Okres lateński i rzymski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Okres lateński i rzymski"

Aniela Kulesza
6 lat temu
Przeglądów:

IWONA I KRZYSZTOF DĄBROWSCY Okres lateński i rzymski BADANIA ARCHEOLOGICZNE W PIWONICACH W 1963 ROKU Badania wykopaliskowe przeprowadzone zostały w Piwonicach na stan.

1) Zbadanie arów 34 i 24 dyktowane było również potrzebą pełnej weryfikacji wyników badań elektryczno-oporowych i magnetycznych, które objęły obszar 1200 m 2 w tej części stanowiska 2.

1 IWONA I KRZYSZTOF DĄBROWSCY Okres lateński i rzymski BADANIA ARCHEOLOGICZNE W PIWONICACH W 1963 ROKU Badania wykopaliskowe przeprowadzone zostały w Piwonicach na stan. 1 osada lateńsko-rzymska w obrębie ha XXII, obejmując powierzchnię 306 m 2 (ary 34, 24, 14). Stanowiły one kontynuację systematycznych badań 1 północnego krańca osady (ryc. 1) Zbadanie arów 34 i 24 dyktowane było również potrzebą pełnej weryfikacji wyników badań elektryczno-oporowych i magnetycznych, które objęły obszar 1200 m 2 w tej części stanowiska 2. Ogółem wyeksplorowano 4 budynki (oraz dokończono eksplorację części późnolateńskiego budynku 3/62), 1 piec, 5 palenisk i 21 jam. Chronologia tych obiektów przedstawia się następująco: Chronologia Budynki Piece piekarskie Paleniska Jamy I w. p.n.e. I w.n.e. 1 5 II w.n.e. 1 II III w.n.e. 1 2 Ill w.n.e Okres rzymski 4 Obiekty o chronologii nieokreślonej (bez inwentarza) 3 Razem Przebadany odcinek stanowiska charakteryzował się nieregularnym układem przestrzennym zabudowy. Zarówno odkryte budynki, jamy, paleniska (ryc. 2), jak i piec piekarski (ryc. 3) reprezentowały formy typowe. Inwentarz ruchomy uzyskany z poszczególnych obiektów określić można w zasadzie jako przeciętny. W stropie wypełniska części budynku 3/62 odkryto przedmioty żelazne: grot włóczni (ryc. 4: 4) oraz krój dług. 22,3 cm. (ryc. 4: 6), część ornamentowanego przęślika glinianego (ryc. 4: 3) oraz rogowe szydło (ryc. 4: 5). Budynek ten zawierał liczne 1 K. Dąbrowski, Badania archeologiczne osady lateńsko-rzymskiej w Piwonicach w 1962 roku, Spraw. Arch.", t. 16: 1964, s K. Dąbrowski, Results of application of geophysical methods to archaeological research in Poland, Archaeometry", 1964, s

2 134 IWONA I KRZYSZTOF DĄBROWSCY Ryc. 1. Piwonice. pow. Kalisz. Plan odcinka stanowiska 1, przebadanego w 1963 r.

3 BADANIA W PIWONICACH 135 Ryc, 2. Piwonice, pow. Kalisz, Palenisko 4 Fot. K. Dąbrowski Ryc. 3. Piwonice, pow. Kalisz. Piec piekarski 1 Fot. K. Dąbrowski

4 136 IWONA I KRZYSZTOF DĄBROWSCY Ryc. 4. Piwonice, pow. Kalisz. Zabytki z budynku 3/62, pieca piekarskiego 1 oraz. jamy 16 Rys. E. Krakowska

BADANIA W PIWONICACH 137 Ryc. 5. Piwonice, pow. Kalisz. Zabytki z budynku 1 Rys. E. Krakowska fragmenty typowo późnolateńskich naczyń.

Z tego względu do czasu pełnego opracowania inwentarza ruchomego z omawianego obiektu zabytki te ogólnie datujemy na okres rzymski.

4: 1). Budynek 1 zawierał liczne fragmenty naczyń (ryc. 5: 2), w tym część naczynia sita (ryc. 5: 4), łyżwę kościaną (ryc. 5: 1) oraz gliniany ciężarek tkacki (ryc. 5: 3).

