5 kwietnia 2013 r.
dla sektora środowiska w PO 2014-2020 Priorytet Działanie I. Efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów naturalnych 1.1 Ochrona wód Bałtyku i zapobieganie eutrofizacji 1.2 Gospodarka odpadami komunalnymi 1.3 Wsparcie przedsiębiorców w efektywnym wykorzystaniu i ochronie zasobów 1.4 Ochrona powierzchni ziemi II. Adaptacja do zmian klimatu 2.1 Zwiększenie możliwości retencjonowania wód 2.2 Zapobieganie powodzi i suszy oraz zarządzanie ryzykiem powodziowym 2.3 Wsparcie działań podejmowanych w zakresie monitoringu środowiska i adaptacji do zmian klimatu III. Ochrona środowiska przyrodniczego IV. Edukacja ekologiczna 3.1 Przywrócenie i utrzymanie właściwego stanu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych 3.2 Wsparcie usług ekosystemowych 3.3 Opracowanie instrumentów zarządzania dla obszarów chronionych i obszarów Natura 2000 4.1 Promowanie zachowań ekologicznych 2 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013 r.
CT 6, PI 6.2 zaspokojenie znaczących potrzeb w zakresie inwestycji w sektorze gospodarki wodnej, tak aby wypełnić zobowiązania wynikające z prawa unijnego Priorytet I. Efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów naturalnych Działanie 1.1. Ochrona wód Bałtyku i zapobieganie eutrofizacji Cel działania: Ochrona i zachowanie stanu ekologicznego wód Bałtyku i zapobieganie eutrofizacji wód powierzchniowych w Polsce Cele szczegółowe: Poprawa dostępności infrastruktury i jakości oczyszczania ścieków Stosowanie wydajnych procesów związanych z przetwarzaniem osadów ściekowych 3 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
Typy projektów: Uporządkowanie gospodarki ściekowej w aglomeracjach o wielkości co najmniej 10 tys. RLM poprzez budowę, rozbudowę lub modernizację oczyszczalni ścieków z podwyższonym usuwaniem biogenów Uporządkowanie gospodarki osadami ściekowymi dla aglomeracji o wielkości co najmniej 10 tys. RLM Budowa instalacji do termicznego przekształcania osadów ściekowych, w tym o charakterze regionalnym; Budowa instalacji do suszenia komunalnych osadów ściekowych, głównie o charakterze regionalnym; Inwestycje w zakresie gospodarki osadami na oczyszczalni. 4 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.1 zaspokojenie znaczących potrzeb w zakresie inwestycji w sektorze gospodarki odpadami, tak aby wypełnić zobowiązania wynikające z prawa unijnego Priorytet I. Efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów naturalnych Działanie 1.2. Gospodarka odpadami komunalnymi Cel działania: Wsparcie rozwoju zrównoważonego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. Cele szczegółowe: Stworzenie warunków dla efektywnego zapobiegania powstawaniu odpadów (m.in. poprzez zbudowanie odpowiedniej infrastruktury oraz zapewnienie odpowiedniej informacji dla społeczeństwa i przedsiębiorców). Kreowanie odpowiednich warunków dla maksymalizacji ilości selektywnie zbieranych odpadów o dobrej jakości (dla zwiększenia recyklingu wysokiej jakości). Stworzenie odpowiedniej infrastruktury dla odzysku energii z odpadów (aby praktycznie wyeliminować składowanie odpadów i tych metod przetwarzania odpadów, w których powstają duże ilości odpadów do składowania). 5 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
Typy projektów: Instalacje do termicznego przekształcania resztkowych odpadów komunalnych o mocy przerobowej powyżej 200.000 Mg/rok; Instalacje do przetwarzania (w szczególności recyklingu) odpadów innych niż komunalne, zdeponowanych na składowiskach odpadów dla odpadów występujących w różnych województwach; Instalacje do przetwarzania zużytych baterii i akumulatorów, zapewniających odpowiedni poziom efektywności recyklingu; Instalacje do odzysku cennych metali; 6 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.7 wspieranie przemian przemysłowych w kierunku gospodarki zasobooszczędnej i promowanie ekologicznego wzrostu gospodarczego Priorytet I. Efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów naturalnych Działanie 1.3. Wsparcie przedsiębiorców w efektywnym wykorzystaniu i ochronie zasobów Cel: Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw przez wsparcie działań prowadzących do efektywnego wykorzystania zasobów. 7 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
