NA SZLAKU :: TEMAT :: LATO WPROWADZENIE

Transkrypt

1 :: TEMAT :: WPROWADZENIE Okres wakacyjny to czas, kiedy dzieci częściej przebywają bliżej natury. Wiąże się to z koniecznością poznawania nowych reguł i zasad przebywania w lesie, w górach czy np. w rezerwacie. Nieznajomość ich może niejednokrotnie prowadzić do wielu zagrożeń zdrowia a nawet życia. Warto znać i stosować elementarne zasady obcowania z przyrodą takie jak zakaz śmiecenia, zakaz płoszenia zwierząt, zakaz rozpalania ognisk i biwakowania poza miejscami wyznaczonymi czy nakaz zachowania ciszy. Jednak pożytek przynosi także znajomość zasad oznakowania szlaków turystycznych, tras narciarskich czy ścieżek przyrodniczych. Specyficznych ograniczeń należy spodziewać się na terenach chronionych. Rezerwat czy park narodowy to miejsce gdzie natura rządzi się swoimi prawami, a my jesteśmy jedynie gośćmi. Więc by nie narazić się na różnego rodzaju nieprzyjemne konsekwencje warto przed odwiedzeniem takich miejsc przeczytać regulamin zwiedzania i podporządkować się mu. Nie powinny dziwić nas tam zakazy wstępu, nakazy poruszania się wyznaczonymi trasami czy też inne, niejednokrotnie okresowe, ograniczenia związane np. z lęgami ptaków. Często podstawowe informacje będą zobrazowane poprzez piktogramy czyli umowne ideogramy i znaki zrozumiałe dla każdego. To pozwala pojąć ich treść także np. zagranicznym turystom nie znającym naszego języka. Osoby pragnące wędrować po szlakach muszą także wiedzieć jak należy być wyposażonym i ubranym, jakie zagrożenie niesie nadciągająca burza czy w jaki sposób postępować z napotkanymi zwierzętami. Wiedza taka pozwala bezpiecznie spędzać czas wśród dzikiej przyrody. CELE OGÓLNE: propagowanie zdrowego trybu życia CELE OPERACYJNE: Uczestnik wykona następujące czynności:» potrafi prawidłowo przygotować się do wycieczki terenowej,» prawidłowo zachowuje się w czasie burzy,» potrafi poruszać się po szlakach turystycznych,» wie w jaki sposób można wzywać w górach pomocy. FORMA PRACY:» indywidualna, zbiorowa WIEK: 5-6 lat MATERIAŁY: Plecak turystyczny, karimata, buty górskie, śpiwór, menażka, termos, latarka, kilka gwizdków, kompas, papier, klej, nożyczki, papier kolorowy, stoper. 1

2 :: TEMAT :: ZAJĘCIA 1. WĘDRÓWKI Z PLECAKIEM MIEJSCE: SALA PRZYGOTOWANIA WSTĘPNE 1. Na zajęcia przynieś plecak turystyczny, buty trekkingowe, kurtkę przeciwdeszczową, termos, gwizdek, latarkę, menażkę, kompas, śpiwór, karimatę. 2. Przygotuj dla wszystkich dzieci czyste arkusze papieru, klej, nożyczki oraz papier kolorowy. 3. Sporządź odpowiednią ilość kopii rysunków piktogramów i oznakowania szlaków. PRZEBIEG ZAJĘĆ A. PRZYGOTOWANIA 1. Zaprezentuj ubiór turysty wybierającego się na wyprawę. Podstawowym wyposażeniem będą buty, ponieważ w czasie wycieczki przemieszczamy się głównie pieszo. Muszą być wygodne i sięgać za kostkę, tak aby usztywniać ją i zapobiegać zwichnięciu. Podeszwa butów nie powinna być śliska. Nieodpowiednie są buty sportowe oraz sandały. 2. Ubranie powinno składać się z kilku warstw, tak aby zdejmując lub zakładając jedną z nich cały czas czuć komfort termiczny. Zewnętrzna warstwa nieprzemakalna np. kurtka, pod nią coś zapewniającego ciepło, może być polar albo sweter. Wędrując po lesie pamiętajmy o konieczności noszenia długich spodni, bluzy z rękawami i nakrycia głowy np. kapelusza. Zabezpieczy to nasze ciało przed pokaleczeniem przez gałęzie i jednocześnie przed owadami i pajęczakami np. kleszczami. Dobrze jest spryskać ubranie środkiem odstraszającym te niemiłe stworzenia. 3. W plecaku każdego turysty winna znaleźć się także latarka, menażka, krótka linka, śpiwór, karimata, mapa, kompas. B. ĆWICZENIA 1. W czasie wakacji często spędzamy wolny czas wędrując po lasach. Las jest miejscem życia wielu roślin, grzybów i zwierząt. To ich dom, w którym jesteśmy gośćmi. Zadaj pytanie uczestnikom - jakich zasad należy przestrzegać będąc w lesie? (zakaz palenia ognisk, zakaz biwakowania poza miejscami wyznaczonymi, zakaz hałasowania, zakaz płoszenia zwierząt, zakaz niszczenia mrowisk itp.) 2. Najcenniejsze fragmenty naszych lasów są chronione przez rezerwaty przyrody i parki narodowe. Na tych terenach przyroda rządzi się swoimi prawami, dlatego człowiek, aby jej nie przeszkadzać wprowadził różne ograniczenia zawarte w regulaminach zwiedzania. Przed wejściem na teren takiego obiektu powinniśmy się z nim zapoznać. Aby wszyscy mogli zrozumieć treść obowiązujących zasad często są one przedstawione w postaci piktogramów. Przedstaw wybrane piktogramy posługując się rysunkami z pakietu. Zapytaj dzieci co one oznaczają? 3. Człowiek posługuje się ideogramami i symbolami od bardzo dawna. Pierwsze rodzaje pisma w Egipcie i Mezopotamii to obrazki zastępujące słowa i pojęcia. Symbolem władzy królewskiej była korona, berło i jabłko, rycerze nosili na tarczach swoje herby oznaczające przynależność ich do jakiegoś rodu. Herby posiadały (i posiadają) miasta, organizacje kupieckie, klasztory itp. Obecnie symbolami pod nazwą logo posługują się firmy. 2

