Przedmiot: EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA POSTĘPOWANIE W WYPADKU RÓŻNYCH ZAGROŻEŃ Temat: CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ POŻAROWYCH I OCHRONA POŻAROWA OPRACOWAŁ mgr inż. Jerzy JURKIEWICZ 12 PAŹDZIERNIKA 2011
LITERATURA 1. Edukacja dla bezpieczeństwa cz.2 M. Goniewicz, A. Nowak- Kowal, Z. Smutek. 2. JAK ZACHOWYWAĆ SIĘ W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH PORADNIK - STAROSTWO POWIATOWE W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM. 3. CO ZROBIĆ GDY POJAWI SIĘ ZAGROŻENIE CHCESZ WIEDZIEĆ PRZECZYTAJ! MOŻE CI TO POMÓC PORADNIK GMINY LELÓW. 3. Internet: www.ock.gov.pl; www.czk.wroc.pl www.ock.poznan.uw.gov.pl www.straz.gov.pl www.youtobe.pl - filmy z profilaktyki pożarowej www.google.pl www.skomlin.osp.org.pl
ZAGADNIENIA 1. Pożar i zjawisko powstawania pożarów. 2. Fazy rozwoju pożarów. 3. Najczęstsze przyczyny powstawania pożarów.
Pożar jest to nagłe i niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia powodujące straty materialne i zagrożenie życia
REGUŁA POWSTAWANIA POŻARÓW paliwo tlen ciepło
Jednoczesne wystąpienie trzech czynników paliwo + tlen + ciepło tworzy trójkąt spalania i jest regułą na powstanie wszystkich pożarów
Tlen jest podstawowym składnikiem powietrza które nas otacza i stanowi 21 % składu mieszanki powietrznej Paliwo to prawie wszystkie materiały nas otaczające Podstawowym czynnikiem wywołującym pożar jest ciepło
SPOSOBY WYTWARZANIA CIEPŁA - TARCIE - ENERGIA ELEKTRYCZNA - REAKCJE CHEMICZNE - REAKCJE JĄDROWE - NAGŁA ZMIANA STANU SKUPIENIA - SKUPIENIE PROMIENI ŚWIETLNYCH
ISTNIEJĄ TRZY SPOSOBY ROZCHODZENIA SIĘ CIEPŁA PRZEWODZENIE PROMIENIOWANIE KONWEKCJA
Fazy rozwoju pożaru Faza I charakteryzuje się rozszerzaniem ognia od źródła zapalenia, w tej fazie następuje gwałtowny wzrost temperatury. Pożar jest w tej fazie kontrolowany przez ilość paliwa. Faza II pożar osiąga pełny rozwój przez objęcie płomieniem całego pomieszczenia, lub przez wniknięcie w głąb materiału palnego. Podczas przejścia pożaru do tej fazy może nastąpić rozgorzenie lub wsteczny ciąg płomienia. Następuje gwałtowny wzrost temperatury do ok. 1200 C w górnej strefie gazów pożarowych. Pożar jest kontrolowany przez wentylację.
Faza III następuje dopalanie się resztek materiału palnego, w fazie tej temperatura stopniowo zaczyna spadać. Faza IV jest to faza, w której następuje stygnięcie pogorzeliska, a temperatura osiąga wartość przed zapaleniem.
bardzo duży jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp. o powierzchni ponad 1001 m2 lub objętości ponad 5001 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni ponad 101 ha. duży jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp., o powierzchni 301-1000 m2 lub objętości od 1501-5000 m3; lasy uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni 10-100 ha.
średni występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp., o powierzchni od 71 do 300 m2 lub objętości od 351 do 1500 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni powyżej 1 ha i nie większej niż 10 ha. mały występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone: obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp. o powierzchni do 70 m2 lub objętości do 350 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni nie większej niż 1 ha.
blokowy pożar obejmujący kilka kondygnacji jednego obiektu lub pożar zespołu obiektów otwarty pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający się na odkrytej przestrzeni z oznakami żarzenia lub świecenia. podpowierzchniowy (torfowo-murszowy) pożar głębszych warstw gruntowych, najczęściej na terenach łąk i lasów. przestrzenny pożar obejmujący wiele obiektów, pożar lasów, upraw itp. ukryty pożar, który rozwija się i rozprzestrzenia w pustych przestrzeniach stropów, ścian, podłóg itp., bez oznak świecenia i żarzenia.
wewnętrzny pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający wewnątrz obiektu. wewnętrzny ukryty pożar w pustych przestrzeniach stropów, ścian, wewnątrz urządzeń i aparatów technologicznych. wewnętrzny otwarty pożar w przestrzeni zamkniętej z widzialnym ogniskiem. wierzchołkowy pożar całkowity drzewostanu lasu. w zarodku pożar, który nie rozprzestrzenił się poza miejsce powstania. zewnętrzny pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający na zewnątrz obiektu lub poza obszarem budynku.
