Warszawa, 22 października 2013 r.
Przepisy regulujące proces budowlany Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). Rozporządzenia wydane na podstawie ww. ustawy. 2
Organizacja nadzoru budowlanego Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego Wojewoda, działający przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego 3
Nadzór budowlany Wykonuje funkcje inspekcyjno - kontrolne oraz związane z oddawaniem do użytkowania obiektów budowlanych a także z utrzymaniem obiektów, zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane. 4
Nadzór budowlany - uprawnienia Realizując swoje obowiązki organ nadzoru budowlanego ma prawo: wstępu: do obiektu budowlanego, na teren m.in.: budowy, zakładu pracy, żądania od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, a także dostawców wyrobów budowlanych, informacji lub udostępnienia odpowiednich dokumentów (m.in. świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu), w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, nakładania obowiązku dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. 5
Proces inwestycyjno-budowlany Zespół czynności mający na celu realizację inwestycji budowlanej. Proces budowlany dla nadzoru budowlanego zaczyna się od: realizacji (bezpośredniego wykonawstwa robót) odbiorów, przekazania inwestycji do użytkowania (m.in. złożenie zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie). 6
Proces budowlany i jego uczestnicy Ustawa - Prawo budowlane reguluje wyłącznie techniczne i organizacyjne problemy procesu budowlanego. Pomija całkowicie problematykę gospodarczą a także nie zajmuje się uczestnikami procesu, działającymi jako osoby prawne na podstawie umów cywilnoprawnych. Zgodnie z ustawą - Prawo budowlane uczestnikami procesu budowlanego są: 1) inwestor, 2) inspektor nadzoru inwestorskiego, 3) projektant, 4) kierownik budowy lub kierownik robót. 7
Pozwolenie na budowę Decyzja administracyjna zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. W decyzji o pozwoleniu na budowę podlega zatwierdzeniu projekt budowlany. Pozwolenie na budowę wydawane jest na wniosek inwestora. Pozwolenie na budowę wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej (starosta lub wojewoda). 8
Budowa Rozpoczęcie robót budowlanych następuje na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę oraz z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy. Od tej chwili kontrolę nad terenem budowy przejmuje nadzór budowlany. Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem. Pracami przygotowawczymi są: wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, wykonanie niwelacji terenu, zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów, wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy. 9
Budowa art. 41 ust. 4 ustawy Prawo budowlane Przed rozpoczęciem robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę, inwestor jest obowiązany zawiadomić o ich zamierzonym terminie rozpoczęcia, właściwy organ nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem. 10
Budowa Nadzór budowlany przyjmuje od inwestora: przed rozpoczęciem robót budowlanych: oświadczenie kierownika budowy (robót) stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi), a także oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi (art. 41 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy-prawo budowlane), w trakcie prowadzenia robót: zawiadomienia o zmianie kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego nadzór autorski (art. 44 ust. 1 ustawy-prawo budowlane). 11
Samowola budowlana art. 48 ustawy - Prawo budowlane Właściwy organ nadzoru budowlanego nakazuje rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie lub wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę (tzw. samowoli budowlanej). Jeżeli budowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisami, w tym techniczno-budowlanymi możliwe jest prowadzenie postępowania mającego na celu legalizację obiektu. 12
Roboty budowlane prowadzone z naruszeniem przepisów (inne niż samowola budowlana) art. 50 ust. 1 ustawy Prawo budowlane W przypadkach prowadzenia robót budowlanych innych niż samowola budowlana: 1) bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub 2) w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub 3) na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub 4) w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach, właściwy organ nadzoru budowlanego jest zobowiązany wstrzymać prowadzenie robót budowlanych (w drodze postanowienia). 13
Postępowanie naprawcze W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych organ nadzoru budowlanego, podaje przyczynę wstrzymania robót, ustala wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń, a także może nałożyć obowiązek przedstawienia, w terminie 30 dni, inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych bądź też odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych traci ważność po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia, chyba że w tym terminie została wydana decyzja, o której mowa w art. 50a pkt 2 albo w art. 51 ust. 1 ustawy-prawo budowlane, Termin 2 miesięcy jest okresem, w którym organ nadzoru budowlanego powinien przeprowadzić niezbędne postępowanie wyjaśniające i ewentualnie wdrożyć postępowanie naprawcze. Bezskuteczny upływ tego terminu oznacza, że ustaje zakaz prowadzenia robót budowlanych. W takiej sytuacji nie jest już możliwe wydanie decyzji na podstawie art. 51 ust. 1. 14
Postępowanie naprawcze art. 51 ust. 1 ustawy Prawo budowlane Przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, o którym mowa w art. 50 ust. 1, właściwy organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji: 1)nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego albo 2)nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania, albo 3)w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz w razie potrzeby wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian. 15
Zakończenie budowy Zawiadomienie art. 54 ustawy - Prawo budowlane - przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie wymagane było pozwolenie na budowę, należy złożyć do właściwego organu zawiadomienie o zakończeniu budowy, chyba że wymagane jest pozwolenie na użytkowanie. Do użytkowania obiektu budowlanego można przystąpić, jeśli właściwy organ, w terminie 21 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. 16
