życie uczelni życzy RtDflucjfl u fflllm BIULETYN INFORMACYJNY POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BIBLIOTEKA GŁÓWKA POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ \ 4

Transkrypt

1 życie uczelni! S f * BIULETYN INFORMACYJNY POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BIBLIOTEKA GŁÓWKA POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ R : 342? fflllm życzy RtDflucjfl u \ 4?f h

2 Wystawy w Gdańsku i Brukseli Nagrodzone wynalazki W październiku i listopadzie odbyły się dwie międzynarodowe imprezy wystawiennicze, w których brali udział także pracownicy Politechniki Łódzkiej, były to: III Międzynarodowa Wystawa Wynalazków INNOWA CJE 2000" w Gdańsku oraz 49. Wystawa Wynalazków i Innowacji Naukowych i Przemysłowych BRUS- SELS EUREKA. Na wystawę do Gdańska przyjechało wielu wynalazców z kraju i z zagranicy. Rozwiązania były prezentowane w piętnastu kategoriach począwszy od ochrony środowiska poprzez przemysł samochodowy, a skończywszy na grach i zabawach. Wszystkie dni wystawy wypełnione były fachowymi dyskusjami pomiędzy wynalazcami i przedstawicielami przemysłu. Dało się także odczuć zainteresowanie młodzieży ze szkół technicznych. Impreza w Brukseli ma już ugruntowaną pozycję wśród targowych przedsięwzięć, a odniesione tam sukcesy są bardzo prestiżowe i pomocne w dalszej promocji wystawianego opracowania. Jest nam miło poinformować o kolejnych sukcesach naszych wynalazców. MEDALE DLA WŁÓKIENNIKÓW Na targach BRUSSELS EUREKA pracownicy Wydziału Włókienniczego pokazali, że ich opracowania godne są najwyższych nagród. Złoty medal z wyróżnieniem przyznano za antystatyczne wykończenie wyrobów włókienniczych. Obejmuje ono trzy wynalazki opracowane we współpracy PŁ i Instytutu Architektury Tekstyliów. W skład zespołu ze strony PŁ wchodzą: dr hab. Edward Rybicki, mgr Barbara Mielicka, dr Jerzy Hankiewicz, dr Zdzisław Możyszek, dr Wiesława Urbaniak- Domagała, prof. Grzegorz Urbańczyk, mgr Tomasz Rybicki, dr hab. Józef Masajtis, zaś ze strony Instytutu Architektury Tekstyliów magistrowie: Andrzej Kulka, Andrzej Zawadzki, Teresa Swięch, Teresa Rymarz, Longina Kuchczyńska i Krzysztof Sikorski. Przedmiotem pierwszego wynalazku jest antystatyczne wykończenie wyrobów wykonanych z włókien syntetycznych, za pomocą dyspersji wyselekcjonowanych cząsteczek sadzy w modyfikowanej chemicznie kazeinie metodą jedno- lub dwustronnego powlekania, napawania bądź natryskiwania. Drugi wynalazek dotyczy nadawania właściwości antystatycznych przez nadrukowanie na wyroby włókiennicze wzorów w postaci kratki, plastra miodu przy użyciu pasty drukarskiej zawierającej odpowiednie pigmenty elektroprzewodzące i środki pomocnicze itp. Jest to najtańsza znana na świecie metoda wykończenia antystatycznego. Odzież robocza wykonana z wykorzystaniem techniki druku antystatycznego uzyskała odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa i może znaleźć zastosowanie w przemyśle wydobywczym do ochrony górników w warunkach silnego zagrożenia eksplozją metanu. Przedmiotem trzeciego wynalazku jest ekologiczne i antystatyczne wykończenie dywanów i wykładzin podłogowych metodą powlekania. Proponowane rozwiązanie skutecznie zmniejsza skłonność wyrobów do elektryzacji statycznej oraz eliminuje emisje szkodliwych substancji lotnych, negatywnie wpływających na zdrowie ludzi. Pozawala ono zastąpić szkodliwe substancje przez nowy środek ekologiczny, ulegający biodegradacji, a jednocześnie wykazujący doskonałą adhezję do wszelkiego rodzaju włókien. Złoty medal z wyróżnieniem otrzymały także opracowane w Katedrze Metrologii Włókienniczej elektretowe włókniny igłowane, o których pisaliśmy w poprzednim numerze ZU. Przypomnijmy, że autorami są: dr hab. Izabella Krucińska, dr Marianną Michalak, Bogdan Pilas, mgr Jadwiga Wiśniewska-Konecka. Włókniny elektretowe charakteryzują się parametrami filtracyjnymi, które pozwalają wytwarzać z nich filtry i jednorazowe półmaski przeciwpyłowe o 90% skuteczności filtracji. Zastosowanie igłowanych włóknin elektretowych w sprzęcie ochrony dróg oddechowych pozwala na zachowanie dotychczasowych parametrów ochronnych tego sprzętu powodując jednocześnie znaczny wzrost komfortu użytkowania. MEDALE DLA MECHANIKÓW Srebrny medal na wystawie BRUS SELS EUREKA otrzymał układ napędu zaworów tłokowego silnika spalinowego opracowany przez zespół w składzie: mgr inż. Zbigniew Kossowski, dr inż. Krzysztof Zbierski z Instytutu Pojazdów PŁ w Łodzi oraz prof. J. A. Wajand z Katedry Cieplnych Maszyn Tłokowych Filii PŁ w Bielsku-Białej. W nagrodzonym wynalazku istota napędu polega na tym, że zawory rozrządu silnika spalinowego są napędzane nie za pomocą walu rozrządu, lecz za pomocą magnetoelektrycznych siłowników sterowanych elektronicznie. To samo opracowanie wystawiono także na wystawie INNOWACJE 2000 w Gdańsku, gdzie otrzymało zloty medal w kategorii przemysł samochodowy, transport i bezpieczeństwo na drodze oraz honorowe wyróżnienie - Nagrodę Specjalną Przeglądu Technicznego". GENIUS 2000 DLA ELEKTRONIKA Na III Międzynarodowej Wystawie Wynalazków INNOWACJE 2000 w Gdańsku mgr inż. Tomasz Szymański z Katedry Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechniki Łódzkiej zaprezentował w kategorii elektronika i informatyka rozwiązanie p.t.: Cyfrowy reprogramowalny system do akwizycji, przetwarzania i generacji obrazu. System pozwala na bardzo szybkie przetwarzanie obrazów cyfrowych. Nowością ' w tym wynalazku jest zastosowanie sprzętowo rekonfigurowalnego procesora do zastosowań graficznych. Rozwiązanie to otrzymało nagrodę specjalną GENIUS (E.CH) i 2 i

3 BiouornKA G L owr A Doktoraty r' ^" honoris causa Grudzień rozpoczął się w Politechnice bardzo uroczyście. Najwyższą godność akademicką nadano dwóm uczonym z zagranicznych uczelni. Doktoraty honoris causa otrzymali profesorowie: Anatolij Kornijewicz Szydłowski, którego promotorem był prof. Maciej Pawlik oraz Paul Kiekens, którego promotorem był prof. Janusz Szosland. Po uroczystości nadania godności doktora honoris causa obaj profesorowie wyrażali wielkie wzruszenie z otrzymanego tytułu. W ich słowach brzmiało nie tylko formalne podziękowanie, ale także szczera chęć i zrozumienie potrzeby współpracy. Prof. Szydłowski podkreślił, że Polskę i Ukrainę łączą nie tylko wspólne dokonania naukowe, ale także przyjaźń i podobne problemy do rozwiązania. Nawiązał w swoim wystąpieniu do roli energetyki we współczesnym świecie i jej wpływu na bezpieczeństwo oraz rozwój ekonomiczny kraju. Profesor Paul Kikens mówił o współpracy z Wydziałem Włókienniczym, która jest elementem ogólnoeuropejskich, a nawet światowych kontaktów włókienników prowadzonych w ramach różnych programów i stowarzyszeń o zasięgu międzynarodowym. Podał przykłady dalszych możliwości prowadzenia wspólnych badań i rozszerzania kontaktów. Zdaniem prof. Kikensa przyszłość Europy jest nierozerwalnie związana ze współpracą wszystkich krajów, które będą się jednoczyć wobec wspólnych celów i wyzwań, także naukowych. Profesor Anatolij Kornijewicz Szydłowski jest wybitnym ukraińskim uczonym, który od wielu lat współpracuje z Wydziałem Elektrotechniki i Elektroniki PŁ, a w szczególności z Instytutem Elektroenergetyki. W ramach tej współpracy m.in. organizowane są cykliczne konferencje i seminaria, aktualnie realizowane są dwa tematy badawcze. Prof. Szydłowski ma w swoim dorobku około 450 prac naukowych z dziedziny elektrotechniki i elektroenergetyki, w tym 20 monografii naukowych, poświęconych teorii wielofazowych obwodów elektrycznych, stabilizacji parametrów energii elektrycznej w układach z elementami niesymentrycznymi i nieliniowymi oraz optymalizacji układów przekształtnikowych dużej mocy. Prof. Szydłowski przez wiele lat był dyrektorem Instytutu Elektrodynamiki Akademii Nauk Ukrainy. Od 1978 r. jest członkiem Akademii Nauk Ukrainy, a obecnie jej wiceprezydentem. Jest doktorem honoris causa Politechniki Kijowskiej, członkiem wielu towarzystw i komitetów naukowych krajowych i międzynarodowych. Wypromował 40 doktorów, z których 12 jest profesorami i doktorami habilitowanymi. Profesor Paul Kiekens jest uczonym mającym szczególnie ważne zasługi w dziedzinie włókiennictwa. Jest profesorem belgijskiej uczelni - Państwowego Uniwersytetu w Ghent, kierownikiem Katedry Włókiennictwa. Jego działalność naukowa w zakresie włókiennictwa obejmuje mechaniczną i chemiczną inżynierię, inżynierię materiałową surowców i tekstyliów oraz metrologię. Jest autorem 6 monografii oraz 95 studiów, rozpraw i artykułów. Kierował i koordynował wieloma międzynarodowymi i krajowymi programami edukacyjnymi, naukowymi i projektami badawczymi na rzecz przemysłu. Jest przewodniczącym lub członkiem szeregu międzynarodowych organizacji i towarzystw naukowych. Posiada wiele wyróżnień międzynarodowych. Jest doktorem honoris causa Technicznego Uniwersytetu w Libercu. Od 10 lat prof. Kiekens współpracuje z Wydziałem Włókienniczym PŁ oraz innymi polskimi ośrodkami naukowymi i przemysłowymi. Dzięki jego inicjatywie i poparciu polska strona szeroko uczestniczyła w programach Tempus, Copernicus oraz Inco-Copernicus, co zaowocowało licznymi wspólnymi monografiami, artykułami, konferencjami i stażami naukowymi. W roku 1995 prof. Paul Kiekens otrzymał odznakę Zasłużony dla Politechniki Łódzkiej" i Złotą Odznakę Stowarzyszenia Włókienników Polskich. 3

4 Kawaler z Brukseli Podczas 49. Światowej Wystawy Wynalazków i Innowacji Naukowych i Przemysłowych w Brukseli w ambasadzie polskiej, w dniu 16 listopada odbyło się spotkanie wynalazców, przedstawicieli przemysłu, zagranicznych stowarzyszeń wynalazców i organizatorów wystawy. Honory gospodarza pełnił Ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Królestwie Belgii Jan Piekarski. W czasie spotkania miała miejsce miła uroczystość - Prezydent Wystawy BRUSSELS EUREKA Jose Loriaux udekorował Adama Rylskiego z Instytutu Inżynierii Materiałowej i Technik Bezwiórowych Belgijskim Krzyżem Kawalerskim za zasługi dla wynalazczości. Dotychczas tym prestiżowym odznaczeniem zostało wyróżnionych kilkanaście osób z Polski. Przypomnijmy, że mgr inż. Adam Rylski jest prezesem Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizato- Czas na korektę ROMAN ZARZYCKI Prezydent wystawy BRUSSELS EUREKA Jose Loriaux dekoruje Adama Rylskiego Belgijskim Krzyżem Kawalerskim. Po prawej Ambasador RP w Królestwie Belgii Jan Piekarski. W numerze 64 Życia Uczelni ukazał się artykuł prof. Andrzeja Koszmidera poruszający problem przejmowania zajęć dydaktycznych przez macierzyste wydziały. Artykuł ten zmusza mnie do przekazania kilku uwag na temat sposobu zarządzania w Politechnice Łódzkiej. Przejmowanie zajęć przez poszczególne wydziały stanowi jeden z palących problemów na naszej uczelni i wiąże się z wprowadzoną w połowie lat 90. reformą finansową, która z kolei spowodowała zmiany w systemie zarządzania uczelnią. Byłem, jestem i chyba będę zwolennikiem reformy finansowej. Jej podstawowym celem było zwiększenie inicjatywy twórczej każdego z pracowników. Oceniam, że ten cel został osiągnięty. Należy pamiętać, że każda reforma, winna być przeprowadzona zgodnie z podstawowym cyklem zarządzania - cyklem Deminga. Po zaplanowaniu reformy, następuje etap realizacji, dalej kontroli, a w przypadku zauważenia nieprawidłowości etap działań korygujących. Nasze reformy zostały zaplanowane (wydaje się, że dobrze), zrealizowane (też chyba dobrze), ale zabrakło jednego z elementów cyklu zarządzania - kontroli, a następnie korekt. Brak tych działań spowodował wystąpienie szeregu wynaturzeń, a przejmowanie zajęć jest jednym z nich. Jednak za najgroźniejsze uważam występujący coraz wyraźniej proces autarkii i rozdrobnienia dydaktyczno-naukowego uczelni. Nie uwzględniając naszej filii w Bielsku-Białej mamy obecnie co najmniej po 2 kierunki studiów z technologii chemicznej, inżynierii środowiska, informatyki, ochrony środowiska, inżynierii materiałowej, robotyki i automatyki. rów przy Politechnice Łódzkiej i od kilku lat skutecznie promuje wynalazki z naszej uczelni na międzynarodowych wystawach. Ostatnio Urząd Patentowy RP udzielił dwóch patentów na wynalazek dotyczący obróbki cieplnej stopów aluminium, którego współautorem jest Adam Rylski. Wynalazek ten nagrodzono na międzynarodowych wystawach w Brukseli w 1996 r., Norymberdze w 1998 r., Genewie i Gdyni w 1999 r. i Budapeszcie w 2000 r. W większości przypadków są to kierunki prowadzone przez poszczególne wydziały i zupełnie nieskoordynowane z zajęciami prowadzonymi na innym wydziale. To, że w większości przypadków konieczne jest powielanie specjalistycznych laboratoriów, stanowi już duży problem finansowy. Ale to rozdrobnienie specjalistów nie pozwala i w przyszłości również nie pozwoli na budowę silnych dyscyplin naukowych w naszej Uczelni. Ta słabość już obecnie ujawnia się w nieproporcjonalnie małym udziale naszych przedstawicieli w centralnych instytucjach naukowo-opiniotwórczych (PAN, KBN, Rada Główna Szkolnictwa Wyższego). Wdrożona reforma przesunęła władzę decyzyjną (zgodnie z zasadą: kto ma pieniądze ten rządzi) z rąk Rektora i Senatu na wydziały, a nawet dalej, do instytutów i katedr. W konsekwencji to wydziały powołują (dublują) kierunki studiów (akceptacja Senatu jest w zasadzie formalnością); niektóre z nich mające po 4-5 kierunków pełnią już w tej chwili rolę osobnych małych czy nawet średnich uczelni. Ten kierunek pseudorozwojujest inny niż w czołowych polskich uczelniach technicznych (PW, PWr., PŚ, PG.) O pozycji, prestiżu i atrakcyjności uczelni technicznej świadczy nie ilość powtarzających się kierunków nauczania, ale to, że obok silnych wydziałów reprezentujących inżynierię włókienniczą, budowlaną, mechaniczną, elektryczną i chemiczną istnieją na niej nowoczesne jednostki dydaktyczno-naukowe z dziedziny biotechnologii, inżynierii środowiska, informatyki, elektroniki i telekomunikacji oraz zarządzania. Do tego należy dodać zespół nauk podstawowych i kształtującą się grupę inżynierii medycznej. Tak skonstruowana uczelnia może rozwijać się nawet w latach zbliżającego się niżu demograficznego. 4

5 Nowy gmach EWA CHOJNACKA Po dziewięciu latach prowadzenia inwestycji oficjalnie otwarto nowy gmach Wydziału Mechanicznego. Na czeń zajmowanych w budynkach innych wydziałów, opuszczono wreszcie te, które nadawały się jedynie do rozuroczyste przecięcie wstęgi zawieszonej w wejściu do hali warsztatowo-laboratoryjnej przyjechał wiceminister prof. Jerzy Zdrada z Ministerstwa Edukacji Narodowej. To właśnie dzięki środkom pozyskanym z tego resortu możliwe było prowadzenie budowy, co podkreślił w swoim przemówieniu dziekan Wydziału prof. Marian Królak. Poświęcenia nowego obiektu dokonał ks. Andrzej Dąbrowski, Wikariusz Generalny. Od chwili powstania w 1945 r. przez 24 lata Wydział Mechaniczny praktycznie mieścił się w starych budynkach pofabrycznych. W latach sześćdziesiątych rozpoczęto budowę kompleksu pięciokondygnacyjnych budynków połączonych halami. W roku akademickim oddano dwa spośród planowanych czterech budynków wysokich. Z braku środków przerwano dalszą rozbudowę. Stary budynek pofabryczny rozebrano. Projekt budowy nowego gmachu powstał w 1988 r. Inwestycję rozpoczęto w 1991 r. Głównym wykonawcą było Łódzkie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego. W 1995 r. wykonano projekt zmiany części wysokiej, a w 1996 r. hali warsztatowolaboratoryjnej. Zakończenie budowy nowego gmachu spowodowało znaczną poprawę warunków lokalowych Wydziału. Możliwe stało się zwolnienie pomieszbiórki. W nowym obiekcie mieszczą się: Instytut Inżynierii Materiałowej i Technik Bezwiórowych, Instytut Obrabiarek i Technologii Budowy Maszyn, Instytut Pojazdów oraz Katedra Technologii Maszyn i Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa. Znajduje tam się także Biblioteka Mechaniki - filia Biblioteki Głównej, audytoria dla studentów (ogólnowydziałowe i jako sale w posiadaniu poszczególnych jednostek) oraz Izba Pomiarów i hala technologiczna Instytutu Obrabiarek i Technologii Budowy Maszyn. Pięciopiętrowy budynek (do którego użytkownicy zaczęli się wprowadzać już w ubiegłym roku) i zakończona właśnie hala mają łącznie ponad 6000 metrów kwadratowych. Do powstania nowego obiektu przyczyniło się wiele osób. Dziekan prof. Marian Królak wymienił wśród nich: prof. Jana Krysińskiego - rektora PŁ w latach ( za duży wysiłek związany z okresem budowy stanu surowego zamkniętego"), obecnego rektora prof. Józefa Mayera ( za wspieranie finansowe i życzliwość podczas budowy, a szczególnie podczas przeprowadzek i wyposażania nowego obiektu"), prof. Andrzeja Koziarskiego - dziekana Wydziału w latach a następnie seniora budowy, prof. Leszka Kwapisza - poprzedniego seniora budowy oraz dyrektora administracyjnego dr inż. Jerzego Prywera i zastępcę dyrektora inż. Józefa Jarczewskiego (,yza nadzorowanie budowy"). Dziekan wspomniał również zmarłego nagle w ubiegłym roku prezesa ŁPBP mgr. inż. Pawła Bednarka absolwenta Wydziału Budownictwa Lądowego PŁ, który znając trudności finansowe uczelni gotów był przez sentyment do swej uczelni prowadzić budowę nawet przy niewielkich zyskach. Zwiedzanie obiektu zakończyło się wypiciem symbolicznej lampki szampana. Miejmy nadzieję, że dziekani innych wydziałów, które prowadzą inwestycje, będą mogli w jak najbliższym terminie zorganizować podobne uroczystości. Dziekan prof. Marian Królak przecina wstęgę w towarzystwie prof. Józefa Mayera. rektora 5

