Projekt Zrównoważona działalność gospodarcza

Transkrypt

1 Projekt Zrównoważona działalność gospodarcza Projekt Zrównoważona działalność gospodarcza powstał w oparciu o analizy przeprowadzone na terenie Kraju Morawsko-Śląskiego (MSK), Województwa Śląskiego (WŚ) i Województwa Opolskiego (WO), dotyczące wsparcia dla początkujących firm na polsko-czeskim pograniczu. Głównym celem projektu było stworzenie przestrzeni dla lepszej współpracy czeskich i polskich przedsiębiorstw, udzielenie wsparcia dla rozwoju początkujących firm oraz promowanie przedsiębiorczości w regionie przygranicznym. Jednym z działań projektu był transfer najnowszego know-how w zakresie wspierania prowadzenia działalności gospodarczej z bardziej doświadczonych, z dobrze rozwijającą się przedsiębiorczością regionów na świecie, oraz przekazanie tej wiedzy i najlepszych praktyk, podmiotom z terenów Województwa Śląskiego oraz Kraju Morawsko-Śląskiego." Źródła finansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego / Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Partnerzy projektu: Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA z ograniczoną odpowiedzialnością partner wiodący Agencja Rozwoju Regionalnego, a.s. Numer projektu: RP.3.22/2.1.00/ Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA z o. o. Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA z ograniczoną odpowiedzialnością (EUWT TRITIA), powstało w 2013 roku, członkami polsko-czesko-słowackiego podmiotu są: Kraj Morawsko-Śląski, Województwo Śląskie, Województwo Opolskie i Samorządowy Kraj Żyliński. Teren, na którym działa EUWT TRITIA, ma powierzchnię km 2 i liczy ponad tys. mieszkańców. Na jego terenie znajdują się dwa miasta liczące ponad 300 tys. mieszkańców Katowice (RP) i Ostrawa (RC). Te miejskie aglomeracje oraz dwa kolejne duże ośrodki miejskie, Opole (RP) i Żylina (RS), łączą silne związki społeczno- -ekonomiczne. Są one silnym ekonomicznym zapleczem, dysponują siedmioma szkołami wyższymi, dużą liczbą organizacji udostępniających kształcenie ciągłe i uzupełniające oraz podmiotów działających w strefie badań, rozwoju i innowacji; teren TRITIA jest więc interesującym miejscem do prowadzenia badań i wdrażania innowacji. EUWT TRITIA ma ogromny potencjał do zwiększenia intensywności i systematyczności wielostronnej współpracy. Przedmiotem działalności stowarzyszenia jest więc ułatwienie i rozszerzenie współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i ponadregionalnej pomiędzy jego członkami w celu wzmocnienia jedności gospodarczej i społecznej, szczególnie za pośrednictwem realizacji projektów albo programów współpracy transgranicznej w następujących czterech obszarach: 1. Transport 2. Gospodarka 3. Ruch turystyczny 4. Energetyka ukierunkowana na odnawialne źródła energii