Zakończenie budowy Pozwolenie na użytkowanie Przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego należy uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, jeżeli: na wzniesienie obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do kategorii V, IX-XVIII, XX, XXII, XXIV, XXVII-XXX, o których mowa w załączniku do ustawy - Prawo budowlane, jeśli właściwy organ (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego) nałoży taki obowiązek: w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona - w przypadku samowoli budowlanej, gdy spełnione są warunki konieczne do jej zalegalizowania (art. 49 ust. 5 ustawy - Prawo budowlane), w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego, jeżeli budowa została zakończona - w przypadku postępowania naprawczego (art. 51 ust. 4 ustawy - Prawo budowlane), przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (art. 55 ustawy - Prawo budowlane). 17
Pozwolenie na użytkowanie Właściwy organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję w sprawie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli. Kontrola budowy jest przeprowadzana na wezwanie inwestora w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę. Właściwy organ przeprowadza obowiązkową kontrolę przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania inwestora. 18
Utrzymanie obiektów budowlanych art. 61 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować go w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. 19
Zadania nadzoru w zakresie utrzymania obiektów budowlanych Organ nadzoru budowlanego: nakazuje przeprowadzenie kontroli obiektu budowlanego w trakcie jego użytkowania, w przypadkach stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części mogącego powodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska (art. 62 ust. 3 ustawy-prawo budowlane), może żądać od właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego udostępnienia m.in. protokołów z kontroli, ocen i ekspertyz dotyczących stanu technicznego obiektu budowlanego (art. 65 ustawy-prawo budowlane), nakazuje usunięcia stwierdzonych stwierdzenia, że obiekt budowlany: nieprawidłowości w przypadku 1) może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo 2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku, albo 3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo 4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia budowlane), (art. 66 ustawy-prawo 20
Zadania nadzoru w zakresie utrzymania obiektów budowlanych nakazuje opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania, w razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem. Organ zarządza m.in. wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia (art. 68 ustawy-prawo budowlane), zapewnia, na koszt właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających, w razie konieczności podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia (art. 69 ustawy-prawo budowlane), 21
Zadania nadzoru w zakresie utrzymania obiektów budowlanych przyjmuje protokoły pokontrolne dotyczące przeprowadzanych kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części oraz przeprowadza kontrole sprawdzające w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, itd. (art. 70 ust. 2 ustawy-prawo budowlane), wstrzymuje użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części oraz nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane, w przypadku stwierdzenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia; ustala opłatę legalizacyjną; nakazuje przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71a ustawy-prawo budowlane). 22
Rozbiórka art. 67 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane Organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę obiektu budowlanego nieużytkowanego lub niewykończonego, którego stan nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia i uporządkowanie terenu oraz określa termin przystąpienia do prac i ich zakończenia. 23
Rozbiórka art. 67 ust. 2 i 3 ustawy Prawo budowlane Nakaz rozbiórki, o którym mowa powyżej nie ma zastosowania do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków. Natomiast w stosunku do obiektów budowlanych objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego właściwy organ wydaje decyzję nakazującą rozbiórkę po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. 24
Sieć szerokopasmowa w rozumieniu ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych sieć szerokopasmowa - sieć telekomunikacyjna służąca zapewnieniu szerokopasmowego dostępu do Internetu. regionalna sieć szerokopasmowa - sieć szerokopasmowa lub infrastruktura telekomunikacyjna realizowana przez jednostki samorządu terytorialnego, porozumienie, związek lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego, porozumienie komunalne, spółkę kapitałową lub spółdzielnię z udziałem jednostki samorządu terytorialnego, koncesjobiorcę w rozumieniu ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi albo przez partnera prywatnego w rozumieniu ustawy o partnerstwie publicznoprywatnym (w ramach programów operacyjnych. 25
Budowa sieci szerokopasmowych Zgodnie z art. 60 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, pozwolenie na budowę regionalnej sieci szerokopasmowej wydaje właściwy miejscowo wojewoda, na zasadach i w trybie Prawa budowlanego, jednakże z zastrzeżeniem przepisów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. 26
Sieci szerokopasmowe W przypadku budowy regionalnej sieci szerokopasmowej polegającej na wykonaniu robót zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, wymaganego zgodnie z ustawą - Prawo budowlane, dla których wymagane jest zgłoszenie, organem właściwym do przyjęcia zgłoszenia robót jest wojewoda. 27
Odbiór sieci szerokopasmowych Odbiór prac związanych z wykonaniem sieci szerokopasmowych odbywa się zgodnie z procedurą uregulowaną w ustawie Prawo budowlane, dla robót na które wymagane było pozwolenie na budowę, przez właściwy organ nadzoru budowlanego (wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego). 28
Dziękuję za uwagę 29