Typy projektów Racjonalizacja gospodarowania wodą przez przedsiębiorców, w tym wdrażanie systemów zamkniętych obiegów wody i wodooszczędnych technologii oraz ograniczanie ładunku ścieków odprowadzanych przez przedsiębiorstwa do urządzeń kanalizacyjnych lub środowiska. Racjonalizacja gospodarki odpadami przez przedsiębiorców, w tym zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych m.in. przez wdrożenie niskoodpadowych technologii produkcji, zastępowanie surowców pierwotnych surowcami wtórnymi oraz efektywnych ekologicznie i ekonomicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania, budowę nowych instalacji wytwarzania energii przy zastosowaniu technologii termicznego przekształcenia odpadów w tym osadów ściekowych. Ograniczanie emisji do powietrza z zakładów przemysłowych, m.in. poprzez dostosowanie do wymagań najlepszych dostępnych technik (BAT), zmianę technologii produkcji i zastosowanie technologii ograniczających emisję zanieczyszczeń do powietrza takich jak m.in. tlenki azotu i siarki (NOx, SO 2 ), tlenek węgla (CO), pyły, metale ciężkie oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Ograniczenie energochłonności procesów produkcyjnych poprzez realizację projektów skutkujących zmniejszeniem zużycia energii na jednostkę produkcji, Dostosowanie istniejących obiektów do wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku w sprawie emisji przemysłowych (tzw. Dyrektywy IED). 8 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury Priorytet I Efektywne wykorzystanie i ochrona zasobów naturalnych Działanie 1.4 Ochrona powierzchni ziemi Cel działania: ochrona funkcji gleb poprzez zapobieganie ich degradacji oraz naprawę ich stanu Cele szczegółowe: Zapewnienie gromadzenia informacji na temat zanieczyszczenia gleb i ziemi w celu identyfikacji zagrożenia dla zdrowia ludzi i stanu środowiska powodowanego przez zanieczyszczenia. Przywracanie właściwych funkcji terenom zdegradowanym, biorąc pod uwagę aktualne i planowane ich przeznaczenie, w tym remediacja gleb i ziemi do stanu nie stanowiącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska 9 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury Typy projektów: Badania stanu gleb, ziemi i wód gruntowych, w tym między innymi identyfikacja terenów zanieczyszczonych oraz tworzenie systemów informacji o terenach zdegradowanych (rejestry, bazy danych, w tym zwłaszcza bazy danych przestrzennych); Remediacja terenów, na których występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, w tym np. na terenach poprzemysłowych i innych o podobnym charakterze: powojskowych, komunikacyjnych, aby umożliwić ich powrót do obrotu gospodarczego lub nadanie wartości przyrodniczej, w przypadku, gdy nie można wyegzekwować wykonania tego obowiązku od sprawcy; Przeprowadzanie działań naprawczych dla szkód w środowisku w powierzchni ziemi dla terenów, na których sprawca zanieczyszczenia nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności; Rekultywacja terenów zdegradowanych lub zdewastowanych przez inne niż zanieczyszczenie formy degradacji, w celu nadania lub przywrócenia im wartości użytkowych lub przyrodniczych, w tym np. na terenach po działalności górniczej, w przypadku, gdy nie można wyegzekwować wykonania tego obowiązku od sprawcy. 10 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 5, PI 5.2 promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi Priorytet II Adaptacja do zmian klimatu Działanie 2.1 Zwiększenie możliwości retencjonowania wód Cel: Zwiększenie ilości retencjonowanej wody w Polsce w celu minimalizacji skutków występujących zmian klimatu. Cel szczegółowy: Zwiększenie naturalnej retencji wody przez utrzymywanie i odtwarzanie naturalnych ekosystemów, renaturalizacja i rewitalizacja rzek i wód stojących, oraz zwiększenie retencji potencjalnej, tj. możliwości gromadzenia wód opadowych w chwili ich wystąpienia. Typy projektów: Utrzymywanie i odtwarzanie naturalnych ekosystemów retencjonujących wodę, w tym odtwarzanie naturalnych terenów zalewowych oraz realizacja programów małej retencji, w tym odtwarzanie naturalnych terenów zalewowych oraz realizacja programów małej retencji, Budowa obiektów małej retencji, Renaturalizacja i rewitalizacja rzek i wód stojących, Odbudowa zdegradowanych siedlisk wodnych. 11 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 5, PI 5.2 promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi Priorytet II Adaptacja do zmian klimatu Działanie 2.2 Zapobieganie powodzi i suszy oraz zarządzanie ryzykiem powodziowym Cel: Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego kraju i przeciwdziałanie skutkom suszy oraz zwiększenie ilości niezbędnych zasobów dyspozycyjnych wody Cele szczegółowe: zwiększenie ochrony przed skutkami zagrożeń naturalnych przez budowę i modernizację urządzeń wodnych, budowa i modernizacja zbiorników wielozadaniowych piętrzących wodę, polderów; zidentyfikowanie i podjęcie działań mających na celu ochronę terenów szczególnie zagrożonych wystąpieniem negatywnych zmian klimatu. 12 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 5, PI 5.2 promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi Priorytet II Adaptacja do zmian klimatu Działanie 2.2 Zapobieganie powodzi i suszy oraz zarządzanie ryzykiem powodziowym Typy projektów: Budowa i modernizacja wielozadaniowych zbiorników retencyjnych i innych urządzeń wodnych; Modernizacja i poprawa stanu bezpieczeństwa technicznego urządzeń wodnych; Przeciwdziałanie zagrożeniom spowodowanym wystąpieniem negatywnych skutków zmian klimatu na terenach depresyjnych; Kompleksowe inwestycje z zakresu rewitalizacji rewitalizacja terenów zdegradowanych, rewitalizacja terenów zabudowy komunalnej, innej zabudowy; Systemy zbierania i retencji lub oczyszczania wód deszczowych.. 13 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 5, PI 5.1 wspieranie wyspecjalizowanych inwestycji służących dostosowaniu do zmiany klimatu Priorytet II Adaptacja do zmian klimatu Działanie 2.3 Wsparcie działań podejmowanych w zakresie monitoringu środowiska i zapobiegania skutkom zmian klimatu Cel: Poprawa działań służb ratowniczych w przypadku wystąpienia zagrożenia oraz usprawnienie monitoringu środowiska w celu lepszego informowania społeczeństwa o zagrożeniach. Cele szczegółowe: opracowanie i aktualizacja dokumentów strategicznych oraz planistycznych w celu usprawnienia i ujednolicenia monitoringu środowiska; tworzenie infrastruktury niezbędnej do polepszenia jakości zbieranych danych dotyczących środowiska i informowania społeczeństwa; wyposażenie służ ratowniczych w narzędzia usprawniające ich działania w przypadku wystąpienia zagrożeń. 14 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 5, PI 5.1 wspieranie wyspecjalizowanych inwestycji służących dostosowaniu do zmiany klimatu Priorytet II Adaptacja do zmian klimatu Działanie 2.3 Wsparcie działań podejmowanych w zakresie monitoringu środowiska i zapobiegania skutkom zmian klimatu Typy projektów: Zakup sprzętu do sprawnego i szybkiego prowadzenia akcji ratowniczych; Zakup sprzętu do monitoringu środowiska; Opracowanie dokumentów dotyczących usprawnień w obszarze analizowania i prognozowania wystąpień poważnych awarii i nadzwyczajnych zagrożeń środowiska, w szczególności koncepcji systemów prognostycznych integrujących istniejące oraz projektowane systemy zarządzające danymi nt. nadzwyczajnych zagrożeń i poważnych awarii; Opracowanie lub aktualizacja dokumentów strategicznych, w tym w szczególności aktualizacja wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego, planów zarządzania ryzykiem powodziowym, planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, planów przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy i w regionach wodnych, programu wodnośrodowiskowego kraju, programu ochrony wód morskich, programu monitoringu wód morskich; Infrastruktura i systemy informatyczne prognozowania i wczesnego ostrzegania. 15 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury Priorytet III Ochrona środowiska przyrodniczego Działanie 3.1 Przywrócenie i utrzymanie właściwego stanu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych Cel: zahamowanie spadku różnorodności biologicznej oraz zapewnienie właściwego stanu ochrony dla możliwie dużej liczby gatunków oraz siedlisk przyrodniczych Typy projektów: ochrona in-situ zagrożonych gatunków i siedlisk przyrodniczych; ochrona ex-situ zagrożonych gatunków; opracowanie i wdrażanie programów renaturyzacji ekosystemów, w szczególności ekosystemów wodno-błotnych; wsparcie działań zapobiegających introdukcji oraz eliminacja, powstrzymywanie rozprzestrzeniania się i kontrola liczebności gatunków obcych; wdrażanie planów ochrony oraz planów zadań ochronnych, Priorytetowych Ram Działań dla europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 (PAF), a także wymogów krajowych form ochrony przyrody; restytucja i reintrodukcja gatunków; 16 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury Priorytet III Ochrona środowiska przyrodniczego Działanie 3.2 Wsparcie usług ekosystemowych Cel: użytkowanie siedlisk przyrodniczych (ekosystemów) zgodnie z wymogami zachowania różnorodności biologicznej i jej zdolności do świadczenia usług ekosystemowych Typy projektów: opracowanie i upowszechnianie metod wyceny usług ekosystemowych, mapowania w skali kraju i włączania ich wartości do systemy planowania i rozliczeń finansowych; rozwój zielonej infrastruktury, w tym zwiększanie drożności korytarzy ekologicznych; zachowanie trwałości i kształtowanie ekosystemów leśnych oraz zadrzewień na terenach szczególnie zagrożonych erozją gleb; zachowanie i udostępnienie lasów ochronnych położonych w granicach i w otoczeniu dużych miast oraz uzdrowisk w celu poprawy jakości środowiska miejskiego; uporządkowanie ruchu turystycznego w celu zminimalizowania presji na obszary cenne przyrodniczo; opracowanie i wdrożenie programów poprawy bilansu wodnego ekosystemów na obszarach chronionych. 