2 Agencja Rozwoju Regionalnego SA Agencja Rozwoju Regionalnego SA (ARR) jest spółką akcyjną, której jedynym akcjonariuszem jest Województwo Morawsko-Śląskie. Została założona w roku 1993 w celu wsparcia rozwoju regionu i swoimi działaniami spełnia rolę organizacji usługowej w stosunku do Województwa Morawsko-Śląskiego. Działalność Agencji ukierunkowana jest na współpracę z województwem, jego mieszkańcami, podmiotami ekonomicznymi i lokalnymi instytucjami. Do jej głównych czynności należy opracowywanie planów strategicznych i dokumentów (na przykład Strategii Rozwoju Województwa Morawsko-Śląskiego lub Regionalnej Strategii Innowacji RIS 3 KMŚ), zarządzanie systemem innowacji Województwa Morawsko-Śląskiego, wspieranie procesów inwestycyjnych w województwie oraz kształcenie skierowane na świadczenie innowacyjnych usług o wysokiej jakości w zakresie rozwoju fachowych kompetencji pracowników małych i średnich zakładów pracy oraz motywowanie studentów do nauki na kierunkach technicznych. Działania w ramach projektu W ramach projektu odbyły się następujące działania: 1. Powołanie Transgranicznej Sieci Organizacji Wspierających Przedsiębiorczość Została powołana Transgraniczna Sieć Organizacji Wspierających Przedsiębiorczość (wykaz podmiotów poniżej). Zorganizowano cztery spotkania w ramach Sieci, na których dyskutowano o możliwościach wspierania współpracy w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. 2. Webinaria W ramach projektu odbyły się cztery webinaria skierowane dla instytucji wsparcia biznesu po obu stronach granicy. Spotkania prowadził Max Stewart, konsultant z wieloletnim doświadczeniem, kierujący działem rozwoju handlu zagranicznego w spółce Enterprise Florida, Inc. w regionie Tampa Bay. Ekspert specjalizujący się w doradztwie początkującym firmom chcącym wejść na rynki zagraniczne. W seminariach uczestniczyli przedstawiciele Transgranicznej Sieci Organizacji Wspierających Przedsiębiorczość (wspierające szczególnie młode firmy, zaangażowane w przyspieszenie rozwoju własnej działalności). Tematyka seminariów była następująca: O Tworzenie planu rozwoju i prowadzenia działalności gospodarczej, przechodzenie przez fazy kryzysów w firmie, planowanie zapobiegania niepowodzeniom; O Jak zwiększyć sprzedaż, pozytywne strony dobrego marketingu, dobra pozycja firmy w Internecie; O Wejście na rynek zagraniczny; O Wsparcie przejścia firmy z pozycji startup do drugiej fazy prowadzenia działalności gospodarczej. Celem webinariów było przekazanie narzędzi i metod pracy z młodymi firmami po obu stronach granicy, pomocnych dla ich rozwoju. Materiały z webinariów nawiązujące do powyższych tematów można znaleźć na stronie EUWT TRITIA 3. Opracowanie studium mapującego W ramach projektu powstało studium mapujące, będące syntezą 30 studiów przypadków, które zostały opracowane na podstawie rozmów z młodymi firmami, po obu stronach granicy. Wywiady, oraz stworzoną na ich podstawie analizę, przygotowano w oparciu o zagadnienia prezentowane podczas webinariów. Studium mapujące można pobrać ze stron EUWT TRITIA i ARR Ostatnia część studium poszerzona została o tzw. dziesięć zasad, które mogą być przydatne w prowadzeniu działalności gospodarczej. Opracowano je analizując wywiady przeprowadzone z 30 firmami: 1. Wiara w powodzenie, w siebie i w swój pomysł. 2. Wytrwałość, elastyczność, zdolność przeciwstawienia się przeszkodom i wyciąganie wniosków z niepowodzeń. 3. Dobry, stabilny i zmotywowany zespół. 4. Dobry plan gospodarczy z realnym potencjałem rynkowym.

