Wójt Gminy Radwanice STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Transkrypt

1 Wójt Gminy Radwanice STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE ZMIANA NR 1 STUDIUM DLA CZĘŚCI GMINY POŁOśONEJ W TERENIE GÓRNICZYM SIEROSZOWICE I (Z FRAGMENTAMI OBRĘBÓW KŁĘBANOWICE I DROśÓW, BEZ FRAGMENTU OBRĘBU RADWANICE) ZMIANA NR 2 STUDIUM DLA PÓŁNOCNEJ CZĘŚCI CZĘŚCI TERENU GÓRNICZEGO SIEROSZOWICE I POŁOŻONEJ W GM. RADWANICE 2007 R. ZMIANA NR 3 - DLA GMINY RADWANICE R. TEKST UJEDNOLICONY Załącznik nr 1 do uchwały Nr XXVI/129/09 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 30 grudnia 2009 r. RADWANICE, R.

2 2 INFORMACJE PODSTAWOWE Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gm. Radwanice opracowanie pierwotne Jednostka autorska: Biuro Urbanistyczne ECOLAND we Wrocławiu. Okres opracowania 1997 r. Główny projektant studium mgr inŝ. arch. Marek Wiland nr uprawnień 1016/69. Współautorzy: mgr Stanisław Cichocki, mgr inŝ. Andrzej Konarski, mgr inŝ. Kazimierz Mironowicz, mgr inŝ. Alicja Wojda. Studium uchwaliła Rada Gminy Radwanice uchwałą nr XXX/141/98 z dnia 26 maja 1998 r.

3 3 ZMIANA NR 1 STUDIUM DLA CZĘŚCI GMINY POŁOśONEJ W GRANICACH TERENU GÓRNICZEGO SIEROSZOWICE I Jednostka autorska: Biuro Architektoniczne ARCHILL w Głogowie Prezes Biura mgr inŝ. arch. Leszek Link, Główny projektant zmiany studium: urbanista mgr inŝ. arch. Leszek Link nr zaśw. Z 289. Projektant: urbanista mgr Wojciech Gębarski nr zaśw. Z 109. Inwentaryzacja, współpraca projektowa i prace kreślarskie: tech. ElŜbieta Krotla, tech. Krystyna Kuźmińska. Konsultacje dot. komunikacji: inŝ. Tadeusz Waliszewski. Podstawa podjęcia prac nad zmianą nr 1 studium: Uchwała Nr XIV/74/04 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 25 sierpnia 2004 r. Okres opracowania październik 2004 grudzień 2005 r. ZMIANA NR 2 STUDIUM DLA CZĘŚCI TERENU GÓRNICZEGO SIEROSZOWICE I POŁOŻONEJ NA PÓŁNOC OD DROGI KRAJOWEJ NR 3 ORAZ DLA DZIAŁKI NR 78/3 I CZĘŚCI DZIAŁKI NR 78/2 W ŁAGOSZOWIE WIELKIM Jednostka autorska: Biuro Architektoniczne ARCHILL w Głogowie Prezes Biura mgr inż. arch. Leszek Link, Główny projektant zmiany studium: urbanista mgr inż. arch. Leszek Link nr zaśw. Z 289. Projektant: urbanista mgr Wojciech Gębarski nr zaśw. Z 109. Inwentaryzacja, współpraca projektowa i prace kreślarskie: tech. Elżbieta Krotla, tech. Krystyna Kuźmińska. Konsultacje dot. komunikacji: inż. Tadeusz Waliszewski. Podstawa podjęcia prac nad zmianą nr 2 studium: Uchwała Nr XXXII/152/2006 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 25 października 2006 r. Okres opracowania listopad 2006 marzec 2007 r. Projektant: Główny projektant: ZMIANA NR 3 STUDIUM DLA GMINY RADWANICE

4 4 Jednostka autorska: Biuro Architektoniczne ARCHILL w Głogowie Prezes Biura mgr inŝ. arch. Leszek Link, Projektant: urbanista mgr Wojciech Gębarski nr zaśw. Z 109. Inwentaryzacja, współpraca projektowa i prace kreślarskie: tech. ElŜbieta Krotla, tech. Krystyna Kuźmińska. Podstawa podjęcia prac nad zmianą nr 3 studium: Uchwała Nr XIII/68/08 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 19 czerwca 2008 r. Okres opracowania październik 2008 marzec 2009 r.

5 5 ZMIANĘ STUDIUM NR 1 UCHWALIŁA RADA GMINY RADWANICE UCHWAŁĄ NR XXVIII/135/06 Z DNIA 21 MARCA 2006 R. WÓJT: PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY: UWAGA: ZMIANY W TEKŚCIE STUDIUM WYRÓśNIONO CZCIONKĄ ARIAL 12, POGRUBIONA KURSYWA ZMIANĘ STUDIUM NR 2 UCHWALIŁA RADA GMINY RADWANICE UCHWAŁĄ NR IX/45/07 Z DNIA 27 LISTOPADA 2007 R. WÓJT: PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY: UWAGA: ZMIANY W TEKŚCIE STUDIUM WYRÓŻNIONO POGRUBIONĄ CZCIONKĄ ALBERTUS EXTRA BOLD ZMIANĘ STUDIUM NR 3 UCHWALIŁA RADA GMINY RADWANICE UCHWAŁĄ NR / /09 Z DNIA 2009 R. WÓJT: PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY: UWAGA: ZMIANY W TEKŚCIE STUDIUM WYRÓśNIONO CZCIONKĄ ARIAL BLACK POGRUBIONA KURSYWA

6 6 I. WPROWADZENIE. Niniejsze opracowanie zostało poprzedzone sporządzeniem "Podstawowych załoŝeń studium zagospodarowania przestrzennego Subregionu Polkowickiego". W tych załoŝeniach zaproponowano pewne generalne rozwiązania w skali ponadgminnej. Były one przedmiotem dyskusji, w wyniku której niektóre z nich skorygowano. W trakcie prac nad niniejszym Studium - w oparciu o znacznie poszerzoną wiedzę źródłową - sformułowano zapis uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w odniesieniu do obszaru gminy. Wykorzystuje on doświadczenia wyniesione z wcześniejszych prac studialnych oraz bazujących na nich dyskusjach. W pracach nad Studium podjęto próbę zebrania uwag od szerokiego grona zainteresowanych mieszkańców, firm i instytucji. W tym celu zostały m.in. opublikowane w lokalnej prasie materiały zachęcające do składania wniosków. Informacje o moŝliwości ich składania przekazano takŝe poprzez sołtysów. Projekt Studium w trakcie sporządzania był na bieŝąco konsultowany z przedstawicielami Gminy. Poddano go równieŝ - zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym - procedurze opiniowania. W wyniku tych działań wprowadzono do niniejszego dokumentu uzasadnione sugestie i uwagi. Studium jest podstawowym dokumentem dla władz samorządowych gminy, na podstawie którego prowadzona ma być polityka i strategia działań przede wszystkim w sferze zagospodarowania przestrzennego, ale takŝe w sferze społeczno-gospodarczej i ekologicznej, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na kształtowanie struktury przestrzennej i układu funkcjonalnoprzestrzennego. W przypadku istotnych uwarunkowań lub dokonania znaczących odstępstw od ustaleń niniejszego Studium naleŝy przystąpić do jego aktualizacji. Między innymi dlatego celowe jest dokonywanie oceny aktualności Studium co najmniej raz w ciągu kadencji Rady Gminy. Tekst Studium składa się z odrębnych działów, odpowiadających elementom sfery przyrodniczej, społeczno-gospodarczej (zarówno produkcyjnej, jak i reprodukcyjnej), technicznej (infrastruktura techniczna i komunikacja) i wreszcie sfery zagospodarowania przestrzennego. KaŜdy z działów (rozdziałów) - z wyjątkiem trzech pierwszych i trzech ostatnich, które mają nieco inny charakter - podzielony jest na trzy główne podrozdziały, obejmujące: ogólną charakterystykę stanu istniejącego, w którym opisano nie tylko "statycznie" stan, ale przede wszystkim próbowano uchwycić występujące trendy rozwojowe (diagnoza prospektywna); dokonano teŝ analizy porównawczej standardów na tle regionu i kraju specyfikację uwarunkowań rozwojowych danego działu propozycję kierunków przyszłego rozwoju danego działu. Tekst jest uzupełniony dwoma rysunkami w skali 1:10 000, obejmującymi cały obszar gminy. Nadano im tytuły: Uwarunkowania rozwoju przestrzennego. Kierunki rozwoju przestrzennego. W rzeczywistości podział treści w niektórych sytuacjach jest nieco umowny. Wymuszony został jednak uwarunkowaniami technicznymi, gdyŝ nie sposób było nanieść na jednym rysunku całej problematyki. W dodatkowym zeszycie pt. "Materiały do Studium" zawarto wystąpienia róŝnych podmiotów, związane z procesem opracowywania Studium. Treść zeszytu ma charakter wyjaśniający i uzupełniający niniejszy dokument (nie została natomiast objęta uchwałą Rady Gminy przyjmującą Studium).

