Skierbieszów, marzec 2014 r.

Transkrypt

1 Wyniki badania jakości współpracy pomiędzy administracją publiczną i organizacjami pozarządowymi w gminie Skierbieszów w oparciu o Lokalny Indeks Jakości Współpracy Skierbieszów, marzec 2014 r.

2 1. Wstęp Obecne badanie jest realizowane w ramach projektu Wspólnie na Zamojszczyźnie, zostało ono przeprowadzone w okresie styczeń luty 2014 roku. Gmina Skierbieszów oraz funkcjonujące na jej terenie pozarządowe będą wdrażać rozwiązania zawarte w Modelu współpracy administracji samorządowej z organizacjami pozarządowymi. Badanie jakości pomiędzy tymi dwoma sektorami jest punktem wyjścia do dalszych działań. Celem przygotowania niniejszego opracowania jest pomoc przedstawicielom organizacji pozarządowych i administracji samorządowej gminy Skierbieszów w dokonaniu wspólnej oceny wzajemnych relacji i jakości współpracy. Zaproponowane rozwiązania mają tę współpracę wzmocnić, co w konsekwencji doprowadzi do poprawy jakości życia mieszkańców. Wypracowany raport współpracy administracji samorządowej z organizacjami pozarządowymi będzie corocznie monitorowany, po to, aby przygotowywać kolejne rozwiązania w zakresie tworzenia i realizacji polityk publicznych oraz budowania płaszczyzny wsparcia dla rozwoju inicjatyw obywatelskich. 2. Grupa Robocza W styczniu 2014 roku powołano grupę roboczą w składzie: JST: NGO: 1. Sławomir Kugiel Sekretarz Gminy Skierbieszów 2. Iwona Baran pracownik odpowiedzialny za współpracą z organizacjami pozarządowymi z terenu gminy Skierbieszów 1. Andrzej Terlecki V-ce Prezes Zarządu Fundacji Świętego Kiliana 2. Elżbieta Siwiec V-ce Prezes Zarządu Fundacji Świętego Kiliana 3. Marta Dziwulska Prezes Stowarzyszenia Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej 4. Beata Szozda członek Stowarzyszenia Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej

3 5. Katarzyna Jeleń członek Stowarzyszenia Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej Grupa robocza złożona z przedstawicieli różnych instytucji i organizacji gwarantuje reprezentatywność opinii społeczności lokalnej. Jej celem jest podejmowanie różnego rodzaju działań zmierzających do poprawy jakości współpracy pomiędzy JST i NGO. 3. Opracowanie na temat relacji sektorowej a)przedstawienie podstawowych danych o relacjach między organizacjami pozarządowymi a administracją samorządową. Liczba organizacji pozarządowych działających na terenie gminy Na terenie Gminy Skierbieszów działają: Fundacja Świętego Kiliana posiadająca status organizacji opp Stowarzyszenie Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej Stowarzyszeniem Rozwoju Oświaty i Regionu Ziemia Skierbieszowska Gminny Klub Sportowy OSTOJA 17 ochotniczych straży pożarnych na terenie Gminy Skierbieszów OSP Skierbieszów i OSP Dębowiec znajduje się w Krajowym Systemie Ratownictwa Gaśniczego W ostatnich latach zaobserwowany został bardzo intensywny rozwój gminy Skierbieszów, która liczy 30 miejscowości. Pozyskiwane w ostatnich latach fundusze z Unii Europejskiej oraz środki własne zabezpieczone w budżecie gminy pozwoliły na rozwinięcie i poprawę infrastruktury gminnej między innymi: Budowa stadionu lekkoatletycznego w miejscowości Skierbieszów Budowa hali sportowej przy Gimnazjum Publicznym w Skierbieszowie Rozbudowa szkoły podstawowej w miejscowości Dębowiec Modernizacja szkoły podstawowej w Skierbieszowie oraz Warsztatu Terapii Zajęciowej w Lipinie Starej oraz wyposażenie obiektów w kolektory słoneczne Rozbudowa Gminnego Ośrodka Kultury w miejscowości Skierbieszów Odbudowa istniejących źródeł na terenie gminy Skierbieszów w miejscowości Sady, Majdan Skierbieszowski, Łaziska, Szorcówka, Huszczka Duża Budowa siłowni zewnętrznej w miejscowości Sady Rewitalizacja centrum miejscowości Skierbieszów Budowa około 10 km sieci kanalizacyjnej w miejscowości Skierbieszów Budowa około 50 km sieci wodociągowej w miejscowościach gminnych

