MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM

Powiatowy Urząd Pracy w Świdnicy MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM RAPORT POWIATOWY za 2013 rok część II- prognostyczna Świdnica, lipiec 2014

SPIS TREŚCI Strona 1. Analiza zarejestrowanych absolwentów wg szkół i zawodów 3 I. Struktura zawodowa absolwentów według szkół i zawodów 3 II. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów 6 Wykształcenie wyższe 6 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe 7 Wykształcenie średnie ogólnokształcące 11 Wykształcenie zasadniczej szkoły zawodowej 11 III. Struktura bezrobocia wśród absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów 14 2. Wnioski 23 2

1. ANALIZA ZAREJESTROWANYCH ABSOLWENTÓW WG SZKÓŁ I ZAWODÓW. I. Struktura zawodowa absolwentów według szkół i zawodów. Z analizy struktury zawodowej absolwentów według szkół i zawodów wynika, że: Studia wyższe w roku akademickim 2012/2013 świdnickiego ukończyły 94 osoby (w roku akademickim 2011/2012-96), z czego 10 osób to absolwenci studiów stacjonarnych (w roku akademickim 2011/2012-10), a 84 osoby to absolwenci studiów niestacjonarnych (w roku akademickim 2011/2012-86). Kierunki w jakich ukończyły one studia to informatyka, ekonomia i socjologia. Tytuły jakie osoby uzyskały to Inżynier informatyk oraz licencjat z ekonomii i socjologii. Z powyższych danych wynika, że w roku akademickim 2012/2013 liczba absolwentów szkół wyższych w stosunku do roku akademickiego 2011/2012 świdnickiego: absolwenci studiów stacjonarnych stanowili 10,64% ogółu (w roku akademickim 2011/2012-10,42%); absolwenci studiów niestacjonarne stanowili 89,36% ogółu (w roku akademickim 2011/2012 89,58%); zmniejszyła się o 2 osoby i dotyczyło to liczby absolwentów studiów niestacjonarnych; liczba absolwentów studiów niestacjonarnych była wyższa od liczby absolwentów studiów stacjonarnych o 74 osoby. W przypadku szkół dających wykształcenie policealne, to w 11 placówkach i 11 zawodach naszego kształciły się osoby na poziomie szkoły policealnej. W 2013r. 225 absolwentów (238 absolwentów w 2012r.) legitymowało się tym poziomem wykształcenia. Na terenie naszego doszło więc do spadku liczby absolwentów kończących ten poziom kształcenia o 13 osób. Ponadto przewiduje się, że w 2014r. dojdzie do wzrostu ilości absolwentów na poziomie kształcenia policealnego i tego rodzaju szkoły ukończy 262 absolwentów. Na poziomie szkoły średniej technicznej (technika, licea zawodowe) naszego kształciły się osoby w 12 placówkach i 18 zawodach. W 2013r. 663 absolwentów (516 absolwentów w 2012r.) legitymowało się tym poziomem wykształcenia. Na terenie naszego doszło więc do wzrostu liczby absolwentów kończących ten poziom kształcenia o 147 osób, ale jeśli przewidywania się sprawdzą to ich liczba w kolejnym roku powinna być niższa. Przewiduje się, że w 2014r. tego rodzaju szkoły ukończy 639 absolwentów. Na poziomie średnim ogólnym można wyróżnić dwa rodzaje szkół - te, które uczą w zakresie Liceum Ogólnokształcącego oraz te, które kształcą w zakresie Liceum Profilowanego. Łącznie daje to nam 22 palcówki. W pierwszym przypadku wykształciły one łącznie 969 absolwentów (w 2012r.- 831), co stanowi 96,80% ogółu absolwentów zaliczanych do tego poziomu wykształcenia (w 2012r.- 96,85%), a w drugim: 32 absolwentów (w 2012r.- 27), tj. 3,20% ogółu (w 2012r.- 3,15%). Łącznie daje to nam 1001 absolwentów szkół z wykształceniem średnim ogólnym w 2013r. (858 absolwentów w 2012r.) oraz 986 absolwentów przewidywanych w 2014r. 3

Na terenie naszego doszło więc do wzrostu liczby absolwentów kończących ten poziom kształcenia o 143 osoby, ale jeśli przewidywania się sprawdzą to ich liczba w kolejnym roku powinna być niższa. W zakresie wykształcenia zasadniczego zawodowego naszego kształci się w 10 placówkach szkolnych i 18 zawodach. W 2013r. 242 absolwentów (295 absolwentów w 2012r.) legitymowało się tym poziomem wykształcenia. Na terenie naszego doszło więc do spadku liczby absolwentów kończących ten poziom kształcenia o 53 osoby, ale jeśli przewidywania się sprawdzą to ich liczba w kolejnym roku powinna być jeszcze niższa. Przewiduje się, że w 2014r. tego rodzaju szkoły ukończy 192 absolwentów. Podsumowując dane można stwierdzić, że w 2013r. placówki szkolne z terenu świdnickiego wykształciły 2225 absolwentów (w 2012r.- 2003). W stosunku do roku poprzedniego doszło więc do wzrostu ogólnej liczby absolwentów kończących szkoły z terenu naszego o 222 osoby. Natomiast w 2014r. przewidywana liczba absolwentów wynosić ma 2079 osób (z wyłączeniem uczelni wyższych z uwagi na brak tego rodzaju danych). Ponadto można zauważyć, że świdnickiego: dominuje wykształcenie na poziomie średnim ogólnym - 1001 absolwentów, tj. 44,99% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 858, tj. 42,84%), następnie na poziomie policealnym i średnim zawodowym - 888 absolwentów, tj. 39,91% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 754, tj. 37,64%), kolejne to, wykształcenie zasadnicze zawodowe 242 absolwentów, tj. 10,88% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 295, tj. 14,73%) a jako ostanie plasuje się wykształcenie wyższe 94 absolwentów, tj. 4,22% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 96, tj. 4,79%). Liczba absolwentów według poziomu wykształcenia w latach 2007-2013. WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA PLACÓWEK Szkoły wyższe LICZBA ZAWODÓW ABSOLWENCI 2007r. 1 1 79 2008r. 1 1 85 2009r. 1 1 76 2010r. 1 2 407 2011r. 2 3 111 2012r. 2 3 96 2013r. 2 3 94 Szkoły policealne i średnie zawodowe 2007r. 13 11 505 2008r. 26 22 782 2009r. 24 23 821 4

WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA PLACÓWEK LICZBA ZAWODÓW ABSOLWENCI 2010r. 28 25 962 2011r. 21 24 789 2012r. 21 25 754 2013r. 23 25 888 Licea ogólnokształcące 2007r. 18 1 1176 2008r. 18 1 1150 2009r. 15 1 1024 2010r. 23 1 1052 2011r. 17 1 951 2012r. 19 1 858 2013r. 22 1 1001 Zasadnicze szkoły zawodowe 2007r. 9 18 277 2008r. 8 18 256 2009r. 9 16 281 2010r. 9 20 331 2011r. 9 18 275 2012r. 10 20 295 2013r. 10 18 242 Podsumowując powyższe dane można stwierdzić, że naszego w stosunku do roku poprzedniego obserwujemy zarówno wzrost jak i spadek ilości absolwentów na poszczególnych poziomach kształcenia. Nastąpił więc: - wzrost o: 143 absolwentów w przypadku wykształcenia średniego ogólnokształcącego 134 absolwentów w przypadku wykształcenia policealnego i średniego zawodowego; - spadek o: 2 absolwentów w przypadku wykształcenia wyższego; 53 absolwentów w przypadku wykształcenia zawodowego. 5

Poniższy wykres przedstawia zmiany w zakresie liczby absolwentów na poszczególnych poziomach kształcenia w latach 2007-2013. 1400 wykształcenie wyższe wykształcenie średnie ogólne wykształcenie policealne i średnie zawodowe wykształcenie zasadnicze zawodowe 1200 1000 800 600 400 200 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 II. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów. WYKSZTAŁCENIE WYŻSZE. W zakres tego wykształcenia wchodzą w analizowanym okresie absolwenci dwóch szkół wyższych, które wykształciły absolwentów w trzech kierunkach. Jak wynika z zebranych danych w 2013r. uczelnie takie naszego ukończyło 94 absolwentów, tj. 4,22% wszystkich absolwentów z 2013r. 6

Struktura zawodowa absolwentów z wykształceniem wyższym w powiecie świdnickim w latach 2007-2013. w roku NAZWA ZAWODU/ uzyskany tytuł Inżynier informatyk Licencjat z ekonomii Licencjat z socjologii 2007r. 79 - - 2008r. 85 - - 2009r. 76 - - 2010r. 327 80-2011r. 82 20 9 2012r. 74 16 6 2013r. 51 21 22 WYKSZTAŁCENIE POLICEALNE i ŚREDNIE ZAWODOWE. Grupa ta obejmuje 25 różnych zawodów, w których w 2013r. ukończyło szkoły naszego łącznie 888 absolwentów (w 2012r.- 25 zawodów i 754 absolwentów). Prognozowana ilość w 2014r. ma ulec wzrostowi o 13 osób i w związku z tym ma wynieść - 901 absolwentów w 30 zawodach. Spośród absolwentów kończących w 2013r. największą ich liczbę obserwujemy w zawodach: Technik informatyk - 118 absolwentów, tj. 13,29% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r. - 129, tj. 17,11%); Technik ekonomista 100 absolwentów, tj. 11,26% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 80, tj. 10,61%); Technik mechanik 78 absolwentów, tj. 8,78% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 46, tj. 6,10%); Technik górnictwa odkrywkowego 68 absolwentów, tj. 7,66% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r. brak było absolwentów, by średnią w tym zawodzie); Technik agrobiznesu 54 absolwentów, tj. 6,08% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 34, tj. 4,51%); Technik handlowiec 54 absolwentów, tj. 6,08% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 18, tj. 2,39%); Technik hotelarstwa - 52 absolwentów, tj. 5,86% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 48, tj. 6,37%); Technik organizacji usług gastronomicznych 47 absolwentów, tj. 5,29% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 41, tj. 5,44%); 7

Technik budownictwa 33 absolwentów, tj. 3,72% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 35, tj. 4,64%); Opiekun medyczny 33 absolwentów, tj. 3,72% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 26, tj. 3,45%); Technik logistyk 32 absolwentów, tj. 3,6% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 41, tj. 5,44%) Daje nam to łącznie 669 osób, tj. 75,34% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w 2013r. oraz 30,07% wszystkich absolwentów z 2013r. Nieco mniejszą ilość absolwentów obserwujemy w zawodach: Ratownik medyczny 26 absolwentów, tj. 2,93% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 24, tj. 3,18%); Technik farmaceutyczny 25 absolwentów, tj. 2,82% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 35, tj. 4,64%); Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 25 absolwentów, tj. 2,82% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 19, tj. 2,52%); Technik elektryk 21 absolwentów, tj. 2,36% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 18, tj. 2,39%); Technik administracji 21 absolwentów, tj. 2,36% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 14, tj. 1,86%); Kelner 19 absolwentów, tj. 2,14% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 7, tj. 0,93%); Technik żywienia i gospodarstwa domowego - 17 absolwentów, tj. 1,91% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 18, tj. 2,39%); Technik pojazdów samochodowych 13 absolwentów, tj. 1,46% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 5, tj. 0,66%); Kucharz 12 absolwentów, tj. 1,35% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r. brak było absolwentów, by średnią w tym zawodzie); Technik architektury krajobrazu 10 absolwentów, tj. 1,13% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r.- 5, tj. 0,66%); Manikiurzystka 10 absolwentów, tj. 1,13% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (w 2012r. brak było absolwentów, by średnią w tym zawodzie). Łącznie daje to 199 osób, tj. 22,41% absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w 2013r. oraz 8,94% wszystkich absolwentów z 2013r. 8

