Wprowadzenie /2

Transkrypt

1 Wprowadzenie /2

2 2 Mariola Marczak Tytuł kwartalnika w języku angielskim: Media Culture Social Communication Rada Naukowa Zbigniew Anculewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), Irena B. Czajkowska (Uniwersytet Opolski), Bernadetta Darska (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), Marek Haltof (Northern Michigan University), Maria Hołubowicz (Université Stendhal Grenoble), Henryka Ilgiewicz (Instytut Badań Kultury Litwy), Jurij Władimirowicz Kostjaszow (Bałtycki Federalny Uniwersytet im. E. Kanta), Andrzej C. Leszczyński (Uniwersytet Gdański), Walery Pisarek (Uniwersytet Jagielloński), Małgorzata Radkiewicz (Uniwersytet Jagielloński), Agata Zawiszewska (Uniwersytet Szczeciński), Dorota Zaworska-Nikoniuk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) Redakcja Andrzej Staniszewski (redaktor naczelny) Miłosz Babecki (zastępca redaktora naczelnego) Mariola Marczak (zastępca redaktora naczelnego) Urszula Doliwa (redaktor) Marta Więckiewicz (sekretarz redakcji) Małgorzata Kubacka (redaktor językowy tekstów polskojęzycznych) Mark Jensen (redaktor językowy tekstów angielskojęzycznych) Recenzenci Maria Hołubowicz, Andrzej Adamski Adres redakcji Media Kultura Komunikacja Społeczna Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski ul. Kurta Obitza Olsztyn strona internetowa pisma: http: // / mkks Redakcja informuje, że wersją pierwotną czasopisma jest wydanie papierowe Projekt okładki Maria Fafińska Redakcja wydawnicza Małgorzata Kubacka ISSN Copyright by Wydawnictwo UWM Olsztyn 2014 Wydawnictwo UWM ul. Jana Heweliusza 14, Olsztyn tel , fax wydawca@uwm.edu.pl Nakład 100 egz., ark. wyd. 12,4; ark. druk. 10,5 Druk: Zakład Poligraficzny UWM w Olsztynie, zam. 484

3 Wprowadzenie 3 Spis treści Mariola Marczak Wprowadzenie...5 Film w perspektywie komunikacyjnej i medioznawczej Patrycja Włodek Rydwany ognia i neoimperializm brytyjskiego kina dziedzictwa...9 Bartosz Kazana Amerykańskie debiuty Carola Reeda i Davida Leana Trapez i Most na rzece Kwai...22 Kamila Żyto Klasyczny film noir, kino modernistyczne, modernité czyli tam i z powrotem...38 Mateusz Kicka Dzieci kwiaty w obiektywie dokumentalisty...55 Gabriela Sitek Scena deskorolkarzy w Berlinie Wschodnim. Procesy pamięci, (re)kreacja przeszłości a fikcjonalność filmu To nie Kalifornia...69 Janina Falkowska Michael Haneke. Mourning and Melancholia in European Cinema...85 Olga Bobrowska Towarzysz Te Wei Alicja Helman Ludzie w drodze: Artyści ludowi Arkadiusz Marcinkan Blogi filmowe jako substytut drukowanej prasy filmowej Recenzje i sprawozdania Miłosz Babecki Poznawcze i społeczne konsekwencje ramowania wirtualnej mediasfery Autorzy Table of content...167