4 Rozbudowa urzędu gminy w miejscowości Skierbieszów Również Parafia Rzymsko-katolicka Wniebowzięcia NMP w Skierbieszowie dba o zachowanie dziedzictwa kulturowego gminy Skierbieszów podejmując działania na rzecz rewitalizacji zabytkowego kościoła w miejscowości Skierbieszów pozyskując środki z Unii Europejskiej. Gmina na swojej stronie internetowej umożliwia organizacjom pozarządowym zamieszczanie linków do stron internetowych promujących ich działalność. Dodatkowo gmina pomaga w informowaniu o poszczególnych działaniach za pośrednictwem bezpłatnego Biuletynu Informacyjnego Urzędu Gminy Skierbieszów wydawanego 1 raz na kwartał. liczbie konkursów zorganizowanych oraz wielkości środków przekazywanych organizacjom w ten sposób Do chwili obecnej z uwagi na corocznie zmniejszający się budżet gminy zorganizowano 1 konkurs na dowóz dzieci niepełnosprawnych do szkół. wielkości środków przekazanych organizacjom w innym trybie niż konkursy, Nie praktykowano do tej pory zlecania organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych w trybie innym niż konkursowy. kwotach przekazanych ogólnie organizacjom przez daną JST (na podstawie sprawozdawczości finansowej); informacje te można również przedstawić w rozbiciu na działy budżetów, - brak danych dzierżawionych/użyczanych organizacjom nieruchomościach, - brak danych liczbie zawartych umów (w tym w szczególności umów wieloletnich), Zawarto tylko 1 umowę z organizacją pozarządową na realizację zadań. Nie było umów wieloletnich. liczbie i aktywności ciał konsultacyjnych, rad, zespołów itp., - brak. programie współpracy i przebiegu prac nad tym dokumentem (w tym w szczególności o przebiegu konsultacji i terminie jego przyjęcia), Gmina posiada przyjęty uchwałą Rady Gminy Skierbieszów Program Współpracy Gminy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami w zakresie działalności pożytku publicznego na 2014 rok. Został poddany konsultacjom w

5 terminie od 18 do 25 listopada 2013 zgodnie z uchwałą Nr XX/194/13 Rady Gminy Skierbieszów z dnia 26 listopada 2013r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania z radami działalności pożytku publicznego lub organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach działalności statutowej tych organizacji. W wyznaczonym terminie żadna z organizacji nie zgłosiła żadnych uwag ani wniosków do Programu współpracy Gminy Skierbieszów z organizacjami pozarządowymi. liczbie przypadków, w których organizacje włączają się w prace nad projektami prawa lokalnego, dokumentami strategicznymi (planami, programami, strategiami itp.), konkretnymi decyzjami, czy zasiadają w zespołach, radach, komitetach, ciałach konsultacyjnych itp. Gmina Skierbieszów wspiera organizacje pozarządowe w ich działaniach, udziela wsparcia niefinansowego w postaci użyczenia sal, udostępniania nieodpłatnego zaplecza technicznego będącego w dyspozycji Gminy Skierbieszów. Sformalizowane porozumienia o współpracy organizacji pozarządowych z samorządem lokalnych zawierane są na potrzeby realizacji konkretnych projektów. b) Interpretację powyższych informacji na temat stanu relacji w ramach danej wspólnoty samorządowej w kontekście danych obrazujących stan współpracy międzysektorowej w skali kraju Jak wykazują badania ogólnopolskie kluczowym partnerem dla organizacji pozarządowych jest samorząd lokalny (zwłaszcza ten samorząd na obszarze, którego znajduje się siedziba i działa organizacja). Tymczasem dla władz samorządowych NGO stanowią jednego z wielu partnerów i to nierzadko są tym mniej ważnym bardziej dla samorządu liczą się pozytywne relacje z biznesem, Kościołem, innymi instytucjami publicznymi (np. innymi urzędami samorządowymi, administracją centralną lub jej przedstawicielstwami) czy mediami. Podmioty trzeciego sektora tymczasem są na współpracę z lokalnymi władzami skazane, przede wszystkim ze względu na możliwość pozyskiwania od nich środków finansowych na swoją działalność. To przyczynia się do tego, że to raczej NGO, a nie władze lokalne są niejako zobowiązane do zabiegania o dobre (lub po prostu jakiekolwiek) relacje. Jest to jedno ze źródeł nierówności między tymi dwoma sektorami. Współpraca finansowa jest realizowana przede wszystkim w obszarach: sportu (współpracę w tym obszarze deklaruje 80,5% urzędów samorządowych), kultury (37,5% wskazań), zdrowia (30,1%), pomocy społecznej (28,7%). W ramach współpracy finansowej jednostki samorządu terytorialnego zdecydowanie preferują wspieranie organizacji w realizacji zadania publicznego, a nie powierzanie im