Struktura zawodowa absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym według zawodów w powiecie świdnickim w latach 2007-2013. NAZWA ZAWODU w 2007r. w 2008r. w 2009r. w 2010r. w 2011r. Wykształcenie policealne i średnie zawodowe w 2012r. w 2013r. Bez zawodu - - 64 38 - - - Technik budownictwa 34 20 23 31 43 35 33 Technik elektryk 23 22 25 12-18 21 Technik elektronik - - - 14 27 - - Technik mechanik 95 117 82 104 83 46 78 Technik technologii odzieży Technik technologii ceramicznej - - 10 - - - - - 3 - - - - - Technik informatyk 13 73 129 142 104 129 118 Technik architektury krajobrazu - - 11 13 21 5 10 Technik ogrodnik - 20 - - - - - Technik żywienia i gospodarstwa domowego 38 33 23 25 18 18 17 Technik masażysta - 18-13 12 - - Terapeuta zajęciowy - 13 21 17 - - - Technik farmaceutyczny - - 32 31 23 35 25 Ratownik medyczny - - 20 19 31 24 26 Technik organizacji usług gastronomicznych 22 20 24 41 43 41 47 Technik hotelarstwa 87 86 64 79 50 48 52 Technik handlowiec 25 34 15 50 35 18 54 Technik ekonomista 123 132 115 114 81 80 100 Technik agrobiznesu 17 41 52 67 36 34 54 Technik logistyk - - 13 13 38 41 32 Technik organizacji reklamy - 18 9 15 9 16 - Technik administracji - 21 16 30 16 14 21 9

NAZWA ZAWODU Opiekun w domu pomocy społecznej Opiekunka środowiskowa w 2007r. w 2008r. w 2009r. w 2010r. w 2011r. w 2012r. w 2013r. - - 21 - - - - - 14 - - - - - Dekorator wnętrz - 18 - - - - - Muzyk 28 35 15 14 20 19 - Kucharz - - 16 19 19-12 Technik rachunkowości Technik prac biurowych Technik usług kosmetycznych Technik technologii żywności - 7 - - - - - - 13 - - 10 - - - 24 21 22 27 22 8 - - - 7 - - - Opiekun medyczny - - - 32 15 26 33 Technik hodowca koni - - - 7 4 3 Technik bezpieczeństwa i higieny pracy Specjalista pracy socjalnej Technik pojazdów samochodowych Asystentka stomatologiczna - - - - 21 19 25 - - - - - 35 - - - - - - 5 13 - - - - - 15 9 Kelner - - - - - 7 19 Technik górnictwa odkrywkowego - - - - - - 68 Manikiurzystka - - - - - - 10 Razem 505 782 821 962 789 754 888 Jak wynika z powyższej tabeli w 2013r. w stosunku do roku poprzedniego największy wzrost ilości absolwentów nastąpił w zawodach: Technik handlowiec (+36), Technik mechanik (+32), Technik ekonomista (+20) i Technik agrobiznesu (+20). Największy spadek nastąpił zaś w zawodach: Technik usług kosmetycznych (-14), Technik informatyk (-11), Technik farmaceutyczny (-10). Zaprzestano kształcenia w trzech zawodach, tj. Technik organizacji reklamy, Muzyk i Specjalista pracy socjalnej, oraz pojawiły się dwa nowe kierunki, tj. Technik górnictwa odkrywkowego i Manikiurzystka. Po rocznej przerwie mamy też ponownie absolwentów w zawodzie Kucharz. Ponadto w strukturze zawodowej absolwentów z wykształceniem 10

policealnym i średnim zawodowym ponownie od 2009r. nie uwzględniono w zestawieniu tabelarycznym stanowiącym podstawę niniejszego raportu grupy absolwentów Bez zawodu. Znalazło więc to swoje odbicie w powyższym zestawieniu. Wzrosła też ogólna liczba absolwentów kończących na tym poziomie kształcenia z 754 w 2012r. do 888 w 2013r., tj. o 134 osoby. WYKSZTAŁCENIE ŚREDNIE OGÓLNOKSZTAŁCĄCE. W zakres tego wykształcenia wchodzą absolwenci szkół kształcących się w Liceach Ogólnokształcących i Liceach Profilowanych. Jak wynika z zebranych danych w 2013r. szkoły te ukończyło 1001 absolwentów, tj. 44,99% wszystkich absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 858, tj. 42,84%). Prognozowana ilość w 2014r. ma ulec spadkowi o 15 osób i w związku z tym ma osiągnąć liczbę 986 absolwentów. Struktura zawodowa absolwentów z wykształceniem średnim ogólnokształcącym w powiecie świdnickim w latach 2007-2013. w roku NAZWA ZAWODU Bez zawodu 2007r. 1176 2008r. 1150 2009r. 1024 2010r. 1052 2011r. 951 2012r. 858 2013r. 1001 WYKSZTAŁCENIE ZASADNICZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ. W ramach wykształcenia zasadniczego zawodowego obserwujemy grupę 18 zawodów, w których kształcą szkoły Powiatu Świdnickiego (w 2012r.- 20). W 2013r. ten typ szkoły ukończyło - 242 absolwentów, tj. 10,88% wszystkich absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 295, tj. 14,73%). Prognozowana ilość w 2014r. ma ulec spadkowi o 50 osób i w związku z tym ma wynieść - 192 absolwentów w 16 zawodach. Spośród absolwentów kończących w 2013r. największą ich liczbę obserwujemy w zawodach: Mechanik pojazdów samochodowych 48 absolwentów, tj. 19,83% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 80, tj. 27,12%); 11

Kucharz małej gastronomii 38 absolwentów, tj. 15,7% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 34, tj. 11,53%); Sprzedawca - 37 absolwentów, tj. 15,29% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 38, tj. 12,88%); Fryzjer - 26 absolwentów, tj. 10,74% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 21, tj. 7,12%); Murarz - 21 absolwentów, tj. 8,68% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 23, tj. 7,80%); Technolog robót wykończeniowych w budownictwie - 21 absolwentów, tj. 8,68% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 28, tj. 9,49%); Daje nam to łącznie 191 osób, tj. 78,93% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym w 2013r. oraz 8,58% wszystkich absolwentów z 2013r. Nieco mniejszą ilość absolwentów obserwujemy w zawodach: Operator obrabiarek skrawających 11 absolwentów, tj. 4,55% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 3, tj.1,02%); Piekarz 8 absolwentów, tj. 3,31% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 6, tj. 2,03%); Opiekun medyczny 7 absolwentów, tj. 2,89% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r. brak było absolwentów, by zawodową w tym zawodzie); Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych - 6 absolwentów, tj. 2,48% absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (w 2012r.- 9, tj. 3,05%). Łącznie daje to 32 osoby, tj. 13,22% absolwentów z wykształceniem zawodowym w 2013r. oraz 1,44% wszystkich absolwentów z 2013r. Struktura zawodowa absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym według zawodów w powiecie świdnickim w latach 2007-2013. NAZWA ZAWODU Absolwenci, w 2007r. Absolwenci, w 2008r. Absolwenci, w 2009r. Absolwenci, w 2010r. Wykształcenie zasadnicze zawodowe w 2011r. w 2012r. w 2013r. Kucharz 4 4-4 - 11 - Kucharz małej gastronomii 39 36 31 46 41 34 38 Fryzjer 14 13 21 22 27 21 26 Sprzedawca 45 40 57 52 35 38 37 Ogrodnik 12 12 13 8 3 4 2 Kamieniarz 9 9-13 3 - - Murarz 18 15 13 25 15 23 21 12

