DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA FALTIG AC/DC

Transkrypt

1 DTR FALTIG-315 AC/DC OZAS Opole DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA Urządzenie FALTIG AC/DC PRODUCENT: OZAS Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe ul. A. Struga Opole tel. (0-77) , fax ozas@ozas.com.pl htpp://

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Przeznaczenie urządzenia Parametry techniczne Budowa i działanie Instrukcja obsługi Sygnalizacja pracy źródła i zastosowanie zabezpieczenia Instrukcja BHP Przyczyny niewłaściwej pracy Instrukcja konserwacji Przechowywanie i tyransport Specyfikacja kompletu Wykaz części zamiennych Deklaracja zgodności str. 13. Rysunki rys.1 Urządzenie FALTIG-315 AC/DC rys.2 Widok płyty czołowej rys.3 Widok płyty tylnej rys.4 Widok urządzenia z prawej strony po zdjęciu osłony rys.5 Widok urządzenia z lewej strony po zdjęciu osłony rys.6 Schemat ideowy 02 urządzenia FALTIG-315 AC/DC rys.7 Schemat ideowy 01 urządzenia FALTIG-315 AC/DC

3 1. WSTĘP Postęp w technologii produkcji wysokonapięciowych tranzystorów mocy, diod wysokoprądowych o krótkim czasie wyłączania oraz materiałów ferrytowych otworzył nowe możliwości w dziedzinie budowy przetwornic o mocy rzędu kilowatów i częstotliwości przetwarzania w zakresie pasma ponadakustycznego. Przetwarzanie energii na podwyższonej częstotliwości w spawalniczych źródłach prądu pozwala na obniżenie ich wymiarów i masy, daje duże możliwości kształtowania parametrów spawania oraz w większości rozwiązań tego typu źródeł pozwala na znaczące podwyższenie sprawności i współczynnika mocy w porównaniu z odpowiednimi urządzeniami przetwarzającymi energię na częstotliwości sieci zasilającej. FALTIG-315 AC/DC należy do grupy przetwornicowych urządzeń spawalniczych. Jego podstawowe dane techniczne oraz instrukcję obsługi zawiera niniejsza DTR. 2. PRZEZNACZENIE URZĄDZENIA Urządzenie FALTIG-315 AC/DC przedstawione na rys.1 przeznaczone jest do spawania stali węglowych i jakościowych miedzi i jej stopów elektrodą nietopliwą w osłonie gazu obojętnego metodą GTA (TIG) według programu przedstawionego w formie rysunku umieszczonego na płycie czołowej (rys.2) oraz spawania aluminium i spawalnych jego stopów prądem przemiennym o kształcie fali prostokątnej. Pozwala także na spawanie stali konstrukcyjnych elektrodami otulonymi (MMA) z możliwością modulacji prądu. Posiada funkcje HOT START, ANTISTIK i ARCFORCE. 3. PARAMETRY TECHNICZNE Znamionowe napięcie zasilania... 3x380V +PE, 50Hz Znamionowy prąd spawania A przy P100% 315A przy P 50% w cyklu 10 min Zakres prądu spawania... 5A - 315A Maksymalny pobór mocy... 22,3 kva Napięcie stanu jałowego... 75V Czas obecności napięcia biegu jałowego... 0,2 s Napięcie spoczynkowe... 24V Sprawność η... 0,68 Współczynnik mocy λ... 0,68 Stopień ochrony... IP 21 Głębokość modulacji prądu % Regulacja czasu impulsu prądu... 0,1...3s Regulacja czasu prądu podstawy... 0,1...3s Wielkość prądu przy zwarciu: dla metody MMA... 10A dla metody GTA (TIG)... 5A Wyłącznie dla spawania GTA (TIG) regulacja czasu narastania prądu... 0,2...2,5s regulacja czasu opadania prądu... 0,2...10s regulacja czasu odcięcia wypływu gazu... 1,5...30s - 3 -

4 Dla spawania GTA (TIG) prądem przemiennym regulacja współczynnika wypełnienia prądu przemiennego % Roboczy przepływ płynu chłodzącego przy ciśnieniu 2,5 bar... 1 dm 3 /min (60 l/h) Płyn chłodzący przy temp. otoczenia woda destylowana... od 0 o C do + 40 o C roztwór 30% Antifreeze Coolant + 70% wody destylowanej... do - 10 o C Pojemność zbiornika... 5 dm 3 Wymiary gabarytowe dł x szer x wys x 390 x 850 mm Masa kg FALTIG-315 AC/DC powinien być eksploatowany w następujących warunkach środowiskowych: a) temperatura otoczenia podczas spawania od 263K do 313K (-10 o C do +40 o C) b) wilgotność względna powietrza do 50% przy 40 o C; 90% przy 20 o C, c) wysokość nad poziomem morza do 1000m. d) otaczające powietrze wolne od nadmiernej ilości pyłów, kwasów, gazów powodujących korozję lub podobnych substancji innych aniżeli substancje powstające w procesie spawania. 4. BUDOWA I DZIAŁANIE Budowę wewnętrzną urządzenia przedstawiają rysunki 4 i 5. Zespół mocy urządzenia rys.4 (3) zbudowany jest w oparciu o dwa równolegle pracujące tory tranzystorowej przetwornicy przepustowej pracującej na jednakowej częstotliwości z zakresu pasma ponadakustycznego sterowane przeciwnymi fazami. Sumowanie mocy z obu torów dokonywane jest w prostowniku wyjściowym rys.5 (1), który poprzez dławik filtrujący prąd rys.5 (4) zasila przekształtnik wyjściowy rys.5 (2) zamieniający prąd stały na prąd przemienny o kształcie zbliżonym do fali prostokątnej. Na wyjściu przekształtnika w szereg z obwodem spawania włączono dodatkowy dławik rys.4 (4) do którego zacisków podłączony jest układ zapłonowy rys.4 (5) przeznaczony do bezstykowej inicjacji łuku i podtrzymania łuku w trybie spawania prądem przemiennym. Zespół mocy zasilany jest z trójfazowej sieci prądu przemiennego za pośrednictwem sześciopulsowego diodowego prostownika rys.5 (3) oraz filtru indukcyjno-pojemnościowego. Sterowanie pracą urządzenia składa się z układu sterowania przetwornic mocy (płytki FAC200 i FAC500) oraz układu sterowania procesem spawania (płytka FAC100). Układ sterowania procesem spawania realizuje następujące trzy tryby pracy: spawanie ręczne elektrodą otuloną (MMA), spawanie metodą GTA (TIG), spawanie metodą GTA (TIG) prądem przemiennym. Najważniejszymi elementami układu sterowania procesem spawania jest programator obwiedni prądu, sterowanie pracą jonizatora i zaworu gazowego oraz układ sterowania przekształtnikiem wyjściowym. Z racji bezpośredniego kontaktu z użytkownikiem układ ten wykonano w postaci płyty zamocowanej do ściany przedniej łącznie z elementami służącymi do nastawy parametrów spawania. Układ sterowania przetwornicami zespołu mocy razem z jego elementami zasilania sieciowego zamocowano na radiatorze tranzystorów mocy. Radiatory diod prostownika wyjściowego, transformatory mocy, dławik filtru wyjściowego oraz radiatory tranzystorów przetwornicy połączono mechanicznie w jeden blok stanowiący część stałoprądową urządzenia. Przekształtnik wyjściowy zamieniający prąd stały na prąd przemienny o kształcie fali prostokątnej zmontowano na aluminiowych - 4 -