6 Jubileusz Katedra Technologii i Budowy Wyrobów Dziewiarskich runkowaniach ekonomicznych na początku lat 90? Przyczyniło się do tego w głównej mierze wprowadzenie pakietu ustaw z decyzją o przejściu na rozliczenia wolnodewizowe z rynkiem wschodnim, co spowodowało nagłą utratę tego rynku. Państwowe przedsiębiorstwa dziewiarskie jedno po drugim ogłaszało upadłość lub przekształcało się w spółki. Majątek upadłych przedsiębiorstw najczęściej trafiał do tworzących się bardzo licznie firm prywatnych. Tak więc zapotrzebowanie na absolwentów Katedry wciąż jest aktualne. Obecna struktura przemysłu dziewiarskiego składa się w głównej części z przedsiębiorstw prywatnych i spółek. Przedsiębiorstwa te wyposażone są często w bardzo nowoczesny sprzęt, a ich wyroby mogą konkurować na rynku światowym. W nowych uwarunkowaniach gospodarczych największym problemem dla przemysłu dziewiarskiego jest sprostanie wymogom konkurencyjności wzorniczej i cenowej na rynku światowym, gdyż przemysł ten został w pełni otwarty na konkurencję importu z Unii Europejskiej. Zwiększonej konkurencyjności na unijnym i globalnym rynku sprostać będą mogli producenci posiadający konkurencyjne produkty zarówno z punktu widzenia posiadanej przewagi kosztowo-cenowej, jak również oferujący konkurencyjne warunki dostaw (kredyty kupieckie, rabaty itp.), prowadzący systematyczne badania gustów konsumentów i reklamujący aktywnie swoje towary i marki towarowe oraz elastycznie dostosowujący się do warunków rynku. Przytoczone osiągnięcia przemysłu dziewiarskiego w latach powojennych oraz wskazane szanse jego rozwoju w latach obecnych były i mogą być zrealizowane dzięki wielu dobrze wyszkolonym specjalistom, którzy pracowali i pracują w tym przemyśle. Wszyscy oni są absolwentami Politechniki Łódzkiej i wywodzą się z Katedry Dziewiarstwa. WKŁAD KATEDRY DZIEWIARSTWA W ROZWÓJ DZIEWIARSTWA POLSKIEGO KAZIMIERZ KOPIAS Katedra Technologii i Budowy Wyrobów Dziewiarskich wywodzi się z Zakładu Dziewiarstwa, który powołano na Wydziale Włókienniczym 50 lat temu. W tym czasie zostało wypromowanych ponad 1400 magistrów inżynierów i inżynierów włókienników o specjalności dziewiarskiej, którzy przyczynili się do rozwoju przemysłu dziewiarskiego w Polsce. PRZEMYSŁ DZIEWIARSKI - LATA POWOJENNE I OBECNE W latach zbudowano na terenie całej Polski kilkadziesiąt nowych zakładów dziewiarskich. Zakłady te wyposażone były w najnowocześniejsze maszyny i urządzenia produkcyjne, sprowadzane głównie z krajów zachodnich. Jako przykłady tych szerokich inwestycji wymienić można z terenu Łodzi takie zakłady jak: Bistona, Kalina, Feniks, Teofilów. W tych latach przemysł dziewiarski zapewniał wiele miejsc pracy, zaspokajał w pełni potrzeby krajowe na wyroby dziewiarskie, a ponadto był dużym eksporterem swych produktów. W ogólnej produkcji wyrobów przemysłu lekkiego 25% stanowiły wówczas wyroby dziewiarskie. Wyroby dziewiarskie charakteryzują się bogatym wzornictwem, łatwo nadążającym za zmianami mody. Szeroki też jest ich asortyment, należą do niego: pończochy, skarpetki, bielizna, sukienki, ubrania, swetry, lecz również firanki, koronki, zasłony, wyroby techniczne, geodzianiny, a także artykuły medyczne. Dlaczego więc dziewiarstwo nie potrafiło się utrzymać w nowych uwa możliwy był dzięki dużemu zaangażowaniu wszystkich dawnych i obecnych pracowników, a szczególnie osób, które nią kierowały. Pierwszym kierownikiem Katedry Dziewiarstwa był doc. inż. Leon Pfeifer. Później kierowali nią: od 1966 r. prof. dr Witold Żurek, a od 1968 r. doc. dr hab. Janusz Szosland. W 1970 r. w wyniku zmian w strukturze organizacyjnej Wydziału Włókienniczego, Katedra Dziewiarstwa weszła w skład Instytutu Mechanicznej Technologii Włókna jako Zespół Dziewiarstwa. Dyrektorem Instytutu był prof. dr hab. Janusz Szosland natomiast kierownikiem Zespołu Dziewiarstwa dr inż. Zdzisław Mrożewski, którego zastąpił w 1983 r. prof. dr hab. Władysław Korliński. W 1994 r. Zespól Dziewiarstwa przekształcił się w Zakład Technologii i Budowy Dzianin. W wyniku podziału w 1998 r. Instytutu Mechanicznej Technologii Włókna na trzy Katedry powołana została obecna Katedra Technologii i Budowy Wyrobów Dziewiarskich, której kierownikiem jest prof. dr hab. Kazimierz Kopias. Spotkanie jubileuszowe absolwentów Katedry, które odbyło się 24 li- i stopada 2000 r. było okazją nie tylko do wspomnień lecz również dobrym momentem do wskazania kierunków i rozwoju przemysłu dziewiarskiego ; w obecnych uwarunkowaniach gospo-! darczych. Służyły temu referaty wy-, głoszone na spotkaniu, w których po-! ruszono zagadnienia dotyczące m.in. \ strategii polityki przemysłowej w odniesieniu do przemysłu lekkiego, obrotu tekstyliami z zagranicą oraz roli zaplecza naukowo-badawczego w przemyśle dziewiarskim. Na spotkaniu zaprezentowano osiągnięcia Katedry w dziedzinie dydaktyki i działalności naukowo-badawczej oraz przywołano w pamięci postaci, które tworzyły i pracowały w tej placówce. ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ 2000

7 Odznaczony przez Prezydenta RP Prof. dr hab. Janusz Szosland otrzyma! z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Uroczystość w pałacu prezydenckim odbyła się w dniu Święta Niepodległości. Profesor jest osobą dobrze znaną w Politechnice Łódzkiej. Niemniej BARTOSZ MAREK WALCZAK W Centralnym Muzeum Włókiennictwa od 17 października do 9 listopada 2000 r. czynna była wystawa zatytułowana Studenci architektury wobec dziedzictwa przemysłowego Łodzi", będąca prezentacją wybranych prac studenckich wykonanych w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej w ciągu minionych kilku lat. Główną część ekspozycji stanowiły projekty dotyczące rozbudowy Centralnego Muzeum Włókiennictwa wykonane w minionym roku akademickim w Zakładzie Historii Architektury i Konserwacji Zabytków. Projekty obejmują swym zakresem nie tylko budynki zajmowane obecnie przez muzeum, ale również proponowany skansen łódzkiej architektury Co nam zostało z tych lat? przypomnijmy kilka najważniejszych faktów z życiorysu, które pokazują Profesora jako niestrudzonego, niezwykle aktywnego i skutecznego działacza społecznego w obszarze techniki, promocji włókiennictwa i kształcenia kadr. Profesor ma za sobą ponad 50 lat pracy na Wydziale Włókienniczym PŁ. Był przez wiele lat kierownikiem Katedry Tkactwa, organizatorem i dyrektorem Instytutu Mechanicznej Technologii Włókna ( ), prodziekanem i dziekanem Wydziału Włókienniczego. Wykreował nową specjalność o nazwie Architektura Tekstyliów. O prof. Szoslandzie mówi się jako o twórcy szkoły naukowej znanej i uznawanej nie tylko w kraju. Nadano mu godność doktora honoris causa Moskiewskiej Państwowej Akademii Tekstylnej oraz Politechniki Łódzkiej. Jest członkiem honorowym zagranicznych towarzystw naukowych, promotorem dwóch doktoratów honoris causa uczonych z Niemiec i Belgii. W ostatnich latach zainicjował i kierował czterema grantami krajowymi i trzema Wspólnoty Europejskiej. Bardrewnianej zlokalizowany na terenie przyległego parku. Prezentowane projekty ilustrowały na planszach i makietach bardzo zróżnicowane poglądy autorów na wygląd i układ funkcjonalny muzeum oraz kompozycję skansenu. Na wystawie były również różnorodne prace studenckie poruszające problematykę dokumentacji ochrony, konserwacji i rewitalizacji budynków oraz terenów zajmowanych dawniej przez przemysł włókienniczy. Największą grupę stanowiły dyplomy prezentujące dojrzałe spojrzenie na dziedzictwo przemysłowe Łodzi i jego przyszłość, począwszy od niewielkiej fabryki powrozów, po rozległe obszary przemysłowe objęte obecnie przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczdzo ścisła współpraca z przemysłem zaowocowała blisko 100 pracami badawczymi i eksperckimi wdrożonymi do praktyki produkcyjnej i projektowej. Z inicjatywy prof. Janusz Szoslanda powstała Biblioteka: Włókiennictwo - Monografie Naukowe, której jest redaktorem. Wykreował w 1995 r. Centrum Naukowe Włókiennictwa, jedyną tego rodzaju formację w strukturze PAN. Jest członkiem założycielem i członkiem zwyczajnym Akademii Inżynierskiej w Polsce. Przez wiele lat brał udział w pracach gremiów opiniodawczych i doradczych w dziedzinie nauki jak: Centralna Komisja Kwalifikacyjna do Spraw Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów, Grupa Ekspertów MEN, KBN. Przez 14 lat był wiceprezesem Stowarzyszenia Włókienników Polskich, a przez dalszych 25 lat prezesem tej organizacji. Od 1999 r. jest Honorowym Prezesem SWP. Zorganizował szereg konferencji krajowych i międzynarodowych, w tym Zjazdy Polonijne Włókienników oraz Wystawę Osiągnięć Polskiego Włókiennictwa. Wykreował Ogólnopolską Reprezentację Przemysłu Włókienniczego, po roku jej działalności powstała Polska Izba Przemysłu Tekstylnego. Jest przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika S. Staszica w Łodzi. Przy jego dużym zaangażowaniu wydano 3 tomy Biogramów Zasłużonych Techników Polskich. ną. Wymienić również należy inwentaryzacje architektoniczne wykonywane przez studentów co roku podczas wakacyjnych praktyk oraz wizualizacje modeli komputerowych wybranych fabryk wykonywane na zajęciach z technik komputerowych wspomagających warsztat architekta. Pokazane prace reprezentowały wysoki poziom warsztatowy, a poruszana w nich problematyka skłoniła, być może, zwiedzających do refleksji nad przyszłością spuścizny pozostawionej naszemu miastu przez przemysł włókienniczy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że Łódź ma swoje bogate dziedzictwo, a fabryki odgrywają w nim pierwszoplanową rolę. W dniu otwarcia wystawy odbyła się, związana z nią tematycznie, międzynarodowa sesja naukowa Post- Industrial Heritage - A Burden or an Asset?" z udziałem profesorów z University of Strathclyde w Glasgow. Materiały pokonferencyjne są w trakcie przygotowania do publikacji. ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ

8 THERMO-WET czyli jak promować polską naukę i swoją instytucję Rozmowa z prof. dr hab. Dominikiem Sankowskim, kierownikiem Katedry Informatyki Stosowanej ŻU: Panie Profesorze, właśnie wrócił Pan z Francji, gdzie brai Pan udział w wielkiej wystawie Information Society Technologies for AU 2000". Uczestnictwo w tej niezwykłej imprezie jest dużym wyróżnieniem. Jak do tego doszło? D.S.: Wystawa Information Society Technologies for AU 2000" odbyła się w Nicei (Francja) w dniach 6-9 listopada. Jest to impreza w świecie nauki uważana za bardzo prestiżową, a jej celem jest zapoznanie się z najnowszymi rozwiązaniami w dziedzinie współczesnej informatyki, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Swoje osiągnięcia na wystawie IST prezentują ośrodki naukowe, technologiczne i badawcze z całego świata. Na powierzchni 3500m 2 ustawiono ponad 160 stanowisk. Kraje Unii Europejskiej wystawiły około 70 projektów badawczych w czterech kategoriach tematycznych: Technology for all, Open Access for all, Economy for all oraz Vision for all. Wśród 20 krajów spoza Unii zakwalifikowanych do udziału w wystawie znalazła się również Polska. Ja i moi współpracownicy z Katedry przedstawiliśmy system THERMO-WET (skomputeryzowany system do wysokotemperaturowych pomiarów właściwości powierzchniowych), który został wytypowany do prezentacji przez Ministra Nauki - Przewodniczącego KBN jako jeden z czterech z Polski. Nie mieliśmy wiele czasu, decyzja o zakwalifikowaniu do udziału w wystawie dotarła do nas 1 września, ale nasz system był gotowy, musieliśmy tylko odpowiednio się przygotować. ŻU: Czym jest THERMO-WET i na czym polega jego oryginalność? D.S.: THERMO-WET powstał w ramach grantu sponsorowanego przez KBN, we współpracy z Zakładem Inżynierii Spajania Politechniki Warszawskiej, Instytutem Elektrotermii Ekologicznej w Warszawie oraz Przemysłowym Instytutem Elektroniki w Warszawie. Jest to system umożliwiający automatyczne pomiary napięcia powierzchniowego i zwilżalności w wysokich temperaturach (do 1800 C) i atmosferze gazów ochronnych. System ten może znaleźć zastosowanie przemysłowe w metalurgii, w odlewnictwie, w inżynierii materiałowej, w produkcji szkła i ceramiki oraz wysokotemperaturowych farb i lakierów. Wyniki pomiarów uzyskiwane za pomocą systemu THER MO-WET wyróżniają się dużo wyższą dokładnością i powtarzalnością w po- D.S.: Do wystawy przygotowaliśmy się bardzo starannie. Wydaliśmy foldery w wersji polskiej i angielskiej, płyty CD z prezentacją w PowerPoint z polską muzyką w tle (słuchamy fragmentów koncertu e-moll Chopina), plakaty i ulotki. Na wystawie promowaliśmy zarówno Katedrę Informatyki Stosowanej, jak i cały Wydział Elektrotechniki i Elektroniki, Politechnikę Łódzką, a także samo miasto Łódź. Wzięliśmy ze sobą kilkadziesiąt kg materiałów reklamowych. Podczas wystawy polskie stanowisko prezenrównaniu z dotychczasowymi metodami pomiarowymi opartymi na subiektywnej ocenie operatora. ŻU: Jeszcze przed wystawą w Nicei THERMO-WET potwierdził swą wysoką klasę na Targach Komputerowych. D.S.: Tak, opracowanie systemu THERMO-WET zostało docenione przez ekspertów na V Targach Komputerowych INFOBIT, które odbyły się w Łodzi w dniach października. Dostaliśmy tam Złotą Dyskietkę.. ŻU: Znakomicie prezentują się materiały informacyjne przygotowane na wystawę w Nicei. Jak wyglądała prezentacja? towało na telebimach trzyminutowe filmy promocyjne. Muszę tu wspomnieć o bardzo życzliwym podejściu do wyprawy do Nicei władz uczelni. Znaczna część kosztów uczestnictwa 3 osób została pokryta przez budżet Politechniki. ŻU: Katedra Informatyki Stosowanej skończyła niedawno 5 lat. To bardzo niewiele, a przecież Katedra rozwinęła się niezwykle pod każdym względem. Jak Pan ocenia te 5 lat działalności? D.S.: Gdy tworzyłem Katedrę miałem trzech asystentów, jednego pracownika administracyjnego i 2 komputery. Trzeba było ogromnym wysił- 8