NAZWA ZAWODU Monter instalacji gazowych Absolwenci, w 2007r. Absolwenci, w 2008r. Absolwenci, w 2009r. Absolwenci, w 2010r. w 2011r. w 2012r. w 2013r. 10 9 14 - - - - Blacharz samochodowy 3 3 1 1 4 1 2 Ślusarz 6 5 16 6 5 11 - Tokarz 2 2 9 - - - - Mechanik pojazdów samochodowych Mechanik- operator pojazdów i maszyn rolniczych 70 66 69 68 63 80 48 - - 11 10 10 9 6 Elektromechanik 1 1-10 - 1 - Elektryk - - 2 12 - - 2 Monter elektronik- układy elektroniczne automatyki przemysłowej 1 1 - - - - - Cukiernik 12 10 2 3 3 4 5 Piekarz 23 22 11 4 7 6 8 Stolarz 3 3 4 5 2 1 3 Krawiec 4 4 7 5 7 3 2 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych - - - 13 15 13 1 Lakiernik - - - 2-3 2 Operator obrabiarek skrawających Technolog robót wykończeniowych w budownictwie Elektromechanik pojazdów samochodowych - - - 22 13 3 11 - - - - 21 28 21 1 1 - - 1 - - Monter- elektronik - - - - - 1 - Opiekun medyczny - - - - - - 7 Razem 277 256 281 331 275 295 242 Jak wynika z powyższej tabeli w 2013r. w stosunku do roku poprzedniego największy wzrost ilości absolwentów nastąpił w zawodach: Operator obrabiarek skrawających (+8), Fryzjer (+5) i Kucharz małej gastronomii (+4). Największy spadek nastąpił zaś w zawodach: Mechanik pojazdów samochodowych (-32), Monter instalacji i urządzeń sanitarnych (-12) i Technolog robot wykończeniowych w budownictwie (-7). Zaprzestano kształcenia w czterech zawodach, tj. Kucharz, 13

Ślusarz, Elektromechanik, i Monter- elektronik oraz pojawił się nowy kierunek, tj. Opiekun medyczny. Po dwuletniej przerwie mamy też ponownie absolwentów w zawodzie Elektryka. Zmalała ogólna liczba absolwentów kończących na tym poziomie kształcenia z 295 w 2012r. do 242 w 2013r., tj. o 53 osoby. III. Struktura bezrobocia wśród absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów. Jak wynika z danych GUS na dzień 31.12.2013r. świdnickiego liczba ludności w wieku 15-34 lata wynosiła 44.955 osób. Na ten sam dzień w ewidencji PUP zarejestrowanych było 3.296 osób bezrobotnych w wieku do 34 lat, co stanowi 7,33% liczby osób w tym przedziale wiekowym z terenu naszego. Natomiast na koniec 2013r. w ewidencji osób bezrobotnych zarejestrowanych było 374 absolwentów, tj. 11,35% zarejestrowanych osób w wieku do 34 lat (w 2012r.- 428). Z czego 220, tj. 58,82% absolwentów to ci, Powiatu Świdnickiego (w 2012r.- 244, tj 57,01%). Liczba bezrobotnych absolwentów w stosunku do osób bezrobotnych, stan na końcu lat 2007-2013. ROK Bezrobotni ogółem Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w końcu roku w tym Bezrobotni absolwenci ze szkół świdnickiego Udział procentowy absolwentów w liczbie bezrobotnych ogółem (C : B) w % A B C D E 2007 6865 284 225 4,14 2008 6931 382 191 5,51 2009 8361 437 244 5,23 2010 7907 447 236 5,65 2011 7510 401 221 5,34 2012 8942 428 244 4,79 2013 8138 374 220 4,6 Jak wynika z powyższych danych ogólna liczba bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w ewidencji w końcu 2013r. spadła o 54 osoby w stosunku do roku poprzedniego, a absolwentów ze szkół z terenu naszego o 24 osoby. Równocześnie obserwujemy również spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych o 804 osoby i zmniejszenie udziału procentowego absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych z 4,79 do 4,6%. 14

Powyższe dane w ujęciu wykresowym: Bezrobotni ogółem Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w końcu roku Bezrobotni absolwenci ze szkół świdnickiego 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 Liczba bezrobotnych absolwentów wg wykształcenia, stan na końcu lat 2012-2013. Poziom wykształcenia Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w końcu 2012r. Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w końcu 2013r. Bezrobotni absolwenci ze szkół świdnickiego w 2012r. Bezrobotni absolwenci ze szkół świdnickiego w 2013r. A B C D E F (E): (C) w % wyższe 143 138 4 1 0,72 policealne i średnie zawodowe 115 98 105 91 92,86 średnie ogólne 73 64 53 61 95,31 zasadnicze zawodowe 90 68 75 62 91,18 gimnazjalne 7 6 7 5 83,33 Razem 428 374 244 220 58,82 Jak widać w powyższym zestawieniu tabelarycznym w 2013r. w stosunku do roku poprzedniego nastąpił spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów na wszystkich poziomach kształcenia. Największy spadek liczby zarejestrowanych obserwujemy wśród absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym (-22), policealnym i średnim zawodowym (-17) oraz średnim ogólnokształcącym (-9). 15

Liczba bezrobotnych absolwentów w latach 2009-2013 w ujęciu wykresowym: Bezrobotni absolwenci w końcu 2009r. gimnazjalne Bezrobotni absolwenci w końcu 2010r. Bezrobotni absolwenci w końcu 2011r. Bezrobotni absolwenci w końcu 2012r. Bezrobotni absolwenci w końcu 2013r. zasadnicze zawodowe średnie ogólne policealne i średnie zawodowe wyższe 0 50 100 150 200 250 16