3 5. Rezerwa finansowa i zdolność znalezienia oszczędności oraz optymalizowania kosztów. 6. Obustronna i otwarta komunikacja wewnątrz zespołu i z klientem. 7. Jakość zamiast ilości, wyjątkowy produkt i usługi świadczone klientowi. 8. Obserwowanie trendów, analizowanie rynku i klientów oraz systematyczny rozwój swoich produktów. 9. Sprawdzanie dostawców i właściwy skład odbiorców. 10. Silny nacisk na marketing, handel i pozyskiwanie nowych oraz utrzymywanie istniejących klientów. 4. Transgraniczne warsztaty Dla początkujących oraz już istniejących przedsiębiorców po obu stronach granicy, zorganizowano cztery, otwarte, transgraniczne warsztaty. Celem spotkań była analiza poszczególnych etapów prowadzenia firmy oraz związanych z tym różnych zagadnień. Warsztaty były prowadzone przez konsultantów z Transgranicznej Sieci Organizacji, w oparciu o wnioski ze studiów przypadków oraz know how z przeprowadzonych webinariów. Dla firm, które chciałyby skorzystać z usług lub konsultacji ekspertów, poniżej podajemy wykaz instytucji z Polski oraz Czech wspierających przedsiębiorców. 5. Open Days Na zakończenie projektu odbyły się Open Days. Spotkanie po czeskiej stronie skierowane było do uczniów. Jego celem było zachęcenie młodych ludzi do zakładania firm oraz popularyzacja zagadnień związanych z przedsiębiorczością. W imprezie uczestniczyło 50 uczniów z ostrawskich szkół średnich. Po stronie polskiej odbyła się natomiast końcowa konferencja, podsumowująca projekt, podczas której zaprezentowano m.in. efekty projektu. Instytucje wspierające działalność gospodarczą w Kraju Morawsko-Śląskim W Kraju Morawsko-Śląskim działa duża liczba instytucji i organizacji zajmujących się wsparciem osób prowadzących działalność gospodarczą. Poszczególne instytucje różnią się od siebie m.in. grupą docelową, do której usługi są adresowane oraz różnymi formami wsparcia. Podmioty świadczą usługi i doradztwo uczniom/studentom, kiedy firma jest jeszcze w fazie idei oraz pomysłu, młodym już istniejącym przedsiębiorcom, wspierając ich dalszy rozwój, oraz przedsiębiorstwom rozwiniętym m.in. podczas wchodzenia na rynki zagraniczne, czy realizacji wspólnych projektów z partnerami. Do najczęściej świadczonych usług należą przede wszystkim: O doradztwo i konsultacje na korzystnych warunkach; O usługi eksploatacyjne (wynajem pomieszczeń potrzebnych do prowadzenia spotkań z klientami, negocjacji handlowych, szkoleń; wirtualne biuro, recepcja, ochrona i inne usługi związane z prowadzeniem firmy); O wynajem pomieszczeń na korzystnych warunkach (szczególnie w pierwszych trzech latach prowadzenia działalności); O usługi szkoleniowe, podnoszące kompetencje (korzystna oferta usług szkoleniowych/kursów/seminariów). Dzięki działalności tych instytucji na terenie Kraju Morawsko-Śląskiego, powstała szeroka sieć organizacji wspierających firmy, która stanowi dobrze uzupełniający się łańcuch powiązanych ze sobą usług, zdolnych do efektywnego i skutecznego przyspieszania rozwoju i wspierania inicjatyw gospodarczych.

4 Przydatne kontakty: O Podnikatelské inovační centrum BIC Ostrava s.r.o. O Vědecko-technologický park Ostrava O Podnikatelský inkubátor STEEL-IT, Třinec O Podnikatelský inkubátor Vysoké školy báňské Technické univerzity Ostrava O Podnikatelský inkubátor Vysoké školy podnikání, Ostrava O Impact Hub Ostrava O Coworkingové centrum Viva Ostrava O Krajská hospodářská komora Moravskoslezského kraje O CzechInvest, regionální kancelář Ostrava Instytucje wspierające działalność gospodarczą w Województwie Śląskim W Województwie Śląskim działają dziesiątki instytucji zajmujących się działalnością gospodarczą, jak na przykład: agencje rozwoju lokalnego i regionalnego, izby gospodarcze, przemysłowe i handlowe, cechy rzemieślnicze i centra wspierania działalności gospodarczej, centra doradcze i informacyjne oraz stowarzyszenia osób prowadzących działalność gospodarczą. Pierwszym celem tych organizacji wspierających działalność gospodarczą jest zwiększenie zdolności konkurencyjnej małych i średnich przedsiębiorstw oraz pomoc im w dalszym rozwoju. Te spółki oferują najczęściej: O usługi doradcze i konsultacyjne (łącznie z wykorzystaniem nowoczesnych metod i technologii, wprowadzaniem systemów zarządzania jakością, zapewnianiem certyfikatów i uzyskiwaniem środków finansowych na rozwój firm ze źródeł krajowych i europejskich), O usługi kształceniowe, O podstawowe i specjalistyczne usługi informatyczne, O usługi finansowe takie jak udzielanie pożyczek, gwarancji, gwarancji kredytowych, itp. O pośrednictwo w nawiązywaniu kontaktów handlowych, między innymi organizowanie misji ekonomicznych i handlowych, spotkań handlowych, itp. Przydatne kontakty: O Regionalna Izba Gospodarcza O Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach O Śląska Izba Rolnicza O Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego (GARR) i Fundusz Górnośląski O Zamek Cieszyn O Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych O DELTA PARTNER w Cieszynie O Stowarzyszenie Bielskie Centrum Przedsiębiorczości O Bielska Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości i Kultury O Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Bielsku-Białej O Regionalna Izba Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej

5 Projekt Udržitelné podnikání Zrównoważona działalność gospodarcza

6 Projekt Udržitelné podnikání Projekt Udržitelné podnikání reagoval na výsledky analýzy podnikavosti na území Moravskoslezského kraje (MSK) a Slezského a Opolského vojvodství (SV a OV) a jeho smyslem byla podpora začínajících i stávajících firem v pohraničí. Hlavním cílem projektu bylo vytvoření prostoru pro lepší spolupráci českých a polských organizací poskytujících podporu začínajícím firmám a podnikatelům, vzájemnou spolupráci a rozvoj firem přeshraničního regionu a propagace podnikavosti s akcentem na příležitosti v přeshraničním regionu. Cílem projektu byl rovněž transfer nejnovějšího know-how v oblasti podpory podnikání z nejinovativnějších světových regionů a přenesení, aspoň částečně, této best practice do MSK, SV a OP. Zdroje financování: Evropský fond regionálního rozvoje / Operační program Přeshraniční spolupráce Česká republika Polská republika Partneři projektu: - Evropské seskupení pro územní spolupráci TRITIA s omezenou odpovědností vedoucí partner - Agentura pro regionální rozvoj, a.s. Číslo projektu: PL.3.22/2.1.00/ Evropské seskupení pro územní spolupráci TRITIA s o. o. Evropské seskupení pro územní spolupráci TRITIA s omezenou odpovědností (ESÚS TRITIA), založené v roce 2013, je česko-polsko-slovenským seskupením členů: Moravskoslezský kraj, Slezské vojvodství, Opolské vojvodství a Žilinský samosprávný kraj. Území, na kterém ESÚS TRITIA působí, má rozlohu km 2 a více než tis. obyvatel. Na jeho území se nacházejí dvě města s více než 300 tis. obyvateli Katowice (PL) a Ostrava (CZ). Tyto městské aglomerace a také další dvě významná centra osídlení, Opole (PL) a Žilina (SK), spojují intenzivní socio- -ekonomické vztahy. Se silným ekonomickým zázemím, sedmi veřejnými univerzitami, velkým počtem poskytovatelů terciálního vzdělávání a subjektů působících v oblasti výzkumu, vývoje a inovací, je území TRITIA taktéž zajímavým prostorem pro výzkum a inovace. ESÚS TRITIA má tak obrovský potenciál ke zvětšování intenzity a systematizaci vícestranné spolupráce. Předmětem činnosti sdružení je usnadnění a rozšíření příhraniční, nadnárodní a meziregionální spolupráce mezi jeho členy s cílem posílit hospodářskou a sociální soudržnost, zejména prostřednictvím realizace projektů nebo programů územní spolupráce v následujících čtyřech hlavních oblastech: 1. Doprava 2. Hospodářství 3. Cestovní ruch 4. Energetika se zaměřením na obnovitelné zdroje energie

