Część Opisowa WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WWIORB-08 ROBOTY ELEKTRYCZNE
1. WPROWADZENIE... 3 1.1 ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH NINIEJSZYMI WWIORB... 3 1.2 OKREŚLENIA PODSTAWOWE... 3 2. WYMAGANIA DOTYCZĄCE MATERIAŁÓW... 3 2.1 URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE... 3 2.2 SKRZYNKI STEROWNICZE... 4 2.3 OSPRZĘT ROZDZIELCZY... 4 2.4 PUSZKI ŁĄCZENIOWE... 4 2.5 OSPRZĘT INSTALACYJNY... 4 2.6 KABLE I PRZEWODY... 4 2.7 PIASEK... 4 2.8 FOLIA... 4 3. SPRZĘT... 5 4. TRANSPORT... 5 5. WYKONANIE ROBÓT... 5 5.1 OGÓLNE WARUNKI WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH... 5 5.2 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH... 5 6. KONTROLA JAKOŚCI... 7 6.1 BADANIA I POMIARY PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ROBÓT... 7 6.2 BADANIA I POMIARY W TRAKCIE ROBÓT... 8 6.3 PRÓBY FUNKCJONALNE STEROWAŃ... 8 7. ODBIÓR ROBÓT... 8 8. ZASADY PŁATNOŚCI... 8 9. PRZEPISY ZWIĄZANE... 8 9.1 NORMY... 8 9.2 INNE PRZEPISY:... 10 Strona 2
1. Wprowadzenie 1.1 Zakres robót objętych niniejszymi WWiORB Zakres niniejszych WWiORB obejmuje wykonanie wszelkiego rodzaju robót elektrycznych związanych z realizacją Robót. 1.2 Określenia podstawowe Określenia podstawowe są zgodne z określeniami podanymi w WWiORB - Wymagania Ogólne punkt 1.1. 2. Wymagania dotyczące Materiałów Ogólne wymagania dotyczące Materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w WWiORB - Wymagania Ogólne punkt 0. Materiałami są : o przewody i kable wielożyłowe o korytka i drabinki kablowe ocynkowane, rury ochronne, konstrukcje wsporcze, uchwyty, o rozdzielnice, tablice rozdzielcze, skrzynki, o łączniki instalacyjne natynkowe standardowe i bryzgoszczelne, o puszki odgałęźne i pod osprzęt elektryczny, o kołki rozporowe, wkręty i inne materiały pomocnicze. 2.1 Urządzenia elektryczne Do sterowania silnikami należy dostarczyć niezbędne zespoły spełniające wymagania najnowszych międzynarodowych, europejskich i polskich przepisów i norm, dotyczących konstrukcji wyposażenia elektrycznego. Zasilanie regulowanych zespołów pompowych powinno być tak wykonane by została spełniona norma EN 61800-3 dotycząca wartości granicznych emisji zakłóceń na przyłączach energetycznych w środowisku 1 i 2. Całe wyposażenie i urządzenia muszą spełniać wymagania następujących Dyrektyw Unii Europejskiej: Dyrektywa Rady 89/336/EWG z dnia 3 maja 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich odnosząca się do kompatybilności elektromagnetycznej, Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych, Dyrektywa Rady 89/686/EWG z dnia 3 maja 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich odnosząca się do wyposażenia ochrony osobistej, Dyrektywa 98137 [WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich odnoszących się do maszyn, Dyrektywa Rady 73123/EWG z dnia 19 lutego 1973 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstwa Państw Członkowskich odnosząca się do wyposażenia elektrycznego przewidzianego do Fstosowania w niektórych granicach napięcia, Dyrektywa Rady 93/68/EWG z dnia 22 lipca 1993 r. zmieniając dyrektywy 89/336/EWG (kompatybilność elektromagnetyczna), oraz Polskich Norm w tym w szczególności norm wymienionych w niniejszych WWiORB. Strona 3
2.2 Skrzynki sterownicze Dla każdego napędu należy przewidzieć skrzynkę lub szafę sterowania lokalnego. W przypadku zgrupowania kilku napędów obok siebie można w jednej skrzynce umieścić elementy sterownicze dla dwóch lub więcej napędów powiązanych funkcjonalnie. Konstrukcja skrzynek powinna być metalowa a stopień ochrony powinien być co najmniej IP 66. Listwy zaciskowe będą wykonane z zastosowaniem zacisków śrubowych gwarantujących zachowanie poprawnego połączenia przez długi okres czasu. Listwy zaciskowe powinny zawierać co najmniej 10 % rezerwowych zacisków 2.3 Osprzęt rozdzielczy Całość osprzęt rozdzielczego, tj. łączniki, styczniki, urządzenia rozruchowe, przekaźniki, wraz z aparaturą sterowniczą, sygnalizacyjną, kontrolno pomiarową i informatyczną na napięciu do 1 kv winna posiadać aprobatę techniczną i deklarację zgodności z aprobatą, certyfikaty na znak bezpieczeństwa CE i znak dopuszczenia do dostosowania w budownictwie. 