6 realizacji tego zobowiązania w całości, za czym musiałoby iść całościowe finansowanie. Współpraca NGO - JST charakteryzuje się niskim poziomem realnej konkurencyjności władze samorządowe sprzyjają rodzimym organizacjom popierają te organizacje, które mają siedzibę i działają na obszarze gminy. Znaną praktyką jest również rozpisywanie konkursów pod te właśnie, niejako swoje, organizacje. Podmioty organizacji pozarządowych same siebie postrzegają jako słabszą stronę współpracy. Znaczna część organizacji i nie podejmuje prób jej zmiany. Skutkuje to u członków organizacji, zwolnieniem się z odpowiedzialności za jakość współpracy międzysektorowej. W dalszej mierze sprzyja to budowaniu postawi roszczeniowej wobec lokalnego samorządu i upatrywaniu właśnie w nich głównego źródła zarówno dobrych, jak i złych cech współpracy. W opisowej części porównania gminy Skierbieszów do Polski sytuacja wygląda podobnie. Samorząd i organizacje pozarządowe oceniają swoją współpracę pozytywnie. Samorząd promuje lokalne organizacje zwłaszcza w obszarze zdrowia i sportu. c) Wstępna ocena współpracy na podstawie zebranych informacji Współpraca między JST, a NGO opiera się w znaczniej mierze na współpracy pozafinansowej. Ze względu na zmniejszający się budżet gminy, w ostatnio roku był ogłoszony tylko jeden otwarty konkurs ofert. Nie funkcjonuje inny tryb niż poza konkursowy. 4. Ankieta i jej opracowanie (do NGO i JST) Podsumowując współpracę z samorządem lokalnym w roku 2013 organizacje pozarządowe z terenu gminy Skierbieszów wskazały, że najważniejsze dla niech jest zakres współpracy (3,56), podejście organizacji do współpracy (3,54) oraz rezultaty współpracy (3,5). Na nieco podejście administracji do współpracy i uwarunkowania współpracy. Średnia ocena jakości współpracy to 3,75 w 5 stopniowej skali, czyli wynik pozytywny. Jako atuty współpracy z administracją pozarządową wskazano: zaangażowanie, kompetencja urzędników, komunikatywność, szybkość działania. Jako główne wady: ograniczenia w przepisach prawa, niejasność interpretacji przepisów prawnych. Organizacje jakość współpracy oceniają na poziomie dobrym i neutralnym. Żadna nie wskazała oceny złej lub bardzo złej. 3 organizacje współpracowały z samorządem w zakresie tworzenia prawa i programów, 3 realizacji zadań publicznych natomiast cztery ze wsparcia niefinansowego samorządu. 1 oceniły intensywność współpracy na dużą, 2 na średnią natomiast jedna na małą.

7 Oceniając działania samorządu w obszarze aktywizacji społecznej mieszkańców każda z 4 organizacji uczestniczących w badaniu wskazała od oceny dobrze do neutralnie. Nikt nie ocenił źle i bardzo źle. Daje to więc samorządowi mocną trójkę (3,25) w zakresie aktywizacji mieszkańców. Wolę współpracy ze strony przedstawicieli JST respondenci ocenili na 3,5. Na tę ocenę składają się: - wola współpracy (3,5) - partnerskie podejście (3,75) - przejrzystość procedur (3,25) Oceniając działania JST w poszczególnych obszarach na uwagę zasługuje fakt, że najlepiej została oceniona współpraca pozafinansowa (udostępnianie zasobów lokalowych i sprzętowych przez samorząd). Pozostałe obszary współpracy (przy diagnozowaniu lokalnych problemów), pomoc samorządu w zakresie pozyskiwania funduszy zewnętrznych, wzajemnym informowaniu się o podejmowanych działaniach, włączanie NGO w procesy decyzyjne oraz finansowanie działalności NGO) oceniono na poziomie 3,46. Pozytywnie krytycznie członkowie organizacji ocenili własną działalność, na poziomie 3,54. Oceniając poziom aktywności mieszkańców w tym samych NGO na terenie gminy 4 z organizacji nie miały zdania. Nieco lepiej oceniono podejście organizacji do współpracy z samorządem i innymi partnerami. Tu organizacje wystawiły sobie 3,75 za wolę współpracy, partnerskie podejście i przejrzystość w działaniu. Przy samoocenie związanej ze sposobem działania organizacje najwyżej oceniły diagnozowanie lokalnych problemów i potrzeb (4), sposoby informowania o swojej działalności (4) oraz informowanie o swoich działaniach (4). Nieco niżej działania na rzecz integracji Trzeciego Sektora (3,75), aktywność w zakresie zaangażowania w procesy decyzyjne (3,75), pozyskiwanie funduszy, udział we wspólnych zespołach i pisanie dobrej jakości projektów (3,75). Formami aktywności organizacji jest udział w konsultacjach, informowanie/komunikacja partnerów, udział we wspólnych zespołach, pisanie dobrej jakości projektów oraz udział w partnerstwach. Sposób działania NGO oceniony przez nie same na poziomie 2,83 wskazuje na potrzebę podjęcia dalszych działań w tym zakresie. Respondenci pozytywnie oceniają rozwiązania prawne funkcjonujące w naszym kraju. Zastanawiając się nad oddziaływaniem jakości współpracy pomiędzy NGO i JST na terenie gminy Skierbieszów respondenci wskazali poziom dobry i neutralny na świadczone mieszkańcom usługi. Oceniając jak ta współpraca przekłada się na rozwój ich organizacji, 2 wskazały na dobry rozwój związany ze współpracą,

