własnych została zastąpiona od dnia 1 stycznia 2014 r. definicją uznanego kapitału do celów stosowania w wyżej wymienionych dziedzinach regulowanych rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (dalej zwanym także rozporządzeniem w sprawie wymogów kapitałowych lub CRR). Definicja uznanego kapitału została wprowadzona bez przeprowadzenia oceny skutków. Z tego powodu wdrożenie nowego systemu jest objęte trzyletnim okresem przejściowym (do dnia 31 grudnia 2016 r.) 2 i wymaga przeglądu przed jego pełnym wdrożeniem. Sprawozdanie stanowi spełnienie wymogu ustanowionego w art. 517 rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych, zgodnie z którym Komisja dokona przeglądu i przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat adekwatności definicji uznanego kapitału stosowanej do celów części drugiej tytuł III i części czwartej CRR oraz w stosownym przypadku, przedstawi wniosek ustawodawczy. Sprawozdanie opiera się na opinii wydanej w dniu 17 lutego 2015 r. przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) we współpracy z właściwymi organami krajowymi. 3. 2. RÓŻNICA MIĘDZY UZNANYM KAPITAŁEM I FUNDUSZAMI WŁASNYMI Art. 4 ust. 1 pkt 71 CRR wprowadza nową bazę kapitałową, zwaną uznanym kapitałem dla celów stosowania części drugiej tytuł III i części czwartej oraz art. 97 tego rozporządzenia. Zgodnie z tym artykułem uznany kapitał definiuje się jako sumę kapitału Tier I oraz kapitału Tier II. Jednakże po upływie okresu przejściowego kwota kapitału Tier II określonego jako uznany kapitał nie może przekraczać jednej trzeciej kapitału Tier I 4. Pojęcie uznany kapitał jest więc węższe od pojęcia fundusze własne ze względu na fakt, że kwota instrumentów kapitałowych Tier II przekraczająca próg jednej trzeciej nie może zostać uznana za uznany kapitał 5. 1 Art. 4 ust. 1 pkt 118 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów 2 Art. 494 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 3 Opinia EUNB w sprawie przeglądu adekwatności stosowania definicji uznany kapitał zgodnie z art. 517 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 17 lutego 2015 r. 4 Definicja uznanego kapitału stosowana do celów obliczania znacznych pakietów akcji nieznacznie różni się od definicji stosowanej w innych celach. 3
Z drugiej strony, włączenie kapitału Tier II do funduszy własnych, które po prostu składają się z sumy kapitału Tier I oraz kapitału Tier II 6, nie podlega żadnym ograniczeniom Pojęcie uznanego kapitału wprowadzono w CRR w celu ograniczenia zachęt dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych do zmniejszania ograniczeń regulacyjnych poprzez emitowanie wyłącznie kapitału Tier II (np. dodatkowy kapitał Tier II umożliwiałby im zwiększenie wielkości ekspozycji wobec ich kontrahentów lub wielkości znacznych pakietów ich akcji w łatwiejszy sposób niż poprzez emisję kapitału Tier I). Jakość kapitału Tier II jest niższa od jakości kapitału Tier I. Podczas gdy kapitał Tier I służy do pokrywania strat w sytuacji kontynuowania działalności gospodarczej, kapitał Tier II może być wykorzystywany jedynie do pokrycia strat w warunkach utraty wypłacalności. 3. ZAKRES STOSOWANIA POJĘCIA UZNANY KAPITAŁ Od dnia 1 stycznia 2014 r. uznany kapitał jest stosowany jako baza kapitałowa do celu: 1. określania podejścia ostrożnościowego do znacznych pakietów akcji poza sektorem finansowym. Zgodnie z nowymi przepisami art. 89 CRR stanowi, że właściwe organy stosują zamiennie dwa różne podejścia ostrożnościowe w odniesieniu do znacznych pakietów akcji w przedsiębiorstwach prowadzących niefinansową działalność: - zakazując: (i) aby wszelkie znaczne pakiety akcji przekraczały 15 % uznanego kapitału instytucji oraz (ii) aby całkowity portfel znacznych pakietów akcji przekraczał 60 % uznanego kapitału instytucji. - stosując wagę ryzyka równą 1 250 % dla kwot powyżej progów wynoszących 15 % i 60 %. 