9 kiem wyremontować pomieszczenia otrzymane po Zakładzie Remontowo- Budowlanym. Równolegle z tworzeniem Katedry organizowaliśmy na Wydziale nowy kierunek Informatyka, powstawały zupełnie nowe programy i przedmioty. Obecnie w Katedrze pracuje jeden profesor, jeden dr habilitowany, pięciu adiunktów, dwóch wykładowców, dziewięciu asystentów, dwóch pracowników administracyjnych, trzech administratorów sieci LAN oraz dziesięciu doktorantów. W ciągu najbliższych kilku miesięcy powinny zostać sfinalizowane cztery prace doktorskie. Dzisiaj w Katedrze komputerów jest prawie 100. Posiadamy pięć laboratoriów dydaktycznych wyposażonych w nowoczesny sprzęt i specjalistyczne oprogramowanie (system czasu rzeczywistego QNX). Laboratoria te w godzinach wolnych od zajęć udostępniane są wszystkim studentom Politechniki, a w szczególności naszego Wydziału, co znacząco wspomaga działalność Wydziałowej Pracowni Komputerowej. Katedra posiada ponadto: główny serwer Sun Enterprise 250, sieć komputerową LAN standardu Fast Ethernet, połączenie światłowodowe 100 Mb/s do sieci Politechniki oraz Internetu, a także szereg stanowisk specjalistycznych. Tak dynamiczny rozwój Katedry nie byłby możliwy bez przychylności i wsparcia zarówno władz wydziału jaki uczelni. ZU: Wiele zmieniło się zapewne także w dydaktyce? D.S.: Rozwijamy działalność dydaktyczną, przede wszystkim na kierunku Informatyka, prowadzimy zajęcia z wielu specjalistycznych przedmiotów (m.in.: metody i języki programowania, programowanie sieciowe, lingwistyka matematyczna, programowanie w systemach multimedialnych, rozpoznawanie obrazów). Działając w podkomisji ds. Rozwoju Informatyki na Wydziale dużą uwagę poświęcamy opracowywaniu nowego programu zajęć na kierunku Informatyka oraz okresowemu uaktualnianiu istniejącego programu, gdyż wiedza informatyczna szczególnie w dziedzinie sieci komputerowych bardzo szybko się dezaktualizuje. Program dostosowywany jest do zmieniających się potrzeb rynkowych. Wychodzimy z niektórymi działaniami także do uczniów szkół średnich. Katedra była gospodarzem kilku konkursów na najlepszy program komputerowy uczniów szkół średnich województwa łódzkiego organizowanych przez Oddział Łódzki SER a także od dwóch lat pełni funkcję gospodarza konkursu ogólnopolskiego. Kolejny obszar działalności istotny nie tylko z punktu widzenia dodatkowych dochodów dla Katedry to organizowanie dwusemestralnych studiów podyplomowych na temat Efektywne wykorzystanie zasobów informatycznych ". ZU: W Katedrze prowadzone są liczne prace z zakresu automatyzacji pomiarów, co jeszcze dzieje się w Katedrze pod względem naukowym? D.S.: W ramach prac naukowo badawczych oraz prowadzonych na zamówienie realizujemy zagadnienia związane z automatyzacją pomiarów i regulacją urządzeń przemysłowych. Obejmuje to m.in. wielokanałowy pomiar wielkości fizycznych z archiwizacją i wizualizacją, nową generację inteligentnych regulatorów przemysłowych, czy pomiar temperatury spiekania i temperatur przemian fazowych w materiałach formierskich i wybranych ciał stałych metodą komputerowej analizy zmian kształtu próbek. Nową dziedziną jest tomografia procesowa, badania prowadzone są we współpracy z Instytutem Przemysłu Organicznego w Warszawie oraz z Uniwersytetami w Wielkiej Brytanii, w Niemczech, w Norwegii i wę Francji. ZU: Z wielką satysfakcją oglądałam zmodernizowane pomieszczenia, kiedyś wydawało się, że są one zupełnie nieprzystosowane do działalności naukowej i dydaktycznej. Dziś widziałam nowoczesne, funkcjonalne laboratoria pełne pracujących studentów, bardzo ładne pokoje pracowników, imponującą salę seminaryjną, którą dzięki rozsuwanym drzwiom można powiększyć tak, aby stała się salą konferencyjną dla kilkudziesięciu osób. W Kronice Katedry prócz wielu wpisów gości krajowych i zagranicznych znalazłam wpis rektora prof. Józefa Mayera z 12 grudnia 1998 roku, który zacytuję: Jestem pod wrażeniem rozwoju Katedry w tak krótkim czasie. Jeśli tempo zostanie utrzymane, to nowy budynek będzie konieczny. Chwilowo życzę dalszego rozwoju na miarę możliwości. Gratuluję. Tempo rozwoju nie zmniejsza się. Życzę dalszych sukcesów. Rozmawiała Hanna Morawska Prof. dr hab. Dominik Sankowski urodził się w 1946 roku w Radomsku. W 1970 roku ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Łódzkiej. W latach pracował w Instytucie Elektroenergetyki Politechniki Częstochowskiej. W tym czasie wykonywał pracę doktorską obronioną z wyróżnieniem w 1979 roku na Politechnice Łódzkiej. W 1973 roku ukończył także studia matematyczne. W 1979 roku rozpoczął pracę w Katedrze Elektrotermii PŁ. W 1989 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego. Od 1994 roku jest członkiem Sekcji Elektrotermii Polskiej Akademii Nauk. W 1995 r. objął funkcję kierownika Katedry Informatyki Stosowanej i zajął się organizacją kierunku Informatyka na Wydziale Elektrotechniki i Elektroniki. W kwietniu 1998 uzyskał tytuł profesora. Działalność naukowa prof. Dominika Sankowskiego koncentruje się głównie na zagadnieniach związanych z wykorzystaniem komputerów do monitorowania i sterowania wybranymi obiektami przemysłowymi oraz ich automatyzacją, a także zastosowaniem przetwarzania obrazów do pomiaru wielkości fizyko-chemicznych oraz w tomografii procesowej. Jest autorem oryginalnych metod automatycznej identyfikacji własności dynamicznych obiektów elektrotermicznych (w tym nieliniowych i wielowymiarowych). Wyniki swoich prac opublikował w dwóch opracowaniach monograficznych, 115 artykułach oraz w rozdziale książki wydanej w Wielkiej Brytanii. Jest autorem dwóch patentów. Wypromował dwóch doktorów. Stan rodzinny: żona i trójka dzieci. Córka Anna (24 lata) -absolwentka UŁ Wydziału Zarządzania, syn Wojciech (20 lat) - student II roku Elektroniki i Telekomunikacji PŁ, córka Ewa (11 lat) - uczennica VI klasy SR Hobby: historia - jest współautorem książki Z dziejów miasta Radomska", muzyka klasyczna, żeglarstwo - m.in. otrzymał nagrodę Rejs Roku w 1986r. za przepłynięcie Atlantyku w skrajnie trudnych warunkach na jachcie s/y Stomil, turystyka górska. ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ

10 Obchody jubileuszowe WOJCIECH CZAJKOWSKI Tegoroczne obchody 50-lecia Katedry Barwników i 70-lecia urodzin prof. Jerzego Szadowskiego odbyły się w ramach III Sympozjum naukowego pt. Barwniki i pigmenty - synteza i kierunki zastosowań", które miało miejsce w dniach 7-8 grudnia br.. Konferencja ta jest organizowana co dwa lata wspólnie z Instytutem Barwników i Produktów Organicznych w Zgierzu i gromadzi uczestników z ośrodków naukowych i przemysłowych zajmujących się problematyką barwników z całego kraju i z zagranicy. Katedra Barwników rozpoczęła swoją działalność naukową i dydaktyczną w 1949 r. Po 50 latach istnienia Katedra weszła w okres dojrzały stale unowocześniając i modyfikując zakres swojej działalności zgodnie z aktualnymi potrzebami technologii, nauki i dydaktyki. Nazwa naszej placówki kilkakrotnie ulegała zmianom. Początkowo była to Katedra Technologii Chemicznej Barwników Organicznych, od 1956 r. Katedra Technologii Barwników, po zmianach organizacyjnych w 1970 r. Instytut Barwników, a od 1998 r. nosi obecną nazwę. Organizatorem i pierwszym kierownikiem katedry był prof. dr Wincenty Wojtkiewicz. Po jego śmierci w 1968 r. kierownictwo przejął prof. dr hab. Jan Kraska, pracujący wtedy na stanowisku docenta. Po przejściu prof. Kraski na emeryturę tj. od października 1998 r. funkcja kierownika Katedry przypadła mojej osobie. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA KATEDRY BARWNIKÓW BYŁA ZAWSZE ŚCIŚLE ZWIĄZANA Z POTRZEBAMI PRZEMYSŁU BARWNIKÓW I AKTUALNYMI PROBLEMAMI TECHNOLOGICZNYMI TEJ BRANŻY. W wielu przypadkach rezultaty prowadzonych badań zostały zastosowane w przemyśle, jak np. technologie wdrożone do produkcji w zakładach Boruta" w Zgierzu, Zakładach Chemicznych w Bydgoszczy oraz w pabianickiej Polfie". Opracowano i wykonano w skali półtechnicznej metody wytwarzania szeregu półproduktów, barwników do włókien syntetycznych i naturalnych, barwników Profesor Jerzy Szadowski urodził się 17 marca 1930 roku w Wilnie. Do Łodzi przyjechał w 1945 r. Jest absolwentem Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej. Od 1953 r. jest zatrudniony w Katedrze Barwników. W 1960 r. obronił pracę doktorską, w 1981 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego, w 1991 r. otrzymał tytuł profesora, w 1997 r. został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego. Prof. Szadowski pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Barwników oraz prodziekana Wydziału Chemicznego. o przeznaczeniu specjalnym (fotografia barwna, optoelektronika) oraz pigmentów organicznych. Katedra rozwija także badania o charakterze podstawowym. Dotyczą one głównie ustalania zależności pomiędzy budową a barwą i właściwościami użytkowymi związków organicznych oraz prac teoretycznych związanych z procesami wytwarzania i aplikacji barwników i pigmentów organicznych. Prowadzone są także próby poszukiwania nowych półproduktów, barwników i pigmentów w oparciu o bardziej ekonomiczne i bezpieczne metody syntezy. Katedra utrzymuje ścisłe kontakty z krajowymi zakładami przemysłowymi i placówkami badawczymi zaj \ mującymi się problematyką syntezy i stosowania barwników i innych pokrewnych produktów organicznych. Utrzymujemy bliskie kontakty z wieloma placówkami akademickimi w kraju i za granicą (Uniwersytety w Leeds i Płn. Karolinie, Wyższa Szkoła Chemiczno-Technologiczna w Pardubiccach). Wyrazem uznania poziomu naukowego Katedry za granicą jest realizowany wspólnie z niemiecką firmą projekt badawczy polegający na poszukiwaniu nowych środków barwiących do stosowania w kosmetyce. Rysuje się możliwość podjęcia podobnego projektu badawczego wspólnie z jedną z firm ze Stanów Zjednoczonych. Od początku swojej działalności Katedra prowadzi działalność dydaktyczną na Wydziale Chemicznym PŁ. Unikalny w kraju kierunek nauczania w zakresie technologii chemicznej organicznej o specjalizacji technologia barwników przez 50 lat wykształcił ponad 600 magistrów inżynierów Działalność naukowa prof. Szadowskiego skupia się głównie na bada- * niach o charakterze podstawowym, ale wynikających z problemów interesujących przemysł. Wiele prac dotyczyło opracowania technologii nowych produktów, optymalizacji warunków syntezy i wyjaśnienia ogól- ' nych zależności pomiędzy budową : a właściwościami barwników. Szczególnie istotne z praktycznego punktu widzenia były badania nad wykorzystaniem acenaftenu i produktów z niego otrzymywanych do syntezy pigmentów perylenowych, która była sprawdzona w skali przemysłowej. Szereg prac dotyczy eliminacji szkodliwych substancji z procesów tech-k nologicznych. We współpracy z Insty-* 10 ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ 2000

11 i inżynierów, którzy dali się poznać jako doskonali fachowcy w kraju i za granicą. Od roku akademickiego 1999/2000 ROZPOCZĘLIŚMY figalizację NOWEGO PROGRAMU KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE SPECJALIZACJI TECHNOLOGIA BARWNIKÓW, ŚRODKÓW POMOCNICZYCH I CHEMII GOSPODARCZEJ". Przygotowuje ona absolwentów do pracy w zakładach związanych z takimi działami technologii organicznej jak chemia i technologia barwników i pigmentów, technologia środków pomocniczych (środki powierzchniowoczynne, zapachowe, wybielacze optyczne itp.) oraz chemia gospodarcza (środki piorące, farby i lakiery, chemikalia stosowane w przemyśle motoryzacyjnym, wybrane produkty kosmetyczne). Program kształcenia poza wiedzą fachową obejmuje także zagadnienia dotyczące marketingu i obrotu produktami chemii gospodarczej. Naszym zamierzeniem jest aby absolwent tego kierunku posiadał ugruntowaną wiedzę z zakresu towaroznawstwa chemicznego, pozwalającą na założenie własnej firmy lub podjęcie pracy w tak licznych w okręgu łódzkim hurtowniach chemicznych i przedstawicielstwach firm zagranicznych związanych z przemysłami chemicznym, włókienniczym i skórzanym. Program ten cieszy się dużym zainteresowaniem studentów. tutem Włókiennictwa i Centralnym Instytutem Ochrony Pracy prof. Szadowski uczestniczył w badaniach nad opracowaniem technologii wytwarzania włókien elektroprzewodzących. Rozwiązanie to zostało opatentowane w kraju i zagranicą. Obecnie kontynuuje badania nad barwnikami do równoczesnego zabarwiania różnych rodzajów włókien. Prof. J. Szadowski ma w dorobku naukowym około 200 pozycji: Jest takie autorem 6 rozdziałów w encyklopediach i poradnikach. Profesor J. Szadowski jest wiceprzewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Barwników i Produktów ^ Organicznych oraz przewodniczącym Polskiego Komitetu Kolorystyki. Jubileusz Profesor Michał Jabłoński Prof. dr hab. Michał Jabłoński 1 grudnia ukończył 80 lat. Jest on postacią bardzo zasłużoną dla Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki i wśród elektryków bardzo popularną. W aktywnym i barwnym życiu Profesora jest wiele znaczących i ciekawych wydarzeń. Jest wśród nich m.in. udział w kampanii wrześniowej i Powstaniu Warszawskim. Jego związki z Politechniką Łódzką zaczęły się w czerwcu 1945 r. Swoje życie zawodowe związał z Katedrą Maszyn Elektrycznych i Transformatorów (późniejszy Instytut), gdzie pracował aż do emerytury. Równolegle z pracą na uczelni Michał Jabłoński pracował w Fabryce Transformatorów M.3, a później gdy w Łodzi powstawała fabryka Elta" - z pasją uczestniczył w jej budowie. Praca ta przyniosła inżynierskie doświadczenie, które okazało się bezcenne w działalności naukowej związanej przede wszystkim z transformatorami i przekształtnikami. W1954 r. Michał Jabłoński uzyskał stopień doktora. W 1959 r. wyjechał do USA jako stypendysta Uniwersytetu Cornell, a następnie stażysta fabryki transformatorów Westinghouse w Sharon. Po powrocie do kraju w 1963 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego, pięć lat później uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1977 r. - zwyczajnego. W tym czasie rozwinął dziedzinę przekształtników, nawiązał współpracę zagraniczną z uczelniami i zakładami przemysłowymi m.in. w Indiach, Japonii, Egipcie, Sri Lance i w wielu krajach europejskich, przede wszystkim we Francji. W latach Michał Jabłoński pełnił funkcję pełnomocnika Rektora PŁ ds. współpracy z Uniwersytetem Strathclyde w Glasgow. W dorobku prof. Michała Jabłońskiego liczącym ponad 90 pozycji jest kilka popularnych książek z dziedziny transformatorów. Zrealizował także swoje humanistyczne tęsknoty. Wspólnie z żoną napisał Wyspę sercu podobną" - gawędy o Cejlonie oraz przetłumaczył z francuskiego Siostrę Emanuelę" P Dreyfusa. Prof. Michał Jabłoński bierze aktywny udział w życiu towarzystw naukowych i naukowo-technicznych. Jest członkiem-założycielem Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, jego wieloletnim prezesem, a obecnie Członkiem Honorowym, założycielem Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Łódzkiej, zasłużonym członkiem NOT. Prof. Michał Jabłoński jest na emeryturze, ale aktywnie uczestniczy w życiu uczelni. Swoje doświadczenie przekazuje słuchaczom Studium Pedagogicznego Doskonalenia Kadr, prowadzi wykłady na IFE (po angielsku i francusku), uczestniczy w organizowaniu zjazdów i konferencji. ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ

12 Sieci i Systemy Informatyczne ANTONI M. ZAJĄCZKOWSKI to tytuł konferencji, która zorganizowana została już po raz ósmy. Pierwsze pięć konferencji odbyło się pod kierunkiem ich pomysłodawcy prof. Romana Małeckiego kierownika SZSK - Samodzielnego Zakładu Sieci Komputerowych. Po jego nieoczekiwanej śmierci postanowiono kontynuować organizowanie Konferencji, ale z udziałem Centrum Komputerowego i Katedry Informatyki Stosowanej. Zasadniczy cel konferencji został zachowany, chociaż jest zrozumiałe, że w każdym roku zakres tematyki prezentowanych prac jest nieco inny, co w takiej dziedzinie jak informatyka, a szczególnie sieci komputerowe jest konieczne. W tym roku większość prac związanych z przygotowaniem konferencji przyjął na siebie zespół pracowników SZSK. Podobnie jak w roku ubiegłym, Konferencja SiS odbyła się równocześnie z targami Zastosowań Technik Komputerowych INFOBIT 2000, a obrady przebiegały w tym samym budynku, w którym znajdowała się wystawa targowa. Taka lokalizacja umożliwiła uczestnikom konferencji łatwy i bezpłatny dostęp do tej wystawy, a niektórzy przedstawiciele przemysłu informatycznego, biorący udział w targach, mogli zapoznać się z problemami informatyki dyskutowanymi podczas konferencji. Prace naukowe przyjęte do druku w materiałach konferencyjnych zostały podzielone na grupy tematyczne: sieci komputerowe, systemy informatyczne, nauczanie informatyki, rozpoznawanie i przetwarzanie obrazów, tomografia procesowa. Konferencja została uroczyście otwarta przez prorektora prof. Krzysztofa Kumińskiego. Obecni byli także dziekan i prodziekan Wydziału Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej prof. Włodzimierz Nakwaski i dr inż. Krystyna Gołębiowska-Walczak. Dobrze się stało, że przedstawiciele władz PŁ brali udział w naszych obradach, gdyż jednym z ważniejszych punktów programu pierwszego dnia konferencji była prezentacja idei i zasad organizacji Akademii Cisco oraz oficjalne otwarcie Akademii Regionalnej Cisco prowadzonej przez Centrum Komputerowe PŁ (więcej na ten temat na stronie obok). Program naukowy konferencji Nie będziemy tu omawiać szczegółowo wszystkich przedstawionych referatów, a jedynie skomentujemy te zagadnienia, które wydają się najbardziej interesujące. Dr Stanisław Starzak przedstawił program rozwoju infrastruktury informatycznej nauki polskiej, który ma być zrealizowany w ramach projektu Pionier koordynowanego przez Komitet Badań Naukowych. W innym, równie ciekawym referacie, omówił aktualne zagadnienia dotyczące współpracy narodowych sieci akademickich w Europie. Zupełnie inny charakter miały prace dotyczące tomografii procesowej. Ta nowa dziedzina zastosowań informatyki rozwija się bardzo szybko i dobrze się stało, że przedstawiono niektóre problemy z tego zakresu. Kilka referatów z grupy nauczanie informatyki omawiało różne zagadnienia z dziedziny nauczania na odległość stanowiącego istotne uzupełnienie tradycyjnego sposobu kształcenia. Podobnie jak w roku poprzednim przedstawiciele Urzędu Miasta Łodzi i Urzędu Wojewódzkiego przedstawili ostatnie osiągnięcia i najbliższe plany rozwoju systemów informatycznych działających na potrzeby wymienionych Urzędów. Przy organizowaniu konferencji takiej jak nasza główną trudnością, jaką trzeba pokonać jest pozyskanie odpowiednich środków. Dzięki staraniom Centrum Komputerowego PŁ, dwie firmy zgodziły się udzielić nam hojnej pomocy. Były to, w kolejności alfabetycznej, Cisco Systems Poland i Enterprise Systems Ericsson. Należy tu podkreślić, że ich udział w konferencji nie ograniczył się do wsparcia finansowego. Przedstawiciele obydwu firm przedstawili referaty, w których omówili technologie i produkty oferowane przez te koncerny, a znając ich pozycję w światowym przemyśle informatycznym i telekomunikacyjnym, uczestnicy konferencji mieli doskonałą okazję poznania niektórych, głównych tendencji w rozwoju tych gałęzi przemysłu. Wiosną przyszłego roku odbędzie się w Łodzi I Festiwal Nauki i Sztuki Impreza zaplanowana jest w dniach maja i ma być powiązana z Dniami Łodzi. Celem festiwalu jest promocja nauki i kultury środowisk twórczych Łodzi i województwa łódzkiego. Szczególnie jest on kierowany do młodzieży stojącej przed wyborem kierunku studiów, ale nie tylko. Festiwal ma pokazać jak ważną rolę odgrywa nauka w rozwoju gospodarczym miasta i województwa oraz spopularyzować prowadzone badania i osiągnięcia. Wymienionym wyżej zadaniom mają służyć rozmaite formy imprez od wykładów, dyskusji, pokazów i doświadczeń, poprzez warsztaty, wystawy, wycieczki, imprezy kulturalne, po konferencje i seminaria specjalistyczne. Czasu na przygotowania nie ma dużo, a byłoby bardzo dobrze aby festiwalowa oferta Politechniki Łódzkiej przyciągnęła jak najwięcej gości. Tak się stanie jeżeli będzie ona atrakcyjna i wszechstronna. Wydziały powinny już zacząć przygotowania. Dyrektorem Festiwalu jest dr E. Karasiński z Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. W Politechnice Łódzkiej odbyło się pierwsze spotkanie, które poprowadził prof. Andrzej Materka. Powołano Komitet Organizacyjny, w skład którego weszli: T. Jamroz, M. Kamińska L. Krala, F. Mosiński, I. Owczarek, Z. Pawelski, C. Peszyński-Drews, M. Urbaniak, J. Słodowy, R Szefliński, R Wandelt, B. Więcek, I. Gajda, E. Chojnacka. 12 ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ 2000