5 BADANIA W PIWONICACH 137 Ryc. 5. Piwonice, pow. Kalisz. Zabytki z budynku 1 Rys. E. Krakowska fragmenty typowo późnolateńskich naczyń. W stropie wypełniska budynku 3/62 na głębokości od 0,40 do 0,50 m liczyć się należy z obecnością chronologicznie zróżnicowanego materiału, z uwagi na długotrwałość osadnictwa na tym stanowisku. Z tego względu do czasu pełnego opracowania inwentarza ruchomego z omawianego obiektu zabytki te ogólnie datujemy na okres rzymski. Z jamy 16 obok drobnych fragmentów naczyń uzyskano część grzebienia, wykonanego z płytek łączonych brązowymi nitami (ryc. 4: 2). Piec piekarski dostarczył jedynie drobnych fragmentów naczyń (ryc. 4: 1). Budynek 1 zawierał liczne fragmenty naczyń (ryc. 5: 2), w tym część naczynia sita (ryc. 5: 4), łyżwę kościaną (ryc. 5: 1) oraz gliniany ciężarek tkacki (ryc. 5: 3). Budynek 4 dostarczył stosunkowo najobfitszego materiału ceramicznego (ryc. 6), w tym dwóch naczyń jedynie lekko uszkodzonych, tego samego typu (ryc. 6: 3). Badania, przeprowadzone w Piwonicach w 1963 r., potwierdziły spostrzeżenia z ostatnich lat 3 odnośnie do liczniejszego występowania na północnej peryferii zasiedlonego obszaru obiektów produkcyjnych: wędzarni oraz pieców piekarskich. W całej pełni potwierdzają się też obserwacje dotyczące rozległości obszaru zasiedlonego na stanowisku 1. W dalszym ciągu nie zdołano uchwycić północnej i za- 3 I. i K. Dąbrowscy, W. Szenicowa, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Piwonicach w latach , Spraw. Arch.", t. 14: 1962, s

Prawdopodobnie obszar zasiedlony na stanowisku 1 obejmował około 6 hektarów.

6 138 IWONA I KRZYSZTOF DĄBROWSCY Ryc: 6. Piwonice, pow. Kalisz. Zabytki z budynku 4 Rys. E. Krakowska chodniej granicy osadnictwa. Wiadomo jedynie, w oparciu o dotychczasowe badania, że po osi N S ciągnie się ono, pasem szerszym niż 200 m, a po osi W E szerszym niż 250 m. Prawdopodobnie obszar zasiedlony na stanowisku 1 obejmował około 6 hektarów. W wyniku 10 sezonów wykopaliskowych (ogółem 24 miesięcy pracy w terenie) przebadano około 1 /6 obszaru archeologicznie interesującego. Dane te wskazują na celowość prób zwiększenia tempa badań za pomocą metod geofizycznych z zachowaniem ich nieodzownej dokładności oraz pełnej dokumentacji. Całkowite przebadanie stanowiska 1 wymagać będzie jeszcze znacznego wysiłku badawczego. Pełne poznanie osiedli zakładanych w jednym miejscu pomiędzy I. w. przed n.e. do V w.n.e. właśnie w najbliższym rejonie Kalisza uzasadnia celowość kontynuowania badań w Piwonicach, które dla kaliskiego skupiska osadniczego są stanowiskiem reprezentatywnym. Zakład Epoki Metali IHKM PAN w Warszawie IWONA AND KRZYSZTOF DĄBROWSCY ARCHAEOLOGICAL RESEARCH AT PIWONICE IN 1963 During the season 1963 we examined 306 square m on site 1 at Piwonice, exploring remains of 4 buildins (and a part of a late La Tène building 3/62), one breadoven (fig. 3), 5 hearths (fig. 2) built of stones, and 21 pits (fig. 1). The chronology of these objects is presented by table 1. Among materials from building 3/62 of

BADANIA W PIWONICACH 139 special interest are: an iron spearhead and an iron share (fig. 4: 4, 6), a fragmentary clay whorl with ornament (fig. 4: 3) and a horn awl (fig. 4: 5).

5: 2) including a strainer (fig. 5: 4) in addition to a skate of bone (fig. 4: 1) and a loom weight of clay (fig. 5: 3) were found. Building 4 was the richest in pottery (fig. 6).

7 BADANIA W PIWONICACH 139 special interest are: an iron spearhead and an iron share (fig. 4: 4, 6), a fragmentary clay whorl with ornament (fig. 4: 3) and a horn awl (fig. 4: 5). The bread-oven has yielded small fragments of pottery (fig. 4: 1), pit 16 a fragmentary comb of bone (fig. 4: 2), while in building 1 a lot of pottery (fig. 5: 2) including a strainer (fig. 5: 4) in addition to a skate of bone (fig. 4: 1) and a loom weight of clay (fig. 5: 3) were found. Building 4 was the richest in pottery (fig. 6). The excavations of 1963 have confirmed former estimates that the occupied area on site 1 measured some 6 hectares. During 10 excavation seasons (24 months of field work) about 1/6 of the site has been explored.

Podobne dokumenty

BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WESÓŁKACH, POW. KALISZ, W 1963 ROKU

KRZYSZTOF DĄBROWSKI BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WESÓŁKACH, POW. KALISZ, W 1963 ROKU W sierpniu 1963 r. kontynuowano 1 prace badawcze na cmentarzysku lateńsko- -rzymskim. Na obszarze 1026 m 2 odkryto i wyeksplorowano