2. określania wymogów kapitałowych wobec firm inwestycyjnych świadczących ograniczone usługi inwestycyjne. Firmy inwestycyjne, o których mowa w art. 95 ust. 1, art. 96 ust. 1 i art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c) CRR, utrzymują uznany kapitał na poziomie co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim, jak określono w art. 97 CRR. 3. definiowania dużej ekspozycji. Duża ekspozycja oznacza ekspozycję instytucji wobec pojedynczego kontrahenta, której wartość jest równa lub wyższa niż 10 % wartości uznanego kapitału instytucji, jak określono w art. 392 CRR. 4. ustalania maksymalnej kwoty, powyżej której instytucje nie mogą być eksponowane wobec pojedynczego kontrahenta. Ekspozycja instytucji wobec pojedynczego kontrahenta nie może przekraczać 25 % wartości uznanego kapitału (o ile nie określono inaczej) zgodnie z art. 395 CRR. Zgodnie z art. 494 CRR wdrożenie definicji uznanego kapitału podlega okresowi przejściowemu trzech lat, który rozpoczął się w 2014 roku. O ile w 2014 r. instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne mogły nadal uznawać kapitał Tier II za uznany kapitał do 5 Art. 4 ust. 1 pkt 71 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów 6 Art. 4 ust. 1 pkt 118 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów 4
100 % kapitału Tier I, to od 2015 r. mogą one uznawać kapitał Tier II za uznany kapitał do 75 %, a w 2016 r. do 50 % kapitału Tier I. Po zakończeniu okresu przejściowego, system UE ograniczy kapitał Tier II uznawany za uznany kapitał do jednej trzeciej kapitału Tier I, zbliżając tym samym wymogi unijne do niedawno opublikowanych standardów bazylejskich dotyczących dużej ekspozycji, które wykluczają możliwość brania pod uwagę kapitału Tier II do celów stosowania zasad dotyczących dużych ekspozycji 7. 4. ADEKWATNOŚĆ POJĘCIA UZNANY KAPITAŁ Przeprowadzono konsultacje z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB) oraz organami krajowymi w celu zebrania informacji na temat wpływu nowego systemu na instytucje. Doświadczenia zdobyte w pierwszym roku stosowania pojęcia uznany kapitał nie ujawniły żadnych szczególnych obaw. EUNB stwierdził w swej opinii, że nie posiada informacji na temat jakichkolwiek obaw zgłoszonych przez instytucje, dotyczących stosowania definicji, ani na temat jakichkolwiek dowodów, które prowadziłyby do wniosku, że nowa baza kapitałowa bardziej rygorystycznie traktowana w odniesieniu do dużych ekspozycji miałaby znaczący niekorzystny wpływ na ekspozycje instytucji. Wyniki oceny odnoszą się jednak do ograniczonego doświadczenia zdobytego do tej pory. Nowy system obowiązuje od 2014 r. i zostanie w pełni wdrożony dopiero w 2016 r. Odpowiedni zbiór danych będzie dostępny dopiero po upływie okresu przejściowego. 5. PODSUMOWANIE Analiza dostępnych informacji nie ujawniła dotychczas żadnych szczególnych kwestii, które mogą podważyć zasadność stosowania definicji uznanego kapitału do celów części drugiej tytuł III i części czwartej oraz art. 97 rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych. Przedstawienie na tym etapie wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany obowiązującego systemu nie wydaje się zatem stosowne. Komisja, we współpracy z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB), będzie jednak w dalszym ciągu monitorować stosowanie nowego systemu i rozważać, na podstawie zebranych danych, czy definicja uznanego kapitału powinna zostać utrzymana. Doświadczenie zdobyte przez właściwe organy w ramach wdrażania definicji uznanego kapitału w okresie przejściowym powinno przyczynić się do rozważań Komisji na temat potrzeby wprowadzenia zmian do obecnego systemu. 7 Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, Supervisory framework for measuring and controlling large exposures (Ramy nadzorcze do celów mierzenia i kontrolowania dużych ekspozycji), kwiecień 2014 r., dokument dostępny pod adresem: http://www.bis.org/publ/bcbs283.pdf. 5