Liczba bezrobotnych absolwentów ze szkół z terenu świdnickiego w latach 2007-2013 w ujęciu wykresowym: gimnazjalne zasadnicze zawodowe Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2007r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2008r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2009r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2010r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2011r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2012r. Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu świdnickiego w 2013r. średnie ogólne policealne i średnie zawodowe wyższe 0 20 40 60 80 100 120 140 Natomiast wśród bezrobotnych absolwentów ze szkół naszego wyróżnić można : 1. 1 spośród 94 absolwentów (w 2012r.- 4 z 96), z wykształceniem wyższym i stanowią oni: 0,27% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w PUP na koniec 2013r. (w 2012r.- 0,94%), 1,06% absolwentów, w 2013r. szkoły wyższe z terenu naszego (w 2012r.- 4,17%), oraz 0,04% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 0,20%). 17

2. 91 spośród 888 absolwentów (w 2012r.- 105 z 754), z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Absolwenci ci skupili się w 17 spośród 25 zawodów, w których kształciły szkoły na tym poziomie kształcenia w naszym powiecie. Największą liczbę zarejestrowanych absolwentów obserwujemy w zawodach: Technik ekonomista- 17 osób; Technik mechanik- 10 osób; Technik handlowiec- 9 osób, Technik logistyk- 8 osób i Technik informatyk oraz Technik hotelarstwa po 7 osób. Owe 91 osób stanowi: 24,33% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w PUP na koniec 2013r. (w 2012r.- 24,56%) 10,25% absolwentów, w 2013r. szkoły policealne i średnie zawodowe z terenu naszego (w 2012r.- 13,93%), oraz 4,09% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 5,24%). 3. 61 spośród 1001 absolwentów (w 2012r.- 53 z 858), z wykształceniem średnim ogólnym i stanowią oni: 16,31% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w PUP na koniec 2013r. (w 2012r.- 12,38%), 6,09% absolwentów, w 2013r. szkoły ogólnokształcące z terenu naszego (w 2012r.- 6,18%), oraz 2,74% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 2,65%). 4. 62 spośród 242 absolwentów (w 2012r.- 75 z 295), z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Absolwenci ci skupili się w 14 spośród 18 zawodów, w których kształciły szkoły na tym poziomie kształcenia w naszym powiecie. Największą liczbę zarejestrowanych absolwentów obserwujemy w zawodach: Sprzedawca 15 osób; Kucharz małej gastronomii- 11 osób, Fryzjer- 10 osób i Mechanik pojazdów samochodowych- 9 osób. Owe 62 osoby stanowią: 16,58% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w PUP na koniec 2013r. (w 2012r.- 17,52%), 25,62% absolwentów, w 2013r. szkoły zasadnicze zawodowe z terenu naszego (w 2012r.- 25,42%), oraz 2,79% ogółu absolwentów z 2013r. (w 2012r.- 3,75%). 5. 6 absolwentów z wykształceniem gimnazjalnym (w 2012r.- 7) Owe 6 osób stanowi: 1,6% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w PUP na koniec 2013r. (w 2012r.- 1,64%). 18

Struktura bezrobocia wśród absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie świdnickim w 2012r. i 2013r. NAZWA ZAWODU w 2012r. w 2013r. Bezrobotni absolwenci ze szkół naszego zarejestrowani w PUP w końcu 2012r. Bezrobotni absolwenci ze szkół naszego zarejestrowani w PUP w końcu 2013r. A B C D E F Wykształcenie wyższe Inżynier informatyk 74 51 4 1 1,96 Ekonomia 16 21 - - - Socjologia 6 22 - - - (E): (C) w % Razem 96 94 4 1 1,06 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe Specjalista pracy socjalnej 35 - - - - Technik budownictwa 35 33 9 2 6,06 Technik elektryk 18 21 5 5 23,81 Technik mechanik 46 78 3 10 12,82 Technik pojazdów samochodowych Technik górnictwa odkrywkowego Technik architektury krajobrazu 5 13 1 4 30,77-68 - 0-5 10-2 20 Technik hodowca koni 4 3-0 - Technik farmaceutyczny 35 25 3 3 12 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 18 17 3 3 17,65 Asystentka stomatologiczna 15 9-0 - Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 19 25 1 2 8 Ratownik medyczny 24 26 3 0 - Technik agrobiznesu 34 54 1 3 5,56 Technik ekonomista 80 100 22 17 17 Technik logistyk 41 32 7 8 25 Technik organizacji reklamy 16 - - - - Technik administracji 14 21 1 0-19

Technik organizacji usług gastronomicznych 41 47 6 6 12,77 Muzyk 19 - - - - Technik informatyk 129 118 20 7 5,93 Technik hotelarstwa 48 52 12 7 13,46 Kucharz - 12-2 16,67 Kelner 7 19 1 1 5,26 Manikiurzystka - 10-0 - Technik usług kosmetycznych 22 8 1 0 - Technik handlowiec 18 54 5 9 16,67 Opiekun medyczny 26 33 1 0 - Razem 754 888 105 91 10,25 Wykształcenie średnie ogólne Bez zawodu 858 1001 53 61 6,09 Wykształcenie zasadnicze zawodowe Kucharz 11-3 - - Kucharz małej gastronomii 34 38 7 11 28,95 Fryzjer 21 26 6 10 38,46 Sprzedawca 38 37 16 15 40,54 Opiekun medyczny - 7-0 - Ogrodnik 4 2 2 0 - Murarz 23 21 2 3 14,29 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 13 1 2 0-28 21 2 4 19,05 Lakiernik 3 2 1 0 - Blacharz samochodowy 1 2 1 1 50 Ślusarz 11-2 - - Operator obrabiarek skrawających Mechanik pojazdów samochodowych 3 11-1 9,09 80 48 26 9 18,75 Elektryk - 2-1 50 Elektromechanik 1 - - - - 20