5 radiatorach i zamocowano poniżej bloku części stałoprądowej wewnątrz urządzenia. W tylnej części obudowy zamontowany został wentylator rys.5 (5), chłodnica układu chłodzenia cieczą rys.5 (6) i zbiornik na ciecz chłodzącą rys.5 (7). Zintegrowany blok konwertera DC/AC zamocowany jest wewnątrz obudowy w kanale przedmuchiwanym strumieniem powietrza wytwarzanym przez wentylator umieszczony na tylnej ścianie obudowy. Na płycie czołowej rys.2 zamocowane są: gniazda prądowe (4) i (5), przyłącze gazu (3), przyłącze wlot cieczy chłodzącej (1) i powrót cieczy chłodzącej (2) oraz gniazdo (6) do podłączenia uchwytu spawalniczego. Na przyłącze wlotu cieczy chłodzącej ( kolor niebieski ) należy podłączyć filtr ( 39) znajdujący się na wyposażeniu urządzenia. Gniazdo (24) rys.2 przeznaczone jest do podłączenia przystawki do zdalnego zadawania parametrów. Na przegrodzie wewnątrz obudowy zamontowano elementy zasilania sieciowego. Układ jonizatora przeznaczony jest do zajarzania bezstykowego, umieszczony został pod przegrodą w dolnej części urządzenia. 5. INSTRUKCJA OBSŁUGI Do spawania w zakresie prądowym do 315A należy napełnić zbiornik układu chłodzenia płynem tak aby jego poziom zaznaczony na wskaźniku umieszczonym na osłonie bocznej urządzenia osiągnął max ~ 5 dm 3 (5L). W zależności od temperatury otoczenia w czasie eksploatacji stosować jako płyn chłodzący: wodę destylowaną przy temperaturze 0 o C do + 40 o C roztwór 30% ANTIFREEZE COOLANT +70% wody destylowanej przy temperaturze do -10 o C. 5.1 Spawanie elektrodami otulonymi Przy spawaniu elektrodami otulonymi w zakresie prądowym do 200A nie jest wymagane chłodzenie płynem elementów wewnętrznych urządzenia, natomiast przy spawaniu w zakresie pradowym do 315A należy załączyć pompę układu chłodzenia. Przed przystąpieniem do załączenia pompy należy łącznikiem wodnym D (będącym na wyposażeniu) dokonać połączenia między przyłączem 1 a przyłączem 2 rys Przygotowanie urządzenia do pracy Końcówki przewodów spawalniczych należy podłączyć do gniazd DINSE (4) i (5), znajdujących się na płycie czołowej (rys.2) tak, aby przewód z uchwytem włączony został do DINSE oznaczonego znaczkiem ( / ), a przewód z imadełkiem do DINSE oznaczonego ( ). Imadełko drugiego przewodu należy starannie zamocować na materiale spawanym. Podłączyć wtyczkę urządzenia rys.3 (36) do gniazda sieciowego Załączenie urządzenia Przygotowane do pracy urządzenie załącza się łącznikiem (14) znajdującym się na płycie czołowej (rys.2) przez przekręcenie go w pozycję (I). Stan załączenia i gotowości do pracy sygnalizowany jest zielonym świeceniem diody (28). Załączenia pompy dokonuje się wyłącznikiem (15) umieszczonym na płycie czołowej. Stan załączenia wyłącznikiem (15) sygnalizowany jest podświetleniem jego dźwigni przełączającej