7 7 W przypadku zmian w prawie, dotyczących zakresu kompetencji organów administracji państwowej i samorządowej (np. w związku z wprowadzeniem reformy administracyjnej), zapisy tego Studium naleŝy interpretować odpowiednio do aktualnej sytuacji prawnej. Ia. WPROWADZENIE DO ZMIANY NR 1 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GM. RADWANICE DLA CZĘŚCI GMINY POŁOśONEJ W GRANICACH TERENU GÓRNICZEGO SIEROSZOWICE I Zmiana studium dla ww. części gminy została wywołana przez wymóg sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania dla terenów górniczych, określony w art. 53 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. Nr 94, poz. 27 ze zm.). W gminie znajdują się dwa place szybowe: SG (w budowie) w Jakubowie oraz SW-3 (wentylacyjny) w obrębie Sieroszowice. Szyby i towarzyszące im obiekty mają wyznaczone filary ochronne. Eksploatacja złóŝ miedzi w ZG Polkowice Sieroszowice juŝ spowodowała niewielkie zmiany w środowisku. Planowane są dalsze inwestycje na placu szybowym SG, budowa przemysłowej linii kolejowej, budowa sieci hydrotransportu koncentratu miedzi, linii elektroenergetycznej 110 kv i inne inwestycje miedziowe. Dalsza eksploatacja górnicza spowoduje zmiany na powierzchni terenu, jak obniŝenia, moŝliwość podtopień i wstrząsy parasejsmiczne, w zasadzie na całym terenie górniczym, objętym zmianą studium. Drugim powodem przystąpienia do zmiany studium była zmiana fragmentu granicy gminy, która nastąpiła na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 września 2001r. (Dz. U. Nr 116, poz. 1241). Zmiana polegała na przyłączeniu terenu o powierzchni 30,74 ha z obrębu Dankowice w gm. śukowice, pow. Głogów do obrębu DroŜów w gm. Radwanice, pow. Polkowice. Zmiana objęła działki o numerach 41 43, 153/1/86 153/4/86, 154/86, 156/87, i 158 o łącznej powierzchni 30,74 ha. Obecna granica terenu górniczego Sieroszowice I została ustalona przez decyzję Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa nr BKk/ OZ/1802/96 z dnia 5 maja 1996 r. w sprawie ustanowienia granic obszaru i terenu górniczego Sieroszowice I. Wniosła ona niewielkie zmiany do przebiegu tej granicy. Filary ochronne dla obiektów górniczych zostały ustanowione na podstawie: - Decyzji Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa nr DG/ wł/m/48/ b/98 z dnia 14 września 1998 r. w sprawie ustanowienia filara ochronnego dla szybów SG 1 i SG 2 w obrębie Jerzmanowa (połowa filara jest poło- Ŝona w obrębie Jakubów w gm. Radwanice, - Dwóch decyzji Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu nr 14/7/75/Do/L z dnia 14 lipca 1975 r. w sprawach: ustanowienia filaru ochronnego dla szybu wentylacyjnego SW 3 w obrębie Sieroszowice gm. Radwanice oraz dla obiektów szybowych szybu SW 3.

8 8 IB. WPROWADZENIE DO ZMIANY NR 2 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIE- RUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GM. RADWANICE DLA CZĘŚCI TERENU GÓRNICZEGO SIEROSZOWICE I POŁOŻONEJ NA PÓŁNOC OD DROGI KRAJOWEJ NR 3 ORAZ DLA DZIAŁKI NR 78/3 I CZĘŚCI DZIAŁKI NR 78/2 W ŁAGOSZOWIE WIELKIM Po uchwaleniu zmiany nr I studium, co nastąpiło na podstawie uchwały Rady Gminy nr XXVIII/135/06 z dnia 21 marca 2006 r., w czasie sporządzania miejsco- wego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu objętego tą zmianą jeden z inwestorów reprezentujących KGHM Polska Miedź S. A. PolMiedź Trans w Lubinie zawiadomił Gminę, że rezygnuje z ważnego elementu zagospodarowania przestrzennego budowy przemysłowej linii kolejowej (pismo nr PMT/HN/1579/ /06 z 2 października 2006 r.). Wobec rezygnacji z plk należało zmienić studium usuwając trasę projektowa- nej kolei ze studium i zaawansowanego w znacznym stopniu projektu planu oraz z prognozy oddziaływania na środowisko. Dnia 25 stycznia wpłynął wniosek Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddziału we Wrocławiu informujący o podjętych w ramach programu rządowego pracach nad projektem nowej trasy drogi krajowej nr drogi wojewódzkiej nr 3 jako drogi ekspresowej S3 (pismo nr GDDKiA-O/Wr-10s/4070/666/2006 z grudnia 2006 r. (nie datowane). Trasa ta nie będzie pokrywała się z trasą istniejącą drogi nr 3. Dnia 15 lutego 2007 r. Gmina i zespół projektowy otrzymały plan nowej trasy drogi ekspresowej S3. Jej fragment m. Borowem a granicą gm. Jerzmanowa będzie przekraczać obecna tras drogi nr 3 w kierunku południowym (część obrębu Łagoszów Wielki). We wstępnej fazie prac nad zmianą nr 1 studium uzyskano od obywateli i urzędów szereg wniosków z przemysłową linią kolejową kolidujących oraz wniosek dotyczący zalesienia dwóch działek 2 obrębie Łagoszów Wielki. Wnioski kolidujące z plk zostały wówczas odrzucone. Wobec wypadnięcia przemysłowej linii kolejo- wej i zmiany trasy drogi nr 3 a także podwyższenia jej kategorii do drogi ekspreso- wej należało ponownie przeanalizować te wnioski oraz ewentualnie uwzględnić in- ne, które wpłynęły po ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzania zmiany nr 2 studium. Trasa plk przebiegała w całości na północ od drogi krajowej nr 3. Obecna zmiana obejmuje obręb Jakubów w całości oraz części obrębów Przesieczna (z przysiółkiem Borów) i Łagoszów Wielki (z przysiółkiem Dobromil) i Drożów. W analizie wniosków do zmian studium należało uwzględnić nie tylko nową trasę drogi nr 3 ale i jej powiązania z istniejącymi drogami krajowymi (nr 3 i nr 12), powiatowymi i lokalnymi, a także przyszłą uciążliwość tej drogi. Ustalania dotyczące dróg krajowych i innych mają charakter informacyjny a ich realizacja będzie odbywać się na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. z003 r. Nr 80, poz. 271 ze zm. oraz ustawy z dnia 18 października 2006 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 220 z 2006 r., poz. 1601). Na podstawie ww. ustaw realizacja dróg jest wyłączona z regulacji ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z dnia 10 maja 2003 r. ze zmianami).