13 Akademia Cisco ANTONI M. ZAJĄCZKOWSKI Akademia Cisco jest programem edukacyjnym opracowanym i prowadzonym przez koncern Cisco, jeden z największych na świecie producentów sprzętu do budowy sieci komputerowych. Akademia Cisco ma strukturę hierarchiczną i jeden z poziomów tej struktury tworzą Akademie Regionalne, których kilka działa już w Polsce, a wiele w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych. Akademie Regionalne podpisują z zainteresowaną instytucją umowę o utworzeniu w niej Akademii Lokalnej, której celem jest realizacja programów edukacyjnych Akademii. Naturalne jest, że Centrum Komputerowe, na którego terenie powstała Akademia Regionalna, zaproponowało odpowiednio przygotowanym jednostkom PŁ podpisanie umów powołujących Akademie Lokalne. Dzięki temu, że dziekani Wydziału Fizyki Technicznej Informatyki i Matematyki Stosowanej zapoznali się z filozofią i programem Akademii Cisco, mogli upoważnić kierownika SZSK do podpisania z Centrum Komputerowym umowy o utworzeniu w SZSK Akademii Lokalnej Cisco. Warto dodać, że podpisana dwa tygodnie po konferencji Sieci i Systemy Informatyczne" umowa jest pierwszą zawartą w naszym regionie. Wydaje się, że powstanie Akademii Lokalnej Cisco w jednostce Wydziału FTIiMS zaowocuje wieloma korzyściami. Po pierwsze zwiększy się atrakcyjność programów dydaktycznych oferowanych przez wydział w zakresie informatyki, a szczególnie w bardzo szybko rozwijającej się dziedzinie sieci komputerowych. Po drugie, udział pracowników naszej uczelni w Akademii umożliwi im zapoznanie się z najnowszymi technologiami stosowanymi na świecie w sieciach komputerowych i po trzecie zostanie istotnie podniesiony ich poziom wiedzy w tej dziedzinie oraz zwiększona zostanie ich umiejętność kształcenia studentów. Udział Politechniki Łódzkiej w Akademii Cisco może istotnie zwiększyć atrakcyjność naszej uczelni na coraz trudniejszym rynku edukacyjnym. DRP 2000 GRZEGORZ BĄK, JACEK UŁAŃSKI Szósta międzynarodowa konferencja z serii Dielectric and Related Phenomena" - DRP 2000 odbyła się w Spale w dniach 6-10 września Konferencji patronował J.M. Rektor prof. Józef Mayer. Wśród sponsorów był również Komitet Badań Naukowych. Konferencja została zorganizowana przez Instytut Fizyki (dr hab. Grzegorz Bąk, prof. PŁ) i Katedrę Fizyki Molekularnej Wydziału Chemicznego R Ł. (prof. Jacek Ułański). W konferencji udział wzięło 137 osób, w tym 53 osoby z zagranicy oraz 84 uczestników z Polski. Wśród gości zagranicznych byli 10 uczestników z Niemiec, 7 z Japonii, 4 z Ukrainy, po 3 z Francji, Włoch, Izraela, Grecji, Wielkiej Brytanii i Szwecji, po 2 z USA, Rosji i Rumunii oraz po 1 osobie z Belgii, Czech, Holandii, Egiptu, Jordanii, Kanady, Litwy i Turcji. Tematem wiodącym konferencji były procesy relaksacyjne i metody ich badania, zarówno technikami dielektrycznymi jak i innymi. Wygłoszono 10 referatów na zaproszenie. Wykładowcami byli szeroko znani uczeni z Polski i zagranicy, profesorowie: Heinz Baessler, Yuri Feldman, George Floudas, Andrzej Gałęski, Stanisław Hoffmann, Stefan Jurga, Friedrich Kremer, Marian Kryszewski, Kia Ngai i Tadeusz Pakuła. Materiały konferencyjne w formie pełnych, recenzowanych artykułów zostaną opublikowane w osobnym numerze prestiżowego czasopisma IEEE Transactions on Dielectrics and Insulation (TDEI) pod redakcją G. Bąka, R.Gerharda- Multhaupta i J. Ułańskiego. 13

14 Róbmy swoje ZBIGNIEW KOŁAKOWSKI W maju 1988 r. zaledwie w miesiąc po tym jak Dniepropietrowsk (wówczas ZSRR, obecnie Ukraina) został miastem otwartym" dla obcokrajowców, przedstawiciele Politechniki Łódzkiej odwiedzili to miasto. Byliśmy pierwszą międzynarodową delegacją. Wcześniej nawet spotkania piłkarskie znanej miejscowej drużyny Dynamo z zagranicznymi rywalami odbywały się w pobliskich dużych miastach takich jak Zaporoże czy Charków. Grupa pracowników z PŁ, której przewodniczył doc. Kazimierz Grossman, pojechała do Dniepropietrowska z rewizytą -jesienią 1987 r. naszą uczelnię odwiedził prof. Arkady Ma- Nowy prodziekan W dniu 29 września odbyły się na Wydziale Organizacji i Zarządzania wybory uzupełniające, w wyniku których nominację na stanowisko prodziekana do spraw nauki i rozwoju otrzymał prof. Jerzy Lewandowski. Prof. Jerzy Lewandowski jest kierownikiem Zakładu Zarządzania Produkcją na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Łódzkiej. Jest także pracownikiem Instytutu Organizacji Systemów Produkcyjnych Politechniki Warszawskiej. Jego zainteresowania naukowe i dydaktyczne koncentrują się na następujących zagadnieniach: zarządzanie produkcją i usługami, zarządzanie jakością, logistyką, gospodarką naprawczą, ergonomią, zarządzanie bezpieczeństwem pracy i ochroną środowiska. Tematyka badawcza jest realizowana w ścisłym powiązaniu z praktyką przemysłową. Prof. Jerzy Lewandowski jest autorem i współautorem około 300 prac twórczych w tym 10 książek. Jest członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego, członkiem Koniewicz z Dniepropietrowskiego Instytutu Chemiczno-Technologicznego (obecnie Uniwersytet Chemiczno- Technologiczny w Dniepropietrowsku). W efekcie tych kontaktów, pod koniec 1988 r., została podpisana umowa o bezpośredniej współpracy naukowo-technicznej. Była ona następnie przedłużona na kolejne okresy pięcioletnie, ostatnio w październiku 2000 r. Umowa ta, zainicjowana przez prof. A. Maniewicza (Ukraina), prof. M. Królaka i piszącego tę informację, stworzyła osnowę dla stałych kontaktów i twórczej współpracy dwóch uczelni, przede wszystkim w dziedzinie mechaniki konstrukcji cienkościennych. Minione lata były niełatwe zarówno dla Polski, jak i Ukrainy. Wiele jednak uległo zmianie i dużo planów oraz zamysłów okazało się obecnie możliwymi do realizacji. Mimo niesprzyjających warunków ekonomicznych naukowe związki między naszymi uczelniami okazały się żywotne i obopólnie korzystne. Prof. Lewandowski z żoną. Zdjęcie pamiątkowe z Pałacu Prezydenckiego. mitetu Jakości i Normalizacji przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie oraz Komitetu Polskiej Nagrody Jakości. Prof. Jerzy Lewandowski został wyróżniony przez International Biographical Center Cambridge jako Outstanding People of the 20th Century, Outstanding Intellectuals of the 20th i tytułem Człowieka Roku 1999 przyznanym przez the American Biographical Institute Board of International Research. KIERUNKI WSPÓLNYCH BADAŃ Jednym z głównych celów umowy było wykonanie wspólnych badań w perspektywicznym kierunku teorii stateczności konstrukcji - teorii sprzężonej utraty stateczności konstrukcji. Wykonano kilka prac dotyczących sprzężonej niestateczności, które były przedstawione na licznych konferencjach, w tym międzynarodowych i opublikowane w znanych czasopismach (np. w Thin-Walled Structures). Prof. Arkady Maniewicz był jednym ze współautorów dwóch monografii przygotowywanych przez pracowników Katedry Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji PŁ, które zostały wydrukowane w 1990 (PWN) i 1995 r. Drugim kierunkiem wspólnych badań jest dynamika konstrukcji. Koledzy z Dniepropietrowska brali aktywny udział w kolejnych czterech sympozjach na temat stateczności konstrukcji organizowanych przez Katedrę Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji oraz uczestniczyli w trzech konferencjach poświęconych teorii i zastosowaniom układów dynamicznych, organizowanych przez prof. Jana Awrejcewicza - kierownika Katedry Automatyki i Biomechaniki. Prof. A. Maniewicz jest członkiem Komitetu Naukowego International Journal of Mechanics and Mechanical Engineering redagowanego przez prof. T. Kapitaniaka z Katedry Dynamiki Maszyn. W ostatnich latach kontakty pomiędzy polskimi i ukraińskimi uczelniami w dziedzinie mechaniki otrzymały nowy impuls do rozwoju. Politechnika Warszawska razem z Naddnieprzańską Akademią Budownictwa i Architektury w Dniepropietrowsku organizują coroczne Polsko-Ukraińskie Seminarium z mechaniki. Spotkania odbywają się naprzemiennie w Warszawie i Dniepropietrowsku. Pracownicy PŁ biorą aktywny udział w pracach tych seminariów. Stała współpraca naukowo-techniczna uczelni z Polski i Ukrainy jest jednym z elementów ogólnego zacieśniania związków między krajami, które uznając zbieżność ich długoterminowych interesów stały się partnerami strategicznymi. Mamy nadzieję, że współpraca ta będzie dalej pomyślnie rozwijać się dla wspólnego dobra. 14

15 Filia - Wydział Budowy Maszyn Informuje: ALEKSANDER PATYK Najważniejsze wydarzenia roku 2000 W kraju i zagranicą Bieżący rok obfitował w ważne dla wydziału wydarzenia. Przypominamy je w skrócie: Wydział uzyskał prawo do nadawania stopnia doktora habilitowanego. Otwarto dwa przewody habilitacyjne i skierowano dwa wnioski o nadanie tytułu naukowego profesora. Katedra Mechaniki i Inżynierskich Metod Komputerowych w ramach współpracy z polskimi i zagranicznymi instytucjami prowadzi szereg ciekawych prac, zdobywając dodatkowe doświadczenia i wymierne korzyści finansowe. Od 1998 r. Katedra współpracuje z I.D.E.A Institute w Turynie. Jest to instytucja zajmująca się projektowaniem samochodów i ich elementów dla prawie wszystkich firm produkujących samochody. W ramach współpracy kilku pracowników oraz studentów odbyło praktyki w Turynie. Wykładowcy z Włoch poprowadzili cykl wykładów z zakresu CAD. Pracownicy Katedry wykonali również dla włoskich partnerów prace naukowo-badawcze związane z obliczeniami metodą elementów skończonych, a dotyczące aerodynamiki nadwozi, kinematyki i wytrzymałości zespołów, modelowania zderzeń pojazdów. Z Włochami od dwóch lat współpracuje także Katedra Budowy Pojazdów. Kontakty naukowe Katedry z Centro Ricerche Fiat w Orbassano kolo Turynu z początkiem 2000 roku przekształciły się w formalną współpracę. Realizowany jest wspólny projekt badawczy, który dotyczy optymalizacji układu przenoszenia mocy w samochodzie o napędzie elektrycznym. Koordynatorem prac ze strony polskiej jest dr inż. J.Dzida, a ze strony włoskiej pracami kierują inżynierowie G.L.Perello i M.Uberti. Od ubiegłego roku Katedra Mechaniki i Inżynierskich Metod Komputerowych współpracuje także z firmą TTS AKTRO z Molde w Norwegii. AKTRO zajmuje się projektowaniem i produkcją urządzeń przeładunkowych montowanych na statkach i platformach wydobywających ropę naftową. W ramach współpracy Katedra zajmuje się modelowaniem żurawi i stabilizatorów położenia sond. Powstały modele i specjalistyczne oprogramowanie stosowane w AK TRO we wstępnym projektowaniu. Dwóch pracowników Katedry odbyło dwutygodniowe staże w AKTRO. Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji współpracuje z licznymi ośrodkami naukowymi i przemysłowymi Europy jak University Erlangen-Nuernberg, Fachhochschule Frankfurt am Main, Vienna University of Technology, Carl Zeiss Oberkochen, Mahr Goetingen, Leitz Brown&SharpeWetzlar czy OKM Jena. Przy ich pomocy oraz przy wsparciu uczelni i przemysłu krajowego (Politechniki Warszawskiej, Krakowskiej, Szczecińskiej i Świętokrzyskiej) organizowana jest od 1994 r. co dwa lata Międzynarodowa Konferencja Naukowa Coordinate Measuring Techniąue". W ramach kontaktów z przemysłem krajowym Katedra Mechaniki i Inżynierskich Metod Komputerowych od 1999 r. współpracuje z Fabryką Elektrolitów ELWO w Pszczynie w zakresie modelowania i optymalizacji urządzeń strzepujących elektrody. Są zaawansowane rozmowy w sprawie podjęcia przez Katedrę zlecenia na wykonywanie ciągłych, odpłatnych obliczeń z zakresu dynamiki. W bieżącym roku zakład kierowany przez prof. J. Stadnickiego podjął współpracę z Hutą Katowice w zakresie wykonywania specjalistycznego oprogramowania z zakresu obliczeń i baz danych o produkowanych wyrobach. Powołano studium doktoranckie i dokonano naboru na jego pierwszy rok. Uczestniczy w nim 31 słuchaczy. Kierownikiem studium jest prof. Jan Szadkowski. W trakcie tworzenia jest nowa struktura wydziału. W miejsce 11 katedr ma powstać 6: Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów, Katedra Podstaw Budowy Maszyn, Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji, Katedra Mechaniki i Inżynierskich Metod Komputerowych, Katedra Matematyki, Katedra Elektrotechniki i Automatyki. Nowy kierunek studiów Kierunek Informatyka w Filii PŁ w Bielsku-Białej powstał jako wynik zrealizowanego w latach projektu TEMPUS S JEP-09433, Polegał on na wprowadzeniu specjalności informatycznych na Wydziale Budowy Maszyn oraz na Wydziale Inżynierii Włókienniczej i Ochrony Środowiska. Projekt realizowano we współpracy z OBR BOSMAL" w Bielsku-Białej oraz Uniwersytami z Nancy (Francja), Dundee (Szkocja), Lizbony (Portugalia) i Instytutem I.D.E.A. z Turynu (Włochy). Około 20 nauczycieli z Bielska-Białej odbyło staże w Uniwersytetach Zachodniej Europy. Bazując na doświadczeniach zdobytych w ramach tego projektu, w roku akademickim 1998/99 uruchomiono studia na kierunku Informatyka w Bielsku-Białej. Studenci byli przyjmowani na Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej w Łodzi, natomiast zajęcia dydaktyczne prowadzili pracownicy z Bielska poprzez Centrum Zastosowań Informatyki. Obecnie Filia dąży do uzyskania samodzielności. Tworzone są podstawy administracyjne nowej uczelni. W związku z tym Informatyka została wprowadzona jako kierunek na Wydziale Budowy Maszyn. W bieżącym roku kalendarzowym dokonano naboru na trzyipółletnie inżynierskie studia dzienne i wieczorowe. Wychodząc naprzeciw potrzebom przemysłu przewidziano trzy specjalności, w których dokonuje się obecnie najszybszy rozwój, są to: telekomunikacja, inżynieria oprogramowania i projektowanie maszyn. 15

16 Nie ma nadmiaru pieniędzy w PŁ!! ANDRZEJ LECH KOSZMIDER W ubiegłym numerze Życia Uczelni ( nr 64 ) opublikowany został napisany przeze mnie artykuł pod tytułem: Nadmiar pieniędzy w PŁ?" Artykuł poświęcony był konieczności objęcia przez Władze Uczelni specjalną ochroną dydaktyki międzywydziałowej. Jako przykład i jednocześnie pretekst do napisania artykułu posłużył mi przypadek drastycznego zmniejszenia zajęć z przedmiotu Elektrotechnika i Elektronika zlecanych Wydziałowi Elektrotechniki i Elektroniki przez Wydział Mechaniczny (o ok godzin). Ze względu na brak zleceń zwróciliśmy się do dziekanatu z zapytaniem w tej sprawie. Ponieważ rozmowy z osobami zajmującymi się zleceniami nic nie wyjaśniły, doszło do spotkania przedstawiciela mojego wydziału z prodziekanem ds. dydaktyki Wydziału Mechanicznego. Po nim odbyło się kolejne zebranie, w którym uczestniczyło ok. 20 osób. Przedstawione zostało przez wydelegowanego przedstawiciela wydziału EiE stanowisko Wydziału Mechanicznego. Wynikało z niego, że druga część laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki przesunięta została w programie o rok wyżej i że studenci będą odrabiali to laboratorium na Wydziale Me- Jubileusz i 1 Jubileusz 85. urodzin Profesora Władysława Kuczyńskiego obchodzono na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska PŁ. W roku 1955 ówczesny rektor prof. Mieczysław Klimek powierzył pracującemu na Wydziale Mechanicznym Władysławowi Kuczyńskiemu zadanie zorganizowania szóstego wydziału Politechniki Łódzkiej. Już po roku pierwsi studenci rozpoczęli studia na Wydziale Budownictwa Lądowego. Twórca i wieloletni dziekan Wydziału (1956/58,1961/63,1965/68) uhonorowany został w 1990 roku tytułem doktora honoris causa PŁ. Profesor Kuczyński czynnie uczestniczy w życiu naukowym i zawodochanicznym. Uzasadnieniem było, że Wydział Mechaniczny nie może dalej tolerować niekorzystnego dla siebie bilansu w wymianie usług dydaktycznych z Wydziałem Elektrotechniki i Elektroniki. Można tu dla pełnego obrazu dodać, że istotnie Wydział EiE w okresie ostatnich lat bardzo zmniejszył dydaktykę zlecaną Wydziałowi Mechanicznemu, którego dziekan interweniował w tej sprawie na Wydziale EiE bez żadnego skutku. Sprawa więc wydawała się oczywista i posłużyła za pretekst do napisania artykułu. Po zgłoszeniu artykułu do Redakcji ŻU oraz równoległym wystosowaniu przeze mnie listu w tej sprawie do prorektora PŁ z prośbą o zajęcie stanowiska (z odpisem do dziekana Wydziału Mechanicznego), odbyło się spotkanie zorganizowane przez prorektora PŁ prof. Stanisława Wysockiego, w którym udział wzięli przedstawiciele obu zainteresowanych Wydziałów. Na spotkaniu tym dziekan i prodziekan Wydziału Mechanicznego uznali informacje o planie organizowania laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki na ich wydziale za nieporozumienie i zapewnili, że nigdy wym środowiska budowlanego. Utrzymuj e żywe kontakty z Wydziałem BAilŚ, a zwłaszcza z licznymi swoimi wychowankami tu pracującymi. W latach 1995/97 Profesor był organizatorem i kierownikiem Studium Podyplomowego Współczesne technologie budowy i naprawy mostów". Okazją do uczczenia jubileuszu Profesora stała się konferencja naukowo - techniczna Materiały kompozytowe w budownictwie mostowym", zorganizowana przez Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska PŁ, przy współpracy Przedsiębiorstwa Robót Mostowych MO STY - ŁÓDŹ S.A. i Oddziału Łódzkiego Związku Mostowców RR Udział planu organizowania takiego laboratorium nie było, a zmniejszenie zlecenia w bieżącym semestrze wyniknęło ze zmian programowych tzn. przesunięcia zajęć. Oświadczono także, że zmiany programowe na Wydziale Mechanicznym nigdy nie były i nie będą motywowane względami Finansowymi. Niestety na dokonanie zmian w artykule, który - poza faktem organizowania laboratorium - uważam ciągle za słuszny, było za późno - artykuł był już w trakcie drukowania. Dostałem jednak od pani redaktor obietnicę, że w najbliższym numerze będę mógł opublikować stosowne wyjaśnienie. Artykuł został złożony w wydawnictwie przed spotkaniem u prorektora, a Zycie Uczelni (nr 64) ukazało się po tym spotkaniu. Spowodowało to, że dziekani Wydziału Mechanicznego mogli przypuszczać, że ze złą wolą opisałem zamiary wydziału, niezgodnie z ich wyjaśnieniami, których przecież na wymienionym spotkaniu wysłuchałem. Za ewentualne stany wzburzenia, spowodowane tym nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności, przepraszam Wydział Mechaniczny i zapewniam, że nie było żadnych złych intencji w moich działaniach. Z drugiej strony pragnę dodać, że z Wydziałem Mechanicznym zawsze miałem - i mam nadzieję będę miał - jak najlepsze kontakty pełne wzajemnego zrozumienia. Tam również mam najliczniejsze grono przyjaciół. Mam nadzieje, że tak będzie nadal. w niej wzięli reprezentanci środowisk naukowych, stowarzyszeń inżynieryjno - technicznych, firm projektowowykonawczych oraz liczna grupa reprezentująca inwestorów. W sesji poświęconej jubileuszowi wziął udział JM Rektor Politechniki Łódzkiej prof. Józef Mayer. Laudację wygłosił prof. Kazimierz Flaga, rektor Politechniki Krakowskiej i przewodniczący Związku Mostowców RR Jubilat otrzymał liczne upominki, m.in.: od dziekana obraz przedstawiający budynek rektoratu - przed laty pierwszą siedzibę Wydziału, zaś od wychowanków - zestaw szczególnie lubianych i cenionych przez Profesora win francuskich. <jm) 16 ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ 2000