8 natomiast dwie na neutralny. Żadna organizacja nie zaznaczyła, że jakość współpracy ma zły lub bardzo zły wpływ na rozwój ich własnej organizacji. Wszystkie cztery organizacje biorące udział w badaniu opierają swoją działalność na społecznym zaangażowaniu członków. Dwie organizacje wskazują, że czynnie działa w niej osób, jedna wskazała na osób i jedna na mniej niż 10 osób zaangażowanych w pracę organizacji. 3 organizacje powstały w latach i jedna została zarejestrowana po 2010 roku. Większość organizacji działała w obszarze edukacja i wychowanie, pomoc społeczna oraz kultura i sztuka, osoby niepełnosprawne, wspólnoty lokalne. Jako rekomendacje do dalszej współpracy członkowie NGO wskazują: - jeden dzień w tygodniu dla organizacji - wspólne spotkania dotyczące współpracy np. raz na pół roku 5.Spotkanie grupy podsumowującej wyniki Dnia 20 marca 2014 roku przeprowadzono w Sali konferencyjnej Rzędu Gminy Skierbieszów. Dyskusja trwała 2,5 godziny, w skład grupy inicjującej weszły następujące osoby: JST: Sławomir Kugiel Sekretarz Gminy Skierbieszów Iwona Baran pracownik odpowiedzialny za współprace z organizacji pozarządowymi z terenu gminy Skierbieszów NGO: Andrzej Terlecki V-ce Prezes Zarządu Fundacji Świętego Kiliana Elżbieta Siwiec V-ce Prezes Zarządu Fundacji Świętego Kiliana Marta Dziwulska Stowarzyszenie Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej Beata Szozda członek Stowarzyszenie Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej Katarzyna Jeleń Stowarzyszenie Tworzymy razem marzenia w Lipinie Starej W trakcie trwania dyskusji poruszano następujące tematy: Brak ogłaszanych konkursów na realizacje zadań publicznych przez organizacje pozarządowe Brak zadań zlecanych w trybie pozakonkursowym dla organizacji pozarządowych

9 Możliwość publikacji materiałów na stronie internetowej Gminy Skierbieszów za pośrednictwem pracownika Urzędu Gminy Brak spotkań organizacji pozarządowych z samorządem Brak wspólnych spotkań organizacji pozarządowych z terenu gminy Skierbieszów Brak trwałych sformalizowanych umów współpracy organizacji pozarządowych z samorządem lokalnym Najważniejsze rekomendacje, propozycje zmian na przyszłość: Wprowadzenie spotkań organizacji pozarządowych z samorządem lokalnym 1 raz na pół roku Wspólne wypracowanie przez samorząd lokalny i organizacje pozarządowe Programu współpracy organizacji pozarządowymi Wprowadzenie 1 raz do roku spotkań wszystkich organizacji z terenu gminy Skierbieszów w celu wymiany doświadczeń, nawiązywania współpracy, poznawania dobrych praktyk. Uruchomienie trybu pozakonkursowego realizacji zadań publicznych dla organizacji pozarządowych. Udostępnienie miejsca na stronie internetowej Gminy Skierbieszów do zamieszczania informacji i stworzenia możliwości promowania się organizacji pozarządowych z terenu Gminy Skierbieszów 6. Upowszechnianie Wyniki oceny naszej współpracy zostaną zamieszczone na stronie internetowej Urzędu Gminy. O pracach nad wspólną samooceną będziemy informować lokalną społeczność w czasie sesji Rady Gminy, za pośrednictwem informacji wysyłanych do NGO i placówek podległych samorządowi. Załączniki: 1. Lista kontrolna Krasnobród 2. Podsumowanie listy kontrolnej ze spotkania Krasnobród 3. Przebieg spotkania w ramach badania jakości współpracy JST i NGO