9 9 I C. WPROWADZENIE DO ZMIANY NR 3 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GM. DLA GMINY RADWANICE. Zmiany nr nr 1 i 2 studium, sporządzone dla części Terenu Górniczego Sieroszowice I znajdującej się w granicach gminy Radwanice, pozwoliły na uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego TG. Plan został uchwalony przez Radę Gminy uchwałą nr XII/60/08 z dnia 29 kwietnia 2008 r. (Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego Nr 87 z 2008 r., poz. 2097). W latach obywatele składali liczne wnioski dotyczące zmian planów miejscowych wsi Radwanice i terenu górniczego Radwanice Wschód, obejmującego m. in. siedlisko wsi Sieroszowice (uchwalonych w 2002 r.) oraz pozostałej (oprócz TG Sieroszowice I ) części gminy. Wobec tego Rada Gminy uchwaliła uchwałę inicjującą sporządzenie niniejszej, trzeciej juŝ zmiany studium. W tej uchwale określono, Ŝe zmiana studium obejmie, z urzędu, siedlisko i tereny rozwojowe wsi Radwanice oraz, na podstawie wniosków obywateli pozostałą część gminy. Podstawą sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego siedliska i terenów rozwojowych Radwanic (działanie z urzędu) jest uchwała Rady Gminy Nr XIV/77/08 z 26 sierpnia 2008 r. W trybie ustawowym uzyskano 72 wnioski od obywateli, w tym 49 z Radwanic i 33 z innych miejscowości gminy. W tym 7 wniosków wpłynęło z wsi objętych planem TG Sieroszowice I (Jakubów, Łagoszów Wlk., Przesieczna). Jednocześnie wpłynął szereg wniosków od organów administracji i podmiotów gospodarczych. NajwaŜniejsze to: dodanie II i III wariantu drogi ekspresowej S-3 (wg koncepcji biura projektowego Damart ze Szczecina, utrzymanie trasy autostrady A-3 jako IV wariantu drogi S-3 oraz umieszczenie trasy gazociągu wysokopręŝnego DN 300 relacji Polkowice śary. Wobec czego w zmianie studium naleŝy uwzględnić wszystkie cztery warianty drogi S-3 wraz z ich uwarunkowaniami przestrzennymi. Przez północną część terenu, który będzie objęty planem wsi Radwanice przechodzi II wariant drogi szybkiego ruchu S-3. Koliduje on z wnioskami kilku obywateli o przeznaczenie ich działek pod zabudowę jednorodzinną. Dlatego teŝ prace nad planem będzie moŝna zakończyć

10 10 dopiero po rozstrzygnięciu przez odpowiednie organy wyboru wariantu drogi S-3. Przez omawiany teren biegnie trasa projektowanego gazociągu. MoŜna ją wyznaczyć w planie Radwanic, niezaleŝnie od przyszłego wyboru wariantu trasy drogi S-3. II. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA. Projekt Studium został opracowany w oparciu o ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 roku (Dz. U. Nr 89 poz. 415, z 1996 r. Nr 106 poz. 496, z 1997 r. Nr 111 poz. 726 oraz Nr 133 poz. 885). Jego charakter określa przede wszystkim Art. 6 tej ustawy. Formalnym aktem otwierającym prace nad Studium była uchwała Rady Gminy o przystąpieniu do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice Nr XVII/85/96 z dnia 24 września 1996 roku. Studium zostało przyjęte Uchwałą Rady Gminy Radwanice Nr XXXI/1412/98 z dnia 26 maja 1998 roku. IIa. PODSTAWY PRAWNE SPORZĄDZENIA ZMIAN STUDIUM: Podstawa podjęcia prac nad zmianą nr 1 studium: Uchwała Nr XIV/74/04 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 25 sierpnia 2004 r. Podstawy podjęcia prac nad zmianą nr 2 studium: Uchwały Nr XXXII/152/ /2006 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 25 października 2006 r. i Nr / /2007 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 28 lutego 2007 r. Sporządzenie obu zmian studium oraz procedury formalno prawne odbywały się zgodnie z art. 9, 10, 11 i 12 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z dnia 10 maja 2003 r. ze zmianami). Podstawa podjęcia prac nad zmianą nr 3 studium: Uchwała Nr XIII/68/08 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 19 czerwca 2008 r. III. CELE STUDIUM. Głównym celem Studium jest określenie polityki przestrzennej umoŝliwiającej aktywizację społeczno-gospodarczą gminy w warunkach: Wysokich walorów przyrodniczych i związanych z nimi istniejących i planowanych rygorów ochronnych. Potrzeby wzmocnienia mocnych i ograniczenie słabych stron gminy. NajwaŜniejsze cele szczegółowe, to m.in.: Wskazanie ofert terenowych dla budownictwa mieszkaniowego i nowych aktywności gospodarczych, w tym zwłaszcza dla drobnej wytwórczości, jako istotnego elementu przyszłej bazy ekonomicznej gminy. Pełne wykorzystanie istniejącego majątku produkcyjnego (i terenów produkcyjnych), w tym gospodarstw "porolniczych" - indywidualnych i uspołecznionych.

11 11 Racjonalne kształtowanie przestrzeni rolniczo-leśnej, z uwzględnieniem uwarunkowań środowiska. Racjonalne kształtowanie układów osadniczych. Wzmocnienie walorów przyrodniczo-krajobrazowych. Poprawa jakości Ŝycia i zamieszkania miejscowej społeczności. Poprawa stanu sanitarnego terenów osadniczych (poprawa systemów gospodarki ściekowej i odpadowej). Poprawa powiązań komunikacyjnych - wewnętrznych i zewnętrznych. IIIa. CELE ZMIANY NR 1 STUDIUM Zharmonizowanie zagospodarowania przestrzennego z uwarunkowaniami i planami, wynikającymi z eksploatacji górniczej w Zakładach Górniczych Polkowice Sieroszowice w części terenu górniczego Sieroszowice I, znajdującej się w gm. Radwanice. IIIB. CELE ZMIANY NR 2 STUDIUM Cele jak w przypadku zmiany nr 1 z uwzględnieniem faktu wypadnięcia przemysłowej linii kolejowej oraz zmiany kategorii i trasy obecnej drogi krajowej nr 3. IIIc. CELE ZMIANY NR 3 STUDIUM Uwzględnienie bieŝących wniosków obywateli oraz Urzędu Gmi- ny, Uzyskanie zgodności z równocześnie sporządzaną zmianą planu miejscowego Radwanic, Wprowadzenie ostatecznej trasy drogi ruchu przyspieszonego S-3. IV. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE. 1. Charakterystyka ogólna Wielkość i połoŝenie gminy. Gmina Radwanice - o powierzchni 83,7 km 2 i zaludnieniu niewiele przekraczającym 4000 mieszkańców - połoŝona jest w północno-zachodniej części województwa legnickiego. Graniczy z gminami: śukowice, Jerzmanowa, Polkowice, Chocianów, Przemków i Gaworzyce. Pod względem fizyczno-geograficznym połoŝona jest w zasięgu dwóch głównych jednostek (mezoregionów, według regionalizacji J. Kondrackiego, 1994): Wzgórz Dalkowskich - północna część gminy (orientacyjnie na północ od linii ciągu układów osadniczych wsi Radwanice - Łagoszów Wielki). Doliny Szprotawy - południowa część gminy.

12 12 Niewielki, południowo-zachodni skraj gminy (na południe od wsi Nowy Dwór) naleŝy do Wysoczyzny Lubińskiej - Wzniesień Chocianowskich, które stanowią płaski garb moreny ablacyjnej o silnie zdenudowanej powierzchni Ocena głównych elementów środowiska przyrodniczego. Wzgórza Dalkowskie, zwane takŝe Grzbietem Dalkowskim (W. Walczak, 1974) stanowią najwyŝszy odcinek wału moreny czołowej stadiału Warty zlodowacenia środkowo-polskiego. W jego budowie biorą udział glacitektonicznie spiętrzone starsze utwory plejstoceńskie i plioceńskie (trzeciorzędowe). Wzgórza na obszarze gminy osiągają wysokości przekraczające 200 m n.p.m. W kierunku południowym opadają łagodnie przechodząc w falistą równinę peryglacjalną, a dalej (w rejonie wsi Radwanice) w rozległą Dolinę Szprotawy, obejmującą większą część gminy. PodłoŜe najwyŝszej partii Wzgórz Dalkowskich (północno-wschodni skraj gminy) budują na powierzchni głównie utwory pylaste i gliniaste. Na niŝej połoŝonych terenach strefy wzgórz (falista równina) dominują utwory piaszczysto-ŝwirowe (fluwioglacjalne). Sieć cieków powierzchniowych jest tu rzadka. Bardzo gęstą siecią hydrograficzną odznacza się natomiast Dolina Szprotawy. Składa się na nią główne koryto rzeki Szprotawy, które na obszarze gminy zmienia kierunek swojego biegu z południkowego na równoleŝnikowy oraz liczne jej dopływy i zawiła sieć sztucznych kanałów melioracyjnych. Koryto Szprotawy jest na całej długości skanalizowane i obwałowane. Systemy melioracyjne są w wysokim stopniu zaniedbane. Mają one charakter wyłącznie odwadniający (raczej naleŝałoby je nazwać systemami osuszającymi), powodując w niektórych okresach nadmierne przesuszenie środowiska gruntowego, co wywołuje zmiany warunków siedliskowych, kurczenie się obszarów ekosystemów podmokłych i inne dalsze niekorzystne konsekwencje ekologiczne. W strukturze litologicznej podłoŝa Doliny Szprotawy dominują rzeczne utwory piaszczysto- Ŝwirowe, tworzące nadzalewowe tereny plejstoceńskie oraz zalewowe terasy holoceńskie. W budowie tych ostatnich biorą teŝ udział namuły. Znaczna część obszaru doliny jest silnie podmokła, zajęta głównie przez łąki. Ogólnie na większości obszarów gminy w budowie podłoŝa dominują utwory "sypkie" (rzeczne i wodno-lodowcowe). Nie udokumentowano tu jednak większych złóŝ kruszywa dla eksploatacji. W obrębie wsi Buczyna znajduje się niewielkie ZłoŜe "Buczyna" (KN 6219) obejmujące piasek ze Ŝwirem; powierzchnia około 9 ha, głębokość do spągu 1,8-8,0 m, średnia miąŝszość pokładu uŝytkowego 4,1 m (rozpiętość od 1,8 do 8,0 m); średnia grubość nadkładu 0,6 m (od 0,1 do 1,8 m) i zasoby udokumentowane w kategorii C 1 wynoszące niespełna 550 tysięcy ton. Drugie małe złoŝe kruszywa znajduje się w obrębie miejscowości Sieroszowice - złoŝe "Sieroszowice"; powierzchnia jego wynosi 5,2 ha, a zasoby wynoszą 374,4 tys. ton. W granice gminy wchodzi teŝ fragment złoŝa piasków podsadzkowych "Sucha Górna" (rejon wsi Sieroszowice; patrz rysunek Studium - "Uwarunkowania rozwoju przestrzennego"). DuŜo większe znaczenie ekonomiczne, niŝ zasoby kruszyw, mają pokłady miedzi występujące w głębszym i starszym podłoŝu skalnym: w spągowej części cechsztynu oraz w stropie czerwonego spągowca ( m ppt.). Minerałami kruszconośnymi są tu głównie chalkozyn, boronit i chalkopiryt. Kruszcom miedzi towarzyszą: ołów, srebro, kobalt itp. Istotne znaczenie gospodarcze moŝe teŝ mieć wysokiej jakości sól kamienna i anhydryt. ZłoŜa miedzi zalegają pod całym obszarem gminy. Zostały tu wyznaczone obszary górnicze: O.G. "Sieroszowice I", O.G. "Polkowice" oraz niewielki O.G. "Radwanice-Wschód". W związku z postępującą eksploatacją miedzi naleŝy się spodziewać wystąpienia szkód górniczych polegających na odkształceniach gruntu, zaburzeniach stosunków wodnych oraz zagroŝeniu sejsmicznym. Zasady budowania róŝnych obiektów - kubaturowych i liniowych - powinny być określone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania

13 13 terenu, stosownie do kategorii szkód górniczych, określonych w specjalnie opracowanych prognozach tych szkód. Struktura litologiczna wierzchnich warstw podłoŝa zadecydowała o charakterze pokrywy glebowej. W gminie przewaŝają gleby lekkie (duŝy udział utworów piaszczysto-ŝwirowych). Pod względem genetycznym dominują gleby bielicowe, pseudobielicowe, a w części północnej - gleby brunatne. Występują teŝ wykształcone na piaskach czarne ziemie (m.in. w rejonie Radwanic i Kłębanowic). W Dolinie Szprotawy duŝe przestrzenie zajmują mady rzeczne (piaszczyste i mułowe). W regionie tym istotny teŝ udział mają gleby hydromorficzne: murszowe płytkie, mułowo-torfowe oraz torfowe średnio-płytkie. Walory przestrzeni rolniczej nie są zbyt wysokie; według kryteriów IUNG wartość tej przestrzeni określa się na 61,2 punktów (w skali 100-punktowej). Zdecydowanie przewaŝają kompleksy Ŝytnie słabe i najsłabsze (kompleks 5 i 6); wśród uŝytków zielonych dominują kompleksy łąkowe średnie. Klasy gleb dobrych (I-III) obejmują niespełna 10%. Gleby najsłabsze (V i VI klasy) obejmują natomiast ponad połowę uŝytków rolnych. Pomimo niskich walorów glebowych znaczna część gminy została silnie wylesiona. Większe kompleksy zachowały się jedynie w północno-wschodniej części gminy, najwyŝej połoŝonej i o najbardziej zróŝnicowanej rzeźbie oraz w południowo-zachodniej części gminy, na południe od wsi Nowy Dwór (Wzniesienia Chocianowskie). Niewielkie fragmenty duŝego kompleksu leśnego połoŝonego w sąsiadującej gminie Polkowice, wchodzą teŝ w granice gminy Radwanice, w rejonie wsi Sieroszowice i Ułanów. Większość radwanickich lasów pełni róŝne funkcje ochronne, stąd teŝ ograniczona moŝe być ich eksploatacja. Wszystkie grunty leśne zajmują w gminie jedynie 1129 ha, tj. mniej niŝ 13,5% jej obszaru. Równocześnie grunty uŝytkowane rolniczo obejmują ponad 77% powierzchni gminy, z tego grunty orne ponad 52,5% (68% powierzchni uŝytków rolnych). Taką strukturę uŝytkowania naleŝy uznać za niekorzystną z ekologicznego punktu widzenia. Działalność rolnicza w warunkach glebowych i gruntowo-wodnych, jakie przewaŝają w gminie, stanowi jedno z najpowaŝniejszych (obok nieuporządkowanej gospodarki ściekowej) zagroŝeń dla środowiska. Wprawdzie w ostatnich latach obserwuje się zmniejszanie przestrzeni rolniczej (bardzo zresztą powolne), ale nie towarzyszy temu wzrost powierzchni zalesionej; od końca lat 80-tych odnotowano nawet niewielki spadek powierzchni gruntów leśnych. ZłoŜona struktura geologiczna obszaru gminy wpłynęła m.in. na skomplikowane warunki hydrogeologiczne, tak płytkich, jak i wgłębnych poziomów wodonośnych. W południowej i południowo-wschodniej części gminy rozpoznano starsze struktury wodonośne - triasowe i permskie, bez większego znaczenia uŝytkowego. Poziomy wodonośne (cechszytynu i pstrego piaskowca) mają znaczenie dla zawodnienia kopalni "Sieroszowice". Są to wody o wysokim stopniu mineralizacji (do mg/l wody kopalnianej). Zasadnicze uŝytkowe struktury wodonośne wiąŝą się z osadami czwartorzędowymi: piaskami i Ŝwirami wodno-lodowcowymi oraz plejstoceńskimi i holoceńskimi piaskami i Ŝwirami rzecznymi (w dolinach większych cieków). Występuje najczęściej kilka poziomów wodonośnych przewarstwionych utworami glin zwałowych lub mułkami, odznaczających się zmiennymi warunkami hydrogeologicznymi. UŜytkowe poziomy, z których czerpana jest woda m.in. dla zasilania wiejskich wodociągów, występują na większych głębokościach. W wielu przypadkach występuje kontakt hydrauliczny pomiędzy poszczególnymi poziomami wodonośnymi (w tym - miejscami - z warstwami "uŝytkowymi"). Głębokość zalegania pierwszej warstwy wód podziemnych (wód gruntowych) jest zmienna i generalnie nawiązuje do rzeźby terenu. Najpłycej zwierciadło wody gruntowej występuje na terasie zalewowej, holoceńskiej (0,0-2,0 m ppt.). Na terasach nadzalewowych, plejstoceńskich, woda gruntowa zalega zwykle na głębokościach 2,0-6,0 m ppt., a na wysoczyźnie morenowej, w zasięgu regionu Wzgórz Dalkowskich (w obrębie

14 14 utworów wodno-lodowcowych) na głębokości 5,0-10,0 m ppt.; w miejscach największych wzniesień wzgórz morenowych - poniŝej 10 m ppt. Pierwszy poziom wód podziemnych, zwłaszcza płytszych, ma najczęściej zwierciadło swobodne, słabo izolowane od powierzchni gruntu utworami łatwo przepuszczalnymi. W zasięgu terasy zalewowej i terasy nadzalewowej (Dolina Szprotawy) mają one kontakt hydrauliczny z ciekami powierzchniowymi. Ich jakość jest więc w duŝym stopniu warunkowana jakością wód powierzchniowych. Swobodne zwierciadło wody gruntowej podlega silnym wahaniom, zarówno sezonowym, jak i w skali wieloletniej. Między innymi seria suchych lat spowodowała takie obniŝenie poziomu zalegania wód gruntowych, Ŝe doszło do istotnych zmian warunków siedliskowych, co spowodowało usychanie wielu cennych starych drzew, rosnących zwłaszcza na terenach łęgowych. Korzystniejszymi cechami charakteryzują się głębsze warstwy czwartorzędowych poziomów wodonośnych, które mają zwierciadło napięte. Mają teŝ zwykle większą wydajność, w związku z większą miąŝszością utworów wodonośnych. Generalnie zasobniejsze są poziomy wodonośne teras (Równina Szprotawy) niŝ wysoczyzny (rejon Wzgórz Dalkowskich). Środowisko gruntowo-wodne, ze względu na cechy litologiczne podłoŝa i strukturę hydrogeologiczną, w większej części gminy naleŝy uznać za "wraŝliwe" na przenikanie i migrację zanieczyszczeń, co powinno być brane pod uwagę w zagospodarowaniu przestrzennym (i m.in. w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego). Znaczna część gminy znajduje się teŝ w zasięgu "obszaru zasobowego grupowych ujęć wody podziemnej" (patrz: rysunek Studium - "Uwarunkowania rozwoju przestrzennego"). Zasięg tego obszaru moŝna potraktować jako "informację", brak jest bowiem określonych (obowiązujących prawnie) rygorów dla tego obszaru. Warunki klimatyczne regionu, w którym połoŝona jest gmina Radwanice kształtują zarówno wpływy oceaniczne, jak i kontynentalne, przy znikomej przewadze tych ostatnich (według A. Schmucka współczynnik kontynentalizmu K = 51,.1%). Jest to więc klimat przejściowy, czego konsekwencją są znaczne odchylenia w poszczególnych latach od średnich wieloletnich parametrów klimatycznych, na ogół "łagodnych" i gospodarczo korzystnych. Gmina Radwanice leŝy w regionie klimatycznym, gdzie równieŝ zaznacza się słaby modyfikujący wpływ gór (wiatry fenowe), według W. Okołowicza (Regiony klimatyczne, kraina 29, dla której podstawowe dane przedstawiono w Tabeli nr 1). Tabela nr 1.Charakterystyka klimatu rejonu gminy Radwanice (według W. Okołowicza, 1979 r.). Parametry Wartość MoŜliwa rozpiętość wielkości w poszczególnych latach (wielolecie ) Średnia wieloletnia temperatura powietrza: - stycznia - 1,3 o C + 3,5 o C do - 14,0 o C - lipca +18,0 o C +16,5 o C do 21,5 o C - roku + 8,0 o C + 6,5 o C do + 9,0 o C Czas trwania zimy Czas trwania lata 60 dni 100 dni Liczba dni pogodnych 62

15 15 Parametry Wartość MoŜliwa rozpiętość wielkości w poszczególnych latach (wielolecie ) Liczba dni pochmurnych 108 Suma opadów rocznych 550 mm 330 do 1000 mm Liczba dni z szatą śnieŝną 58 Rejon Radwanic naleŝy do obszarów mało "wietrznych", z małym udziałem wiatrów silnych (< 0,5%) i większym udziałem cisz (20-25%). W skali roku dominują wiatry zachodnie, południowozachodnie i północno-zachodnie, zwłaszcza latem. Zimą wzmacnia się kierunek południowo-zachodni przy duŝym udziale wiatrów południowych. Na początku wiosny (marzec) dominację przejmują wiatry wschodnie Stan prawny w zakresie ochrony przyrody i środowiska. Prawie 46,5% obszaru gminy Radwanice zostało objęte ochroną w formie parku krajobrazowego i jego otuliny. Powierzchnia Przemkowskiego Parku Krajobrazowego w zasięgu gminy wynosi 1011,1 ha, (części obrębów Buczyna, Nowy Dwór i Nowa Kuźnia) co stanowi 12,1% jej obszaru oraz 4,5% powierzchni całkowitej Parku. Otulina zajmuje w gminie 2878,2 ha, tj. 34,4% powierzchni gminy oraz 18,6% całej otuliny. Przemkowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną obejmuje południowo-zachodnią część gminy. W skład tego obszaru wchodzą obręby (lub ich części) następujących miejscowości: - Buczyna:193,0 ha (park) i 1020,4 ha (otulina) - Kłębanowice:204,8 ha (otulina) - Lipin:107,0 ha (otulina) - Nowa Kuźnia:330,6 ha (park) i 385,14 ha (otulina) - Nowy Dwór: 487,5 ha (park) i 29,0 ha (otulina) - Pudło: 309,3 ha (otulina) - Radwanice: 560,2 ha (otulina) - Sieroszowice: 262,5 ha (otulina). Przemkowski Park Krajobrazowy nie ma jeszcze sporządzonego planu ochrony (stan z końca 1997 roku), tak więc na jego obszarze i w otulinie obowiązują rygory (zakazy, nakazy i ograniczenia) określone w Rozporządzeniu Wojewody Legnickiego, powołującym ten park. Na terenie gminy występuje jeden obiekt chroniony w formie pomnika przyrody. Jest to dąb szypułkowy w wieku około 200 lat, wysokości 20 m, obwodzie pnia 550 cm, rosnący w podworskim załoŝeniu parkowym w Buczynie, objęty ochroną Zarządzeniem Wojewody Legnickiego z dnia 27 maja 1991 roku (Dz. Urz. Woj. Leg. Nr 12 poz. 85). Do objęcia ochroną w formie pomnika przyrody, przewiduje się dąb o nazwie Buczek. Znacznie więcej jest na terenie gminy obiektów o walorach pomnikowych. W samych miejscowościach Nowy Dwór i Nowa Kuźnia (obszar Przemkowskiego Parku Krajobrazowego) wskazano 9 okazów drzew o walorach pomnikowych (głównie dęby szypułkowe, lipy drobno- i szerokolistne oraz topola czarna). Brak inwentaryzacji przyrodniczej sporządzonej dla całej gminy Radwanice uniemoŝliwia szczegółową identyfikację walorów przyrodniczych (róŝnej kategorii) poza zasięgiem Przemkowskiego Parku Krajobrazowego (park posiada projekt techniczny ze szczegółową charakterystyką walorów przyrodniczych), które warto byłoby objąć ochroną formalną.

16 16 W północno-wschodniej części gminy, na terenie najwyŝszych partii Wzgórz Dalkowskich, planuje się utworzenie rezerwatu "Buczyna Jakubowska". 2. Uwarunkowania przyrodnicze rozwoju gminy (gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego). Za najbardziej wraŝliwe i zagroŝone degradacją naleŝy uznać środowisko wodne (wody powierzchniowe) i gruntowo-wodne. ZagroŜenia tych elementów środowiska przyrodniczego wynikają w szczególności z: - nieuporządkowanej gospodarki ściekowej - działalności rolniczej prowadzonej na lekkich i mało produktywnych glebach - dotychczasowego systemu melioracyjnego, powodującego okresowe nadmierne przesuszanie gruntu i tym samym istotne zmiany warunków siedliskowych; powodującego teŝ niepoŝądany (z ekologicznego punktu widzenia) zanik ekosystemów podmokłych - działalności górniczej. Wadliwa struktura uŝytkowania gruntów (struktura ekologiczna), nie odpowiadająca naturalnym "predyspozycjom" siedliskowym. Nadmiernie wysoki udział uŝytków rolnych przy zbyt małym udziale lasów; w kierunkach zagospodarowania przestrzennego gminy tę niekorzystną proporcję naleŝy radykalnie zmienić. Niskie walory produkcyjne przestrzeni rolniczej; wysoka jej wraŝliwość na degradację. Najsłabsze uŝytki rolne (klasy V, VI i VIz) oraz nieuŝytki zajmują 3556 ha (55% uŝytków rolnych). Udział terenów uŝytkowanych rolniczo powinien się sukcesywnie zmniejszać na rzecz zalesień lub "naturalnych" terenów podmokłych ewentualnie wodnych (stawy). Występowanie licznych powierzchni podmokłych łąk, szczególnie trudnych do gospodarczego wykorzystywania. W związku z tym mogą pojawić się liczne wnioski indywidualnych (prywatnych) właścicieli w sprawie zalesienia takich gruntów (wnioski o przystąpienie do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego). Korzystniejszym rozwiązaniem byłoby jednak tworzenie na takich terenach (zwłaszcza w dolinkach cieków) sztucznych stawów rybnych, z których produkcja stanowiłaby korzystną ekonomicznie alternatywę w stosunku do dotychczasowych form produkcji rolniczej (łąkowej). Występowanie bogatych złóŝ miedzi oraz innych surowców towarzyszących (zwłaszcza soli kamiennej) stanowić będzie w przyszłości podstawę dla rozwoju górnictwa i ewentualnie przetwórstwa surowców. Równocześnie działalność ta moŝe stanowić powaŝne źródło zagroŝeń dla walorów środowiska przyrodniczego (funkcja konfliktowa w stosunku do obszarów chronionych). Znaczna część obszaru gminy znajduje się w zasięgu Przemkowskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny (46,5% obszaru gminy, w tym sam park 12,1%)) co stwarza pewne ograniczenia w zagospodarowaniu terenów (zostaną one szczegółowo określone w przyszłym planie ochrony Parku Krajobrazowego). Za najwaŝniejsze źródło zagroŝeń dla środowiska moŝna uznać: - nieuporządkowaną gospodarkę ściekową i odpadową - rolnictwo na słabych gruntach - melioracje - (w przyszłości) rozwijające się górnictwo i przetwórstwo miedzi i ewentualnie innych surowców mineralnych. 3. Kierunki rozwoju.

17 17 1) Doprowadzenie do powołania rezerwatu "Buczyna Jakubowska"; dąŝenie takŝe do maksymalnego zachowania najcenniejszych przyrodniczo terenów podmokłych. Identyfikacja takich terenów powinna być przedmiotem specjalistycznego opracowania (albo np. w ramach inwentaryzacji przyrodniczej gminy). W przyszłości część z takich terenów mogłaby być objęta ochroną, np. w formie uŝytku ekologicznego lub (dla większych i bardziej zróŝnicowanych terenów) zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. 2) Znaczne zwiększenie lesistości gminy poprzez objęcie nią gruntów klasy V i VI klasy, połoŝonych w sąsiedztwie istniejących kompleksów leśnych (takŝe łączenie mniejszych enklaw leśnych). Jako minimalną powierzchnię pod nowe zalesienia moŝna przyjąć 1107 ha, za prognozą określoną w wojewódzkim programie zalesień województwa legnickiego. Przy takim rozwiązaniu udział lasów w strukturze uŝytkowania gruntów gminy wyniósłby 27,2% (wzrost o 13,2%). 3) W zalesianiu gruntów (o czym mowa w pkt 2) unikanie zalesiania łąk, zwłaszcza podmokłych. Preferowanie jest tworzenie krajobrazu leśno łąkowo - wodnego w dolinach cieków, szczególnie w części gminy połoŝonej w zasięgu Doliny Szprotawy. 4) Sukcesywna (ale radykalna) przebudowa/modernizacja istniejących systemów melioracyjnych, w oparciu o wcześniej sporządzone analizy przyrodniczo środowiskowe pod kątem oddziaływania na środowisko przyrodnicze, takŝe odpowiednia regulacja (modernizacja regulacji) koryta rzeki Szprotawy oraz tworzenie małej retencji. 5) Sukcesywne porządkowanie gospodarki ściekowej (patrz: rozdz. XV) i odpadowej (patrz: rozdz. XVI) w celu zabezpieczenia wraŝliwego środowiska gruntowo-wodnego. IVa. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Rezerwat Buczyna Jakubowska został utworzony Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z 5 stycznia 2001 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego Nr 2, poz. 22 z 23 stycznia 2001 r.). W zmianie studium przyjęto do zalesienia tereny wyznaczone w studium 1998 r. oraz zgłoszone w 2004 r. przez Gminę Radwanice i Nadleśnictwo Lubin. We wsi Buczyna, w parku podworskim znajduje się pomnik przyrody - dąb szypułkowy (Quercus robur) o obwodzie 550 cm, wprowadzony do rejestru pomników przyrody Zarządzeniem Nr 55 Wojewody Legnickiego z dnia 27 maja 1991 r., poz. 27. IVb. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Z rezerwatu Buczyna Jakubowska wydziela się działkę nr 262 o powierzchni 0,26 ha (oddział leśny 85), bezpośrednio graniczącą z zabytkowym zespołem kościelno cmentarnym św. Jakuba. Na tej działce znajduje się źródełko św. Jakuba, schody i najbliższe otoczenie, gdzie gromadzą się pielgrzymi. Funkcja terenu to ośrodek kultu religijnego.

18 18 W zmianie nr 2 studium przyjęto zalesienie działki nr 78/3 i części działki nr 78/2 w Łagoszowie Wielkim (por pkt Ib). IVc. Przemkowski Park Krajobrazowy został utworzony w 1997 r. Podstawą postępowania na terenie parku krajobrazowego jest Rozporządzenie Wojewody Dolnośląskiego z sprawie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego z dnia 4 kwietnia 2007 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 94 poz z r. zmienione rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego nr 16 z dnia 12 listopada 2008 r. w sprawie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Doln Nr 303, poz. 3491). W obrębie Parku obowiązują następujące zakazy: 1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z póŝn. zm.) 2) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złoŝonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej, 3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydroŝnych i nadwodnych, jeŝeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych, 4) pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków zwierząt i roślin, a takŝe minerałów. 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŝeli zmiany te nie słuŝą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej, 7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiek tów słuŝących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej,

19 19 8) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno błotnych, 9) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawoŝenia własnych gruntów rolnych, 10)prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową, 11)utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych, 12)organizowania rajdów motorowych i samochodowych. W granicach Parku nie dopuszcza się budowy stawów na terenach R i RL, o ile nie będzie to związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub nie będzie słuŝyć racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej. Dopuszcza się powierzchniowe wydobycie surowców budowlanych z obszarów nie większych niŝ 25 ha, pod warunkiem uprzedniego przeprowadzenia procedury w sprawie oddziaływania na środowisko, która wyka- Ŝe brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Parku. Po zakończeniu eksploatacji obowiązuje dokonanie rekultywacji terenu. Tereny oznaczone symbolem RL połoŝone w granicach rezerwatu przyrody naleŝy pozostawić w dotychczasowym stanie zagospodarowania. Tereny oznaczone symbolem RL połoŝone w granicach obszarów Natura 2000 naleŝałoby pozostawić w dotychczasowym uŝytkowaniu. Planowanie na tych terenach ewentualne zainwestowane będzie wymagać przeprowadzenia w sprawie oceny oddziaływania środowisko na obszary naturowe. W gminie Radwanice znajduje się część otuliny Przemkowskiego Parku Krajobrazowego - fragmenty obrębów Sieroszowice, Kłębanowice, Radwanice i Lipin. W obrębie otuliny nie obowiązują zakazy wprowadzone przez ww. rozporządzenie dla terenu samego Parku. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz ze zmianami (Dz. U r. Nr 179, poz oraz z 2008 Nr 198, poz. 1226) został w roku 2007 utworzony Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 Bory Dolnośląskie (kod PL020005). Obszar ten obejmuje między innymi część obrębu Nowy Dwór, o powierzch-

20 20 ni 339,6 ha. Jednocześnie Ministerstwo Środowiska zgłosiło do UE zamiar utworzenia na tym terenie dwóch potencjalnych Specjalnych Obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 Jelonek Przemkowski i Dąbrowy Przemkowskie. Na planszy studium zostały one zaznaczone w sposób orientacyjny, jako obszary postulowane. Podmokłe łąki, zwłaszcza w dolinach cieków naleŝy pozostawić w dotychczasowym uŝytkowaniu ze względu na to, Ŝe są bardzo cennym siedliskiem przyrodnicze (w tym z udziałem chronionych gatunków roślin). Na planszy uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego został uwidoczniony zasięg dotychczas stwierdzonego, maksymalnego zalewu przez wody powodziowe wg stanu na dzień 25 sierpnia 2001 r. Jest to zalew wywołany przez rz. Szprotawę i jej dopływy rowy melioracji podstawowych. Tereny zalewane i podmokłe obejmują części obrębów: Nowy Dwór, Nowa Kuźnia, Buczyna, Kłębanowice, Radwanice i Pudłowo. V. ŚRODOWISKO KULTUROWE. 1. Charakterystyka stanu istniejącego. Na obszarze gminy Radwanice dotychczas nie objęto ochroną układów przestrzennych osadnictwa. Do rejestru zabytków wpisano natomiast najcenniejsze obiekty architektoniczne lub ich zespoły oraz tereny zieleni (parki i cmentarze). Największą liczbą obiektów zabytkowych dysponują miejscowości: Buczyna (6 obiektów) oraz Radwanice i Sieroszowice (po 4 obiekty). Wśród obiektów zabytkowych dominują kościoły i zespoły kościelne (Buczyna - 2 zespoły, Łagoszów Wielki, Radwanice, Sieroszowice). Ochroną konserwatorską objęto ponadto cmentarze (Buczyna - 2 obiekty, Łagoszów Wielki, Sieroszowice), parki (Buczyna, Kłębanowice, Radwanice, Sieroszowice), a ponadto dwory w Jakubowie i Radwanicach, kuźnię w Łagoszowie Wielkim, domy mieszkalne w Przesiecznej i w Radwanicach oraz pałac w Sieroszowicach. Pełny wykaz obiektów i zespołów zabytkowych ujęto w Tabeli nr 2. Tabela nr 3 przedstawia natomiast obiekty o walorach kulturowych. Występują one prawie w kaŝdej wsi, przy czym najwięcej koncentruje się w Radwanicach (30 obiektów), Sieroszowicach (17 obiektów) i w Buczynie (10 obiektów). Łącznie w gminie zarejestrowano 135 obiektów omawianego typu, wśród których zdecydowanie dominują pojedyncze budynki mieszkalne lub gospodarcze. Walory kulturowe (według wykazu) posiadają teŝ zespoły obiektów, m.in.: zespół zabudowań w DroŜowie, zespół dworski w Łagoszowie Wielkim, zespół folwarczny w Sieroszowicach oraz cmentarze w Lipinie (teren pocmentarny), Łagoszowie Wielkim, Radwanicach i Sieroszowicach. Tabele nr 2 i nr 3 zostały sporządzone w oparciu o aktualne wykazy, które są prowadzone przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Legnicy. Z tego samego źródła pochodzi wykaz stanowisk archeologicznych zamieszczony w Tabeli nr 4. Gmina Radwanice jest szczególnie bogata w tego typu obiekty. Występują one w obrębach wsi: Buczyna (15 stanowisk), DroŜów (6), Jakubów (3), Kłębanowice (12), Łagoszów Wielki (5), Nowa Kuźnia (2), Lipin (1), Nowy Dwór (1), Przesieczna (2), Radwanice (10), Sieroszowice (3). 2. Uwarunkowania rozwoju.

21 21 Występowanie obiektów o wartościach kulturowych, objętych formami ochrony konserwatorskiej róŝnej kategorii (obiekty zabytkowe, obiekty o znaczeniu kulturowym i stanowiska archeologiczne) stanowi typowy przykład uwarunkowań o charakterze "zewnętrznym", podobnie jak obiekty (obszary) chronionej przyrody. Wszelkie działania inwestycyjne, modernizacyjne, rewaloryzacyjne itp., zgodnie z obowiązującymi przepisami szczegółowymi, wymagać będą zgody lub co najmniej uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. W przypadku działań podjętych na stanowiskach archeologicznych muszą być przeprowadzone ratownicze badania archeologiczne, których koszty (nadzoru i badań wykopaliskowych) ponosi inwestor. 3. Zasady i kierunki rozwoju. 1) Nie przewiduje się wskazania (w Studium) obszarów i nowych obiektów do objęcia ochroną konserwatorską, natomiast celowe byłoby sporządzenie studium urbanistyczno-konserwatorskiego, które wskazałoby takie obiekty i obszary. 2) Do czasu sporządzenia takiego studium przyjmuje się zasadę zachowania generalnych elementów ukształtowanych historycznie form osadnictwa (w tym m.in. nie rozpraszanie zabudowy - patrz rozdz. XII). 3. Przyjmuje się generalną zasadę dostosowywania architektury nowo wznoszonych obiektów budowlanych na terenach wiejskich do otaczającej istniejącej zabudowy (kubatura, forma dachów). Va. ŚRODOWISKO KULTUROWE W zmianie studium wyznacza się obszary obserwacji archeologicznej (OW) dla: siedliska Jakubowa, z wyłączeniem stanowiska Jakubów 1/1 AZP grodziska wpisanego do rejestru zabytków pod nrem KZA 1 V 136/68, siedliska Borowa (1475 r.) siedliska Przesiecznej (1201 r.), siedliska Łagoszowa Wlk. (ok r.). W strefach OW obowiązuje uzyskiwanie opinii Woj. Konserwatora Zabytków, co do konieczności prowadzenia prac ziemnych za zezwoleniem konserwatorskim oraz uzyskać pozwolenie na prace archeologiczne. PowyŜsze prace w formie nadzoru archeologicznego powinny odbywać się na koszt inwestora. Pozwolenie konserwatorskie naleŝy uzyskać przed wydaniem pozwolenia na budowę. Aktualne wykazy zabytków nieruchomych, ewidencję zabytków nieruchomych i spis stanowisk archeologicznych dla terenu objętego zmianą studium zamieszczono jako załącznik do niniejszego opisu. Wymogi dotyczące stanowisk archeologicznych oznaczonych na rysunku studium: - dopuszcza się uprawy rolnicze, ogrodowe, itp., przy czym naleŝy unikać zbyt głębokiej orki, stanowiącej zagroŝenie dla znajdujących się w ziemi zabytków archeologicznych; - dopuszczalne jest lokalizowanie inwestycji na terenie stanowiska archeologicznego nie posiadającego własnej formy krajobrazowej, pod warunkiem uzgodnienia i uzyskania pozwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz przeprowadzenia ratowniczych badań archeologicznych metodą wykopaliskową. Badania te

22 22 uwolnią teren przeznaczony pod inwestycję od archeologicznej substancji zabytkowej, umoŝliwiając jednocześnie jej realizację. W takim przypadku badania archeologiczne wykonywane są na koszt inwestora, który zobowiązany jest zlecić ich wykonanie wybranej przez siebie instytucji, pracowni lub archeologowi uprawnionym do ich wykonywania. Wyniki tych badań decydują o moŝliwości kontynuowania prac budowlanych, konieczności zmiany technologii lub ewentualnie o ich zaniechaniu i zmianie przeznaczenia terenu. Pozwolenie na prace archeologiczne i wykopaliskowe inwestor zobowiązany jest uzyskać od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przed wydaniem pozwolenia na budowę. Vb. ŚRODOWISKO KULTUROWE Zaktualizowano wykazy obiektów chronionych na podstawie ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568). Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków: st. 1/1 AZP 69-19, Jakubów grodzisko średniowieczne, wpisane do rejestru , nr rej. 214/85 KZA-1-V- 136/68. W odniesieniu do tego stanowiska zakazana jest wszelka działalność budowlana i inwestycyjna niezwiązana bezpośrednio z konserwacją lub rewaloryzacją terenu, dopuszcza się jedynie prowadzenie prac porządkowych, konserwacji zachowanych fragmentów zabytkowych w celu ich ekspozycji w terenie, przystosowania terenu do pełnienia funkcji muzealnych, rekreacyjnych, kulturowych i innych, po wcześniejszym uzgodnieniu tego typu prac z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Wykaz zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych: st. 2/2. AZP ślad osadnictwa neolit, st. 3/40, AZP Jakubów, założenie obronne okres nowożytny.w odniesieniu do stanowisk archeologicznych ujętych w ewi- dencji stanowisk: Na wszelkie prace prowadzone w rejonie stanowisk archeolo- gicznych należy uzyskać zgodę Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Inwes- tor zobowiązany jest na swój koszt zapewnić nadzór archeologiczny lub w razie konieczności przeprowadzić wyprzedzające badania archeologiczne. Wykaz obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków: - Jakubów - kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła i kaplica nagrobna Kreckwitzów - nr rejestru woj. legnickiego 315/L, nr rejestru woj. zielonogórskiego lub wrocławskiego nr 165 data wpisu lr. - Jakubów - plebania - nr rejestru woj. legnickiego 3 8 l/l, nr rejestru woj. zielonogórskiego lub wrocławskiego nr 689 data wpisu r. - Jakubów - pałac (ruina) i park nr rejestru woj. legnickiego 357/L, nr rejestru woj. zielonogórskiego lub wrocławskiego nr 665 data wpisu r.. - Jakubów - szkoła nr rejestru woj. legnickiego 316/1,. nr rejestru woj. zielonogórskiego lub wrocławskiego nr 166 data wpisu r. Wszelkie prace prowadzone przy zabytku wpisanym do rejestru wymagają pi- semnego pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Obiekty wpisane do wojewódzkiej ewidencji zabytków (wszystkie w Jakubo- wie): Dom mieszkalno gospodarczy, nr 5, ok. poł. XIX w., domy mieszkalne: nr 6, I poł. XIX w., nr 21 1 poł. XIX w., nr 27 poł. XIX w., nr 31 ok. poł. XIX w. Vc. ŚRODOWISKO KULTUROWE