Monter- elektronik 1 - - - - Cukiernik 4 5 1 1 20 Piekarz 6 8 3 3 37,5 Stolarz 1 3-1 33,33 Krawiec 3 2 1 1 50 Mechanik- operator pojazdów i maszyn rolniczych 9 6-1 16,67 Razem 295 242 75 62 25,62 Gimnazjalne Bez zawodu x x 7 5 x Ogółem 2003 2225 244 220 9,89 Poddając analizie powyższe dane można zaobserwować następujące prawidłowości jakie zaszły w roku 2013r. w strukturze absolwentów ze szkół z terenu naszego : procentowy układ bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych na koniec 2013r. ze szkół z terenu naszego z uwagi na wykształcenie przedstawia się następująco: wykształcenie zasadnicze zawodowe- 25,62% wykształcenie policealne i średnie zawodowe- 10,25% wykształcenie średnie ogólne- 6,09% wykształcenie wyższe- 1,06% 33 spośród 47 zawodów (w 2012r.- 36 z 49), w których kształciły szkoły naszego ma swoich reprezentantów wśród osób bezrobotnych; najliczniej wśród bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych na koniec 2013r. reprezentowane są grupy: Bez zawodu- 61 osób; Technik ekonomista- 17 osób; Sprzedawca- 15 osób; Kucharz małej gastronomii- 11 osób oraz Technik mechanik i Fryzjer po 10 osób; w ośmiu zawodach procentowy udział absolwentów zarejestrowanych w ewidencji osób bezrobotnych na koniec 2013r. w stosunku do liczby absolwentów z 2013r. kończących w tym zawodzie wyniósł ponad 30%. Z tego rodzaju sytuacją mamy do czynienia w przypadku grup: Blacharz samochodowy- 50%; Elektryk- 50%; Krawiec- 50%; Sprzedawca- 40,54%; Fryzjer- 38,46%; Piekarz- 37,5%; Stolarz- 33,33% i Technik pojazdów samochodowych- 30,77% ranking zawodów ze szkół z terenu naszego z największym procentowym udziałem absolwentów wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2013r. przedstawia się następująco: 1. Blacharz samochodowy - 1 bezrobotny na 2 absolwentów, tj. 50% (w 2012r. - 1 z 1); 2. Elektryk - 1 bezrobotny na 2 absolwentów, tj. 50% (w 2012r. - brak było absolwentów w tym zawodzie); 21

3. Krawiec - 1 bezrobotny na 2 absolwentów, tj. 50% (w 2012r. -1 z 3); 4. Sprzedawca 15 bezrobotnych na 37 absolwentów, tj. 40,54% (w 2012r. 16 z 38); 5. Fryzjer - 10 bezrobotnych na 26 absolwentów, tj. 38,46% (w 2012r. - 6 z 21); 6. Piekarz - 3 bezrobotnych na 8 absolwentów, tj. 37,5% (w 2012r. - 3 z 6); 7. Stolarz 1 bezrobotny na 3 absolwentów, tj. 33,33% (w 2012r.- 0 z 1); 8. Technik pojazdów samochodowych 4 bezrobotnych na 13 absolwentów; tj. 30,77% (w 2012r. - 1 z 5); 9. Kucharz małej gastronomii 11 bezrobotnych na 38 absolwentów, tj.28,95% (w 2012r. - 7 z 34); 10. Technik logistyk 8 bezrobotnych na 32 absolwentów, tj. 25% (w 2012r.- 7 z 41); 11. Technik elektryk - 5 bezrobotnych na 21 absolwentów, tj. 23,81% (w 2012r. - 5 z 18); 12. Technik architektury krajobrazu 2 bezrobotnych na 10 absolwentów, tj. 20% (w 2012r. - 0 z 5); 13. Cukiernik 1 bezrobotny na 5 absolwentów, tj. 20% (w 20121r. 1 z 4); 14. Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 4 bezrobotnych na 21 absolwentów, tj. 19,05% (w 2012r. - 2 z 28); 15. Mechanik pojazdów samochodowych - 9 bezrobotnych na 48 absolwentów, tj. 18,75% (w 2012r.- 26 z 80); 16. Technik żywienia i gospodarstwa domowego 3 bezrobotnych na 17 absolwentów, tj. 17,65% (w 2012r. - 3 z 18); 17. Technik ekonomista 17 bezrobotnych na 100 absolwentów, tj. 17% (w 2012r. - 22 z 80); 18. Kucharz 2 bezrobotnych na 12 absolwentów, tj. 16,67% (w 2012r.- 3 z 11); 19. Technik handlowiec- 9 bezrobotnych na 54 absolwentów, tj. 16,67% (w 2012r. - 5 z 18); 20. Mechanik- operator pojazdów i maszyn rolniczych 1 bezrobotny na 6 absolwentów, tj. 16,67% (w 2012r. - 0 z 9). 22

2. WNIOSKI. Z danych wygenerowanych z ewidencji elektronicznej SYRIUSZ, danych GUS o absolwentach szkół wyższych oraz danych z Systemu Informacji Oświaty MEN wynika, że Powiatu Świdnickiego kształci się osoby na wszystkich poziomach. W latach 2007-2012, a także w 2013r. dominowało i nadal dominuje naszego kształcenie osób na poziomie średnim ogólnokształcącym. W 2013r. największa liczba absolwentów, tj. 1001, czyli 44,99% ogółu (w 2012r.- 858, tj. 42,84%) osób kończących szkoły rekrutuje się właśnie z tego poziomu wykształcenia. Ponadto są oni na czwartym miejscu jeśli chodzi o ilość absolwentów zarejestrowanych na koniec 2013r. w ewidencji osób bezrobotnych, tj. 64 osoby, co stanowi 17,11% (w 2012r.- 73, tj. 17,06%) ogółu absolwentów zarejestrowanych w ewidencji, z czego 61 osób, tj. 95,31% to absolwenci szkół z terenu naszego. Mamy tu zatem najwyższy odsetek absolwentów ze szkół z terenu naszego zarejestrowanych w końcu 2013r. jako osoby bezrobotne w stosunku do liczby absolwentów zarejestrowanych w ewidencji z takim wykształceniem. Dziś poszukiwany jest pracownik młody, dobrze wykształcony, z doświadczeniem, które może zdobyć podczas stażu, umiejący pracować w grupie, umiejący podejmować decyzje i dzielić się zadaniami. Tym czasem obserwujemy tu liczną grupę młodych ludzi nie posiadających kwalifikacji zawodowych. Na drugim miejscu pod względem ilości absolwentów plasuje się wykształcenie policealne i średnie zawodowe - 888 osób, czyli 39,91% (w 2012r.- 754, tj. 37,64%) ogółu absolwentów, szkoły z terenu świdnickiego. Ponadto są oni na drugim miejscu jeśli chodzi o ilość absolwentów zarejestrowanych na koniec 2013r. w ewidencji osób bezrobotnych, tj. 98 osób, co stanowi 26,20% (w 2012r.- 115, tj. 26,87%) ogółu absolwentów zarejestrowanych w ewidencji, z czego 91 osób, tj. 92,86% to absolwenci szkół z terenu naszego. Trzecim pod względem ilości absolwentów jest wykształcenie zasadnicze zawodowe, gdzie w 2013r. obserwujemy liczbę 242 absolwentów kończących szkoły na tym poziomie, czyli 10,88% ogółu (w 2012r.- 295, tj. 14,73%). Natomiast jeśli chodzi o ilość zarejestrowanych w końcu 2013r. jako bezrobotni absolwenci to wykształcenie to, zajmuje trzecie miejsce - 68 osób, co stanowi 18,18% ogółu zarejestrowanych absolwentów (w 2012r.- 90, tj. 21,03%), z czego 62 osoby, tj. 91,18% to absolwenci szkół z terenu naszego. Jeśli chodzi o wykształcenie wyższe mamy tu do czynienia z 94 absolwentami, czyli 4,22% ogółu (w 2012r.- 96, tj. 4,79%). Ponadto jest ono najliczniej reprezentowane wśród absolwentów zarejestrowanych na koniec 2013r. w ewidencji osób bezrobotnych, tj. 138 osób, co stanowi 36,9% 23

(w 2012r.- 143, tj. 33,41%) ogółu absolwentów zarejestrowanych w ewidencji, z czego 1 osoba, tj. 0,72% to absolwent szkoły z terenu naszego. Reasumując wszystkie powyższe dane można stwierdzić, że: w 2013r. 2225 absolwentów ukończyło szkoły Powiatu Świdnickiego, z tego na koniec roku w ewidencji osób bezrobotnych zarejestrowanych było 220 osób, czyli 9,89% ogólnej ich liczby (w 2012r.- 2003 absolwentów, z tego 244 zarejestrowanych, tj. 12,18%); doszło do zmian liczby absolwentów: na dwóch poziomach kształcenia nastąpił spadek, w tym wykształcenie: zasadnicze zawodowe o 53 absolwentów; wyższe o 2 absolwentów na dwóch nastąpił wzrost liczy absolwentów i dotyczyło to wykształcenia: średniego ogólnokształcącego o 143 absolwentów; policealnego i średniego zawodowego o 134 absolwentów. w ewidencji na koniec 2013r. zarejestrowanych było 374 bezrobotnych absolwentów, z czego 220 osób, tj. 58,82% to absolwenci szkół z terenu naszego (w 2012r.- 428, z tego 244, tj. 57,01% ze szkół z terenu ); nastąpił wzrost liczby absolwentów, szkoły z terenu naszego o 222 osoby z 2003 w 2012r. do 2225 w 2013r. Zmniejszyła się natomiast liczba absolwentów ze szkół naszego zarejestrowanych na końcu roku o 24 osoby z 244 w 2012r. do 220 w 2013r. oraz zmienił się ich udział procentowy w stosunku do ogólnej liczby osób bezrobotnych z 4,79% w 2012r. na 4,6% w 2013r. przy jednoczesnym spadku liczby osób bezrobotnych z 8942 w 2012r. do 8138 w 2013r., tj. o 804 osoby. Podstawowym problemem z jakim musi zmierzyć się młoda osoba po zakończeniu edukacji wciąż często pozostaje znalezienie zatrudnienia. Powodów wysokiego bezrobocia młodzieży może być wiele, najczęściej wymienianie są dwa, tj. brak doświadczenia zawodowego i niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy, ale problem stanowi też chociażby niewystarczająca liczba ofert pracy. Jak sami możemy zaobserwować wskaźnik zatrudnienia wśród młodych od 2008r. spada. Dlatego grupą "szczególnej troski" jest niewątpliwie młodzież, w tym absolwenci 24

wchodzący na rynek pracy. Osoby poniżej 25 roku życia stanowią jedną z grup w najtrudniejszej sytuacji w tym zakresie. Natomiast osoby w wieku 25 34 lata wchodzą później na rynek pracy, bo najczęściej studiują. Część młodych ludzi w celu zwiększenia możliwości znalezienia odpowiedniej pracy decyduje się na przedłużanie edukacji traktując to jako inwestycję w przyszłość, a w jej trakcie podejmują się często odbywania staży, praktyk, czy okresowego zatrudnienia. Jednak większość osób, które podjęły studia spodziewały się też, że tuż po otrzymaniu dyplomu będą przebierać w ofertach pracy. Niestety, rzeczywistość okazuje się często mniej barwna. Od wielu lat absolwenci mają duże problemy ze znalezieniem zatrudnienia. Wydawałoby się co prawda, że dla młodych powinno wciąż jeszcze być miejsce w firmach, w których liczy się kreatywność, innowacyjność i dynamika, bo to oni są gwarancją rozwoju przedsiębiorstwa. Jednak te firmy nie są wstanie sprostać istniejącemu wśród młodych ludzi zapotrzebowaniu na pracę, a pozostali pracodawcy nadal z reguły stawiają na stabilnych i doświadczonych pracowników, a młodych zatrudniają wtedy, gdy muszą. Recesja gospodarcza na świecie, której skutki nie ominęły również Polski, uwidoczniła ogromne zapotrzebowanie przemodelowania sytemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. Zarówno poziom, jak i dziedzina uzyskanego wykształcenia ma istotne znaczenie z perspektywy szans absolwenta na znalezienie pracy. Nadal wyraźnie widać, że dobre wykształcenie jest czynnikiem ułatwiającym znalezienie zatrudnienia, ale pod warunkiem, że ukończony kierunek odpowiada lokalnemu zapotrzebowaniu rynku. Pojawia się tu zatem wątek bardzo wysokiej liczby osób, które corocznie uzyskują wyższe wykształcenie, często na łatwych kierunkach, bez perspektyw na znalezienie zatrudnienia. Szczególnie mamy z tym do czynienia w sytuacji, gdy na stosunkowo małym, lokalnym rynku kształci się cała rzesza np. pedagogów, socjologów, czy potencjalnych pracowników administracji, a miejsc pracy w tych zawodach wystarcza dla nieznacznej części absolwentów. Pozostali, ci najbardziej mobilni, wyjeżdżają w poszukiwaniu zatrudnienia, niejednokrotnie również za granicę, inni decydują się na pracę w innym zawodzie, nawet poniżej posiadanych kwalifikacji. Proces znalezienia płatnego i ambitnego zajęcia wymaga więc większego zaangażowania ze strony osób starających się o etat, niż w latach wcześniejszych. W sytuacji, gdy coraz więcej młodych ludzi posiada dyplom wyższej uczelni również dobrze wykształcone osoby częściej swój start na rynku pracy rozpoczynają od rejestracji w urzędzie pracy. Kryzys bardziej niż dotychczas zweryfikował potrzeby kadrowe pracodawców. Nadal ostrożnie planują oni rekrutacje i zmiany w prowadzonej polityce personalnej. Młodzież mimo iż coraz lepiej wykształcona, ma wciąż trudności w znalezieniu pracy, czy nawet odnalezieniu się na rynku pracy. Nie można też zapomnieć, że choć najistotniejszym elementem 25