Najczęstsze przyczyny pożarów domów to: umyślne podpalenie; nieumyślne zaprószenie ognia, na przykład zaśnięcie z tlącym się papierosem; pozostawienie bez nadzoru włączonych urządzeń elektrycznych, nieprzystosowanych do pracy ciągłej: - - ogrzewaczy pomieszczeń; - kuchenek i czajników; - nieostrożne użytkowanie urządzeń grzewczych z otwartym paleniskiem: kuchni węglowych, pieców kaflowych, kominków (także złe obudowanie wkładu kominkowego, szczególnie w domach drewnianych), piecyków gazowych;
Najczęstsze przyczyny pożarów domów to: nieostrożne prowadzenie prac remontowych, szczególnie spawania i szlifowania powstające iskry mają temperaturę około 2000 o C i zapalają praktycznie każdy materiał palny, a pożar przez bardzo długi czas (nawet kilkanaście godzin) może tlić się w ukryciu, by potem wybuchnąć ze zdwojoną siłą; samowolne i niefachowe naprawianie i instalowanie urządzeń, instalacji elektrycznych i gazowych; przechowywanie łatwo palnych substancji w pobliżu źródeł ciepła i ognia (na przykład butli z gazem, olejów, farb, rozpuszczalników).
Rozprzestrzenianie się ognia ułatwiają: duża ilość materiałów łatwo palnych nagromadzona w jednym pomieszczeniu, na przykład książek, ubrań; materiały palne rozprzestrzeniające ogień wewnątrz (boazerie, wykładziny, zasłony, meble) i na zewnątrz domu (dach pokryty gontem drewnianym, strzechą, papą); drewniana konstrukcja budynku, często źle lub niedbale zabezpieczona; nieizolowane przejścia przewodów elektrycznych, kabli i palnych rur przezściany i stropy.
Dla własnego bezpieczeństwa, powinno się przestrzegać kilku podstawowych zasad: nie zmieniać podanych w projekcie odległości między budynkami, stosując się do projektu i zawartych w nim zaleceń; stosować przede wszystkim materiały niepalne (beton, ceramika, stal, wełna mineralna, blacha, zaprawy ogniochronne) lub trudno zapalne (płyty gipsowo-kartonowe, płyty wiórowe, styropian); stosować drewno czterostronnie strugane - szorstkie powierzchnie i pozostałości kory na nieobrobionym drewnie ułatwiają rozprzestrzenianie się ognia;
zabezpieczać drewnianą więźbę dachową oraz inne elementy drewniane w konstrukcji lub wykończeniu domu preparatami zmniejszającymi palność lub farbami i lakierami pęczniejącymi albo płytami gipsowo-kartonowymi; izolować szpary wokół wszelkich przejść kabli i rur przez ściany lub stropy kitami uszczelniającymi, kasetami ogniochronnymi (odcinającymi) lub pustakami wykonanymi z tworzywa pęczniejącego - zabezpieczenia te stanowią przeszkodę dla ognia i gwarantują utrzymanie odporności ogniowej przegród.
nie wieszać w drzwiach (przede wszystkim wyjściowych) kotar, unikać także wygłuszania drzwi pianką poliuretanową i tkaninami z tworzyw sztucznych może to utrudnić lub uniemożliwić opuszczenie pomieszczenia lub domu, w bezpośrednim sąsiedztwie drzwi nie powinno się umieszczać wieszaka na ubrania i składować materiałów palnych; nie należy wykładać sufitów (styropianową sztukaterią, panelami z PCW, drewnem). Podczas pożaru z sufitu spadać będą palące się lub żarzące listwy drewniane albo skapywać palące się krople plastików. Spowoduje to przeniesienie ognia, a także bardzo dotkliwe poparzenia.
Jak reagować, gdy w domu wybuchnie pożar? Pierwsza zasada brzmi... ewakuacja! W wielkich emocjach towarzyszących pojawieniu się ognia mieszkańcy domu nie są w stanie ocenić, jak groźny jest pożar. Należy zadbać o bezpieczeństwo ludzi, szczególnie dzieci, oraz natychmiast wezwać straż pożarną - dzwoniąc na numery alarmowe - 998 lub 112.
Gazy wydzielające się przy spalaniu wnętrza domu są bardzo toksyczne, a często śmiertelnie groźne dla człowieka. 80% ofiar śmiertelnych w pożarach to ofiary zatrucia dymem. W czasie pożaru nie wiemy, jaki jest skład dymu, co się właściwie pali, stąd jeszcze raz rada uciekać, nie ryzykować, najważniejsze jest zdrowie i życie człowieka. Jeden wdech gazu toksycznego może zniszczyć płuca, spowodować ciężką chorobę, a nawet śmierć. Palące się PCW wydziela chlorowodór. Z pianki poliuretanowej wytwarza się cyjanowodór, który w połączeniu z wodą tworzy kwas pruski. Przy spalaniu płyt paździerzowych i laminatów powstaje formaldehyd. To silne trucizny!!!
Jak postępować w czasie ewakuacji? Zasadą ochrony przed dymem jest poruszanie się jak najbliżej podłogi, najlepiej na czworaka. Ponieważ toksyczny dym unosi się, strefa dolna jest najbezpieczniejsza. Prowizorycznym zabezpieczeniem jest mokra chusteczka czy ręcznik przyłożone do ust i nosa tworzą filtr, przez który oddychamy. Musimy pamiętać, że pożar może nas zaskoczyć nawet podczas snu, a wtedy traci się wszystko nawet ubranie.
Pamiętaj!!! Naucz domowników, w którym miejscu wyłącza się zasilanie elektryczne w domu oraz zawór instalacji gazowej. W razie pożaru trzeba je natychmiast wyłączyć (odciąć dopływ gazu i prądu).
Zadanie domowe praca w grupach Opracuj Folder ulotkę informacyjną dotyczącą profilaktyki przeciwpożarowej w domu Zadanie domowe praca indywidualna Wymień rodzaje i podaj przykłady umieszczenia znaków informacyjnych stosowanych w ochronie przeciwpożarowej w najbliższym otoczeniu: szkoła, dom, sklepy.
CZY SĄ PYTANIA? DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