6 5.1.3 Ustawienie parametrów spawania Ustawienie parametrów spawania przeprowadza się elementami umieszczonymi na płycie czołowej urządzenia rys.2. Przełącznik rodzaju metody spawania (7) umieszczony na płycie czołowej należy ustawić w pozycji ( ). Przełącznikiem (8) wybrać należy pożądany biegun na elektrodzie. Przy poprawnym podłączeniu przewodów spawalniczych, jak zalecano w punkcie biegunowość na elektrodzie wskazywana jest znaczkiem + lub na wyświetlaczu (29). W urządzeniu możliwe jest miejscowe i zdalne zadawanie wartości prądu spawania. Miejsce zadawania prądu wybiera się przełącznikiem (12). Miejscowe zadawanie prądu wybrane jest wtedy, gdy dźwignia przełącznika (12) odchylona jest w kierunku pokrętła (16), którym należy ustawić żądaną wartość prądu. Zdalne zadawanie prądu wybrane zostaje przy ustawieniu dźwigni przełącznika (12) w kierunku (24) oznaczonego znakiem ( ). Pożądaną wartość prądu spawania ustawia się wtedy pokrętłem na przystawce podłączonej do gniazda (24) za pośrednictwem przewodu wyposażonego w odpowiedni wtyk. W przypadku zamiaru spawania bez modulacji prądu przełącznik (11) należy ustawić w pozycji ( ). Spawanie elektrodą otuloną bez modulacji prądu jest w praktyce najczęściej stosowane. W przypadku spawania prądem modulowanym co wykorzystywane jest czasem przy spawaniu w pozycjach naściennych, pionowych i pułapowych ustawianie parametrów powinno zostać przeprowadzone w następujący sposób: Przełącznik rodzaju metody spawania (7) powinien być ustawiony w pozycji ( ). Przełącznik (11) włączyć należy modulację prądu spawania przez ustawienie go w pozycji ( ). Pokrętłem (16) należy ustawić pożądaną wartość prądu spawania. Pokrętłem (18) należy ustawić czas trwania impulsu prądu. Pokrętłem (19) należy ustawić czas trwania podstawy prądu. Pokrętłem (17) należy ustawić żądaną głębokość modulacji. Do spawania elektrodą otuloną zaleca się stosowanie głębokości modulacji nie większej niż 25%. Zbyt duża wartość głębokości modulacji przy wydłużonym czasie trwania podstawy prądu powoduje zastyganie jeziorka i może być przyczyną przyklejania elektrody i przerywania procesu spawania. Zadaną wartość podstawy prądu zmierzyć można cyfrowym miernikiem prądu (30) przy naciśniętym przycisku (13) (rys.2) Inicjacja łuku Inicjacja łuku przy spawaniu elektrodą otuloną polega na dotknięciu elektrody do materiału spawanego krótkim potarciu i oderwaniu. Spawając elektrodami, których otulina po zastygnięciu tworzy nieprzewodzący żużel należy wstępnie oczyścić wierzchołek elektrody przez kilkakrotne uderzenie o twardą powierzchnię (najczęściej przedmiot spawany) aż do uzyskania metalicznego kontaktu z materiałem spawanym. 5.2 Spawanie elektrodą nietopliwą w osłonie gazu obojętnego Urządzeniem FALTIG-315 AC/DC można wykonywać spawanie elektrodami nietopliwymi prądem stałym i przemiennym w zakresie prądowym do 200A uchwytami chłodzonymi gazem i w zakresie prądowym do 315A uchwytami chłodzonymi cieczą. Załączenie zakresu prądowego 315A następuje samoczynnie jeżeli wiązka przyłączy uchwytu spawalniczego chłodzonego cieczą została właściwie podłączona i została włączona pompa układu chłodzenia.niemożliwe jest spawanie prądem większym od minimalnego uchwytem chłodzonym cieczą przy wyłączonym lub niedrożnym układzie chłodzenia - patrz uwaga w punkcie 8 str

7 5.2.1 Przygotowanie urządzenia do pracy Zacisk prądowy uchwytu spawalniczego podłączyć należy do DINSE (4) (rys.2) oznaczonego znaczkiem ( / ), wtyk sterujący uchwytu starannie przykręcić do gniazda (6), a przyłącze gazowe do złącza szybkomocującego (3). Przewód gazowy z reduktora należy doprowadzić i zamocować do wyprowadzenia zaworu gazowego (31) znajdującego się na tylnej płycie obudowy (rys.3). Dla długich przewodów gazowych wskazane jest włączenie za reduktorem oszczędzacza gazu typu TECNO Stosując uchwyt chłodzony cieczą wlot przewodu chłodzącego podłączyć należy do złącza (1), a jego wylot do złącza (2). Przewód prądowy z imadełkiem podłączyć należy do DINSE (5) oznaczonego znaczkiem ( ) Załączenie urządzenia oraz w razie potrzeby pompy układu chłodzenia cieczą przeprowadzić należy po włączeniu wtyczki do gniazda sieciowego, tak jak opisano to w punkcie Rodzaj inicjacji łuku w metodzie GTA (TIG) wybiera się przełącznikiem (7) (rys.2). Ustawienie przełącznika (7) w pozycji ( ) oznacza, że wybrano stykowy sposób inicjacji łuku natomiast ustawienie go w pozycji ( ) oznacza bezstykową inicjacje łuku Ustawienie parametrów spawania Ustawienie parametrów spawania dokonuje się elementami regulacyjnymi umieszczonymi na płycie czołowej rys.2 Prąd spawania ustawić pokrętłem (16), jeżeli przełącznikiem (12) wybrano miejscowe zadawanie prądu. w sytuacji kiedy, przełącznikiem (12) wybrano zdalne zadawanie prądu spawania wartość prądu ustawić należy pokrętłem na dołączonej do gniazda (24) przystawce - podobnie jak opisano to w punkcie Spawanie metodą GTA (TIG) realizować można z modulacją prądu spawania i bez modulacji prądu spawania. Spawanie z modulację prądu spawania włączone jest wtedy, gdy przełącznik (11) ustawiony został w położeniu ( ). Głębokość modulacji prądu spawania ustawia się pokrętłem (17). Natężenie podstawy prądu spawania odczytać można na mierniku cyfrowym (30) przy naciśniętym przycisku (13). Przy zwolnionym przycisku (13) miernik wskazuje natężenie impulsu prądu. Pokrętłem (18) ustawia się czas trwania impulsu prądu w trybie pracy z modulacją. Pokrętłem (19) ustawia się czas trwania podstawy prądu w trybie pracy z modulacją. Wyłączenie modulacji prądu spawania dokonuje się przełącznikiem (11) przy ustawieniu go w pozycji ( ). Pokrętłem (21) ustawia się właściwy czas narastania prądu po inicjacji łuku. Pokrętłem (22) ustawia się pożądany czas opadania prądu przy zakończeniu procesu spawania. W trybie spawania prądem przemiennym pokrętłem (23) możliwa jest regulacja składowej prądu w zakresie +/ 30%. Zmiana częstotliwości prądu przemiennego następuje automatycznie ze zmiana wartości zadanej prądu spawania. Ustawienie parametrów wypływu gazu. Przepływ gazu ustawia się pokrętłem na rotametrze przy otwartym zaworze gazowym. Otwarcie zaworu gazowego można spowodować przyciskiem na uchwycie spawalniczym lub zetknięciem elektrody z materiałem spawanym bez naciskania przycisku. Przepływ gazu powinien być - 7 -

8 ustawiony odpowiednio do prądu spawania. Zbyt duży przepływ gazu przy małych prądach spawania powoduje wyginanie łuku szczególnie przy jego wydłużaniu oraz trudności z jego inicjacją. Za mała wartość przepływu prowadzi do utleniania spoiny i rozgrzanych części materiału spawanego. Ilość argonu niezbędna do spawania w zależności od natężenia prądu zawiera się w granicach 5-15 l/min. Czas opóźnienia wypływu gazu ustawić należy pokrętłem (20). Zlecane minimalne wartości opóźnienia wypływu gazu w zależności od grubości elektrody ujęto w tabeli 1. Czasy opóźnienia krótsze od zalecanych w tabeli 1 powodują utlenianie końcówki elektrody co może być przyczyną pogorszenia inicjacji łuku i jego stabilności w czasie spawania. Tabela 1 Średnica elektrody 1,0 mm 1,6 mm 2,4 mm 3,2 mm 4,0 mm 5,0 mm Czas wypływu argonu po wygaszeniu łuku 6 s 8 s 10 s 12 s 14 s 16 s Wybór sposobu sterowania spawaniem przyciskiem na uchwycie spawalniczym (dwutakt/czterotakt) Sterowanie pracą źródła może odbywać się w trybie dwutaktu ( ) lub czterotaktu ( ). Przełącznikiem (10) rys.2 należy wybrać pożądany sposób manipulacji przyciskiem. Czterotaktem pracuje się zwykle przy wykonywaniu spoin długich. Praca w trybie dwutaktu zalecana jest przy wykonywaniu spoin krótkich wtedy, gdy wymaga się częstego załączania i wyłączania źródła Technika inicjacji łuku i prowadzenia procesu spawania Spawanie ze stykową inicjacją łuku (przełącznik metody spawania (7) na płycie czołowej ustawiony jest w pozycji ( ). W trybie dwutaktu należy: zbliżyć względnie przyłożyć elektrodę do materiału spawanego, nacisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym, odczekać od 1 do kilku sekund do chwili ustabilizowania się przepływu gazu, zdecydowanym krótkim ruchem spowodować potarcie elektrody o przedmiot spawany a następnie ją oderwać, po poprawnej inicjacji łuku kontynuować spawanie z naciśniętym przyciskiem, zwolnienie przycisku powoduje rozpoczęcie fazy zakończenia spawania i opadanie prądu

9 W trybie czterotaktu należy: zbliżyć względnie dotknąć elektrodę do materiału spawanego, nacisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym, odczekać od 1 do kilku sekund do ustabilizowania się przepływu gazu, dotknięciem i krótkim ruchem elektrody zainicjować łuk, po poprawnej inicjacji łuku zwolnić przycisk na uchwycie, spawanie kontynuować można przy zwolnionym przycisku, w chwili zamiaru zakończenia spawania nacisnąć i zwolnić przycisk na uchwycie spawalniczym. Opadanie prądu następuje od chwili zwolnienia przycisku. Do spawania ze stykową inicjacją łuku zaleca się stosować elektrody wolframowe torowane lub lantanowane Spawanie z bezstykową inicjacją łuku przełącznik (7) na płycie czołowej ustawiony jest w pozycji ( ). Z bezstykową inicjacją łuku możliwe jest spawanie prądem przemiennym oraz prądem stałym ujemną biegunowością na elektrodzie. Rodzaj prądu spawania wybiera się przełącznikiem (9). Ustawienie przełącznika (9) w pozycji ( == ) oznacza spawanie prądem stałym co sygnalizowane jest na wyświetlaczu (29) znaczkiem ( ), natomiast ustawienie go w pozycji ( ) oznacza spawanie prądem przemiennym sygnalizowane na wyświetlaczu znaczkiem ( ) (rys.2). W trybie dwutaktu należy: zbliżyć elektrodę do materiału spawanego na odległość kilku milimetrów,, nacisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym, poczekać do chwili zadziałania jonizatora i zajarzenia łuku *, po poprawnej inicjacji łuku spawanie prowadzić z naciśniętym przyciskiem, zwolnienie przycisku na uchwycie powoduje rozpoczęcie fazy opadania prądu i zakończenie procesu spawania. W trybie czterotaktu należy: zbliżyć elektrodę do materiału spawanego na odległość kilku milimetrów,, nacisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym, poczekać do chwili zadziałania jonizatora i zajarzenia łuku *, po poprawnej inicjacji łuku można zwolnić przycisk i spawanie kontynuować ze zwolnionym przyciskiem, w chwili zamiaru zakończenia spawania nacisnąć i zwolnić przycisk na uchwycie spawalniczym. Opadanie prądu następuje od chwili zwolnienia przycisku. * - układ programowania realizuje przedwypływ gazu ok. 1s jeżeli w chwili naciśnięcia przycisku na uchwycie spawalniczym przepływ gazu był odcięty (zawór gazowy zamknięty). Jeżeli w chwili naciśnięcia przycisku gaz przepływa przez uchwyt (zawór gazowy jest otwarty) to następuje bezzwłoczne zadziałanie jonizatora. Maksymalny czas pracy jonizatora dla spawania prądem stałym przy naciśniętym przycisku ograniczony został do 5s. Jeżeli w przedziale 5 s nie nastąpiło zajarzenie łuku a jonizator został samoczynnie wyłączony to ponowne jego załączenie możliwe jest po zwolnieniu i ponownym naciśnięciu przycisku. W - 9 -