wpływającym na szanse uzyskania zatrudnienia są kwalifikacje i umiejętności, to jednak na obecnym rynku pracy występuje ogromna konkurencja. Co za tym idzie każdy chce wypaść w oczach potencjalnego przełożonego z jak najlepszej strony, dlatego nie bez znaczenia są osobiste predyspozycje i zachowania osoby poszukującej pracy. Co więcej mają one znaczenie nie tylko w samym procesie poszukiwania pracy, ale również często ostatecznie mogą zadecydować o ewentualnym zatrudnieniu, a w przyszłości także o utrzymaniu pracy. Pracodawca ceni dziś kwalifikacje znacznie bardziej aniżeli prestiż szkoły czy uczelni, na której potencjalny kandydat zdobywał wiedzę. Symptomatyczne dla naszych czasów jest to, że wysokiemu poziomowi bezrobocia absolwentów towarzyszą też problemy z obsadzaniem stanowisk. Wyniki IX edycji globalnego badania Niedobór talentów 1, opublikowanego przez agencję doradztwa personalnego ManpowerGroup pokazują, że w Polsce najtrudniejszą do obsadzenia grupą zawodową okazali się być wykwalifikowani pracownicy fizyczni. W ciągu siedmiu lat prowadzenia badania w Polsce, ta grupa prawie zawsze rozpoczynała listę i tylko w 2012 roku zajmowała drugą pozycję. Aktualnie na drugim miejscu, podobnie jak rok wcześniej, znaleźli się inżynierowie. Trzecią pozycję zajmują operatorzy produkcji, powrócili do zestawienia po rocznej przerwie. Pracodawcy w Polsce mają trudności w pozyskiwaniu doświadczonych pracowników o kompetencjach sprzedażowych menedżerowie ds. sprzedaży znaleźli się na czwartej pozycji a przedstawiciele handlowi na siódmej. Kierowcy, aktualnie na piątym miejscu, zawsze zajmują wysoką pozycję wśród zawodów trudnych do pozyskania w naszym kraju. Podobnie jak w poprzednich latach, na liście znaleźli się pracownicy działów IT, technicy i niewykwalifikowani pracownicy fizyczni. Dziesiątkę najtrudniejszych do znalezienia zawodów zamykają menedżerowie projektów, powrócili do zestawienia po rocznej nieobecności. Po raz pierwszy od siedmiu lat na liście poszukiwanych kwalifikacji nie znaleźli się szefowie kuchni i kucharze. Wskazywać to może na brak powiązania oferty edukacyjnej (szkoleniowej) z realnymi potrzebami rynku pracy, a powoduje, że wielu absolwentów nie jest przygotowanych do podjęcia pracy. Dlatego konieczne wydaje się wprowadzenie reform systemowych, które pomogą zsynchronizować i dostosować szkolnictwo wszystkich szczebli do potrzeb społeczeństwa i ekonomii. Wydaje się, że obecny system edukacji niedostatecznie kształtuje młodych ludzi pod kątem przyszłych wyzwań na rynku pracy. Już w młodym wieku należy wpajać postawy sprzyjające przedsiębiorczości i wspierać poszukiwanie zawodowego powołania poprzez odkrywanie swoich zainteresowań i atutów. 1 Niedobór talentów to sondaż poruszający temat zasobów personalnych. Celem jego jest określenie problemów, jakie napotykają pracodawcy obsadzając kluczowe stanowiska, a także które zawody, i dlaczego, są najbardziej pożądane przez pracodawców. W przeprowadzonym w br. badaniu wzięło udział 37 tys. respondentów z 42 krajów świata, w tym 751 z Polski. Odpowiadającymi były osoby odpowiedzialne za politykę personalną w małych, średnich i dużych firmach. 26

Wysokie bezrobocie młodych stanowi poważny problem społeczny, gdyż wywołuje skutki społeczne, ekonomiczne i polityczne. Efektem bezrobocia młodych może być ubóstwo, marginalizacja, a w skrajnych przypadkach wykluczenie społeczne. Należy zatem dokładać starań, aby start zawodowy młodych ludzi nie rozpoczynał się w urzędzie pracy, a jeśli już to nastąpi, by ich czas poszukiwania zatrudnienia był jak najkrótszy. Konieczne zatem jest podejmowanie działań mających na celu zmniejszenie liczby młodych bezrobotnych i stopy bezrobocia młodzieży, ale również ograniczenie zawierania tzw. śmieciowych umów o pracę, które uniemożliwiają młodym dostęp do bezpłatnej służby zdrowia czy kredytów, a tym samym do stabilizacji. Tymczasem konfrontując sytuację na rynku pracy w powiecie świdnickim z liczbą absolwentów kończących edukację w wielu przypadkach nadal widoczne jest niedopasowanie zmian popytu i podaży. Prawdopodobnie wynika ono głównie z niewłaściwego tempa dostosowywania się liczby absolwentów do zapotrzebowania zgłaszanego przez pracodawców, a teraz także od mniejszego odpływu z tego rynku starszych roczników. Niestety może to doprowadzić do dalszego powiększenia się dysproporcji, co z kolei może mieć wpływ na strukturę bezrobocia młodzieży. Sporządziła: K. Ślimak- Kołodziejska doradca zawodowy 27