3 :: TEMAT ::. Wyjaśnij, że w otaczającej nas rzeczywistości funkcjonuje wiele znaków i symboli objaśniających nam określone pojęcia. Czy przedszkolaki znają jakieś znaki, które spotykają na co dzień? (np. znaki drogowe, symbole na opakowaniach, symbole oznaczające aptekę, szpital) 5. Rozdaj czyste arkusze papieru, klej, nożyczki oraz papier kolorowy. Poproś dzieci, aby zaprojektowały własny znak lub symbol. Podstawową zasadą tworzenia symbolu (logo) jest jego prostota i czytelność, nie może on posiadać za dużo szczegółów. 6. Kolejnym etapem zajęć będzie zapoznanie przedszkolaków z oznakowaniem szlaków turystycznych, szlaków narciarskich, szlaków rowerowych. Rozłóż na podłodze rysunki przedstawiające określone znaki. Opowiedz co oznacza m.in. początek szlaku turystycznego, zakręt itp. Wędrującym turystom pomagają one dotrzeć do celu oraz ostrzegają przed pewnymi niebezpieczeństwami. 7. Możesz przygotować kopię oznakowań turystycznych i poprosić dzieci, aby je pokolorowały. 8. Specyficzne znaki są spotykane na szlakach górskich. Dotyczą one np. zagrożenia lawinowego zimą. Kiedy je spotykamy powinniśmy unikać miejsc nimi oznaczonych. 9. Na koniec zajęć zaproponuj konkurs w odgadywaniu znaczenia różnych znaków np. znaków drogowych, piktogramów na opakowaniach produktów spożywczych, które wcześniej nie były prezentowane. ZAJĘCIA 2. WĘDRUJEMY MIEJSCE: TEREN (SZLAK TURYSTYCZNY, PRZYRODNICZA ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA) PRZYGOTOWANIA WSTĘPNE 1. Zlokalizuj przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną lub szlak na terenie parku narodowego, parku krajobrazowego lub nadleśnictwa. Przed zajęciami z dziećmi tak zaplanuj trasę, aby po drodze można było napotkać jak największą liczbę różnych znaków i ideogramów. 2. Poproś dzieci o założenie odpowiedniego stroju na wycieczkę. 3. Przed wyruszeniem w teren przypomnij wszystkim zasady przebywania w lesie i na szlaku. PRZEBIEG ZAJĘĆ A. PRZYGOTOWANIA 1. W trakcie przemarszu ukierunkuj uwagę dzieci na wyszukiwanie kolejnych oznakowań szlaku lub ścieżki dydaktycznej. Wskaż różnicę w ich kolorach. W szlakach pieszych nie informują one nas o ich trudności, inaczej w szlakach narciarskich, gdzie określony kolor odpowiada stopniowi trudności. 2. Dla turysty ważne są także drogowskazy z informacjami o czasie wyjścia i zejścia do określonego celu, położeniu schronisk, miejsc widokowych itp. 3. Podaj zasady zachowania się w czasie burzy. Należy unikać otwartych przestrzeni, samotnych drzew, żelaznych konstrukcji. Nie można rozmawiać przez telefon komórkowy. Słysząc nadciągającą burze najlepiej zawrócić jest ze szlaku i poszukać schronienia pod dachem, ewentualnie w samochodzie. 3

4 :: TEMAT :: B. ĆWICZENIA 1. Razem z mi przećwicz wzywanie pomocy w górach w momencie zaistnienia jakiegoś wypadku. Międzynarodowym znakiem wzywania pomocy jest sześć sygnałów dźwiękowych lub świetlnych nadawanych w ciągu minuty po czym następuje minuta przerwy. 2. Rozdaj dzieciom gwizdki i mierząc czas stoperem nadajcie sygnał wzywania ratunku. 3. Kiedy chcemy się skomunikować z pilotem śmigłowca i przekazać mu wiadomość o potrzebie pomocy stajemy z wzniesionymi obiema rękami, co upodabnia nas do litery Y (YES/TAK) (patrz rysunki). Natomiast kiedy pomoc nie jest konieczna stajemy z prawą ręką wzniesioną, a lewą trzymamy w dół tak aby być podobnymi do litery N (NO/NIE). Nigdy nie należy nadużywać tych sygnałów. ZADANIE DLA PRZEDSZKOLAKÓW Zaprojektuj mapę ze szlakiem prowadzącym od Twojego domu do przedszkola. Narysuj na niej charakterystyczne punkty: budynki, przystanki autobusowe, tablice reklamowe. Oznacz miejsca według Ciebie ciekawe i warte obejrzenia. CIEKAWOSTKI 1. Orla Perć to najtrudniejszy w Polsce szlak turystyczny w Tatrach Wysokich między Zawratem i przełęczą Krzyżne. Trasę o długości km możemy pokonywać nawet 8 godzin. Wędrując nim zdobędziemy najwyższy szczyt położony w całości na terytorium naszego kraju - Kozi Wierch 2291 n.p.m. 2. Najdłuższym szlakiem turystycznym w Polsce jest Główny Szlak Beskidzki prowadzący od Ustronia do Wołosatego. Łączy on Beskid Śląski, poprzez Beskid Żywiecki, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Niski z Bieszczadami. Jego łączna długość wynosi 519 km. 3. Pierwszy szlak turystyczny w Beskidach został wyznakowany w 1906 z Suchej Beskidzkiej do Zawoi przez Hugona Zapałowicza. SŁOWNICZEK TRUDNIEJSZYCH POJĘĆ Ideogram - inaczej znak, symbol obrazujący treść bez zapisu literowego. Piktogram - obrazek zastępujący wyraz lub pojęcie, czytelny w odbiorze dla każdego.

5 :: TEMAT :: OWADY WOKÓŁ NAS WYBRANE POZYCJE LITERATURY 1. Tertelis M. Podręcznik turystyki górskiej. Lato. Part S.A. Warszawa Fot 2. Oznakowanie szlaku 5

6 :: TEMAT :: OZNAKOWANIE SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH - TABLICA 1 Oznakowanie szlaków pieszych Zmiana kierunku przebiegu szlaku. Zmiana kierunku przebiegu szlaku z załamaniem pod kątem 135º. Drogowskaz szlaku ze strzałką kierunkową. Piesze szlaki turystyczne znakowane są przy pomocy trzech pasów umieszczanych na drzewach, budynkach itp., z których dwa zewnętrzne pasy są koloru białego, a wewnętrzny koloru czarnego, czerwonego, zielonego, żółtego lub niebieskiego. Początek szlaku oznaczony jest białym okręgiem z umieszczonym wewnątrz kołem koloru trasy turystycznej. Szlaki piesze dzielą się na górskie i nizinnie. 6

7 :: TEMAT :: OWADY WOKÓŁ NAS OZNAKOWANIE SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH - TABLICA 2 Oznakowanie szlaków narciarskich Kierunkowskaz na trasie narciarskiej Znak ostrzegawczy: liczne zakręty. Znak ostrzegawczy: skrzyżowanie. Znak ostrzegawczy: wymagane zmniejszenie szybkości Szlaki narciarskie dzielą się na podejściowe np. do schronisk, grzbietowe służące wędrówce na nartach oraz zjazdowe czyli nartostrady. W odróżnieniu od szlaków pieszych w szlakach narciarskich kolor informuje nas o trudności trasy. Szlaki czarne są bardzo trudne, czerwone trudne, zielone łatwe, niebieskie bardzo łatwe. Na nartostradach możemy spotkać znaki ostrzegawcze dla narciarzy w postaci żółtych trójkątów. 7

8 :: TEMAT :: OZNAKOWANIE SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH - TABLICA 3 Oznakowanie szlaków w górach Na terenach górskich, szczególnie w Tatrach, możemy napotkać dodatkowe oznaczenia związane z zagrożeniem lawinowym. Żółto-czarna szachownica ustawiana na początku szlaków prowadzących przez tereny gdzie zagrożenie lawinowe występuje w ciągu całej zimy. Znak stop lawiny ustawiany jest bezpośrednio przed miejscami, gdzie schodzą lawiny. Alarm lawinowy ten znak pojawi się w momencie bardzo dużego zagrożenia lawinowego. Obowiązuje wówczas bezwzględny zakaz wstępu w dany fragment gór. 8

9 :: TEMAT :: OWADY WOKÓŁ NAS OZNAKOWANIE SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH - TABLICA Oznakowanie szlaków rowerowych Szlaki rowerowe oznakowane białymi kwadratami z symbolem roweru i kolorem szlaku. Przy trasach międzynarodowych kolorem oznaczony jest numer trasy. Mogą one prowadzić zarówno po miastach, jak i terenach wiejskich. 9

10 :: TEMAT :: OZNAKOWANIE SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH - TABLICA 5 Oznakowanie terenów przyrodniczo cennych Ścieżka dydaktyczna Ścieżka spacerowa Na terenach chronionych np. w parkach narodowych, parkach krajobrazowych główny ruch turystyczny odbywa się po szlakach pieszych. Ich uzupełnieniem są ścieżki przyrodnicze i szlaki spacerowe (spotykane także w miastach). Ich zadaniem jest wyeksponowanie najciekawszych krajobrazowo i przyrodniczo miejsc. Miejsca chronione (rezerwaty) oznakowane są specjalnymi tablicami. 10