10 trybie spawania prądem stałym po zajarzeniu łuku następuje samoczynne wyłączenie jonizatora. W trybie spawania prądem przemiennym jonizator pracuje w czasie jarzenia się łuku i synchronizowany jest zmianami biegunowości prądu spawania. Uwaga! Dotykanie elektrody po naciśnięciu przycisku na uchwycie spawalniczym przy wybranej bezstykowej inicjacji łuku grozi porażeniem wysokim napięciem jonizatora i podwyższonym napięciem wyjściowym przetwornicy. W urządzeniu dla spawania prądem stałym zastosowano układ czterotaktu aktywny wyłącznie w czasie trwania procesu spawania. Takie rozwiązanie posiada następujące zalety: czas występowania podwyższonego napięcia na elektrodzie w sytuacjach nie związanych ze spawaniem ogranicza się jedynie do czasu naciśnięcia przycisku na uchwycie spawalniczym i wyłącznie w przypadku bezstykowej inicjacji łuku. Gwarantuje to brak wysokiego napięcia na elektrodzie w stanie spoczynku uchwytu, w razie przypadkowego zerwania łuku przy zwolnionym przycisku następuje samoczynne wyłączenie układu czterotaktu połączone z jednoczesnym wyłączeniem jonizatora i przetwornicy, po zerwaniu łuku i niepożądanej manipulacji przyciskiem układ czterotaktu w stanie spoczynku uchwytu znajduje się zawsze w stanie wyłączonym. Spawając prądem przemiennym układ czterotaktu nie wyłącza się automatycznie w razie zerwania łuku i należy pamiętać o jego wyłączeniu z przycisku. W przypadku nie wyłączenia czterotaktu i zerwania łuku na elektrodzie występuje podwyższone napięcie źródła i napięcie jonizatora. 6.SYGNALIZACJA PRACY ŹRÓDŁA I ZASTOSOWANE ZABEZPIECZENIA Stan pracy źródła sygnalizowany jest diodami na płycie czołowej rys.2. Dioda (28) sygnalizuje stan gotowości do spawania, stan przegrzania źródła i brak gotowości napięć zasilających układy sterowania. Stan załączenia i gotowości do spawania sygnalizowany jest świeceniem diody (28) znajdującej się na płycie czołowej w kolorze zielonym. Stan przegrzania źródła, który może nastąpić przy intensywnym spawaniu dużym prądem sygnalizowany jest świeceniem się diody (28) na czerwono. Możliwe jest również świecenie diody w kolorze pomarańczowym. W czasie pracy sprawnego technicznie źródła świecenie diody (28) w kolorze pomarańczowym może występować jedynie krótkotrwale w stanach załączenia i wyłączenia urządzenia. Trwałe świecenie diody (28) w kolorze pomarańczowym uniemożliwia spawanie i jest informacją o niesprawności źródła. Dioda (27) sygnalizuje przypływ cieczy chłodzącej. Dioda (25) sygnalizuje stan załączenia zakresu prądowego 200A. Zakres prądowy 200A załączony jest w trybie spawania elektrodą otuloną bez chłodzenia cieczą oraz w trybie spawania GTA (TIG) uchwytami z chłodzeniem gazowym. Dioda (26) sygnalizuje stan załączenia zakresu prądowego 315A. Zakres prądowy 315A załączony jest w trybie spawania elektrodami otulonymi z zamkniętym i załączonym układem chłodzenia cieczą oraz w trybie spawania metodą GTA (TIG) uchwytami chłodzonymi cieczą

11 Zabezpieczeniem elektrycznym źródła jest automatyczny wyłącznik instalacyjny F1 typu S193 32A z charakterystyką B. Dźwignia wyłącznika dostępna jest na tylnej ścianie urządzenia rys.3 (35). Zadziałanie tego wyłącznika powoduje odłączenie wszystkich obwodów wewnętrznych źródła od sieci zasilającej i uniemożliwia załączenie urządzenia wyłącznikiem (14) umieszczonym na płycie czołowej. Obwody pomocnicze źródła zasilane za pośrednictwem transformatora TR5 (wentylator, pompa, sterowanie styczników i zasilanie układów elektronicznych) zabezpieczone jest dwoma wkładkami topikowymi zwłocznymi F2 i F3 znamionowymi na prąd 6,3A, umieszczonymi w gniazdach (33) i (34) zamocowanych z tyłu obudowy rys. 3. Zadziałanie tego zabezpieczenia objawia się podobnie jak zadziałanie zabezpieczenia głównego, jednak elementy wewnątrz źródła pozostają pod napięciem. Zabezpieczeniem termicznym źródła są cztery bimetaliczne ograniczniki temperatury typu E umieszczone w miejscach najbardziej podatnych na przegrzanie na radiatorach diod, radiatorach tranzystorów przetwornicy i przekształtnika wyjściowego. Zadziałanie któregokolwiek ogranicznika powoduje wyłączenie przetwornicy co sygnalizuje czerwony kolor świecenia diody (28) uniemożliwiając spawanie. Układy chłodzenia źródła pracują nadal. Po schłodzeniu przegrzanego elementu i ponownym załączeniu ogranicznika następuje samoczynne przejście układu sterowania źródłem w stan gotowości do spawania sygnalizowany zielonym kolorem świecenia diody (28). 7. INSTRUKCJA BHP Pracownicy obsługujący urządzenie powinni posiadać niezbędne kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych. W celu ochrony przed promieniowaniem łuku i odpryskami w czasie spawania stosować maskę i ubranie ochronne. Należy zwrócić uwagę na poprawne zabezpieczenie łańcuchami butli z gazem osłonowym umieszczanej w tylnej części urządzenia i zachowanie ostrożności w czasie przemieszczania urządzenia razem z butlą. Urządzenia wraz z butlą nie należy ustawiać w pobliżu źródeł ciepła. Uwaga! Nie dotykać elektrody przy naciśniętym przycisku w przypadku wybrania bezstykowej inicjacji łuku w metodzie GTA (przełącznik (7) na płycie czołowej ustawiony w pozycji ( ). Dotknięcie grozi porażeniem. Uwaga! Zabroniona jest eksploatacja urządzenia w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem! Wszelkiego rodzaju prace remontowe wewnątrz urządzenia powinny być wykonywane przez uprawnione do tego osoby. W czasie konserwacji i remontów należy unikać pracy pod napięciem. Zabronione jest zdejmowanie osłon przy załączonym do sieci urządzeniu jak również eksploatacja ze zdjętymi osłonami. W razie przepalenia któregokolwiek bezpiecznika (F2) (F3) (rys.3) nie stosować innych wkładek niż zalecane przez producenta. Uwaga! Na zaciskach kondensatorów (1) i (2) (rys.4) oraz na płytce FAC 500 może występować niebezpieczne napięcie przez 40s od chwili wyłączenia lub odłączenia urządzenia od sieci

