Protokół. z 51 posiedzenia Rady do Spraw Zwalczania Chorób Nowotworowych z dnia 30 stycznia 2014 r.

Transkrypt

1 Protokół z 51 posiedzenia Rady do Spraw Zwalczania Chorób Nowotworowych z dnia 30 stycznia 2014 r. Posiedzenie Rady odbyło się w dniu 30 stycznia 2014 r. w Sali Mauretańskiej w Ministerstwie Zdrowia. W spotkaniu wzięli udział: Członkowie Rady: Pan Cezary Rzemek - Przewodniczący Rady, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Prof. dr hab. Tadeusz Orłowski - Konsultant Krajowy w dziedzinie chirurgii klatki piersiowej Prof. dr hab. Rafał Dziadziuszko - Konsultant Krajowy w dziedzinie radioterapii onkologicznej Dr hab. n. med. Lucjusz Jakubowski - Konsultant Krajowy w dziedzinie genetyki klinicznej Zaproszeni Goście: Prof. dr hab. Wojciech Golusiński - Prezes Polskiej Grupy Badań Nowotworowych Głowy i Szyi, Wielkopolskie Centrum Onkologii Prof. dr hab. Lubiński - Pomorski Uniwersytet Medyczny Prof. dr hab. Cezary Cybulski - Pomorski Uniwersytet Medyczny Prof. dr hab. Witold Zatoński - Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie Prof. dr hab. Jarosław Reguła - Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie Prof. dr hab. Włodzimierz Olszewski - Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie Dr Janusz Meder - Prezes Polskiej Unii Onkologii Pan Maciej Trojanowski - Wielkopolskie Centrum Onkologii Przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia: Pan Igor Radziewicz - Winnicki - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Pani Joanna Kilkowska - Dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej

2 Pani Magdalena Klimek Naczelnik Wydziału ds. Onkologii w Departamencie Polityki Zdrowotnej Pani Aneta Modrzyńska Specjalista w Wydziale ds. Onkologii w Departamencie Polityki Zdrowotnej Porządek obrad: 1. Omówienie i zatwierdzenie zadań wraz z kosztorysem Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych proponowanych do realizacji w 2014 r., w tym: a) prezentacja nowych zadań zgłoszonych do realizacji w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych pn.: Program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Moduł IV Wczesne wykrywanie raka gruczołu krokowego w rodzinach z dziedziczną predyspozycją do tego nowotworu (Prof. dr hab. Jan Lubiński i Prof. dr hab. Cezary Cybulski) i Programu profilaktyki nowotworów głowy i szyi (Prof. dr hab. Wojciech Golusiński). 2. Omówienie propozycji nowych zadań zgłoszonych przez organizacje pacjentów onkologicznych pn.: Opracowanie i wdrożenie koncepcji 24 godzinnego ogólnopolskiego portalu internetowego dla pacjentów onkologicznych oraz Opracowanie i wdrożenie koncepcji ogólnopolskiego programu edukacyjnego zajęć szkolnych w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych dla uczniów trzecich klas szkól gimnazjalnych. 3. Omówienie propozycji nowego zadania zgłoszonego przez Departament Zdrowia Publicznego pn. Pilotażowy program promocji i edukacji zdrowotnej w palcówkach oświatowo-wychowawczych, ukierunkowany na zmniejszenie rozpowszechnienia czynników ryzyka nowotworów dietozależnych. 4. Omówienie i zatwierdzenie harmonogramu zadań Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych na rok 2014 r. 5. Sprawy różne. Posiedzenie Rady otworzył oraz prowadził Przewodniczący Rady, Podsekretarz Stanu Pan Cezary Rzemek. 2