2.4 Puszki łączeniowe Puszki rozgałęźne i przelotowe dla połączeń kablowych i przewodowych powinny być wykonane z tworzywa sztucznego z uszczelką elastyczną oraz pokrywą przykręcaną na śruby o stopniu ochrony nie mniej niż IP66. 2.5 Osprzęt instalacyjny Osprzęt instalacyjny, tj. łączniki, gniazda wtyczkowe, oprawy oświetlenia wewnętrznego winny być w wykonaniu natynkowym o stopniu ochrony nie mniej niż IP66. Gniazda wtyczkowe na napięcie pracy 230 V powinny posiadać odmienny układ otworów wtykowych od gniazd na napięcie pracy 24 V. Całość osprzętu winna posiadać certyfikaty na znak bezpieczeństwa CE i znak dopuszczenia do stosowania w budownictwie. 2.6 Kable i przewody Powinny być używane następujące rodzaje kabli: Kable elektroenergetyczne typu YAKY z żyłami miedzianymi na napięcie 1kV. Przekrój żył dobrany do obciążenia. Przekrój minimalny 2,5 mm 2. Kable sterownicze typu YKSY z żyłami miedzianymi na napięcie 750 V z żyłami oznaczonymi numerami lub kolorami. Minimalny przekrój żyły 1 mm 2. Kable sterownicze powinny mieć 20 % żył rezerwowych. Przewody kabelkowe typu YDY z żyłami miedzianymi, w izolacji polwinitowej na napięcie 750 V. Dla żyły neutralnej wymagany jest kolor izolacji jasnoniebieski natomiast dla żyły ochronnej kombinacja barw żółtej i zielonej. Minimalny przekrój żyły 2,5 mm 2 do zasilania odbiorów i gniazd remontowych, a 1,5 mm 2 dla instalacji oświetleniowej 2.7 Piasek Piasek stosowany przy układaniu kabli powinien być, co najmniej gatunku 3, odpowiadającego wymaganiom BN-87/6774-04. 2.8 Folia Folia służąca do osłony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, powinna być folią kalandrowaną z uplastycznionego PCV o grubości od 0,4 do 0,6 mm, gatunku I, odpowiadającą wymaganiom BN-68/6353-03. Strona 4
3. Sprzęt Ogólne wymagania dotyczące Sprzętu podano w WWiORB - Wymagania Ogólne punkt 3. Do wykonania robót będących przedmiotem niniejszej ST stosować następujący, sprawny technicznie i zaakceptowany przez Inżyniera, sprzęt: Wózki widłowe Elektronarzędzia ręczne Aparatura do testów i prób Stosowany sprzęt będzie zgodny ze specyfikacją lub inny, jeżeli zostanie zatwierdzony przez Inżyniera. 4. Transport Wymagania Ogólne dotyczące środków transportu podano w WWiORB - Wymagania Ogólne punkt 4. Wykonawca przystępujący do wykonania robót elektrycznych winien wykazać się możliwością korzystania ze sprawnych technicznie i zaakceptowanych przez Inżyniera następujących środków transportu: samochody skrzyniowe, samochody dostawcze, Rozładowanie materiałów będzie dokonywane z zachowaniem środków ostrożności zapobiegających uszkodzeniu materiałów. Transport będzie jak określono w specyfikacji lub inny, jeżeli zostanie zatwierdzony przez Inżyniera. 5. Wykonanie Robót 5.1 Ogólne warunki wykonania robót budowlanych Wymagania ogólne dotyczące wykonania Robót podano w WWiORB Wymagania Ogólne punkt 5. 5.2 Szczegółowe warunki wykonania robót budowlanych 5.2.1 Ochrona przeciwporażeniowa Ochronę podstawową przed porażeniami prądem elektrycznym stanowić będzie izolacja główna części wiodących prąd. W instalacjach obowiązuje system TN-S. Jako ochronę dodatkową przyjąć szybkie odłączenie napięcia za pomocą wyłączników samoczynnych oraz wyłączników różnicowo-prądowych o czułości 30 ma. Rozdzielona będzie także funkcja przewodu PEN na neutralny N z izolacją koloru niebieskiego i ochronny PE z izolacją koloru żółtego i zielonego. 5.2.2 Ochrona przeciwprzepięciowa Zgodnie z obowiązującymi przepisami należy zapewnić ochronę urządzeń przed przepięciami atmosferycznymi i łączeniowymi. Ochronę należy wykonać jako dwustopniową, stosując odgromniki i ochronniki przeciwprzepięciowe i poprawne wykonanie ekwipotencjalizacji. Odgromniki powinny zapewniać podstawową ochronę przed wszelkiego rodzaju przepięciami łączeniowymi, awariami w sieci elektroenergetycznej oraz przepięciami atmosferycznymi. Ochronniki przeciw przepięciowe należy umiejscowić w rozdzielnicy głównej suszarni osadu i podrozdzielnicy zasilania akpia. 5.2.3 Koordynacja z systemem AKPiA Skrzynki sterowania lokalnego należą do branży elektrycznej. Kable sterownicze od skrzynek sterowania lokalnego i siłowników do rozdzielni należą do branży elektrycznej. Kable sterownicze od rozdzielni do sterownika PLC należą do branży elektrycznej. Strona 5