12 Urządzenie FALTIG-315 AC/DC powinno być eksploatowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U. nr 40 poz.470). Urządzenie FALTIG-315 AC/DC wykonane zostało zgodnie z normą Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa PN-IEC :2000. Jako dodatkową ochronę przeciwporażeniową zastosowano przewód PE łączący metalowe części obudowy urządzenia PE lub PEN z przewodem sieci elektroenergetycznej. 1. Urządzenie FALTIG-315 AC/DC wytwarza pole elektromagnetyczne i zgodnie z Rozporządzeniem Ministra pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 19 lutego 1977r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne w zakresie od 0,1 MHz do 300 MHz (Dz. U. Nr 8 z dnia 19 marca 1977r.) obowiązują zalecenia w nim zawarte ze szczególnym uwzględnieniem & 7.1. W czasie pracy przemiennoprądowej urządzenie wytwarza hałas o natężeniu powyżej poziomu dopuszczalnego. Badania laboratoryjne wykazały max poziom dźwięku L A =97dB i szczytowy poziom dźwięku L C = 109 db co lokuje, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. Nr.79 z dnia r. poz. 513, poziom hałasu w górnej granicy zakresu dopuszczalnego. W związku z tym w przypadku konieczności spawania prądem przemiennym powyżej 40 minut w ciągu ośmio- godzinnego dnia pracy zaleca się stosowanie ochron słuchu. Wobec możliwości zmiany warunków pracy polegających na ewentualnym nakładaniu się natężenia hałasu z innych źródeł zaleca się wykonanie pomiarów środowiskowych na konkretnym stanowisku pracy zgodnie Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr.86 z dnia r. poz.394), które pozwoli na prawidłowy dobór środków ochrony osobistej. 8. PRZYCZYNY NIEWŁAŚCIWEJ PRACY Oznaczenia stosowane w poniższym tekście dotyczące uszkodzonych elementów odnoszą się do schematu ideowego zamieszczonego na końcu niniejszej DTR. Diody (25) (26) (27) (28) są diodami sygnalizacyjnymi umieszczonymi na płycie czołowej (rys.2). Brak napięcia wyjściowego, diody sygnalizacyjne nie świecą, wentylator nie pracuje. Brak napięcia wyjściowego, diody sygnalizacyjne nie świecą, wentylator pracuje Wentylator nie pracuje, źródło prądu działa poprawnie Brak diodowej sygnalizacji pracy źródła, znak polaryzacji na wyświetlaczu nie świeci, nie funkcjonują pokrętła zadawania, prąd zwarcia źródła wynosi ok. 10A brak zasilania z sieci wyłączony bezpiecznik F1 przepalone bezpieczniki F2, F3 uszkodzony wyłącznik W1 uszkodzony stycznik S1, S2 uszkodzony termistor NTC 10 k rozłączone złącze J3.2 uszkodzony wentylator uszkodzony kondensator C8 odłączone złącze J1.2 lub J

13 Brak możliwości załączenia pompy, sygnalizacja pracy źródła poprawna, wentylator pracuje, napięcie wyjściowe równe napięciu spoczynkowemu Załączenie źródła łącznikiem W1 powoduje wyłączenia wyłącznika automatycznego F1 Brak sygnalizacji przepływu cieczy przy załączonej pompie Brak przepływu gazu osłonowego Brak działania przycisku w trybie spawania GTA (TIG) Brak działania jonizatora Nie działa jonizator w trybie stałoprądowym Nie działa jonizator w trybie przemiennoprądowym Nie działa zawór gazowy, jonizator i przycisk Znak polaryzacji i rodzaju prądu spawania nie świeci uszkodzona pompa, uszkodzony wyłącznik W2, odłączone połączenie przewodów (75), (76), (73) od wyłącznika W2 uszkodzony rezystor R1 lub R2, uszkodzenie prostowników PR1, PR2, PR3, uszkodzenie kondensatorów C4, C5, uszkodzenie bloku mocy wymagające naprawy przez przeszkolony personel lub serwis brak cieczy chłodzącej w zbiorniku, niedrożny układ chłodzenia, brak łącznika zamykającego obwód chłodzenia w trybie spawania elektrodą otuloną, uszkodzony czujnik przepływu cieczy, rozłączone złącze J3.1 zanieczyszczony filtr układu chłodzenia uszkodzony zawór gazowy, odłączone złącze J1.4 i J2.4, uszkodzenie na płytce FAC100 wymagające naprawy przez przeszkolony personel uszkodzony przycisk lub połączenie z wtykiem w uchwycie spawalniczym, rozłączone złącza J3.4 lub J4.4 rozłączone jedno ze złącz J5.4, J6.4, J8.4, uszkodzony moduł SIG 8.4, uszkodzone przekaźniki PK2 lub PK3 na płytce FAC400, uszkodzone uzwojenie transformatora TR5 uszkodzony przekaźnik PK3 na płytce FAC400, przerwane połączenia na złączu J9.4 uszkodzony przekaźnik PK3 na płytce FAC 400 przerwane połączenie na złączu J7.4 rozłączone złącze J7.1, uszkodzenie na płytkach FAC100 i FAC200 wymagające naprawy przez przeszkolony personel odłączone złącze J6.1 od płytki FAC