17 Nie tylko o kryształach CECYUA MALINOWSKAADAMSKA Kolejna, XIV Międzynarodowa Konferencja na temat: "Solid State Crystals - Materiał Science and Applications (1CSSC )" odbyła się w okresie od 9 do 13 października b.r. w Zakopanem - Kościelisku. Głównym organizatorem konferencji był Instytut Fizyki Technicznej Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, zaś współorganizatorami: Instytut Fizyki Politechniki Łódzkiej (z bardzo znaczącym wkładem finansowym otrzymanym od JM Rektora PŁ, prof. J. Mayera) oraz Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej. Spośród najważniejszych sponsorów konferencji należy wymienić: Komitet Badań Naukowych, Europejskie Biuro Badań i Rozwoju Lotnictwa, Polskie Towarzystwo Wzrostu Kryształów, Komitet Krystalografii PAN oraz Oddział SPIE w Polsce. W konferencji uczestniczyło 205 osób, w tym 56 gości reprezentujących Komunikacja dziekanat - studenci Na Wydziale Elektrotechniki i Elektroniki pojawiły się bardzo duże monitory TV, podwieszone wysoko, tak aby były dobrze widoczne również ze znacznej odległości. Umieszczono je w tych miejscach, gdzie studenci najczęściej spędzają czas i w których codziennie przechodzą, a więc w pobliżu szatni, przed dziekanatem, w głównym holu i w korytarzach. Na 20 krajów świata. Tematyka konferencji obejmowała: wzrost kryształów, własności fizyczne i zastosowanie materiałów krystalicznych, materiały nanokrystaliczne i cienkie warstwy, urządzenia optoelektroniczne, substancje organiczne w elektronice. Wygłoszonych zostało 56 referatów plenarnych, w tym 25 typu invited" oraz 130 prac zaprezentowano w postaci posterów. Wspaniały, najlepiej przygotowany referat typu invited" został wygłoszony przez prof. W. Bartczaka, z Międzyresortowego Instytutu Techniki Radiacyjnej PŁ. Wszystkie prace, które uzyskają pozytywne opinie recenzentów, będą opublikowane w czasopiśmie Proccedings of the International Society for Optical Engincering. wydawanym w Washington (USA): Należy podkreślić, że cykliczne, odbywające się co 2 lata, konferencje tego typu są dla pracowników Insty- monitorach tych studenci mogą znaleźć aktualności wydziałowe i komunikaty dziekanatu. Animowane teksty dobrze uzupełniają tradycyjne tablice ogłoszeń. Ten rodzaj komunikacji okazał się już bardzo skuteczny, można to ocenić po szybkiej reakcji na wyświetlane na monitorach komunikaty. (HM.) Prof. Donard de Cogan z żoną przy fortepianie Rubinsteina na Piotrkowskiej. tutu Fizyki PŁ ogromnie ważnym forum dla prezentacji najnowszych wyników badań oraz wymiany doświadczeń z wybitnymi fizykami pracującymi w dziedzinie fizyki kryształów za granicą. Podczas tegorocznej konferencji pracownicy Instytutu wygłosili 3 referaty oraz 9 komunikatów. Bezpośrednio po konferencji gościem Instytutu był prof. dr Donard de Cogan z University of East Anglia (Norwich, Great Britain) - wybitny specjalista w dziedzinie wzrostu kryształów. Nawiązana w 1996 r. przez dr inż. Mirosławę Rak z Instytutu Fizyki PŁ współpraca z prof. D. de Coganem ma szansę dalszego, szybkiego rozwoju nie tylko na polu naukowym, ale również w zakresie kształcenia studentów fizyki. Od redakcji Prof. Donard de Cogan oprócz wykładu na seminarium w Instytucie Fizyki wygłosił wykład interdyscyplinarny pt. Interaction between chemistry, physics, technology and business in the origins of international telecommunication dla studentów FTIMS, IFE i Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki. Ożywiona dyskusja była dowodem dużego zainteresowania studentów przedstawionym przez gościa tematem. 17

18 Trzynastka nie była pechowa KRZYSZTOF JÓŹWIK Podleganie przesądom to postawa, która pracownikom nauki powinna być obca. Postawa postawą, ale trzynastka" wywoływała myśli, czy wszystko będzie w porządku. Tymczasem okazało się, że trzynastemu z kolei International Student Symposium, poświęconemu mechanice, mikrotechnologii i mikrokomputerom żaden pech nie towarzyszył. Można powiedzieć, że nie tylko nie było problemów, ale piękna wrześniowa pogoda i otoczenie wspaniałych polskich gór sprzyjały obradom. Może to dziwne, ale frekwencja na poszczególnych sesjach była znakomita, nikt nie uciekał na wycieczkę w góry. Taka postawa uczestników wynikała z atmosfery, jaką udało się wytworzyć i bardzo szybko nawiązanych przyjaźni. Szeroka tematyka prezentowanych referatów, w znamienitej większości interdyscyplinarnych, gromadziła liczne grono słuchaczy. Tak więc zainteresowanie i przyjaźń stały się zachętą do słuchania i dyskutowania, a rozmowy wielokrotnie kończyły się w późnych godzinach nocnych. Tegoroczne sympozjum różniło się nieco od poprzednich. Poza studentami wzięli w nim udział także doktoranci. Wzrósł poziom naukowy spotkania, ale zachowane zostały jego podstawowe atuty - kameralność, teoretycznie nieograniczony czas prezentacji i dyskusji oraz udział doświadczonych samodzielnych pracowników nauki. Ci ostatni dawali doskonałe przykłady jak prezentować i prowadzić wykład, aby przekazać swoje wyniki badań i jednocześnie nie zanudzić słuchaczy (dotyczy to szczególnie przypadków, gdy omawiane zagadnienie jest znane tylko wąskiemu gronu słuchających). Nie można, mówiąc o odbytym Sympozjum, nie złożyć niskich ukłonów w kierunku sponsorów zjazdu, gdyż zorganizowanie spotkania zależało w dużej mierze od ich pomocy finansowej. Udzielili jej nam: prorektor ds. studenckich prof. Stanisław Wysocki, dziekan Wydziału Mechanicznego prof. Marian Królak, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz WARTA-Vita" S.A., można rzec - stały sponsor sympozjum. W imieniu uczestników, organizatorów i swoim własnym bardzo serdecznie dziękuję. Geodezja - współpraca z Ukrainą Minęło 30 lat STEFAN PRZEWŁOCKI Późnąjesienią 1970 r. odwiedziłem po raz pierwszy Katedrę Geodezji Inżynieryjnej Kijowskiego Instytutu Budownictwa i Architektury. Podczas Delegacja ukraińska z wizytą w Instytucie Geodezji i Kartografii w Warszawie (od lewej: prof. G. tienko, prof. P. Baran) trzymiesięcznego stażu naukowego miałem okazję zapoznania się z wieloma niezwykle interesującymi aspektami pracy naukowej i dydaktycznej zespołu kierowanego wówczas przez Profesora M.G. Widujewa, wybitnego znawcę przedmiotu i autorytet naukowy na skalę europejską. Od tego też czasu datuje się współpraca naukowa pomiędzy kijowską Katedrą Geodezji Inżynieryjnej, a Katedrą Geodezji Po- 1 i t ec h n i k i Łódzkiej. W minionym okresie pracownicy obu Katedr wielokrotnie przyjeżdżali do partnerskiej uczelni. Nie były to jednak tylko wizyty towarzyskie. Każde spotkanie w Kijowie lub w Łodzi wiązało się z udziałem,,.,,r w naukowej Litwin, prof. S. Woj- imprezie: kon. ferencji lub seminarium. Roboczy charakter wizyt polegał na prezentacji własnych osiągnięć naukowych, dyskutowaniu merytorycznych i metodycznych aspektów procesu dydaktycznego, a także omawianiu planów badań naukowych i form dalszej współpracy. Do szczególnych dokonań będących efektem naszej współpracy należą: wyniki badań związane z doskonaleniem procedur pomiarowych konstrukcji budowlanych dla potrzeb diagnostycznych, teoretyczne aspekty kształtowania geometrycznego budowli, ugruntowanie podstaw współczesnej dyscypliny inżynierskiej Metrologia budowli". W tym roku minęło 30 lat współpracy. W maju wspólnie z dr. T. Koską uczestniczyliśmy w uroczystościach 90-lecia twórcy Katedry Geodezji Inżynieryjnej w Kijowie prof. M.G. Widujewa. We wrześniu nasza Katedra gościła przedstawicieli Katedry Geodezji Inżynieryjnej w Kijowie dziekana Wydziału prof. S.R Wojtienko i profesorów: R Barana i G. Litwina. Koledzy z Kijowa wzięli także udział w XV Jubileuszowej Konferencji Naukowej Katedr Geodezji z wydziałów niegeodezyjnych odbywającej się w Warszawie. Wymiernym rezultatem tych ostatnich kontaktów są przemyślenia i wspólne publikacje, m.in. w czasopiśmie ukraińskim Inżyniernaja Gieodezija" i w materiałach Konferencji Metody geodezji, fotogrametrii i teledetekcji dla inżynierii środowiska i budownictwa", która odbyła się w Warszawie. Oceniając wysoko dotychczasową współpracę partnerzy przygotowali projekt umowy na lata

19 W czasie obrad Zgromadzenia Plenarnego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich odbywającego się 30 września w Krakowie podpisane zostało Porozumienie między KRASP a ministrem edukacji narodowej Poniżej podajemy w pełnym brzmieniu treść tego ważnego dokumentu. Strony postanawiają, co następuje: przedstawiciele Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich będą uczestniczyli w procesie ustalania podstaw programowych i standardów wymagań egzaminacyjnych, szkoły wyższe podejmą starania, by w najszerszym możliwie zakresie uznać w postępowaniu rekrutacyjnym wyniki uzyskane przez kandydatów na studia na egzaminie maturalnym. Strony zgodnie stwierdzają, że za tymi działaniami przemawiają ważne względy: zachowanie spoistości systemu edukacji, gdyż w ten sposób uzyskuje się konsekwentnie zamianę egzaminu wstępnego na egzamin końcowy przeprowadzany na każdym poprzednim etapie kształcenia, racjonalizacja wysiłku młodzieży zdającej maturę, racjonalizacja procesu rekrutacji na wyższych uczelniach. Realizacja powyższych celów wymaga przyjęcia następujących ustaleń: 1. Ustala się zasadę szerokiego uczestnictwa przedstawicieli KRASP w procesie ustalania podstaw programowych i standardów nauczania oraz egzaminowania w szkolnictwie ponadgimnazjalnym. 2. Licencjonowani przedstawiciele uczelni biorą bezpośredni udział w egzaminie maturalnym, w szczególności mają wpływ na dobór tematów egzaminacyjnych. 3. Uczelnie z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym ogłaszają listę dodatkowych przedmiotów wymaganych w ramach egzaminu maturalnego na poszczególnych kierunkach studiów. 4. Uczelnie rekrutujące na kierunki wymagające specjalnych uzdolnień kandydata przeprowadzają odpowiednie sprawdziany. 5. Uczelnie mogą w szczególnych przypadkach wprowadzić w procesie rekrutacji dodatkowe sprawdziany, pod warunkiem że nie wykraczają one poza program szkół ponadgimnazjalnych i nie powtarzają one egzaminu maturalnego. 6. Ustalenia zawarte w niniejszym Porozumieniu stosowane będą od roku akademickiego 2002/2003. Kandydaci, którzy z uzasadnionych powodów starać się będą o przyjęcie na studia w innym trybie niż przewidziany przez maturę 2002", będą podlegać rekrutacji na zasadach i w trybie określonym przez senaty uczelni. 7. W celu umożliwienia prawidłowego przebiegu rekrutacji na uczelnie wyższe Centralna Komisja Egzaminacyjna zostanie zobowiązana do przeprowadzenia egzaminu maturalnego i ogłoszenia jego wyników w nieprzekraczalnym terminie do 30 czerwca każdego roku. 8. Przewiduje się monitorowanie procesu realizacji Porozumienia oraz okresową ocenę wyników przez obie Strony Porozumienia. Realizacja punktu 5 podlega kontroli Ministra Edukacji Narodowej w trybie nadzoru. 9. Porozumienie wchodzi w życie na danej uczelni po ratyfikowaniu przez Senat tej uczelni. Zaleca się, aby Porozumienie zostało przyjęte przez uczelnie w całości już od roku akademickiego 2002/2003. W przypadku konieczności wprowadzenia okresu przejściowego, zaleca się by nie przekroczył on roku akademickiego 2005/2006. Porozumienie podpisali: Minister Edukacji Narodowej prof. Edmund Wittbrodt i Przewodniczący KRASP prof. Jerzy Woźnicki. Jak się dowiedziało ZU ratyfikacja tego dokumentu przez Senat Politechniki Łódzkiej nastąpi najprawdopodobniej na grudniowym posiedzeniu. Komisja coraz bliżej Listopadowe spotkanie Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych zostało zorganizowane przez Politechnikę Radomską im. Kazimierza Pułaskiego. Tematem wiodącym tej konferencji było powołanie Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych. Rektorzy dyskutowali nad przygotowanymi przez Konferencję Prorektorów projektami porozumienia w sprawie zapewniania jakości kształcenia oraz zasad postępowania akredytacyjnego. Podpisanie porozumienia powołującego Komisję Akredytacyjną Uczelni Technicznych ma nastąpić w lutym na kolejnym posiedzeniu KRPUT Ustalono, że do 1 grudnia uczelnie wyznaczą swojego przedstawiciela do prac w Komisji Akredytacyjnej. Z Politechniki Łódzkiej został nim dr hab. Edward Jezierski, prof. PŁ pełniący w naszej uczelni m.in. rolę przewodniczącego Rady ds. jakości kształcenia. 19

20 Dyskusje o jakości Spotkanie w Miedzeszynie EWA CHOJNACKA Od kilku lat środowisko akademickie w Polsce wykazuje silne umotywowanie do wprowadzania mechanizmów zapewniania jakości kształcenia. Obecnie obowiązująca ustawa o szkolnictwie wyższym z 12 września 1990 r. nie zawiera żadnych zapisów związanych bezpośrednio z procesem akredytacji i bieżącego monitoringu oferty dydaktycznej uczelni. Inaczej stanowi ustawa z 26 czerwca 1997 r. o wyższych szkołach zawodowych, na mocy której działa Komisja Akredytacyjna Wyższego Szkolnictwa Zawodowego. Licznie działające branżoniczona, bowiem każda ze stron miała także do przedyskutowania problemy we własnym gronie. Na dwudniowe obrady (20 i 21 października) wybrano ośrodek w Miedzeszynie pod Warszawą. Obie uczelnie wykorzystały wyjątkową okazję do przedstawienia najważniejszych spraw z obszaru szeroko rozumianej jakości. W atmosferę jaka towarzyszy naszym pracom prowadzonym w ramach Tempusa wprowadziły uczestników ogólne informacje o projekcie, jego celach i sposobie ich realizacji. Przedstawione zostały także działania projakościowe prowadzone w obu politechnikach. Przez kilka ostatnich lat wiele działań w naszych uczelniach wynikało ze zjawisk wymuszających zmiany systemu edukacyjnego. By były to zmiany na lepsze należy wprowadzić odpowiednie mechanizmy zaradcze i tworzyć dobry klimat wokół procesu dydaktycznego. W obu naszych uczelniach wybrane zostały pewne obszary działania, które poszły na pierwszy ogień". Im właśnie, czyli pierwszym rezultatom osiągniętym na politechnikach w Warszawie i Łodzi poświęcone były oddzielne wystąpienia. Omówione zostały niektóre elementy porządkujące zarządzanie procesem dydaktycznym oraz wybrane! procedury jakości kształcenia wprowadzane centralnie w Politechnice Łódzkiej oraz w szczególności na Wydziale Elektrotechniki i Elektroniki oraz w Centrum Kształcenia Międzynarodowego. Nieco inaczej przebiega realizacja systemu zapewniania jakości kształcenia w Politechnice Warszawskiej. W uczelni tej trzy wydziały (Chemiczny, Inżynierii Materiałowej, Matematyki i Nauk Informacyjnych) przystąpiły do tzw. fazy pilotażowej. Mówiono o zdobytych doświadczeniach i wnioskach, jakie z nich wynikają. Każdy z wydziałów z uwagi na swoją specyfikę położył szczególny nacisk na inne działania, aczkolwiek wiele elementów było wspólnych (także z tym co dzieje się w PŁ). Wspólne też jest pełne pasji zaangażowanie w omawiane sprawy. Mimo pewnego nadmiaru informacji i zbliżającej się pory obiadu, prorektorzy z dużym zainteresowaniem obejrzeli prezentację oprogramowania - Jl MMIII ~J5T i* z.' we" komisje akredytacyjne powstawały spontanicznie z inicjatywy danego środowiska uznającego, że jednym z głównych motywów wprowadzania zmian powinno być zapewnianie odpowiedniej jakości i przejrzystości działań. Problematyce jakości kształcenia poświęcone było wspólne seminarium Konferencji Prorektorów ds. Kształcenia Polskich Uczelni Technicznych oraz programu Tempus Internat Quality Education Systems", w który zaangażowane są dwie polskie uczelnie: Politechnika Warszawska (gospodarz spotkania prorektorów) i Politechnika Łódzka. Wspólność" spotkania była do pewnego stopnia ogra- związanego z tworzeniem i modyfikacją programu studiów przygotowaną przez studentów Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki PŁ. Dalsza część obrad tego dnia toczyła się w podgrupach. Prorektorzy dyskutowali nad koncepcją działania Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych. W efekcie powstało Porozumienie w sprawie zapewniania jakości kształcenia" obejmujące założenia ogólne systemu akredytacji kierunków studiów oraz zasady i procedury postępowania akredytacyjnego. Stanowisko Konferencji Prorektorów przygotowano dla przedstawienia na najbliższym spotkaniu KRPUT k My, tzn. grupa tempusowa, rozma- w 20

21 Poszukiwanie przestrzeni Ogólnopolskie Spotkania Studentów Architektury (OSSA) odbywają się co roku w innym mieście akademickim. Po Gdańsku, Poznaniu i Gliwicach, OSSA zawitała do Łodzi, co było dowodem uznania środowiska dla aktywności studentów zrzeszonych w Kole Naukowym przy Instytucie Architektury i Urbanistyki PŁ. Aby uczestniczyć w spotkaniach, studenci musieli przedstawić wcześniej prace, jak wyobrażają sobie Łódź. Na podstawie oceny tych prac zaproszono 110 uczestników z ponad dwustu, którzy się zgłosili. Tematem IV Ogólnopolskiego Spotkania Studentów Architektury (19-23 października) było poszukiwanie przestrzeni publicznej". Inauguracyjny wykład wygłosił gość specjalny, francuski urbanista Michel Moritz, który mówił o przestrzeni publicznej. Swoją prezentację oparł na przykładzie paryskiej dzielnicy La Defense. Studenci spotkali się również z historykiem, urbanistą, projektantem wnętrz, scenografem, przewodnikiem. Oprócz wykładów, ważnym elementem spotkań były warsztaty. Zadaniem postawionym uczestnikom warsztatów było takie zagospodarowanie okolic Dworca Fabrycznego, aby stworzyć tam przestrzeń publiczną przyjazną człowiekowi, zachęcającą do częstego tam przebywania. Wizjonerskie kompozycje tworzono w wielkiej hali Forum Fabricum. Organizatorzy spotkania zadbali o to, aby pochwalić się kolegom z innych ośrodków swoimi osiągnięciami, i w budynku Instytutu zorganizowali wystawę swoich prac. Zapoznali też swoich gości z osiągnięciami łódzkich architektów w dziedzinie rewitalizacji obiektów i projektowania wnętrz. Szczególnie podobały się pieczołowicie odtworzone wnętrza zabytkowych kamienic (Piotrkowska 77), a także nowoprojektowane wnętrza pubów przy Piotrkowskiej. (jm) wialiśmy o planach na przyszłość, czyli co dalej w sprawach jakości dziać się będzie na naszych uczelniach. Drugi dzień konferencji rozpoczęła wspólna sesja rozszerzona o gości Z zagranicy - partnerów projektu X Wielkiej Brytanii, Holandii, Szwecji i Danii. Motywem przewodnim była akredytacja. Mowa była nie tylko o konkretnych rozwiązaniach przyjętych w danym kraju. O akredytacji i zapewnianiu jakości kształcenia mówiono także w kontekście kultury oceny, tradycji i doświadczeń narodowych, obowiązujących aktów prawnych, a również w aspekcie podpisanej (także przez Polskę) Deklaracji Bolońskiej". Konferencję zakończyły dyskusje wpodgrupach. Prorektorzy gościli dyrektora Departamentu Szkolnictwa Wyższego MEN mgr. Tadeusza Popłonkowskiego, z którym rozmawiali miedzy innymi na temat nowych matur. Grupa tempusowa dyskutowała na temat uwag zagranicznych partnerów dotyczących projektowanych systemów zapewniania jakości kształcenia. Wszyscy uczestnicy wyjeżdżali z Miedzeszyna zadowoleni - prorektorzy przygotowali do dalszej dyskusji koncepcję Komisji Akredytacyjnej, nam udało się rozpowszechnić prowadzone w Politechnikach: Warszawskiej i Łódzkiej prace projakościowe, a przy okazji wysłuchać komentarzy doświadczonych w zarządzaniu procesem dydaktycznym prorektorów polskich uczelni technicznych. Wystawa rysunku profesora Mariana Jaeschke ( ) W październiku Galeria Politechniki Łódzkiej zaprezentowała wystawę rysunku prof. Mariana Jaeschke. Jest to prezentacja szczególna, prof. Jaeschke znany jest bowiem przede wszystkim jako malarz. Rysunek jest u niego wrażliwą i swobodną notatką z natury przeznaczoną do późniejszego opracowania, ale już w przekazie malarskim. Wystawa ta daje nam rzadką możliwość prześledzenia tego, jak rodzi się koncepcja dzieła, jak kreska przekształca się w linię i plamę barwną. Odsłania to, co zwykle jest przez artystę chowane do szuflady, jednak dla odbiorcy cenne, ponieważ przyzwyczajeni do dzieł skończonych, gotowych, już opracowanych nie zdajemy sobie sprawy z tego, co wiąże się z pracą wstępną, przygotowawczą." - czytamy w pięknie wydanym informatorze o tej wystawie. Ekspozycja ta była pierwszym pokazem rysunków tego artysty. Obejmował ona prace z lat czterdziestych, z okresu pobytu artysty w Turyngii i późniejsze, aż do lat siedemdziesiątych. Wystawie patronowali: Związek Nauczycielstwa Polskiego w PŁ, Związek Polskich Artystów Plastyków, Polska Sztuka Użytkowa i Miejska Galeria Sztuki w Łodzi. Prof. Marian Jaeschke związany był z Łodzią od roku 1947, był członkiem ZPAP, prowadził zajęcia z malarstwa w ówczesnej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, której był wieloletnim prorektorem, pełnił też funkcję dziekana. Jego praca artystyczna przyniosła Mu liczne nagrody i wyróżnienia (jednym z pierwszych była nagroda Prezesa Rady Ministrów w roku 1937!), oraz zaowocowała licznymi wystawami w kraju i za granicą. W roku 1980 prof. Marian Jaeschke został laureatem Nagrody Miasta Łodzi. (HM) 21

22 Podsumowanie rekrutacji Na październikowym posiedzeniu Senatu prorektor prof. Stanisław Wysocki przedstawił pełną informację na temat tegorocznej rekrutacji. W całej uczelni przyjęto 7041 osób na studia dzienne, zaoczne i wieczorowe. O te miejsca starało się 9402 kandydatów. W rozbiciu na rodzaje studiów rekrutacja wyglądała następująco: Studia dzienne Studia zaoczne i wieczorowe 1704 Łódź 761 Bielsko-Biała 2465 Razem Zarówno w Łodzi jak i Bielsku-Białej na jedno miejsce na studiach dziennych było około 1,5 kandydata. Od kilku lat obserwuje się powolny wzrost dynamiki rekrutacji na studia dzienne. Oznacza to, że szybciej wzrasta liczba kandydatów niż liczba przyjętych. Na odpłatną formę studiów przyjęto w tym roku mniej więcej tyle osób ile było chętnych. STUDIA DZIENNE W ŁODZI Zgodnie z uchwałą rekrutacyjną przyjęcia były prowadzone od matur łączonych, przez egzamin w PŁ, po trzy konkursy świadectw. Jak wygłądały poszczególne etapy rekrutacji? Tabela 1 zestawia liczbę przyjętych w ramach poszczególnych etapów rekrutacji oraz pokazuje jaki był stosunek liczby chętnych do liczby przyjętych. Zestawienie dotyczy Łodzi. Jak widać w skali globalnej najwię- Tab. 2 Tab. 1 przyjęci kandydaci przyjęci matura łączona ,62 egz. PŁ 118 3,95 konkurs I ,21 konkurs II 498 1,07 konkurs III 225 1,04 razem ,47 cej studentów (blisko 50%) przyjęliśmy w ramach matur łączonych, aczkolwiek na jedno miejsce nie było dużej konkurencji. Jest ona większa na egzaminie, ale ta forma daje zaledwie 3% studentów. Pozostałe miejsca wypełniają kandydaci z konkursu świadectw. W ramach przyjęć przez poszczególne wydziały sytuacja wygląda nieco inaczej. Pokazuje to tabela 2. Limit miejsc w ramach matur łączonych w największym procencie wypełniły wydziały: Elektrotechniki i Elektroniki (ok. 95%), FTIMS (ok. 92%) oraz Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska (ok. 91%). Powyżej połowy przyjęły także Centrum Kształcenia Międzynarodowego (74%) oraz Wydział Organizacji i Zarządzania (55%).Te cztery wydziały miały także stosunkowo największy współczynnik kandydatów do liczby przyjętych (średnio dla całej rekrutacji od 2 na BAIŚ do 1,59 na OiZ). Pozostałe wydziały w ramach matur łączonych przyjęły kilkanaście procent (13%-19%) ogólnego limitu. Liczba przyjętych w ramach egzaminu przeprowadzonego w PŁ nie stanowiła znaczącego dla całej rekrutacji procentu, pozostali kandydaci pochodzili z poszczególnych tur konkursów świadectw. Tylko dwa wydziały: Elektrotechniki i Elektroniki oraz Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska nie prowadziły tej formy naboru. Wydział Chemii Spożywczej i Biotechnologii praktycznie zakończył rekrutację po pierwszym konkursie świadectw, w ramach którego przyjął brakujące do limitu 80% studentów. Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska także większość przyjęć zrealizował w pierwszej turze konkursu (61%). Niestety wciąż najwolniej decyduje się młodzież na studia na Wydziale Włókienniczym, gdzie zarówno matura łączona jak i egzamin w PŁ dały zaledwie 2% wszystkich przyjętych. Prawie 85% przyjętych na ten wydział to kandydaci z pierwszego i drugiego konkursu świadectw (odpowiednio 42% i 43%). Podobnie najwięcej osób w ramach pierwszych dwóch tur konkursu świadectw przyjęły wydziały: Mechaniczny (odpowiednio 44% i 32%) i Chemiczny (odpowiednio 39% i 37%). Oczywiście w ramach poszczególnych wydziałów statystyka zmienia się w zależności od kierunku. Ważne jest jednak to, że w zasadzie od lat utrzymują się podobne tendencje. Powstaje pytanie, co robią te wydziały, które mają największy kłopot z kandydatami. Czy i jakie działania podejmują, by uczynić swoje studia bardziej atrakcyjnymi i czy za tymi działaniami idzie odpowiednia strategia promocyjna? Wydział matura łączona egz. PŁ konkurs I konkurs II konkurs III Razem Mechaniczny Elektrotechniki i Elektroniki Chemiczny Włókienniczy Chemii Spoż. i Biotechnologii Bud., Arch. i Inż. Środowiska FTIMS Org. i Zarządź Inż. Proc. i Ochr. Środowiska Centr. Kształcenia Międzynarod

23 Dzień Bezpieczeństwa Procesowego w Politechnice ADAM MARKOWSKI Zdolność do zapobiegania stratom poprzez zarządzanie ryzykiem staje się kluczowym elementem sukcesu dla wielu organizacji przemysłowych w różnych branżach technologii i tech- Od lewej: prorektor prof. Edward Rybicki idrinż. Adam Markowski. niki. Jedna duża awaria może zniszczyć reputację nie tylko danej firmy, ale i całego sektora przemysłowego, np. energetyki jądrowej. Niewystarczająca kontrola nad bezpieczeństwem produktu jest w stanie wywołać ogromne straty finansowe. Tak było np. w tym roku we Francji, a rzecz dotyczyła mączki zwierzęcej do produkcji pasz drobiarskich i zwierzęcych. Zła reputacja firmy w związku z nieodpowiednimi warunkami pracy stwarza problemy z rekrutacją dobrych pracowników, a niekontrolowane skażenie środowiska prowadzi do wysokich kar. Kontrola wszystkich tych rodzajów ryzyka, a tym samym strat finansowych, wymaga pełnego uwagi i kreatywnego podejścia wszystkich zatrudnionych - od projektantów, przez operatorów po służby Utrzymania ruchu i mocnego wsparcia przez specjalistyczne służby bezpieczeństwa i ochrony środowiska przy zastosowaniu nowoczesnego oprogramowania. Sukces będzie możliwy tylko wtedy, gdy działania będą w pełni skoordynowane dzięki specjalnie zaprojektowanym systemom zarządzania bezpieczeństwem i ochroną środowiska. Sercem tych systemów jest zarządzanie ryzykiem, którego celem jest zapobieganie stratom ludzkim, majątkowym i środowiskowym. Wszystkie te obszary są właśnie celem dydaktycznym i naukowym, jaki postawił sobie - przed 8 laty jako pierwszy w Polsce - Zespól Zarządzania Bezpieczeństwem i Ochroną Środowiska, pracujący pod kierunkiem dr inż. Adama S. Markowskiego w Katedrze Systemów Inżynierii Środowiska prof. Romana Zarzyckie go- Dorobek Zespołu został zaprezentowany w czasie imprezy nazwanej Dzień Bezpieczeństwa Procesowego w Politechnice Łódzkiej", która odbyła się 24 października na Wydziale Inżynierii Procesowej i Ochrony Środo- Rozpoczęlo ją IX Sympozjum wiska. Naukowo Szkoleniowe, które otwo- rzyl prorektor ds. promocji i współpracy z zagranicą dr hab. Edward Rybicki, prof. PŁ. W trakcie Sympozjum wygłoszono 7 referatów obejmujących teorię i praktykę zarządzania ryzykiem procesowym, w tym 2 referaty zagranicznych specjalistów z Wielkiej Brytanii i USA. W drugiej części,j)nia Bezpieczeństwa.." odbyło się wręczenie dyplomów dla 25 absolwentów IV edycji Podyplomowego Studium Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych" oraz inauguracja V edycji tego Studium, na które w tym roku uczęszcza 30 specjalistów m. in. z zakładów chemicznych, Państwowej Straży Pożarnej, instytutów naukowo badawczych oraz innych organizacji. Nie obyło się też bez wykładu inauguracyjnego, który w tym roku wygłosił absolwent z dyplomem nr 2 naszego Studium mgr Zenon Galewski z ELANY S.A.. Wręczono też nagrodę za najlepszą pracę dyplomową, którą uzyskał mgr inż. Witold Głodek z firmy MPCo Polska s.c. Ponad 120 uczestników Dnia Bezpieczeństwa Procesowego" przyjęło z dużym zainteresowaniem prezentację trzech książek dydaktycznych opracowanych przez Zespół Zarządzania Bezpieczeństwem i Ochroną Środowiska pod wspólnym tytułem Zapobieganie Stratom w Przemyśle". Niezwykle owocną imprezę, która cieszyła się również dużym zainteresowaniem mass mediów zakończył r^ Bal Ryzykanta. Oprócz zaangażowania Komitetu Organizacyjnego w organizacji Dnia.." brali czynny udział studenci, specjaliści wykonujący prace dyplomowe z dziedziny zarządzania ryzykiem. Ambicją Zespołu jest aby,j)zień Bezpieczeństwa Procesowego w Politechnice Łódzkiej" stał się stałym wydarzeniem w kalendarzu krajowego dorobku w zakresie bezpieczeństwa i aby w tym dniu mogło dochodzić do wymiany poglądów, przekazywania doświadczeń i prezentacji osiągnięć. Uzyskano już poparcie dla tej inicjatywy Polskiej Grupy Bezpieczeństwa Procesowego działającej przy Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego. 11 Listopada Uroczyste posiedzenie Senatu Politechniki Łódzkiej z okazji Narodowego Święta Niepodległości odbyło się 10 listopada 2000 r. w Sali Lustrzanej Wydziału Organizacji i Zarządzania. Z bardzo interesującym wykładem zatytułowanym Polska niepodległość rok" wystąpił dr Bogusław Rakowski z Uniwersytetu Łódzkiego. Nie zabrakło też muzyki polskiej. Śpiewającemu barytonem Tomaszowi Rakoczowi towarzyszyła przy fortepianie Aleksandra Nawe. Po uroczystości tradycyjnie złożono kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza. 23

24 Inauguracja po raz czwarty JAN NOWAKOWSKI Po raz drugi w Ostrowie Wielkopolskim, a po raz czwarty w ogóle zainaugurowano nowy rok akademicki w Oddziale Zamiejscowym Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki Politechniki Łódzkiej. Uroczysta inauguracja odbyła się dnia 21 października w pięknej auli Zespołu Szkół Technicznych w Ostrowie Wielkopolskim. Władze naszej uczelni reprezentowali: prorektor ds. promocji i współpracy z zagranicą dr hab. Edward Rybicki, prof. PŁ oraz prodziekan ds. studiów zaocznych Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki dr hab. Jan Anuszczyk, prof. PŁ. Na uroczystość do grodu nad Olobokiem przybyli zaproszeni goście: posłowie ziemi ostrowskiej, władze Powiatu Ostrowskiego, władze miasta Ostrowa, sejmiku wojewódzkiego, a także przedstawiciele Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz władze oświatowe Ostrowa Wlkp. Uroczystość zaszczycił swoją obecnością współtwórca Oddziału Zamiejscowego Naczelnik Wydziału Oświaty Urzędu Miejskiego w Kaliszu mgr Jerzy Bartczak. Odział Zamiejscowy istnieje już cztery lata kształcąc studentów kierunku Elektronika i Telekomunikacja. Łączna liczba studentów na czte- rech latach studiów wynosi około dwustu. W tym roku przyjęto osiemdziesięciu studentów, głównie mieszkańców Ostrowa Wlkp. Kalisza, Pleszewa, Jarocina i innych mniejszych miejscowości. Zespół Szkół Technicznych w Ostrowie Wielkopolskim jest ośrodkiem bardzo dobrze wyposażonym i spełnia warunki niezbędne do kształcenia studentów w systemie zaocznym (baza lokalowa i laboratoryjna). Gospodarzem i menedżerem tej doskonale funkcjonującej szkoły jest mgr Waldemar Gostomczyk. Dzięki władzom powiatu ostrowskiego, które nie szczędzą grosza na wyposażenie szkoły w nowoczesny sprzęt komputerowy, a także dzięki dyrekcji Zakładu Telekomunikacji Polskiej S.A. w Kaliszu, która nieodpłatnie przekazała na rzecz Politechniki Łódzkiej system łączności telekomunikacyjnej ISDN, można bez przeszkód kształcić studentów od pierwszego roku aż do uzyskania dyplomu inżynierskiego bez konieczności dojeżdżania do macierzystej uczelni. Warto nadmienić, iż system ISDN umożliwia prowadzenie wykładów na odległość, udzielanie konsultacji i przekazywanie wszelkich informacji pomiędzy uczelnią w Łodzi i Odziałem Zamiejscowym. Działanie systemu zostało zaprezentowane w czasie inauguracji. Dziekan Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki prof. Jan Leszczyński będąc na miejscu w Łodzi wygłosił przemówienie do gości zebranych w auli szkoły w Ostrowie. Uroczyście immatrykulowani byli ci studenci, którzy uzyskali największą liczbę punktów w postępowaniu kwalifikacyjnym. Otrzymali oni indeksy z rąk prorektora Rybickiego. Starosta Powiatu Ostrowskiego mgr Andrzej Dera w swoim przemówieniu wyraził wdzięczność władzom naszej uczelni, a w szczególności JM Rektorowi PŁ prof. Józefowi Mayerowi za umożliwienie kształcenia młodzieży w Ostrowie Wielkopolskim. Serdeczne podziękowania wyraził również pod adresem kadry dydaktycznej prowadzącej zajęcia w Ostrowie. Przedstawiciel Samorządu Studenckiego podziękował kadrze dydaktycznej za profesjonalizm, życzliwość i trud włożony w proces kształcenia oraz za życzliwość, wyrozumiałość w stosunku do młodzieży studiującej. Podziękowanie wyraził również wszystkim, którzy stworzyli tak znakomite warunki do zdobywania wiedzy w pobliżu miejsca zamieszkania. Na zakończenie uroczystości zgodnie z tradycją odbył się wykład inauguracyjny. Wygłosił go student czwartego roku Fizyki Wydziału Fizyki Technicznej Informatyki i Matematyki Stosowanej Adam Chudecki, który mówił na temat Podróże w czasie - fikcja czy rzeczywistość". Nad przygotowaniem i przebiegiem uroczystości czuwał autor powyższej notatki pełniący rolę pełnomocnika dziekana Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki. Zmiany Samodzielność filii PŁ w Bielsku- Białej jest coraz bliżej. Projekt ustawy o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej został przekazany do RGSzW. Zgodnie z decyzją Senatu podjętą na listopadowym posiedzeniu zmienia swoją nazwę Wydział Włókienniczy. Przyjęta została nazwa zaproponowana przez Radę Wydziału - Wydział Inżynierii i Marketingu Tekstyliów. 24

25 Inżynieria materiałów polimerowych LUDOM/R ŚLUSARSKI W dniu r. odbyło się w Politechnice Łódzkiej posiedzenie Komitetu Nauki o Materiałach PAN (KNM), poświęcone współczesnym problemom inżynierii materiałowej polimerów. Wybór miejsca spotkania niebyt przypadkowy, jest on dowodem uznania dla poziomu nauki o polimerach w naszej uczelni. W posiedzeniu wzięli udział oprócz Przewodniczącego Honorowego KNM PAN prof. dr hab. Zbigniewa Bojarskiego i Przewodniczącego urzędującego prof. dr hab. Adolfa Maciejnego oraz członków Komitetu, również rektor PŁ prof. dr hab. Józef Mayer i dziekan Wydziału Chemicznego dr hab. Marian Zaborski, prof. PŁ. Obecni byli ponadto zaproszeni specjaliści w dziedzinie inżynierii materiałowej polimerów prof. dr hab. Andrzej Galęski z CMMM PAN w Łodzi, prof. dr hab. Piotr Penczek z Instytutu Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego w Warszawie i prof. dr hab. Robert Sikora z Politechniki Lubelskiej. Prof. A. Maciejny otwierając posiedzenie podziękował rektorowi i dziekanowi za gościnę i udział w spotkaniu oraz wyraził opinię, że ich obecność świadczy o zainteresowaniu władz uczelni problematyką inżynierii materiałowej polimerów. Znalazło to potwierdzenie zarówno w wystąpieniu prof. Józefa Mayera jak i dr hab. Mariana Zaborskiego, prof. PŁ. Główną część posiedzenia stanowiło Seminarium nt. Badania i rozwój materiałów polimerowych". Wygłoszone zostały następujące referaty: prof. L. Ślusarski Kierunki rozwoju materiałów polimerowych", prof. A. Gałęski Struktura i właściwości materiałów polimerowych", prof. W. Królikowski Kierunki rozwoju kompozytów polimerowych", prof. R. Sikora Problemy przetwórstwa tworzyw wielkocząsteczkowych", prof. R Penczek Perspektywy polskiego przemysłu tworzyw sztucznych". W dyskusji członkowie KNM PAN, w większości specjaliści w dziedzinach metaloznawstwa i ceramiki, wyrazili zadowolenie, że dzięki Seminarium mogli się zapoznać z aktualnymi i nader ważnymi problemami inżynierii materiałowej polimerów. Na zakończenie prof. A. Maciejny przedstawił wniosek w sprawie wystąpienia do KBN o ustanowienie Projektu Badawczego Zamawianego w zakresie inżynierii materiałów polimerowych. Twórca PŁ wśród zasłużonych dla miasta Łodzi Kamienica z freskami CZESŁAW ŻYLIŃSKI Nakamienicy przy ul. Piotrkowskiej 71, od strony pasażu A. Rubinsteina, W dniu r. odsłonięto fresk Z wybitnymi postaciami zasłużonymi dla Łodzi. Fresk odsłonili: wiceprezydent Łodzi Mieczysław Teodorczyk i redaktor Gazety Łódzkiej (dodatku do Gazety Wyborczej) - Paweł Jędras. Pomysłodawcą wykonania fresku była w 1997 r. Gazeta Łódzka, która też ogłosiła konkurs na wybór najbardziej zasłużonych. Zgłoszono 130 nazwisk osób związanych z historią Łodzi, a jury złożone z rektorów łódzkich wyższych uczelni wybrało 33 osoby. Konkurs na projekt wygrał Krzysztof Jaśkiewicz, pieniądze przekazały władze miasta, a fresk wykonała firma Taurow Konserwacja i Ochrona Zabytków. Na ścianie kamienicy, w oknach i na balkonach namalowano 31 osób, w bramie - symbolicznego tkacza z przełomu XIX i XX wieku oraz anonimowego Żyda. Obok króla Władysława Jagiełły, Stanisława Staszica, marszałka Józefa Piłsudskiego, Władysława Reymonta, Juliana Tuwima i innych znaleźli się twórcy i pierwsi rektorzy Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu łódzkiego - profesorowie Bohdan Stefanowski i Tadeusz Kotarbiński. Prof. Stefanowski został namalowany na balkonie, obok niego stoi Władysław Król - były olimpijczyk, piłkarz, hokeista i działacz sportowy. Na fresku uwiecznieni zostali też inni naukowcy i wykładowcy łódzkich wyższych uczelni: G. Bacewicz, K. Jonscher, A. Kamiński, W. Kędra, K. Kieślowski, J. Moll, S. Skwarczyńska, W. Strzemiński i W. Tomaszewicz, niektórzy z nich byli bardziej znani jako artyści. 25

26 Studenckie praktyki w Zduńskiej Woli -już wieloletnia tradycja MAGDALENA BEDNARKIEWICZ Po każdym roku studiów przyszli architekci, przygotowani teoretycznie, sprawdzają swą świeżą wiedzę w praktyce. Po II roku są to praktyki inwentaryzacyjno-konserwatorskie. Mówiąc krótko, studenci Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej muszą wykonać pomiar obiektu z natury". Praca ta wymaga dokładnego zmierzenia, naszkicowania, wykreślenia oraz sfotografowania wybranego budynku. W efekcie mamy stosy rysunków, zdjęć i dokumentacji inwentaryzacyjnej. Składają się na nią rzuty piwnic, parteru, piętra, więźby dachowej oraz rysunki elewacji i przekroju inwentaryzowanego budynku wykreślone w skali 1:50. Od pięciu lat miejscem corocznych praktyk jest Zduńska Wola. Wybór ten nie jest przypadkowy. Dzięki przychylnej i sympatycznej atmosferze stworzonej przez władze miasta grupa studentów Architektury może przez dwa tygodnie lipca prowadzić inwentaryzację wybranego w centrum domu. W tym roku dwudziestu studentów prowadziło to zadanie pod moim kierunkiem. Walorem przemawiającym za wyborem Zduńskiej Woli na miejsce praktyk jest bardzo bogata, zróżnicowana architektura pochodząca z przełomu XIX i XX w. W mieście zachowały się liczne, aczkolwiek w różnym stanie technicznym, zespoły reprezentujące zarówno architekturę przemysłową, jak i mieszkaniową. Przykładem architektury przemysłowej są zachowane przy Parku Miejskim w starej części miasta: dawna tkalnia mechaniczna, garbarnia, elektrownia wodna czy wreszcie zakład kanalizacyj no- wodociągowy. W tym roku zgodnie z zapotrzebowaniem Wydziału Architektury Urzędu Miasta i Administracji Budynków Komunalnych w Zduńskiej Woli, po raz kolejny nasze zainteresowanie zostało skierowane na domy łączące funkcje mieszkalno-usługowe. Stuletnie domy swoją świetność mają już za sobą, jednak dzięki obowiązkowi posiadania przez właścicieli nieruchomości dokładnych dokumentacji technicznych, możemy w trakcie wykonywania pomiarów domów poznać ich historie, zarówno te opowiedziane przez lokatorów, jak i odkryte na murach lub innych częściach budowli w trakcie licznych prac remontowych. Są one związane z historią ich właścicieli: Polaków, Żydów i Niemców, czyli grup społecznych, które mieszkały w Zduńskiej Woli. Po 1945 r. większość nieruchomości przejął Skarb Państwa. Na strychach odnajdujemy zapomniane elementy, takie jak kufry, żeliwny zlew zdjęty z korytarza, wózek dziecięcy z 1938 r., stare meble czy szkło - dziś uznawane za zabytek. Dzięki pracom inwentaryzacyjnym studenci mogą zobaczyć świetnie zachowane portki kominowe", dobre i złe połączenia elementów więźby dachowej oraz wiele samowoli budowlanych, które są dziełem lokatorów. Na niektórych dachach mierzonych kamienic istnieją czynne syreny alarmowe, które kiedyś oznajmiały początek i koniec pracy w fabrykach Zduńskiej Woli, a w czasie wojen oznajmiały zbliżające się zagrożenie. Stare dokumentacje budynków zaginęły w trakcie II wojny światowej. Właśnie dzięki pracy naszych studentów możemy odtworzyć jak wyglądał podział poszczególnych kondygnacji mierzonego budynku. Inwentaryzowane domy usytuowano na działce, gdzie budynek frontowy stał przy ulicy, często z przyległą oficyną. Pozostałą część działki zajmowała przydomowa zieleń, którą tworzył sad i ogródek. Budynki są bar- L dzo podobne do siebie. Na parterze I 26

27 usytuowano sklepy lub warsztaty rzemieślnicze, a pozostałe kondygnacje zajmowały jedno lub dwa mieszkania. Domy te wyposażono w instalacje: wodną, elektryczną, czasem gazową, mdko kanalizacyjną. Mieszkania bez wygód zamieszkują starsi ludzie. Wszystkie zinwentaryzowane domy mają dwuspadowy dach, pokryty papą i oparty na drewnianej konstrukcji. W większości tych obiektów tachowala się stara stolarka okienna i drzwiowa bogata w detale. Kolejną cechą charakterystyczną wszystkich domów jest brama przejazdowa umieszczona na środku budynku i prowadzące z boku drewniane, jednobiegowe, strome schody na wyższe kondygnacje. Elewacja frontowa nad bramą przejazdową wzbogacona jest w balkony. Właśnie front budynków, od strony ulicy ma najlepiej zachowany detal. Na frontowej elewacji istnieje jeszcze boniowanie w strefie gzymsu, pilastry, czy detal gzymsu wieńczący dach. Reszta elewacji ukazuje wielokrotność prac remontowych, niestety kiepskiej jakości. Domy, w których zachowały się oficyny pozbawione są jakiegokolwiek detalu. Władze miasta widzą sens wykonywania dokumentacji inwentaryzacyjnych przez studentów Architektury. Jest ona wykorzystywana przy planowaniu polityki remontowej i dlatego z niecierpliwością oczekiwany jest zawsze termin jej przekazania. Administracja Budynków Komunalnych, obecny właściciel tych domów dzięki naszym pracom jest w stanie wyłapać samowole budowlane lokatorów lub np. przygotować inwestycję ułożenia kanalizacji w budynku. Dziennikarze lokalnej prasy każdego roku śledzą przebieg naszych prac, wsze pojawiając się przy inwentalyzowanym domu i pisząc z tego krótką notatkę. Moim zdaniem te praktyki są doskonałym przykładem nauki zawodu srchitekta, uczą odpowiedzialności zawodowej oraz pozwalają prześledzić historię obiektu. Materiały z tych inwentaryzacji umożliwiają naszemu Zespołowi Historii Architektury i Konserwacji Zabytków przeprowadzić ćwiczenia w VI semestrze oraz są podstawą do przygotowania dyplomu. Dla urzędników miejskich prace semestralne studentów są przykładem jak rozwiązać problematykę starej zabudowy w mieście, które prawa niejskie uzyskało w 1825 r. i zlokalizowane jest na ważnym szlaku połączeń komunikacyjnych. Ergonomia Niepełnosprawnym 2000 ALEKSANDRA KOSTRZEWA Szósta już Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna Ergonomia Niepełnosprawnym - Środowisko Pracy odbyła się w dniach listopada 2000 r. Obszary problemowe konferencji obejmowały następujące zagadnienia dyskutowane w ramach ośmiu sesji: - ocena środowiska pracy i życia osób niepełnosprawnych (kwestia organizowania miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych, związek ergonomii pracy z powstawaniem schorzeń), - jakość życia osób niepełnosprawnych (problemy deprywacji potrzeb psychofizycznych, problemy osób starszych, problemy życia dzieci upośledzonych), - projektowanie na rzecz niepełnosprawnych (kwestia projektowania mebli dla niepełnosprawnych, przyrządów do ćwiczeń wspomagających rehabilitację, wyrobów tekstylnych, wkładki ortopedyczne), - inżynieria medyczna w ergonomii niepełnosprawnych (terapia dźwiękiem, leczenie bólów), - aspekty organizacyjne, ekonomiczne, prawne i społeczne z zakresu ergonomii niepełnosprawnych (problem bezrobocia wśród niepełnosprawnych, postawa pracodawców, zatrudnianie i aktywność zawodowa niepełnosprawnych), - ocena aktualnego stanu zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych oraz wytyczne w kierunku ich poprawy (wpływ reformy administracyjnej i ochrony zdrowia na sytuację osób niepełnosprawnych, droga do Unii Europejskiej). Organizatorami tej imprezy byli: Zakład Zarządzania Produkcją Politechniki Łódzkiej, Wydział Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych Politechniki Warszawskiej, Polskie Towarzystwo Ergonomiczne, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy POLMATEX-CENARO, Komitet Jakości i Normalizacji przy Krajowej Izbie Gospodarczej, Wojewódzka Miejska Biblioteka im. Józefa Piłsudskiego, przy współudziale Sekcji Podstaw Eksploatacji Komitetu Budowy Maszyn Polskiej Akademii Nauk. Patronat nad konferencją objął JM Rektor PŁ prof. Józef Mayer. Przewodniczącym konferencji był prof. Jerzy Lewandowski, a honorowymi przewodniczącymi prof. Waldemar Karwowski (USA) i prof. Christian Biichler (Niemcy). Obrady odbywały się w sali IFE Politechniki Łódzkiej. Referaty uczestników opublikowano w materiałach konferencyjnych dofinansowanych przez Komitet Badań Naukowych, Urząd Miasta Łodzi oraz JM Rektora PŁ. Prof. J. Lecewicz-Bartoszewska (Przewodnicząca Rady Programowej Konferencji) i prof. J. Lewandowski określili w przedmowie: Celem opublikowania opracowań jest zaprezentowanie ergonomicznego dorobku badawczego i praktycznego na rzecz osób niepełnosprawnych oraz propagowanie działań w zakresie poprawy warunków życia i zaspakajania potrzeb tych osób. (...) Jesteśmy przekonani, że ich opracowania przyczynią się do zapewnienia lepszych, bardziej godnych warunków życia i pracy osób nie w pełni sprawnych, umożliwią satysfakcjonujące te osoby, pełniejsze wykorzystanie ich potencjalnych możliwości." Równolegle do konferencji w salach targowych Międzynarodowych Targów Łódzkich odbywały się VII Targi Sprzętu Rehabilitacyjnego oraz Sprzętu dla Osób Niepełnosprawnych REHABILITACJA, co było znakomitym uzupełnieniem prezentowanych na konferencji idei. Targi adresowane były do producentów i dystrybutorów sprzętu rehabilitacyjnego, ortopedycznego, środków pomocniczych dla osób niepełnosprawnych, mebli ergonomicznych będących wyposażeniem miejsc pracy, mieszkań, szpitali, środków komunikacji dla niepełnosprawnych, środków transportu, a także do wydawców czasopism specjalistycznych. ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ

28 Festiwal we Włoszech JERZY RACHUBINSKI Akademicki Chór Politechniki Łódzkiej, którego jestem dyrygentem wrócił z sukcesem z międzynarodowego festiwalu chóralnego. Wzięliśmy udział w festiwalu hola del sole", który odbywał w połowie października się w Grado we Włoszech. Grado nych (repertuar dowolny) oraz muzyki sakralnej. Dobry poziom jaki zaprezentowaliśmy został nagrodzony srebrnymi dyplomami zdobytymi w obu kategoriach. Nagrody te to efekt godzin pracy spędzonych na próbach przed wyjazdem do Włoch oraz ^$W ' f *> * ;. ft^jj^^tjjylu to miejscowość wczasowa położona nad Adriatykiem, kurort morski z bogatą historią sięgającą czasów starożytnych. Chór zamieszkał w urokliwym pensjonacie z widokiem na lagunę. Głównym organizatorem konkursu była Fundacja kulturalna Afusica Mundi" z siedzibą w Niemczech, która swoją działalność rozpoczęła 12 lat temu festiwalem chóralnym w Budapeszcie. Do tej pory fundacja przeprowadziła trzydzieści imprez, które odbywały się w: Czechach, Izraelu, Niemczech, we Włoszech, na Węgrzech, a także w USA. W tegorocznym festiwalu hola del sole" uczestniczyło przeszło 20 chórów z Danii, Estonii, Izraela, Jugosławii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski, Rumunii, Szwajcarii i Włoch. Dla naszego chóru był to już czwarty występ w serii,musica Mundi". Poprzednio śpiewaliśmy dwukrotnie we Włoszech w Riva del Garda i w Litomyślu w Czechach. Akademicki Chór PŁ wziął udział w dwóch konkursach: chórów mieszaskupienia i mobilizacji tuż przed konkursowymi występami. W ramach festiwalu, ale już poza zmaganiami konkursowymi, wystąpiliśmy w koncercie muzyki sakralnej w bazylice starożytnego miasta Aquileia, w towarzystwie chórów z Łotwy i Izraela. Na wstępie koncertu wykonaliśmy śpiewaną na uroczystościach inauguracji roku akademickiego pieśń Gaudę Mater Polonia", a później kompozycje:,jsxultate Deo" Alessandra Scarlattiego, Pieśń" Józefa Świdra, Eli...Eli..." Georga Deak- Bardosa i,^lleluia" Romualda Twardowskiego. Szczególnie interesujące okazało się miejsce koncertu. Bazylika pochodzi z VI w. naszej ery, a samo miasto w okresie starożytnym było czwartym co do znaczenia ośrodkiem państwa rzymskiego i jednym z najważniejszych portów. Obecnie w wyniku cofnięcia się Adriatyku Aąuileia leży cztery kilometry od morza i choć nie jest to już miejscowość nadmorska spotykane co krok zabytki starożytności stanowią jej dużą atrakcję. Częścią turystyczną naszej podróży do Włoch był wyjazd do Triestu, miasta leżącego na pograniczu wiosko - słoweńskim, w którym romańska i słowiańska kultura i sztuka przez wieki splatały się w jedną całość. Nikogo zatem nie dziwią dwujęzyczne włoskie i słoweńskie napisy na ulicach czy w kartach menu, a że słoweński ogromnie przypomina polski można się w Trieście czuć swojsko. Niezapomnianych wrażeń dostarczyło nam zwiedzenie wielkiej groty Grotta Giganłe" znajdującej się niedaleko Triestu. Jej rozmiary są imponujące: 107 m wysokości, 65 m szerokości i 280 m długości, a efekt potęgują niezwykłe kształty skał uformowanych przez naturę oraz odpowiednie oświetlenie. Akademicki Chór PŁ wystąpił we Włoszech w 40 osobowym składzie. Niestety wysokie koszty wyjazdu nie pozwoliły na udział w festiwalu wszystkich członków chóru. Zespół pragnie podziękować JM Rektorowi prof. Józefowi Mayerowi za przychylność oraz złożyć szczególne podziękowania prorektorowi ds. studenckich prof. Stanisławowi Wysockiemu nie tylko za ogromną pomoc finansową, bez której wyjazd nie doszedłby do skutku, ale przede wszystkim za życzliwość, poparcie i wiarę w nasz zespół. Mamy nadzieję, że tej wiary nie zawiedliśmy. Wyjazd do Grado dał nam wiele satysfakcji pod względem artystycznym, spełnił nasze oczekiwania, a także wzbogacił nas o turystyczne wrażenia. Daje to nam siłę, mobilizuje do pracy i snucia planów na przyszłe wojaże chóru. Post scriptum Po powrocie z Włoch Akademicki Chór PŁ od razu rozpoczął przygotowania do III. Łódzkiego Festiwalu Chóralnego Cantio Lodziensis", który odbywał się 18 i 19 listopada w Łódzkim Domu Kultury. Odnieśliśmy kolejny sukces zdobywając pierw- j szą nagrodę w kategorii chórów studenckich oraz zebraliśmy wiele gratulacji i miłych słów pochwały. Cieszę się, że dobra passa trwa. Na festiwal do Łodzi przyjechało 19 chórów z Polski oraz jeden z Czech. 28

29 Moje spotkania z Muzyką na Politechnice" JACEK ŻEBROWSKI Atmosfery i nastroju podczas koncertu nie można ściśle zdefiniować ani opisać, ale każdy szybko ją odczuje i oceni. Organizowane od wielu lat koncerty Muzyka na Politechnice" wyróżniają się właśnie dobrą atmosferą. W sali koncertowej linie sil pola muzycznego" układają się znakomicie,atajemnicze pozytywne prądy płyną od artystów do słuchaczy. Gdy poddajemy się nastrojowi - możemy wspominać, marzyć, zapominać o nurtujących nas kłopotach, a nawet wybiegać myślą ku przyszłości. Zwykle na koncert przychodzi od 30 do 70 pracowników Uczelni. Jest to 1-2 % ogółu zatrudnionych. Czy to mało? Sala Lustrzana jest niewielka. Czy należy zabiegać o większą liczbę słuchaczy? Czy spotkania z Muzyką na Politechnice" zachowałyby swój urok przy widowni 200 osób? Moim Z biegiem lat przybywa dokumentów i pamiątek związanych z historią Politechniki i pracą ludzi zasłużonych dla Uczelni. Brakuje już na nie miejsca zarówno w Muzeum, jak i w niewielkim pokoju zajmowanym dotychczas w gmachu Wydziału Chemii przez Pracownię Historyczną. Prace remontowe tej części pomieszczeń, które przeznaczono dla Pracowni zostały zakończone we wrześniu. Z tej okazji na posiedzenie Komisji Historycznej zaproszono władze uczelni, by wspólnie cieszyć się ze zrealizowania pierwszego etapu planów. To co dzisiaj świętujemy stało się możliwe dzięki życzliwemu stanowisku JM. Rektora prof. Józefa Mayera oraz Dziekana Wydziału Mechanicznego prof. Mariana Królaka - mówił prof. Zbigniew Piotrowski, przewodniczący Komisji Historycznej. - Otrzymane przez Komisję pomieszczenia wymagały poważnego remontu, tak aby muzdaniem grono słuchaczy powoli rośnie. Ciekawa byłaby analiza koncertowej społeczności - choćby z uwzględnieniem wieku, pozycji zawodowej, miejsca pracy. Wiadomo, że piękne przeżycia podczas kontaktu ze sztuką inspirują i wzbogacają wiele osób przy tworzeniu techniki. Ale czy nowoczesna technika może odwzajemnić się muzyce? Sądzę, że Muzyka na Politechnice" ma szczególną okazję aby wykorzystać dzięki Uczelni dobre strony Internetu. Moim zdaniem, warto przygotować stronę WWW na ten temat. To byłby nie tylko zapis historyczny tego przedsięwzięcia. To jest również szansa na popularyzację i szersze wyjście do ludzi, na pokazanie się światu. Może też być tam miejsce na dobrą reklamę i prezentację sponsorów. Odbyło się symboliczne przecięcie wstęgi w pomieszczeniach odremontowanych dla potrzeb Pracowni Historycznej. Początek przeprowadzki zeum stało się godnym prezentowania historii naszej Uczelni w XXI wieku. Dzięki energicznemu i sprawnemu zorganizowaniu spraw remontowych przez dyrektora dr inż. Jerzego Prywera oraz jego zastępcę inż. Józefa Jarczewskiego możemy już teraz przenieść biuro pracowni historycznej." Nowe pomieszczenia znajdują się w holu prowadzącym do audytorium im. A. Sołtana. Obecni na spotkaniu goście obejrzeli trzy dość obszerne pokoje, w których biel ścian i sufitów, odnowiona stolarka okienna oraz podłogi wystawiają dobrą opinię pracującym tam robotnikom. Pomieszczenie obok biura - tłumaczy prof. Piotrowski - będzie pomocnicze dla muzeum, przechowywać tam będziemy różnorodne dokumenty historyczne i pamiątki. Zostały już zaprojektowane odpowiednie szafy, są obecnie w trakcie realizacji. Jeżeli chodzi o przeniesienie muzeum to mamy na- Wygodą byłoby wcześniejsze rozsyłanie wstępnych informacji o koncercie za pośrednictwem poczty elektronicznej. Zaproszenia drukowane mają swój urok, ale komunikacja za pomocą i ma duże znaczenie praktyczne. Podczas jednego z koncertów widziałem oczami wyobraźni, że jest nagrywany, a wkrótce będzie dostępna kaseta lub krążek CD. Oczywiście łączy się to z problemami ekonomicznymi, prawnymi, technicznymi. Sądzę jednak, że niewielka zamknięta edycja pamiątkowych nagrań jest potrzebna. Piękne letnie koncerty organowe w Starym Klasztorze w Łagiewnikach też doczekały się swoich nagrań. Minione lat potwierdziły, że spotkania z Muzyką na Politechnice" są potrzebne i są cenione. Koncerty wrosły w środowisko akademickie. To jest w warunkach łódzkich bardzo dużo i to daje oparcie dla wytrwałej pracy na przyszłość. Organizatorom koncertów tą drogą składam wyrazy uznania za ich wielki wysiłek i życzę Im, aby w chwilach zmęczenia znaleźli oparcie w muzyce i nasze wsparcie dobrym słowem lub życzliwą myślą. dzieję, że nastąpi to w pierwszym kwartale 2001 roku. Komisja Historyczna planuje również odpowiednie zagospodarowanie holu prowadzącego do muzeum, tak aby już w tym miejscu czuło się powiew historii - dodaje przewodniczący.- Na ścianie południowej będą umieszczone ozdoby pochodzące z najstarszego gmachu Uczelni, jej godło oraz krótka informacja o tym gmachu. Na ścianie wschodniej i zachodniej zawisną tablice upamiętniające doktorów honorowych naszej szkoły." Uroczystemu posiedzeniu Komisji Historycznej towarzyszył szampan i małe kanapeczki. Dodatkową okazją, poza przecięciem wstęgi, były bowiem urodzinowe gratulacje dla przewodniczącego Komisji Historycznej. Z okazji 80 urodzin życzenia od J.M. Rektora przekazał prof. Piotrowskiemu obecny na spotkaniu prorektor prof. Krzysztof Kuźmiński. Komisja Historyczna nie tylko dokumentuje dawne dzieje, ale także nadąża za współczesną techniką. Dzięki komputeryzacji prowadzone są prace pozwalające zarchiwizować zdjęcia i wybrane dokumenty także w postaci elektronicznej. Już wkrótce informacje o Komisji i jej zamierzeniach pojawią się na stronie internetowej. (E.Ch) ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ

30 Politechnika Łódzka pod koniec 1945 roku s wybór informacji z Dziennika Łódzkiego i Głosu Robotniczego CZESŁAW ŻYUŃSKI Pierwsza inauguracja roku akademickiego 24.X października o godzinie 8:00 w łódzkiej katedrze odbędzie się uroczyste nabożeństwo na rozpoczęcie nowego roku akademickiego. Mszę św. celebrował będzie ks. Biskup Jasiński, kazanie wygłosi ks. A. Ostrowski. 25.X. - GR pisze o debacie budżetowej na rok 45/46 dla Łodzi. Najwięcej wydatków przewidziano na oświatę. Tylko PŁ potrzebuje 30 milionów zł na wyposażenie laboratoriów i przystosowanie budynków. 26.X. - Rozpoczęcie pierwszego roku akademickiego w Politechnice Łódzkiej"; pod takim tytułem DŁ informuje, że o godzinie 12:00 nastąpiło uroczyste otwarcie Politechniki Łódzkiej. Uroczystość odbyła się w gmachu Państwowej Szkoły Włókienniczej przy ul. Żeromskiego 115 wobec zaproszonych gości, ciała profesorskiego i licznych rzesz studentów". Rektor prof. Stefanowski wygłosił przemówienie, w którym poinformował, że na pierwszy rok studiów zgłosiło się ponad 700 kandydatów, a przyjęto 555 osób. Po immatrykulacji odczyt inauguracyjny na temat Drogi i perspektywy fizyki współczesnej" wygłosił dr A. Sołtan. 28.X. - Z inicjatywy Akademickiej Komisji Porozumiewawczej w Teatrze Powszechnym odbyła się akademia z okazji otwarcia w Łodzi uczelni i inauguracji roku akademickiego. Akademię zagaił przewodniczący AKP ob. Dryzek, a następnie przemawiali: Rektor UŁ prof. T. Kotarbiński, płk. I. Loga- Sowiński (PPR), H. Wachowicz (PPS), Wróblewski (SD), A.Burski w imieniu Związków Zawodowych i student Wijato (PŁ)." Akademię zakończył występ Estrady Poetyckiej programem Na gruzach - dom". 8.XI. - W Dzienniku Akademickim Bratniej Pomocy Uniwersytetu Łódzkiego, który od września 1945 ukazywał się jako dodatek do DŁ podano, że wydano pierwszy numer informatora nakładem Zarządu Bratniej Pomocy Studentów PŁ. 24.XI. - Ocenę sytuacji u progu działalności uczelni dał GR w tekście pt. Wyższe Uczelnie w Łodzi": Głód nauki, poziom słuchaczy nierówny, ciężka sytuacja materialna młodzieży, brak pomieszczeń, brak opału, oszklonych okien, brak bibliotek i książek, (BUŁ w stadium organizacji, Biblioteka PŁ i SGH - w zarodku), brak czytelni i odpowiednich sił naukowych." Pierwsze konflikty między środowiskiem akademickim a wtadzą w Łodzi 4. XII. - W DŁ ukazał się tekst pt. Studenci muszą się liczyć z opinią robotniczej Łodzi". Wywołany był zajęciem i okupacją przez studentów SGH i WSGW restauracji Ziemiańska" przyznanej przez władze Łodzi na stołówkę akademicką. Okazało się, że Ziemiańska" to lokal spółdzielczy. Artykuł krytycznie oceniał zachowanie studentów i dawał wyraz oburzeniu związków zawodowych. Pojawiło się w nim zdanie: Łódź posiada wyższe uczelnie i to w nadmiarze." 5.XII. - GR nadaje sprawie polityczny podtekst. Oto tytuły: Siadem złych tradycji", Samowola grupy studentów, którzy ośmielili się okupować- lokal spółdzielczy", Awanturę inspirowały elementy ONR-owskie. Możemy przeczytać: Wystąpienia w stylu ONRowskim, żądania poparte kastetem, żyletką i bambusową lagą nie doprowadzą do niczego". W konkluzji GR pisze: państwa studenckiego nie stworzymy. Studenci są po to studentami, żeby się uczyli." Czyż to nie retoryka marca 1968 roku? 6.XII. - GR publikuje oświadczenie studentów WSGW odrzucające oskarżenia. 7.XII. - podziękowanie Bratniej Pomocy studentów WSGW wła- ' dzom Łodzi za uzyskanie lokalu na stołówkę. 19 grudnia 1945 r. odbył się w Łodzi manifestacyjny pogrzeb zamordo-! wanej studentki UŁ Marii Tyrankiewicz. Ta niewyjaśniona do dziś zbrodnia wywołała wzburzenie we wszystkich ośrodkach akademickich w Polsce. W pogrzebie brały udział delegacje wyższych uczelni z całego kraju. W Łodzi doszło do ulicznych demonstracji, które określano jako ; burdy uliczne". Dokonano areszto-! wań, a przywódcy organizacji stu- I denckich odcięli się od wydarzeń, j Burzyła się również łódzka klasa robotnicza. 2 LXII. - Dla warchołów, którzy ulicznymi burdami chcą sprowoko- ' wać- przerwy w nauce nie ma ; miejsca na wyższych uczelniach. \ Młodzież akademicka przepędzi pa- I niczyków". GR podaje: Usunięcia! z wyższych uczelni warchołów reakcyjnych domagają się robotnicy łódzcy" 24.XII. - W numerze świątecznym DŁ czytamy: Robotnicy łódzcy piętnują ekscesy na wyższych uczelniach i żądają usunięcia z wyższych uczelni synów obszarników i kapi-! talistów". W Trybunie Młodych - dodatku do GR pojawiają się żądania: Oczyścić Uniwersytet od warchołów", * Wyższe uczelnie dla synów chłopów i robotników", Warcholskie i burdy - nieświadoma część młodzieży akademickiej niestety dala [ posłuch reakcyjnym agitatorom". ; Tak więc bardzo szybko ukochane dzieci Łodzi" zamieniły się w reakcyjnych warchołów". 30.XII. - W czasie obrad Krajowej Rady Narodowej premier Edward 30 ŻYCIE UCZELNI, GRUDZIEŃ 2000

31 SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT KOLUMNY SPORTOWE REDAGUJE GABRIEL KABZA Trzecie miejsce Centralna Inauguracja Roku Akademickiego w Sporcie odbyła się w Częstochowie w dniach r. Zostały ogłoszone wyniki XX edycji Mistrzostw Polski Szkół Wyższych. Wśród politechnik nasza uczelnia zajęła trzecie miejsce (464 pkt.) Zwyciężyła Politechnika Gdańska (482 pkt.) przed Politechniką Gliwicką (469 pkt.) Okazały puchar, dyplom oraz medal z rąk Prezesa ZG AZS odbierali rektor PŁ prof. Józef Mayer, prezes KU AZS Marcin Krzykacz oraz mgr Gabriel Kabza - SWFiS. W dwuletnim cyklu Mistrzostw uczestniczyliśmy w 38 dyscyplinach sportowych zdobywając mistrzostwo Polski w koszykówce kobiet, pływaniu kobiet, piłce nożnej na boisku i w hali oraz Street baskecie mężczyzn. Srebrne medale wywalczyliśmy w koszykówce mężczyzn, badmintonie, aerobiku i brydżu sportowym, brązowe - lekkiej atletyce kobiet i mężczyzn. W klasyfikacji ogólnej na najbardziej usportowioną uczelnię zajęliśmy wysokie IX miejsce (141 pkt.). Zwyciężył Uniwersytet Warszawski (192 pkt.) -sklasyfikowano 122 uczelnie. Fitness W warszawskim Teatrze na Woli 29 października br. odbył się finał VI edycji konkursu Fitness Woman 2000 oraz finał V edycji konkursu Fitness Man Polski 2000". W obydwu finałach KU AZS Politechniki Łódzkiej reprezentowało dwoje zawodników. W konkursie Fitness Woman 2000" piąte miejsce zajęła Blanka Wrześniewska (II rok IFE) zaś ósma była Amelia Koziara. Wśród mężczyzn czwarte miejsce zajął Przemysław Grzybowski (W rok FTIiMS), a drugi nasz reprezentant Mariusz Łukaszewski (II rok FTIiMS) był szósty. Zawodniczki i zawodnicy oceniani byli w strojach wieczorowych, kąpielowych oraz układach dowolnych określających sprawność fizyczną. Wszyscy wymienieni finaliści są członkami sekcji aerobiku sportowego prowadzonej przez mgr Sławomirę Bergman. Osóbka-Morawski oświadczył m.in. Przyłączam się raczej do oceny, ze młodzież akademicka w swej masie nie jest tak reakcyjna, jak mówili niektórzy posłowie. Najwięcej jest młodzieży bezpartyjnej, pozostali dawni profesorowie. Będziemy dążyli do tego, ażeby wszystkich awanturników, wszystkich paniczyków przedwojennych usunąć z uniwersytetów. Jest 40 tysięcy kandydatów, którzy nie dostali się na studia, są byli żołnierze, mogą zastąpić awanturników." Na zakończenie szef rządu oświadczył, że władze nie zmienią swego życzliwego stosunku do młodzieży akademickiej i nie ograniczą pomocy z powodu warchołów. W tej trudnej sytuacji społecznej, politycznej i gospodarczej, w atmosferze rozliczeń za okres okupacji niemieckiej - wszyscy z utęsknieniem inadzieją czekali na nowy 1946 rok. Ruszył LAK Od zwycięstwa 86 : 78 nad AWF Gdańsk rozpoczęli rozgrywki w Lidze Akademickiej Koszykówki zawodnicy KU AZS. W drugim meczu w Warszawie niestety ulegli 81: 66 Politechnice Warszawskiej. Liga liczy 12 zespołów - najlepszych ze wszystkich typów uczelni w Polsce. Życie Uczelni - Biuletyn Informacyjny Politechniki Łódzkiej. W tym sezonie w barwach KU AZS występują: P. Panasik, P Różycki, J. Urbanowicz, R. Gorzak, R. Sidowski, F. Kenig, R Janowski, R Majewski, W. Makowski, M. Szymański, T. Jędrzejewski, M. Głowacki, J. Tomborek, M. Banasiak i Ł. Kwiatkowski. Wszystkie mecze podopieczni trenera A. Stawowskiego rozgrywają w hali ŁKS, przy Al. Unii. Zapraszamy sympatyków koszykówki do kibicowania. Wydawca: Politechnika Łódzka, ISSN , Nr 65 (6/2000) grudzień. Adres redakcji: Łódź, ul. ks. I. Skorupki 6/8 pok. 5. tel. (042) , fax ewachoj@ck-sg.p.lodz.pl Redaktor: dr Ewa Chojnacka, współpraca: dr Hanna Morawska, informacje z wydziałów: dr hab. Jadwiga Bucheńska (limt), dr Jan Michajłowski (BAIŚ), dr hab. Teresa Jamroz (IPOŚ), dr Piotr Górski (FTIMS), mgr Aleksandra Kostrzewa (OiZ) Zdjęcia: Jan Szbela (I str. okładki i str. 3, 5, 17, 25) oraz archiwum autorów tekstów. Oprać, graf., łamanie i druk: Print Extra Drukarnia, Łódź, ul. Pomorska 40, tel./fax (042) tel. (042)

32 Gwiazda Świeciła gwiazda r\a niebie, Srebrna i staroświecka, Świeciła wigilijnie, Każdy ją zna od dziecka Zwisały z niej z wysoka Długie błyszczące promienie A każdy promień - to było Jedno świąteczne życzenie t ^ 1 przyszli - nie magowie Już trochę postarzali Lecz wiejscy kolędnicy Zwyczajni chłopcy mali i, Chwycili za promienie Jak w dzwonnicy za sznury, Ażeby śliczna gwiazda Nie uciekała do góry. Hhn 8 SiV- wm AC* Chwycili w garść promienie. Trzymają z całej siły ^ teraz w tym rzecz ca]a By się życzenia spełniły >4 Leopold Staff I <