7 Agentura pro regionální rozvoj, a.s. Agentura pro regionální rozvoj, a.s. (ARR) je akciovou společností, jejímž jediným vlastníkem je Moravskoslezský kraj. Byla založena v roce 1993 za účelem podpory rozvoje regionu a svými činnostmi naplňuje roli servisní organizace Moravskoslezského kraje. Veškerou svou činnost zaměřuje ve prospěch kraje, jeho obyvatel, ekonomických subjektů a institucí. Mezi její hlavní činnosti patří zpracovávání strategických plánů a dokumentů (např. Strategie rozvoje Moravskoslezského kraje či Regionální inovační strategie RIS 3 MSK), řízení inovačního systému Moravskoslezského kraje, podpory investičních aktivit v kraji či vzdělávání zaměřené na poskytování inovativních, vysoce kvalitních služeb v oblasti rozvoje odborných kompetencí pracovníků malých a středních podniků a v oblasti motivace žáků ke studiu technických oborů. Aktivity projektu V rámci projektu proběhly následující aktivity: 1. Ustanovení přeshraniční sítě organizací podporujících podnikání Byla ustanovena přeshraniční síť organizací podporujících podnikání (viz subjekty níže). Celkem byly uskutečněny čtyři setkání této sítě, na kterých byly diskutovány možnosti další spolupráce v oblasti podnikání. 2. Webináře Série čtyř webinářů byla uspořádána pro instituce zaměřené na podporu podnikání na obou stranách hranice. Webináře vedl konzultant s dlouholetými zkušenostmi Max Stewart, vedoucí rozvoje zahraničního obchodu ve společnosti Enterprise Florida, Inc. pro oblast Tampa Bay a senior konzultant v oblasti rozvoje začínajících firem při vstupu na zahraniční trhy a rozvoje zahraniční spolupráce obecně. Webinářů se účastnili zástupci přeshraniční sítě na podporu podnikání (pod-

8 porující zejména mladé společnosti/startupy v akceleraci vlastního podnikání). Témata webinářů byla následující: O Tvorba zdravého podnikatelského plánu, procházení fázemi podnikatelských krizí, plánování neúspěchu; O Jak zvýšit prodej, pozitiva dobrého marketingu, dobrá pozice firmy na internetu; O Vstup na zahraniční trh; O Podpora přechodu firmy z pozice start-upu do druhé fáze podnikání. Cílem seminářů bylo poskytnout nástroje a metody práce s mladými společnostmi na obou stranách hranice při rozvoji jejich podnikání. Záznamy z webinářů na výše uvedená témata je možné shlédnout na stránkách ESÚS TRITIA 3. Zpracování mapovací studie V rámci projektu byla zpracována mapovací studie, která je syntézou 30-ti případových studií, které byly zpracovány na základě řízených rozhovorů s podnikateli/firmami v jejich rané fázi podnikání. Na základě rozhovorů byla provedena kvalitativní analýza ve stejných tématech, jaké byly diskutovány v rámci webinářů. Mapovací studie je k dispozici ke stažení na stránkách ESÚS TRITIA a ARR Ze závěrů studie níže uvádíme doporučení, tzv. desatero úspěšného podnikání, které bylo sestaveno na základě analýzy odpovědí 30 respondentů: 1. Víra v úspěch, v sebe a svůj záměr. 2. Vytrvalost, flexibilita, schopnost čelit překážkám a poučit se z proher. 3. Kvalitní, stabilní a motivovaný tým. 4. Dobrý podnikatelský plán s reálným tržním potenciálem. 5. Finanční rezerva a schopnost najít úspory a optimalizovat náklady. 6. Oboustranná a otevřená komunikace uvnitř týmu i se zákazníkem. 7. Kvalita namísto kvantity, jedinečný produkt a služby zákazníkovi. 8. Sledování trendů, analyzování trhu a zákazníků a pravidelné inovace svých produktů. 9. Prověřování dodavatelů a správná skladba odběratelů. 10. Silný důraz na marketing, obchod a získávání nových a udržení stávajících zákazníků. 4. Přeshraniční workshopy Pro začínající i existující podnikatele z obou stran hranice byly uspořádány čtyři otevřené přeshraniční workshopy, jejichž cílem bylo představit podnikatelům možnosti řešení výzev, kterým čelí v jednotlivých oblastech svého podnikání. Workshopy byly vedeny konzultanty z organizací přeshraniční sítě, s využitím závěrů z případových studií a know-how z uskutečněných webinářů. Pro potřeby podnikatelů, kteří by chtěli využít služeb expertů/konzultantů působících v oblasti rozvoje/ podpory podnikání, je níže uvedena základní síť těch-