4 4 Mariola Marczak

5 Wprowadzenie 5 Mariola Marczak Wprowadzenie Introduction Oddajemy w Państwa ręce drugi już numer Mediów Kultury Komunikacji Społecznej w formule kwartalnika. Mamy nadzieję, że jest ona bardziej przyjazna czytelnikowi i autorom, dzięki mniejszej objętości pisma i większej częstotliwości. Wprowadzone zmiany formalne pozwoliły na sprofilowanie kolejnych zeszytów pod kątem dziedziny, w obrębie której poruszają się autorzy poszczególnych tekstów. I tak numer obecny ma w całości charakter filmoznawczy. Znalazły się w nim artykuły, które przynoszą wiele cennych obserwacji i diagnoz współczesnego kina trzech kontynentów: Europy, Ameryki i Azji. W numerze dominuje refleksja nad kinem europejskim albo z Europą powiązanym, ale publikujemy również dwa bardzo istotne teksty na temat kina azjatyckiego. Alicja Helman, w ostatnich latach eksplorująca niemal dziewiczy w polskim filmoznawstwie teren kinematografii chińskiej, autorka dwóch znakomitych monografii chińskich mistrzów doskonale znanych na Zachodzie, w naszym piśmie publikuje artykuł, w którym szczegółowo analizuje mało znany film zdecydowanie mniej popularnego, a wybitnego chińskiego reżysera Tiana Zhuangzhuanga. Podobnie tekst Olgi Bobrowskiej bogate studium monograficzne przybliżające sylwetkę nestora i klasyka chińskiej animacji, Te Weia (Sheng Songa) wypełnia poważną lukę w polskim piśmiennictwie filmowym. Walor reinterpretacji, nowego spojrzenia na uznany dorobek światowego kina mają trzy artykuły otwierające prezentowany numer MKKS-u. Patrycja Włodek przedstawia wnikliwą analizę Rydwanów ognia w kontekście heritage cinema, ale też coś ponadto rzut oka na temat sportu w filmie, jak również interesujące otwarcie na szerszą, socjologiczną interpretację przywoływanego nurtu. Bartosz Kazana charakteryzuje z bogactwem szczegółów okoliczności i konteksty powstawania pierwszych amerykańskich filmów dwóch wybitnych reżyserów brytyjskiego kina, opisując jednocześnie relacje między kinem narodowym i hollywoodzkim, a wszystko w zajmującej narracji rozwiązywania zagadki: w jaki sposób stuprocentowym Brytyjczykom udało się zostać twórcami kultowych filmów amerykańskich? Kamila Żyto natomiast dowodzi estetycznych afiliacji modernizmu i filmu noir, także w wydaniu współczesnym, neo-noir. Warto również zwrócić uwagę na przekrojowy, monograficzny artykuł poświęcony Michaelowi Hanekemu. Oprócz zwykłej w tego typu publikacjach i zawsze cennej wiedzy na temat reżysera (czytelnik poznaje różne wątki filmów wybitnego Austriaka) Janina Falkowska oferuje o wiele więcej dzięki analizie twórczości wybitnego artysty o specyficznej stylistyce odsłania

6 6 Mariola Marczak charakterystyczne cechy współczesnej kultury europejskiej, które w tej twórczości odzwierciedlają się w sposób szczególnie wyrazisty. Dwoje autorów, Gabriela Sitek i Mateusz Kicka, porusza zagadnienia związane z kinem dokumentalnym. Ten ostatni, analizując filmy nurtu Direct Cinema, będące zapisem wydarzeń związanych z kontestacją końca lat sześćdziesiątych XX wieku w USA, pokazuje różnice w obrazowaniu hipizmu w obrębie charakterystycznej poetyki kina bezpośredniego. Jednocześnie jednak przeprowadza ich analizę socjologiczną, co pozwala docenić je jako audiowizualne dokumenty rejestrujące ewolucję rewolucji dzieci-kwiatów. W podobnym duchu, choć w odmienny sposób, Gabriela Sitek prezentuje film europejski, który w sposób retrospektywny, analogicznie do mechanizmów pamięci osobistej, z wykorzystaniem elementów fikcjonalnych, stara się przywołać obrazy deskorolkarzy, a swoją wizją waloryzować cały ruch jako namiastkę wolności w mocno restrykcyjnej rzeczywistości Berlina Wschodniego. Rozważania filmoznawców na temat kina trzech kontynentów zamyka próba charakterystyki blogów filmowych form wypowiedzi, których rozwój należy uznać za zjawisko najbardziej charakterystyczne dla przemian we współczesnej krytyce filmowej. Obejmują one, z jednej strony, przechodzenie profesjonalnej krytyki filmowej do Internetu, z drugiej pewien regres profesjonalnej krytyki prasowej pod wpływem wzrostu popularności krytyki amatorskiej w Sieci. Blog przedstawia autor tekstu, Arkadiusz Marcinkan, jako kwintesencję tego zjawiska. W części poświęconej recenzjom i sprawozdaniom znalazło się omówienie książki Wyszukiwarki internetowe a społeczeństwo, której autorem jest Alexander Halavais, pióra Miłosza Babeckiego. Zapraszamy do lektury i współpracy, czekamy również na uwagi dotyczące nowej formuły naszego czasopisma.