14 Brak pomiaru prądu spawania wyświetlacz świeci Brak pomiaru prądu wyświetlacz cyfrowy nie świeci Dioda (28) świeci ciągle w kolorze pomarańczowym Brak możliwości zmiany polaryzacji i spawania prądem przemiennym mimo poprawnej sygnalizacji ustawienia trybu pracy źródła na wyświetlaczu odłączone złącze J4.2 uszkodzenie na płytkach FAC700 i FAC200 wymagające naprawy przez wykwalifikowany personel odłączone złącze J7.7 uszkodzenie transformatora TR3, uszkodzenie na płytce FAC700 uszkodzony transformator TR4, odłączony conajmniej jedno ze złącz J1.5, J2.5, J3.5, J4.5, uszkodzenie na płytkach FAC200 i FAC500 wymagające naprawy przez wykwalifikowany personel odłączone złącze J5.1 uszkodzenie na płytkach FAC100 lub FAC 300 wymagające naprawy przez wykwalifikowany personel W przypadku wystąpienia sytuacji, w której napięcie wyjściowe wynosi 24V dioda (28) świeci na zielono wentylator pracuje a urządzenie nie spawa należy sprawdzić dokładnie poprawność ustawienia przełącznika (7) na płycie czołowej przed podjęciem decyzji o konieczności naprawy. Ustawienie przełącznika (7) na spawanie elektrodą nietopliwą uniemożliwia spawanie elektrodą otuloną. Uwaga! Spawanie uchwytem chłodzonym cieczą, którego końcówki nie podłączono do obwodu chłodzenia i nie włączono pompy układu chłodzenia powoduje ustawienie zadajnika prądu na minimalny prąd spawania (5A) i zablokowanie działania pokrętła zadawania prądu. Takie rozwiązanie ma na celu ochronę uchwytów chłodzonych cieczą przed uszkodzeniem w przypadku braku ich chłodzenia i nie jest stanem awaryjnym źródła. W razie konieczności wymiany bezpiecznika stosować wkładki zalecane przez producenta - patrz uwaga w instrukcji BHP. 9. INSTRUKCJA KONSERWACJI W ramach codziennej obsługi należy utrzymywać urządzenie w czystości sprawdzać stan połączeń zewnętrznych oraz stan płynu chłodzącego w zbiorniku. W razie potrzeby uzupełniać ubytki płynu mieszaniną zalecaną przez producenta - patrz punkt 5. Należy unikać eksploatacji w środowiskach o dużym zapyleniu i wilgotności, a w szczególności rosy na elementach metalowych. Prace konserwacyjne powinny być przeprowadzone przez osoby uprawnione. W ramach codziennej obsługi należy utrzymywać urządzenie w czystości oraz sprawdzać połączenia i obwody zewnętrzne zwracając szczególną uwagę na stan ochrony przeciwporażeniowej. W trakcie okresowych przeglądów urządzenia (zalecane nie rzadziej niż co 3 m-ce, przy wyjątkowo ciężkich warunkach pracy ( duże zapylenie, wilgotność, możliwość uszkodzenia fizycznego, agresywne środowisko) częściej) w szczególności należy zwrócić uwagę na: utrzymanie wnętrza urządzenia we właściwej czystości; w razie potrzeby należy odkurzyć znajdujące się we wnętrzu elementy, w szczególności płytki elektroniki,

15 sprawdzenie połączeń elektrycznych pomiędzy poszczególnymi podzespołami urządzenia; w przypadku stwierdzenia poluzowań lub nadpaleń należy połączenia te doprowadzić do właściwego stanu, kontrolę styków elementów elektrycznych (styczniki, przekaźniki, przełączniki, itp.); po stwierdzeniu nadpaleń lub zanieczyszczeń należy styki oczyścić lub wymienić elementy na nowe, sprawdzenie stanu powłok antykorozyjnych; uszkodzone powłoki doprowadzić do stanu właściwego. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa obsługi lub otoczenia oraz wadliwego działania urządzenia należy wstrzymać pracę i zwrócić się do uprawnionego personelu technicznego. Nie rzadziej niż raz na dwa lata należy dokonać ogólnego przeglądu oraz stanu połączeń elektrycznych w szczególności: stanu ochrony przeciwporażeniowej, stanu izolacji, stanu układu zabezpieczeń, poprawności działania układu chłodzenia. W razie konieczności wymienić uszkodzone elementy. Rezystancja izolacji mierzona megaomierzem o napięciu 500V nie powinna być mniejsza od 5 MΩ. Rezystancję izolacji należy mierzyć pomiędzy wejściem i wyjściem urządzenia, pomiędzy wejściem i obudową oraz wyjściem i obudową w stanie nienagrzanym w warunkach normalnych. Pomiaru należy dokonywać przy urządzeniu odłączonym od sieci zasilającej, zwartych zaciskach wyjściowych, zwartych mostkach prostowniczych PR1,PR2,PR3 i zwartych kondensatorach C4,C5. Od strony obwodów spawania należy zewrzeć tranzystory IGBT (T1, T2,T3,T4) - od strony wejścia miernik podłączyć do bolca wtyku zasilającego - od strony wyjścia miernik izolacji podłączyć do zwartych zacisków wyjściowych. Po dokonaniu pomiarów należy bezwzględnie przywrócić pierwotny stan urządzenia. W trosce o prawidłową konserwację urządzeń produkowanych przez OZAS Sp. z o.o., producent okresowo prowadzi specjalistyczne kursy konserwacji. Zainteresowanych prosi się o kontakt z Działem Obsługi Pracownika producenta (adres,łączność: patrz strona tytułowa DTR). Producent prowadzi także naprawy pogwarancyjne i remonty urządzeń oraz uchwytów spawalniczych wyprodukowanych przez OZAS Opole. 10. PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT Urządzenie należy przechowywać w pomieszczeniach zamkniętych o temp. 248 K 328 K (-25 C +55 C) w otoczeniu wolnym od szkodliwych czynników takich jak: pyły, kwasy, zasady i wyziewy żrące. Opakowane urządzenie powinno być przewożone krytymi środkami transportu, po uprzednim zabezpieczeniu przed przesuwaniem. Przy wyładunku i załadunku urządzenia istnieje możliwość zaczepienia haków zawiesia do transportu pionowego. Służą do tego dwa ucha wieszaka zamocowanego na płycie górnej urządzenie. UWAGA: Zabrania się zaczepiania haków za inne elementy urządzenia! Warunki klimatyczne dla transportowanego urządzenia są takie same jak przy jego przechowywaniu. W związku z okresem przechowywania i transportu, w celu zabezpieczenia układu chłodzenia przed działaniem ujemnej temperatury otoczenia (-25 o C) należy zbiornik napełnić ilością ~1,5 dm 3 (1,5L) mieszaniny płynu wykonanego w proporcji objętościowej 40% ANTIFREEZE COOLANT + 60% wody destylowanej. W przypadku transportu zabezpieczyć otwór odpowietrzający w nakrętce zbiornika przed wylaniem się płynu na zewnątrz