Rozdzielnie powinny być przygotowane do przekazania wymienionych poniżej sygnałów do sterownika PLC. Dla napędów jednokierunkowych bez regulacji prędkości powinny to być jako minimum następujące sygnały:.1 Binarne wejściowe:.1.1 Załączenie.1.2 Położenie przełącznika Zdalne.1.3 Sygnał Awaria (Brak Gotowości Elektrycznej lub zadziałanie zabezpieczenia termicznego).2 Binarne wyjściowe:.2.1 Start.2.2 Stop.3 Analogowe wejściowe: Dla powyżej 7,5 kw i ewentualnie mniejszych, jeżeli ich obciążenie jest wskaźnikiem prowadzenia procesu powinien być wprowadzony pomiar mocy czynnej jako wskaźnik obciążenia napędu. Ewentualnie może być on zastąpiony pomiarem prądu, ale sygnał mocy jest preferowany ze względu na bardziej adekwatny do obciążenia silnika. Dla napędów jednokierunkowych z regulacją prędkości obrotowej powinny to być jako minimum następujące sygnały.1 Binarne wejściowe:.1.1 Załączenie.1.2 Położenie przełącznika Zdalne.1.3 Awaria.2 Binarne wyjściowe:.2.1 Start.2.2 Stop.3 Sygnały analogowe wejściowe:.3.1 Prędkość obrotowa (częstotliwość falownika).3.2 Obciążenie silnika.4 Sygnały analogowe wyjściowe:.4.1 Wartość zadana prędkości Sygnał ten może być zastąpiony dwoma sygnałami wyjściowymi binarnymi:.4.2 Zwiększ prędkość.4.3 Zmniejsz prędkość Dla napędów dwukierunkowych ( siłowników) nieregulacyjnych powinny to być jako minimum następujące sygnały:.1 Binarne wejściowe:.1.1 Zamykanie.1.2 Otwieranie Strona 6
.1.3 Położenie przełącznika Zdalne.1.4 Awaria.1.5 Zamknięte.1.6 Otwarte.2 Binarne wyjściowe:.2.1 Zamknij.2.2 Stop.2.3 Otwórz Dla napędów dwukierunkowych ( siłowników) regulacyjnych powinny to być jako minimum następujące sygnały:.1 Binarne wejściowe:.1.1 Zamykanie.1.2 Otwieranie.1.3 Położenie Zdalne przełącznika rodzaju pracy.1.4 Awaria.1.5 Zamknięte.1.6 Otwarte.2 Analogowe wejściowe:.2.1 Położenie siłownika (stopień otwarcia).3 Binarne wyjściowe:.3.1 Zamykaj.3.2 Otwieraj Uwaga: Sygnały wyjściowe mogą być zastąpione sygnałem analogowym wartości zadanej 6. Kontrola jakości Wymagania ogólne dotyczące Kontroli Jakości Robót podano w WWiORB - Wymagania Ogólne punkt 6. Dostarczana aparatura, prefabrykaty i materiały powinny przejść testy fabryczne zgodnie z procedurami producenta. Świadectwa/ certyfikaty testów fabrycznych powinny być dostarczone Zamawiającemu. Do przetworników prądu/mocy należy dostarczyć świadectwa kalibracji. Należy przeprowadzić na obiekcie próby kabli pod kątem: Rezystancji izolacji Napięcia próby. 6.1 Badania i Pomiary przed przystąpieniem do robót Dostarczana aparatura, prefabrykaty i materiały powinny przejść testy fabryczne zgodnie z procedurami producenta. Świadectwa/ certyfikaty testów fabrycznych powinny być dostarczone Zamawiającemu. Do przetworników prądu i mocy należy dostarczyć świadectwa kalibracji. Strona 7
Należy przeprowadzić na obiekcie próby kabli pod kątem : Rezystancji izolacji Napięcia próby. 6.2 Badania i Pomiary w trakcie robót Przed trwałym podaniem napięcia zasilającego do prefabrykatów należy wykonać testy skuteczności ochrony przeciwporażeniowej Dla instalacji uziemieniowej i odgromowej należy wykonać testy rezystancji Dla kabli należy wykonać sprawdzenie ciągłości żył kabli i przewodów po ich ułożeniu Przy współpracy z branżą akpia należy wykonać sprawdzenie wejść / wyjść sterownika PLC dla powiązań z rozdzielniami Należy wykonać pomiary rezystancji izolacji silników 6.3 Próby funkcjonalne sterowań Należy sprawdzić sterowania lokalne silników ze skrzynek sterowania lokalnego. Należy dokonać nastaw zabezpieczeń termicznych silników, zabezpieczeń nadprądowych wyłączników samoczynnych, wyłączników różnicowoprądowych i innych przekaźników zabezpieczających. Należy wykonać próby funkcjonalne układu SZR rozdzielni głównej Należy wykonać uruchomienie układu UPS i sprawdzenie jego pracy. Wspólnie z branżą akpia należy wykonać próby funkcjonalne sterowań ze sterownika PLC. Należy wykonać próby funkcjonalne instalacji oświetleniowej 7. Odbiór Robót Ogólne wymagania w zakresie Odbioru Robót podano w WWiORB Wymagania Ogólne punkt 7. 8. Zasady płatności Ogólne zasady płatności podano w WWiORB Wymagania Ogólne punkt 8. 9. Przepisy związane 9.1 Normy PN-IEC 364-4-481 : 1994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Wybór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych. PN-IEC 60364-4-42 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego. PN-IEC 60364-4-43 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed prądem przetężeniowym. PN-IEC 60364-4-45 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed obniżeniem napięcia. PN-IEC 60364-4-46 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Odłączenia izolacyjne i łączenie. PN-IEC 60364-4-47 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Zastosowanie środków ochrony Strona 8
zapewniających bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. PN-IEC 60364-4-442 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona instalacji niskiego napięcia prze przejściowymi przepięciami i uszkodzeniami przy doziemieniach w sieci wysokiego napięcia. PN-IEC 60364-4-443 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi. PN-IEC 60364-4-473 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo. Środki ochrony przed prądem przetężeniowym. PN-IEC 60364-4-482 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Ochrona przeciwpożarowa. PN-IEC 60364-5-53 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura łączeniowa i sterownicza. PN-IEC 60364-5-54 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia i przewody ochronne. PN-IEC 60364-5-56 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Instalacje bezpieczeństwa. PN-IEC 60364-5-537 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura rozdzielcza i sterownicza. Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia. PN-IEC 60364-7-704 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Instalacje na terenie budowy i rozbiórki. PN-IEC 60364-7-707 : 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Wymagania dotyczące uziemień instalacji urządzeń przetwarzania danych. PN-91/E-05010 Zakresy napięciowe instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych. PN-E-05033 : 1994 Wytyczne do instalacji elektrycznych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Oprzewodowanie. PN-IEC 60364-1 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Zakres, przedmiot i wymagania podstawowe). PN-IEC 60364-3 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ustalenie ogólnych charakterystyk). PN-IEC 60364-4-41 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Ochrona przeciwporażeniowa). PN-IEC 60364-5-51 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Postanowienia wspólne). PN-IEC 60364-5-523 : 2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodzącymi. PN-IEC 60364-6-61 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzenie. Sprawdzenie odbiorcze). PN-IEC 60364-7-706 : 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Obciążalność prądowa długotrwała przewodów. PN-85/B-01085 Antykorozyjne zabezpieczenie w budownictwie. Ogólne zasady ochrony Strona 9
PN-EN 50081-2 Kompatybilność elektromagnetyczna. wymagania ogólne dotyczące emisyjności. PN-EN 60529 : 2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP) PN-EN 60034-1 : 2001 Maszyny elektryczne wirujące. Dane znamionowe i parametry PN-EN 61800-2 :2000 Elektryczne układy napędowe mocy o regulowanej prędkości. Wymagania ogólne. Dane znamionowe niskonapięciowych układów napędowych mocy prądu przemiennego o regulowanej częstotliwości PN-EN 61800-5-1:2003 (U) Elektryczne układy napędowe mocy o regulowanej prędkości. Część 5-1: Wymagania bezpieczeństwa - elektryczne, cieplne i energetyczne 9.2 Inne przepisy: Techniczne warunki wykonania i odbioru robót budowlanych i montażowych, część V - Instalacje elektryczne. Przepisy Budowy Urządzeń Elektrycznych. Przepisy wymienione w Części 2 Informacyjnej Programu Funkcjonalno Użytkowego Strona 10