3 W ramach punktu 1 porządku obrad zaprezentowano nowe zadanie zgłoszone do realizacji w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych pn.: Program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Moduł IV Wczesne wykrywanie raka gruczołu krokowego w rodzinach z dziedziczną predyspozycją do tego nowotworu. Projekt nowego zadania przewiduje wprowadzenie zindywidualizowanego skierowanego do osób z grupy wysokiego ryzyka program badań przesiewowych raka prostaty ( prostate cancer PC) w polskiej populacji. Podczas spotkania Rady, które odbyło się 16 grudnia 2013 r. jednym z punktów obrad było omówienie zasadności włączenia do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych przedmiotowego zadania. Członkowie Rady uznali wówczas, iż zasadne jest uzupełnienie programu przez wnioskodawcę o informacje, dotyczące danych w zakresie wskaźników monitorowania skuteczności programu. Po zaprezentowaniu zadania Członkowie Rady podjęli dyskusję, dotyczącą zasadności włączenia przedmiotowego zadania do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. Członkowie Rady zwrócili uwagę na fakt, iż wskaźniki monitorowania skuteczności programu nie są wystarczające. Ponadto, w opinii Członków Rady brakuje dowodów na skuteczność programu w zakresie spadku umieralności w populacji, do której program jest skierowany. Powinny być dowody, iż tak prowadzone skryningi w molekularnie zdefiniowanej grupie wysokiego ryzyka zachorowania na raka prostaty prowadzą do spadku umieralności. W związku z powyższymi argumentami, Członkowie Rady wyrazili ogólne poparcie dla projektu, powołując się na innowacyjność zadania. Nie mniej jednak, w opinii Członków Rady, brak bezpośredniego dowodu na spadek umieralności w grupie docelowej w wyniku interwencji, jest kluczowym argumentem, który przyczynia się do braku zasadności wprowadzenia programu na skalę powszechno populacyjną. Następnie Przewodniczący Rady poprosił Członków Rady o podjęcie głosowania w zakresie włączenia zadania pn.: Program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Moduł IV Wczesne wykrywanie raka gruczołu krokowego w rodzinach z dziedziczną predyspozycją do tego nowotworu do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. Rada większością głosów odrzuciła włączenie przedmiotowego zadania do Programu (3 Członków Rady zagłosowało za i 1 przeciw). 3

4 Ponadto, w ramach punktu 1 porządku obrad omówiono także zasadność włączenia do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych nowego zadania pn. Program profilaktyki nowotworów głowy i szyi, zgłoszonego przez Prof. dr hab. Wojciecha Golusińskiego, którego celem jest poprawa wykrywalności ww. nowotworów oraz przeżyć 5 - letnich chorych z nowotworami głowy i szyi w populacji polskiej. Program pierwotnie został zaprezentowany podczas posiedzenia, które odbyło się 16 grudnia 2013 r. W związku z uzupełnieniem programu przez Prof. Wojciecha Golusińskiego o kwestie, dotyczące doprecyzowania wskaźników monitorowania programu i grupy docelowej, Rada ponownie podjęła debatę nad zasadnością włączenia Programu profilaktyki nowotworów głowy i szyi do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. W opinii Członków Rady część projektu poświęcona stworzeniu programu profilaktyki pierwotnej i wtórnej nowotworów, mająca na celu popularyzację postaw prozdrowotnych i zwiększanie świadomości społeczeństwa na temat nowotworów głowy i szyi są istotnymi elementami programu. Nie mniej jednak, Członkowie Rady, zwrócili uwagę na sposób dotarcia do grupy docelowej za pomocą wysyłki zaproszeń, który w opinii Rady nie wydaje się wystarczająco skuteczny. W związku z faktem, iż program przewiduje również konsultację laryngologiczną (konsultacja lekarska oraz badanie fibroskopowe), Członkowie Rady zastanawiali się, czy kwota podana w projekcie programu, która miałaby być przeznaczona na świadczenia laryngologiczne, pozwoli na osiągnięcie jakiegokolwiek efektu epidemiologicznego. Z uwagi na fakt, iż Program profilaktyki nowotworów głowy i szyi przewiduje szkolenia personelu medycznego w zakresie wykrywalności i leczenia nowotworów głowy i szyi, podczas dyskusji pojawiła się również propozycja, aby w przyszłości rozważyć włączenie przedmiotowego programu do ogólnej strategii, dotyczącej rozpoczęcia prac w zakresie prowadzenia szkoleń lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Ponadto Członkowie Rady zwrócili uwagę na potrzebę opracowania mechanizmu mającego na celu stworzenie krótkiej ścieżki dla osoby, u której potencjalnie stwierdzono podejrzenie nowotworu. Następnie Przewodniczący Rady poprosił Członków Rady o głosowanie w zakresie włączenia zadania pn.: Programu profilaktyki nowotworów głowy i szyi do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. Rada jednomyślnie odrzuciła włączenie przedmiotowego zadania do Programu. 4

5 Kolejną kwestią, którą Członkowie Rady przedyskutowali w ramach punktu 1 porządku obrad, była zasadność włączenia do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych zadania pn.: Populacyjny program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki, pilotażowego wdrożenia testu podwójnego - badania cytologicznego i oznaczenia DNA HPV HR na terenie województwa wielkopolskiego i mazowieckiego. Prof. dr hab. Włodzimierz Olszewski zaprezentował pilotażowy program, dotyczący stosowania i skuteczności wykonywania testów w zakresie wykrycia zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus; HPV) w kierunku profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy. Podczas prezentacji Profesor zaznaczył, iż badania cytologiczne, stosowane jako badania przesiewowe zmian w obrębie szyjki macicy często pozwalają na identyfikację zmian powodowanych przez wirusy HPV. Badania te nie są specyficzne dla wirusów HPV, dlatego też wyniki tych testów nie mogą w jednoznaczny sposób świadczyć o istnieniu lub braku zakażenia. Test molekularny DNA HPV pozwala na identyfikację zakażenia wirusem HPV. Wdrożenie diagnostyki wirusologicznej do skriningu pozwoliłoby na sformułowanie grupy ryzyka, która powinna się częściej poddawać badaniom (kobiety przewlekle zakażone wirusem), co mogłoby przyczynić się do zwiększenia możliwości wykrywania wczesnych zmian nowotworowych i w konsekwencji zmniejszenia częstości występowania nowotworów w ich zaawansowanym stadium oraz zmniejszenia umieralności z powodu raka szyjki macicy. Prof. Włodzimierz Olszewski podkreślił także, iż sprawna logistyka pozwoliłaby na rozbudowę i wykorzystanie istniejącej bazy diagnostycznej na potrzeby badań przesiewowych. W opinii Profesora z powodzeniem można wykorzystać dotychczasową bazę aparaturową i wyszkoloną kadrę diagnostów z zakresu cytodiagnostyki i biologii molekularnej. Członkowie Rady wyrazili ogólne poparcie dla programu. Należałoby jednak ujednolicić pilotażowe wdrożenie testu podwójnego - badania cytologicznego i oznaczenia DNA HPV HR zarówno na terenie województwa wielkopolskiego i mazowieckiego w zakresie środków finansowych jakie miały by być przeznaczone na realizację programu i ilości wykonanych badań. W ramach punktu 2 porządku obrad omówiono propozycje nowych zadań zgłoszonych przez organizacje pacjentów onkologicznych pn.: Opracowanie i wdrożenie koncepcji 24 godzinnego ogólnopolskiego portalu internetowego dla pacjentów onkologicznych oraz 5

6 Opracowanie i wdrożenie koncepcji ogólnopolskiego programu edukacyjnego zajęć szkolnych w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych dla uczniów trzecich klas szkół gimnazjalnych. Celem przedłożonego przez organizacje pacjentów onkologicznych zadania pn.: Opracowanie i wdrożenie koncepcji 24 godzinnego ogólnopolskiego portalu internetowego dla pacjentów onkologicznych jest zwiększenie dostępu pacjentów onkologicznych do kompleksowej informacji na temat zapobiegania, wykrywania i leczenia chorób nowotworowych, poszerzenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w zakresie wczesnej diagnostyki i skuteczności leczenia chorób nowotworowych, informowanie pacjentów o jednostkach realizujących świadczenia z zakresu onkologii, ze szczególnym uwzględnieniem dostępności do tych świadczeń, monitorowanie czasu oczekiwania na udzielenie świadczenia u poszczególnych świadczeniodawców i zapobieganie zjawiskom wykluczenia pacjentów onkologicznych. Projekt zadania pn.: Opracowanie i wdrożenie koncepcji ogólnopolskiego programu edukacyjnego zajęć szkolnych w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych dla uczniów trzecich klas szkół gimnazjalnych przewiduje zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w zakresie zapobiegania chorobom nowotworowym poprzez ich wczesne wykrywanie i skuteczne leczenie oraz zapoznanie społeczeństwa w grupie wiekowej młodzieży gimnazjalnej z założeniami Europejskiego kodeksu walki z nowotworami złośliwymi". W opinii Członków Rady środki finansowe, które miały być przeznaczone na wdrażanie koncepcji wydają się być nieadekwatne w stosunku do postawionych celów. Ponadto zauważono, iż działania w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych są już realizowane w ramach zadania Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych pn.: Prewencja pierwotna nowotworów, który zakłada m.in. przebudowanie świadomości polskiego społeczeństwa poprzez dostarczenie rzetelnej, uporządkowanej wiedzy na temat rzeczywistych czynników przyczynowych powstawania nowotworów i wpływu czynników stylu życia na ryzyko zachorowania oraz wdrożenie w całej Polsce projektu "Szkoła promująca zalecenia Kodeksu Walki z Rakiem" w celu propagowania wśród młodzieży zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem, w tym zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, poprawa sposobu żywienia dzieci i młodzieży, zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu, intensyfikacja profilaktyki chorób skóry oraz podnoszenie świadomości społecznej w zakresie zachowań prozdrowotnych. Zatem, zdaniem Członków Rady działania powielałyby się. 6

7 W ramach punktu 3 porządku obrad omówiono propozycję nowego zadania zgłoszonego przez Departament Zdrowia Publicznego pn. Pilotażowy program promocji i edukacji zdrowotnej w palcówkach oświatowo-wychowawczych, ukierunkowany na zmniejszenie rozpowszechnienia czynników ryzyka nowotworów dietozależnych. Założeniem przedmiotowego zadania jest promowanie prawidłowego żywienia w środowisku szkolnym (uczniowie oraz kadra pedagogiczna) oraz domowym (rodzice/opiekunowie) celem zmniejszenia rozpowszechnienia występowania czynników ryzyka dietozależnych chorób nowotworowych. Ponadto, celem programu jest upowszechnianie wiedzy z zakresu prawidłowych zachowań żywieniowych w szczególności wśród dzieci i młodzieży szkolnej, ich rodziców/opiekunów i kadry pedagogicznej, co przyczyni się do poprawy stanu zdrowia społeczeństwa oraz zmniejszenia częstości występowania przewlekłych nadwagi, otyłości i chorób niezakaźnych. Rada wyraziła ogólne poparcie dla programu. Aczkolwiek zauważono, iż w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych realizowane jest zadania pn.: Prewencja pierwotna nowotworów, którego celem jest m.in. popularyzacja postaw prozdrowotnych i zdrowego trybu życia poprzez m.in. upowszechnienie Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem oraz prowadzenie akcji: Chodzę, biegam więc jestem, 5 razy dziennie warzywa i owoce. Projekt zadania przedłożonego przez Departament Zdrowia Publicznego pn.: Pilotażowy program promocji i edukacji zdrowotnej w placówkach oświatowo - wychowawczych, ukierunkowany na zmniejszenie rozpowszechnienia czynników ryzyka nowotworów dietozależnych przewiduje szeroki zakres działań, dotyczących wpływu czynników stylu życia na ryzyko zachorowania na nowotwory oraz optymalizacji diety. W związku z powyższym, pojawiła się propozycja, aby w przyszłości rozważyć włączenie wyżej wymienionego programu do zadania Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych pn.: Prewencja pierwotna nowotworów. Z uwagi na fakt, iż Rada odrzuciła włączenie do Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych część zadań zgłoszonych do realizacji w 2014 r., w ramach punktu 3 porządku obrad zaproponowano przekazanie Członkom Rady drogą elektroniczną, harmonogram zadań (uwzględniającego zmiany w przedmiotowym zakresie) wraz z kosztorysem Programu w celu akceptacji przez Radę. Na tym posiedzenie Rady zamknięto. 7