17 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT 6, PI 6.4 ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu natura 2000 oraz zielonej infrastruktury Priorytet III Ochrona środowiska przyrodniczego Działanie 3.3 Opracowanie instrumentów zarządzania dla obszarów chronionych i obszarów Natura 2000 Cel: wyposażenie organów administracji w narzędzia umożliwiające im zarządzanie różnorodnością biologiczną na obszarach chronionych i obszarach Natura 2000 Typy projektów: wykonanie inwentaryzacji przyrodniczej oraz wykorzystanie tych danych do stworzenia systemów informacji opartych o technologie informatyczne o zasobach gatunków i siedlisk przyrodniczych, opracowanie planów ochrony i planów zadań ochronnych, opracowanie dokumentacji przyrodniczej dla istniejących i projektowanych obszarów, opracowanie krajowych strategii / programów ochrony gatunków, opracowanie i upowszechnienie dobrych praktyk w zarządzaniu obszarami chronionymi, w tym dotyczących współpracy transgranicznej w tym zakresie. 18 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
CT6, PI 5.1-5.2, 6.1-6.2, 6.4-6.7 Priorytet IV Edukacja ekologiczna Działanie 4.1 Promowanie zachowań ekologicznych Cel: Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie efektywnego korzystania z zasobów i ochrony środowiska oraz stworzenie trwałych postaw i zachowań ekologicznych Polaków Cele szczegółowe: zmiana postaw i zwiększenie zaangażowania obywateli w aktywną ochronę środowiska; kształtowanie zachowań efektywnego wykorzystania zasobów; zwiększenie roli i miejsca edukacji ekologicznej i edukacji dla zrównoważonego rozwoju w szkolnych programach nauczania, zaktywizowanie środowiska szkolnego do podejmowania działań prośrodowiskowych; współpracy wszystkich grup interesariuszy, w szczególności przedstawicieli pracodawców, organizacji pozarządowych, administracji publicznej w tworzeniu treści kształcenia i określaniu standardów kompetencji w zakresie edukacji dla zrównoważonego rozwoju 19 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
Priorytet IV Edukacja ekologiczna Działanie 4.1 Promowanie zachowań ekologicznych Typy projektów: ogólnopolskie edukacyjne programy i kampanie edukacyjno-informacyjne, w tym realizowane poprzez media, ogólnopolskie projekty nastawione na zwiększenie zaangażowania obywateli w aktywną ochronę środowiska, Ogólnopolskie projekty wspierające edukację szkolną - dostosowanie treści i metod kształcenia, doskonalenie zawodowe nauczycieli, podniesienie jakości kształcenia, wspieranie powstawania odpowiednich materiałów oraz nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, projekty edukacyjne, promujące wspólne inicjatywy nakierowane na współpracę i komunikację różnych grup interesariuszy, w szczególności przedstawicieli pracodawców, organizacji pozarządowych, administracji publicznej, przedstawicieli mediów (platformy internetowe, konferencje, szkolenia), projekty edukacyjne jako komponenty projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach programu (uwzględnienie w projekcie komponentu edukacyjnego jako kryterium formalnego otrzymania dofinansowania z programu, zakres i rodzaj proponowanych działań informacyjno - edukacyjnych podlegający ocenie jakościowej), realizowane na poziomie regionalnym; 20 Ministerstwo Środowiska 5 kwietnia 2013
Programy operacyjne w ramach perspektywy MF EOG 2009-2014 Program Operacyjny PL02 Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów Nabór rozpoczęty termin składania wniosków upływa 17 czerwca 2013 roku. Program Operacyjny PL03 Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych Nabór rozpoczęty termin składania wniosków upływa 20 maja 2013 roku Program Operacyjny PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Ogłoszenie naboru planowane na czerwiec 2013 roku. Więcej informacji na stronie: www.mos.gov.pl/eog