16 OZAS OPOLE Przedsiębiorstwo Produkc.-Handlowe Sp. z o.o ul. Struga Opole Nazwa jednostki zestawieniowej (kompletu): SPECYFIKACJA KOMPLETU URZĄDZENIE FALTIG-315 AC/DC Nr jednostki kpl E Arkusz: 1 Ilość ark: 1 Lp. Nazwa części składowej Kod rysunku, typ, nazwa materiału,nr normy Il. szt. Uwagi 1. Urządzenie FALTIG-315 AC/DC Przewód prądowy z zaciskiem ZB D 1 L = 8m 3. Przewód do gazu L = 5m 4. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa P 1 5. Wkładki bezpiecznikowe WTA-T 250V 6,3A 2 6. Łącznik wodny D 1 7. Ślimakowa opaska zaciskowa Ap Opakowanie D 1 9. Filtr Wyposażenie na życzenie klienta a) do spawania metodą TIG 10.1 Uchwyt spawalniczy USTGc Uchwyt spawalniczy SRT Uchwyt spawalniczy USTGa-125L Uchwyt spawalniczy SRT Uchwyt spawalniczy USTGa Uchwyt spawalniczy USTWa Uchwyt spawalniczy SRT Uchwyt spawalniczy USTWa Uchwyt spawalniczy SRT Uchwyt spawalniczy USTWa Reduktor do gazu ochronnego do argonu b) do spawania elektrodą otuloną 11. Przewód prądowy z uchwytem D K-400/P Przystawka zdalnej regulacji RCU Nożny przycisk regulacji prądu spawania NPR E Wydłużone przewody prądowe do uchwytów TIG i przystawki zdalnego zadawania RCU-1 wykonywane są na specjalne zamówienie klienta. Wydłużanie przewodów prądowych i przewodu przystawki zdalnego sterowania do pracy w trybie TIG wymaga konsultacji z producentem, a w szczególnie trudnych warunkach eksploatacji (zakłócenia przemysłowe) także uruchomienia stanowiska przez pracowników producenta. Nie zaleca się do spawania prądem przemiennym przewodów prądowych dłuższych niż w wykonaniu standardowym wyszczególnionych w specyfikacji kompletu.

17 OZAS OPOLE Przedsiębiorstwo Produkc.-Handlowe Sp. z o.o ul. Struga Opole Lp. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH prod. OZAS Opole Nazwa jednostki zestawieniowej (kompletu): URZĄDZENIE FALTIG-315 AC/DC Nr jednostki kpl K Nazwa części składowej Oznaczenie na schemacie Uwagi Kod rysunku, typ, nazwa materiału, nr normy Arkusz: 1 Ilość ark: 2 1. Dławik Cewka Dławik Transformator Płytka zadajnika FAC Płytka sterownika FAC Tranzystor Płytka falownika FAC Płytka tłumika FAC Płytka przetwor. FAC Płytka miernika FAC Płytka przekaź. FAC Gniazdo stałe Przewód zasilający Dławnica Filtr Uszczelka z sitkiem (do filtra) 1 Il. szt

18 OZAS OPOLE Przedsiębiorstwo Produkc.-Handlowe Sp. z o.o ul. Struga Opole Lp. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH handlowych Nazwa jednostki zestawieniowej(kompletu): Nr jednostki kpl. Nazwa części składowej URZĄDZENIE FALTIG-315 AC/DC U Oznaczenie na schemacie Uwagi Kod rysunku, typ, nazwa materiału, nr normy Arkusz: 1 Ilość ark: 1 1. Wentylator SEZx92/ Transformator TS25/ Transformator TS25/ Łącznik krzywkowy ŁK 40/ Łącznik klawiszowy W Pokrętło E Pokrętło E Uchwyt agregatowy Szr20P4EG Bocznik MOWB-2 250A 60mV Moduł IGBT CM 400HA - 12H Dioda 60 HFU Stycznik SLA 16-I, 380V Stycznik LS O7 10E Rezystor KH 216-8, 47Ω, 11W Rezystor RH50 10Ω, 50Ω Kondensator elektrolit. EM410, 1000µF, 350V Kondensator MKP-20 0,033µF, 630V Kondensator MKSP-2 30µF, 450V Warystor S14K230, 82E Warystor S20K275, 82E Ogranicznik temperatury E Ogranicznik temperatury E Rdzeń ferrytowy typ I93/104/30-N Rdzeń ferytowy typ U93/104/30-N Mostek prostowniczy 36MB 140A Dławik 2M65/350 1R Układ zapłonowy SIG8, Chłodnica HS250021/295-13RL-2R-1K Zawór elektromagnetyczny CEME (220V 50Hz) Włącznik inst. trójbieg. S193B32 A Pompa KN Il. szt.

19 Rys. 1 Widok ogólny Rys. 2 Widok płyty czołowej Rys. 3 Widok płyty tylnej

20 Rys. 4 Widok urządzenia z prawej strony po zdjąciu osłony Rys. 5 Widok urządzenia z lewej strony po zdjęciu osłony

21 Urządzenie FALTIG-315 AC/DC Schemat ideowy

22 Urządzenie FALTIG 315 AC/DC Schemat ideowy

23 DEKLARACJA ZGODNOŚCI OZAS Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe Opole ul. A. Struga 10 deklarujemy z pełną odpowiedzialnością, że wyrób Urządzenie FALTIG AC/DC do którego odnosi się niniejsza deklaracja, jest zgodny z następującą normą Wymagania bezpieczeństwa dotyczące urządzeń do spawania łukowego. Spawalnicze źródła energii PN-EN (miejsce i data wystawienia) (nazwisko i podpis osoby upoważnionej)