9 to organizací na českém a polském území. 5. Open Days přeshraničního podnikání Na závěr projektu proběhly dvě konference s názvem Open Days přeshraničního podnikání. Na české straně byla konference zaměřena na diseminaci výstupů projektu s akcentem na povzbuzení studentů k podnikání/popularizaci podnikání. Akce se zúčastnilo 50 studentů ostravských středních škol. Na polské straně pak proběhla závěrečná konference projektu, na které byly prezentovány hlavní výstupy projektu. Instituce podporující podnikání v Moravskoslezském kraji V Moravskoslezském kraji působí široká škála institucí a zařízení podporujících podnikání. Jednotlivé instituce se vzájemně odlišují cílovou skupinou, na kterou zaměřují poskytované služby, s čímž souvisí i typy aktivit, které v rámci podpory podnikání provozují. Instituce poskytují služby a poradenství studentům ve fázi rozvoje jejich podnikatelského záměru/nápadu, již založeným mladým firmám/podnikatelům při dalším rozvoji jejich existujícího podnikání, nebo etablovaným firmám při rozšiřování jejich aktivit na zahraniční trhy, realizaci společných projektů s partnery apod. Mezi nejčastěji poskytované služby patří především: O poradenství a konzultace za zvýhodněných podmínek; O provozní služby (pronájmy jednacích/školících místností, virtuální kanceláře, služby recepce, ostraha a další služby spojené s provozem firmy); O nabídka pronájmů prostor za zvýhodněných podmínek (zejména v prvních třech letech zasídlení v daném zařízení); O vzdělávací služby (nabídka vzdělávacích služeb/ kurzů/seminářů za zvýhodněných podmínek). Díky širokému záběru působnosti těchto institucí existuje na území Moravskoslezského kraje taková podpůrná síť organizací, která tvoří vhodně se doplňující řetězec navazujících služeb, schopný efektivně a úspěšně podporovat rozvoj a akceleraci podnikatelských záměrů.

10 Užitečné kontakty: O Podnikatelské inovační centrum BIC Ostrava s.r.o. O Vědecko-technologický park Ostrava O Podnikatelský inkubátor STEEL-IT, Třinec O Podnikatelský inkubátor Vysoké školy báňské Technické univerzity Ostrava O Podnikatelský inkubátor Vysoké školy podnikání, Ostrava O Impact Hub Ostrava O Coworkingové centrum Viva Ostrava O Krajská hospodářská komora Moravskoslezského kraje O CzechInvest, regionální kancelář Ostrava Instituce podporující podnikání ve Slezském vojvodství Ve Slezském vojvodství působí desítky institucí z oblasti obchodu, jako např.: agentury pro místní a regionální rozvoj, hospodářské, průmyslové a obchodní komory, řemeslnické cechy a centra podpory podnikání, poradenská a informační centra, jakož i podnikatelská sdružení. Primárním cílem těchto organizací podporujících podnikání je zvýšit konkurenceschopnost malých a středních podniků a pomoci jim v jejich dalším rozvoji. Tyto společnosti nejčastěji nabízejí: O poradenské a konzultační služby (včetně využití moderních metod a technologií, zavádění systémů řízení jakosti, zajištění certifikátů a také získávání finančních prostředků pro rozvoj firem z národních a evropských zdrojů); O vzdělávací služby; O základní a speciální informační služby; O finanční služby, jako je poskytování půjček, záruk, úvěrových záruk apod.; O asistence při navazování obchodních kontaktů, mimo jiné organizováním ekonomických a obchodních misí, obchodních jednání apod. Užitečné kontakty: O Regionalna Izba Gospodarcza O Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach O Śląska Izba Rolnicza O Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego (GARR) i Fundusz Górnośląski O Zamek Cieszyn O Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych O DELTA PARTNER w Cieszynie O Stowarzyszenie Bielskie Centrum Przedsiębiorczości O Bielska Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości i Kultury O Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Bielsku-Białej O Regionalna Izba Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej